آثار طلاق رجعی در فقه و حقوق مدنی ایران

آثار طلاق رجعی در فقه و حقوق مدنی ایران

تعداد صفحات : ۶۵ | قابل ویرایش

طلاق یکی از مسائلی است، که از گذشته های دور در منابع ادیان الهی وغیر الهی، به خصوص دین مقدس اسلام مطرح بوده است.

فهرست

عنوان                                              صفحه

چکیده……………………………………….. ۱

فصل اول:کلیات تحقیق…………………………… ۳

مقدمه……………………………………….. ۴

بیان مسأله…………………………………… ۶

فصل دوم:ادبیات تحقیق………………………….. ۷

بررسی تطبیقی طلاق در فقه و حقوق…………………. ۸

شرایط طلاق……………………………………. ۸

شرایط اساسی طلاق………………………………. ۸

بند اول-شرایط طلاق دهنده……………………….. ۸

بند دوم-شرایط مطلقه…………………………… ۹

شرایط صوری طلاق………………………………. ۱۱

بحث اول:اقسام طلاق به اعتبار رجوع و عدم رجوع…….. ۱۲

طلاق بائن……………………………………. ۱۲

طلاق رجعی……………………………………. ۱۵

مبحث دوم:آثار طلاق……………………………. ۱۷

آثار طلاق نسبت به زوجین در طلاق رجعی…………….. ۱۷

مبحث سوم:آثار طلاق نسبت به طلاق بائن…………….. ۲۰

قاعده جدایی کامل دو همسر……………………… ۲۰

مبحث چهارم:ازدواج دوباره در زمان طلاق رجعی عده طلاق.. ۲۴

عده وفات……………………………………. ۲۴

عده زن باردار……………………………….. ۲۴

عده نکاح منقطع………………………………. ۲۵

عده زن یائسه………………………………… ۲۵

گفتار دوم:تکالیف شوهر در زمان عده……………… ۲۵

مبحث اول:تبعات حقوقی جدایی زوجین………………. ۲۶

مبحث دوم:طلاق رجعی……………………………. ۳۲

مبحث سوم:تفاوت زوجه حقیقی با در حکم زوجه بودن…… ۳۴

مستندات قاعده……………………………….. ۳۶

فصل سوم:احکام ارکان طلاق و شرایط آن در حقوق ایران .. ۳۸

گفتار اول:مفهوم طلاق …………………………. ۳۹

مبحث اول:مفاهیم……………………………… ۳۹

بند اول:طلاق در لغت ………………………….. ۳۹

بند دوم:طلاق در اصطلاح ………………………… ۳۹

بند سوم:طلاق در اصطلاح فقهای امامیه …………….. ۳۹

بند چهارم:طلاق در اصطلاح فقهای حنفی …………….. ۴۰

مبحث دوم:مبنای طلاق ………………………….. ۴۰

مبحث سوم:پیشینه طلاق …………………………. ۴۱

بند اول:طلاق در دین یهود ……………………… ۴۱

بند دوم:طلاق در دین مسیح ……………………… ۴۲

بند سوم:طلاق در دین مقدس اسلام …………………. ۴۳

گفتار دوم:تعریف طلاق در قانون مدنی ایران ……….. ۴۴

مبحث اول:تعریف طلاق در قانون مدنی………………. ۴۴

بند اول- زوجیت صحیحه ………………………… ۴۵

بند دوم:انحلال رابطه زوجیت در حال یا آینده ……… ۴۵

بند سوم:اختیار طلاق در حقوق ایران ……………… ۴۷

مبحث دوم:حقوق(قانون) ………………………… ۵۰

گفتار دوم:مفهوم قانون ……………………….. ۵۰

بند اول:قانون در لغت…………………………. ۵۰

بند دوم:قانون در اصطلاح ………………………. ۵۱

بند سوم:قانون مدنی ایران …………………….. ۵۲

مبحث اول:موجبات طلاق …………………………. ۵۳

بند اول:موجبات طلاق در حقوق ایران ……………… ۵۳

بند دوم:موجبات طلاق در حقوق …………………… ۵۴

مبحث دوم:اقسام طلاق به اعتبارات مختلف ………….. ۵۴

مبحث سوم:احکام ارکان طلاق در حقوق ایران ………… ۵۵

مبحث چهارم:مطلق …………………………….. ۵۶

بند اول:بلوغ ……………………………….. ۵۷

بند دوم:عقل ………………………………… ۵۷

بند سوم:قصد…………………………………. ۵۸

بند چهارم:اختیار ……………………………. ۵۸

مبحث پنجم:شرایط اجرای صیغه طلاق ……………….. ۵۸

فصل چهارم:نتیجه گیری،منابع و مآخذ …………….. ۶۰

نتیجه گیری …………………………………. ۶۱

منابع  …………………………………….. ۶۵

مقدمه

طلاق یکی از مسائلی است، که از گذشته های دور در منابع ادیان الهی وغیر الهی، به خصوص دین مقدس اسلام مطرح بوده است. و در دین مقدس اسلام آیاتی از قرآن کریم،  و هم چنین روایاتی از پیامبر اسلام وائمه معصومین (ع)، به تبیین آن پرداخته است. امّا در مقام استنباط واستخراج احکام، از منابع یاد شده توسط فقهای مسلمان، با توجه به روشهای مختلف آنها در استنباط، برداشتهای متفاوت از آیات وروایات پرامون طلاق صورت گرفته است، که در نتجه موجب پیدایش دیدگاه های فقهی در بین مسلمانان گردیده، و موجبات تعارض وتضاد احکام را در بحث طلاق فراهم ساخته است، که می توان از جمله آن احکام متعارض ومتضاد مسائلی اختلافی پیرامون طلاق را بین مذهب امامیه[۱] و حنفیه[۲]  نام برد.

 و باتوجه به منابع یادشده وادله وتحلیل های موجود در کتب فقهی هر دو مذهب یادشده وحقوق دوکشور، حدالمقدور به تبیین واقعیت طلاق وارکان وشرایط آن خواهیم پرداخت، تا اشتراکات وافتراقات آن را در حقوق ایران بدست آوریم.

 در ابتدا بعد از آوردن کلیات[۳] که شامل تعریفات و…است، به تبیین ارکان طلاق در حقوق ایران خواهیم پرداخت، و در ادامه تقسیمات طلاق را در دو قانون یاد شده موردبحث و بررسی قرار خواهیم داد.

 و در پی آن به موارد اختلافی مواد دو قانون یاد شده در موضوع طلاق اشاره خواهیم نمود. هرچند مسائل اختلافی در حوزه طلاق، در فقه امامیه وحنفیه بسیار زیاد است، ولی در حقوق ایران مورد بررسی قرار نگرفته است، که در ادامه مورد بررسی قرار خوهد گرفت.

منابع

۱- صفایی ، حسین، امامی ، اسدالله : حقوق مدنی ، ج ۱ ، ۱۳۴۸، انتشارات میهن.

۲- نجف ، محمد حسن، جواهرالکلام، انتشارات آیدا، زمستان ۱۳۶۶، چاپ دوم، جلد ۳۲.

۳- طاهری ، حبیب الله، حقوق مدنی، انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ۱۳۷۵، چاپ اول، جلد۳

۴- علامه حر عاملی ، شیخ محمد بن حسن، وسایل الشیعه ، ج ۱۵.

۵- محقق حلی، ترجمه فارسی شرایع الاسلام ، جلد ۲ ، چاپ پنجم ۱۳۶۸، انتشارات دانشگاه تهران.

۶-امامی ، سید حسن، حقوق مدنی ، جلد ۵، چاپ نهم ۱۳۷۳ ، انتشارات اسلامیه

۷- شهید ثانی، تحریر الروضه فی شرح اللمعه ، مترجم علیرضا امینی ، سیدمحمد رضا آیتی، چاپ اول ۱۳۷۵، انتشارات نهضت

۸- رشاد ، شیخ محمد باقر، جامع الشتات فی رفع الاشکالات، کتابخانه مؤسسه مطبوعاتی افتخاریان.

۹- کاتوزیان ، ناصر: حقوق مدنی خانواده جلد ۱، چاپ چهارم ۱۳۷۵، انتشارات برنا.

۱۰- مقاله فقه و حقوق خانواده، احمد حاجی ده‌آبادی؛ فصل‌نامه تخصصی فقه حقوق