بررسی و تجزیه و تحلیل تورم در ایران در سال های ۸۲ تا ۹۳
تعداد صفحات : ۷۴ | قابل ویرایش
در تعریفی‌ساده، تورم عبارت است از «افزایش سطح عمومی قیمت‌ها در یک دوره زمانی معیّن». بر این اساس، تقسیم تورم به انواع گوناگون (ضعیف، متوسط، شدید یا افسارگسیخته) چنان‌که در ادبیات اقتصادی مطرح است، در واقع ذکر مصادیق آن است؛ وگرنه همه در ماهیت (افزایش سطح عمومی قیمت‌ها) یکسان هستنند.
مقدمه
در تعریفی‌ساده، تورم عبارت است از «افزایش سطح عمومی قیمت‌ها در یک دوره زمانی معیّن». بر این اساس، تقسیم تورم به انواع گوناگون (ضعیف، متوسط، شدید یا افسارگسیخته) چنان‌که در ادبیات اقتصادی مطرح است، در واقع ذکر مصادیق آن است؛ وگرنه همه در ماهیت (افزایش سطح عمومی قیمت‌ها) یکسان هستنند.
پدیده تورم در بیشتر کشورهای جهان، کم و بیش وجود دارد؛ اما نرخ آن، در جوامع و زمان‌های گوناگون فرق می‌کند. این پدیده در دوره‌های اخیر در کشورهای توسعه‌یافته، کمتر مشکل‌آفرین بوده؛ زیرا این کشورها گرفتار تورم شدید و مزمن نیستند؛ اما کشورهای در حال توسعه با تورم‌های شدید مواجهند که آثار منفی بسیاری مانند افزایش نابرابری در توزیع درآمد، افزایش مصرف، کاهش پس‌انداز و سرمایه‌گذاری، انحراف منابع به تولید کالاها و خدمات غیرضرور، کاهش رشد اقتصادی و گسترش انواع فسادهای مالی، اداری را به‌دنبال دارد.
در اوایل دهه۱۹۹۰ نرخ تورم در آرژانتین ۳۳۱۴، در برزیل ۲۹۳۸ و در پرو ۷۴۸۲ درصد بوده است. در فاصله سال‌های (۱۹۸۵ـ ۱۹۹۱) کشورهای امریکای لاتین بیشترین نرخ تورم و کشورهای صنعتی کمترین نرخ تورم را داشته‌اند
بررسی‌های انجام‌شده در مورد نرخ تورم در ۶۵ کشور جهان نشان می‌دهد که در سال ۲۰۰۲ متوسط نرخ تورم در این کشورها حدود ۲۱/۷ درصد بوده است. این بررسی‌ها همچنین نشان می‌دهند که نرخ تورم در این سال در ایران حدود ۱۵درصد یعنی تقریباً دو برابر نرخ متوسط تورم در کشورهای پیشین است. کمترین میزان تورم ۴/۰ درصد در ژاپن و بیشترین آن ۱۰۳ درصد در آنگولا بوده است (جمهوری‌اسلامی، ۲۲/۳/۸۲).
منابع و مآخذ
- گزارش ریشه‌یابی تورم در ایران، بانک مرکزی، ۱۳۶۰ش.
- گزارش اقتصادی سال ۱۳۸۳، تهران، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، ۱۳۸۴ش.
- گریگوری، منکیو، اقتصاد کلان، حمیدرضا برادران شرکاء و علی پارساییان، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۷۵ش، ج ۱.
- گروهی از نویسندگان، درآمدی بر اقتصاد اسلامی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۷۲ش.
- تفضلی، فریدون، اقتصاد کلان، بی‌جا، نشر نی، ۱۳۷۶ش.
- چپرا، محمدعمر، اسلام و توسعه اقتصادی، قم، دانشگاه مفید، ۱۳۸۳ش.
- حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، بی‌جا، بی‌نا، ۱۴۱۳ق، ج ۳.
- حشمتی‌مولایی، حسین، «بازارهای مالی اسلامی در فرآیند جهانی‌شدن»، مجموعه مقالات دومین همایش دوسالانه اقتصاد اسلامی، تهران، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۸۰ش.
- حکیمی، محمدرضا، الحیاه، قم، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۰ش، ج ۶.
- رئیس‌دانا، فریبرز، فقر در ایران، تهران، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، ۱۳۷۹ش.
- رضی، الشریف، نهج‌البلاغه، محمد دشتی، قم، نشر امام علی، ۱۳۶۹ش.
- روزنامه جمهوری اسلامی، ۲۲/۳/۱۳۸۲ش.
- روزنامه کیهان، ۲۵/۳/۸۲.
- سالنامه آماری، مرکز آمار ایران، ۱۳۸۰ش.
- سرآبادانی، غلام‌رضا، «اقتصاد تعاونی در اسلام»، فصلنامه تخصّصی اقتصاد اسلامی، ش ۱۴، تابستان ۱۳۸۳ش.
- «چالش‌های اخلاقی (فساد مالی) در نظام اداری و سیاسی کشور» مجموعه مقالات چهارمین همایش دوسالانه اقتصاد اسلامی، تهران، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۸۴ش.
- سیّدنورانی، سیّدمحمدرضا، «بررسی مالیات‌های ثابت و متغیر از جنبه عدالت در جامعه اسلامی»، مجموعه مقالات سومین همایش دوسالانه اقتصاد اسلامی، تهران، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۸۲ش.
- صدر، سیّدمحمدباقر، ویژگی‌های اقتصاد اسلامی، بی‌جا، انتشارات هادی، بی‌تا.
- صرامی، حسین، «مباحثی پیرامون فقرزدایی و توانمند‌سازی فقیران»، مجله تعاون، ش۱۶۲، ۱۳۸۳ش.
- طیب‌نیا، علی، فرایند تورم در ایران، تهران، جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران، ۱۳۷۴ش.
- فرزین‌وش، اسدالله و ندری، کامران، «مفهوم بهره در نظریات اقتصادی متفکرین مسلمان»، مجموعه مقالات دومین همایش دوسالانه اقتصاد اسلامی، تهران، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۸۰ش.
- قدِیری اصل، باقر، پول و بانک، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۷۶ش.
- قوانین برنامه‌های اول و دوم و سوم توسعه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی جمهوری اسلامی ایران.
- قوانین حقوقی، نشرمهاجر، ۱۳۸۱ش.
- کهف، منذر، «توسعه پایدار در کشورهای اسلامی»، سعید و محمدعلی فراهانی‌فرد، فصلنامه تخصّصی اقتصاد اسلامی، ش ۱۷، بهار ۱۳۸۴ش.
- گروه کارشناسان معاونت امور اقتصادی، ربع قرن نشیب و فراز، تهران، وزارت اقتصاد و دارایی، اوّل، ۱۳۸۳ش.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، موسسهالوفا، ۱۴۰۳ق، ج ۱۰۱.
- مجله بانک و اقتصاد، ش ۲۰.
- نماگرهای اقتصادی بانک مرکزی سال‌های مختلف.
