بررسی شروط ضمن عقد نکاح در حقوق ایران

بررسی شروط ضمن عقد نکاح در حقوق ایران

تعداد صفحات : ۸۰ | قابل ویرایش

گنجاندن شرط یا شروطی در ضمن عقد نکاح، ذاتا نه منع شرعی دارد و نه ایراد قانونی، بلکه می‌توان گفت در برخی موارد مطلوبیت و حتی ضرورت دارد و می‌تواند در تثبیت بنیان خانواده و ترویج ارزش‌های پایدار اجتماعی نقش مهمی ایفا کند.

فهرست

چکیده……………………………………….. ۱

فصل اول:کلیات تحقیق…………………………… ۲

مقدمه……………………………………….. ۳

بیان مسأله…………………………………… ۵

وابستگی شرط به قرارداد اصلی……………………. ۶

نحوه انضمام شرط به عقد………………………… ۷

شرط تبانی و بنایی…………………………….. ۹

شرایط الحاقی و ابتدایی……………………….. ۱۱

شرط صحیح و ضمنی……………………………… ۱۱

مشروط له و مشروط علیه………………………… ۱۳

فصل دوم:ادبیات تحقیق…………………………. ۱۵

مقدمه………………………………………. ۱۶

آغاز کلام……………………………………. ۱۷

شرط در اصطلاح فقهی و حقوقی…………………….. ۱۹

اقسام شرط…………………………………… ۲۲

شروط باطل ………………………………….. ۲۳

شروطی که باطل و مبطل عقد می باشند……………… ۳۳

انواع شرط در فقه…………………………….. ۳۷

الف:شرط ابتدایی……………………………… ۳۷

ب:شرط ضمن عقد……………………………….. ۳۷

رابطه شرط با عقد…………………………….. ۳۸

اهمیت شروط ضمن عقد…………………………… ۳۹

شروط ضمن عقد در قانون مدنی……………………. ۴۲

شروط باطل و باطل کننده عقد……………………. ۴۴

شروط صحیح در نکاح……………………………. ۴۵

ضمانت اجرای تخلف از شروط ضمن عقد………………. ۴۸

شرط خودداری از ازدواج مجدد شوهر……………….. ۵۱

شروط ضمن عقد نکاح در قباله های ازدواج………….. ۵۲

شروط نامشروع ……………………………….. ۵۵

شرط عدم انجام وظائف زوجیت از سوی زن……………. ۶۰

شرط عدم معاشرت و همخوابگی با زن قبلی ………….. ۶۴

ضمانت اجرائی شرط فعل در ضمن عقد نکاح…………… ۷۳

فصل سوم:نتیجه گیری،منابع و مآخذ ………………. ۷۴

نتیجه گیری …………………………………. ۷۵

پیشنهادات…………………………………… ۷۷

منابع و مآخذ ……………………………….. ۷۹

مقدمه

گنجاندن شرط یا شروطی در ضمن عقد نکاح، ذاتا نه منع شرعی دارد و نه ایراد قانونی، بلکه می‌توان گفت در برخی موارد مطلوبیت و حتی ضرورت دارد و می‌تواند در تثبیت بنیان خانواده و ترویج ارزش‌های پایدار اجتماعی نقش مهمی ایفا کند. اما نکته اساسی و قابل توجه در این زمینه آن است که وضع شرط در ضمن عقد نکاح، تابع احکام و مقررات خاصی است که موجب می‌شود شروط ضمن عقد نکاح، فراتر از قواعد و اصول حاکم بر نکاح نباشد. در واقع، وضع شرط در ضمن عقد به منظور استحکام هر چه بیشتر آن صورت می‌گیرد، لذا اگر شرطی با این وضع در تنافی باشد، اعتبار لازم را نداشته و نافذ نخواهد بود. بر این اساس، نوشتار حاضر شروط نامشروع ضمن عقد نکاح را مورد بررسی ومطالعه قرار دهد و می‌کوشد با استناد به آراء فقهی و نظریات حقوقی، دلیل یا دلایل عدم مشروعیت این‌ دسته از شروط را بیان نماید. در این مقاله سعى شده است مباحثى پیرامون مفهوم شرط، خصوصیات و انواع شروط ضمن عقد نکاح و همچنین شروط نامشروع ضمن عقد نکاح مورد بررسى قرار گیرد.
از مهم ترین مسائل مورد بررسی در حقوق مدنی مبحث عقود و تعهدات است ، اگر چه همه مسائل مندرج در قانون مدنی حائز اهمیت است و آگاهی نسبت به آنها را برای عموم مردم از جمله دانشجویان رشته حقوق ضروری می باشد . اما می توان گفت مبحث عقود و تعهدات از مهم ترین مباحث حقوق مدنی است چرا که اصولا همه افراد در روابط شخصی واجتماعی خود با آن سرو کار دارند زیرا در خریدها و فروشها ، تنظیم قراردادها ، معاملات و تعهدات که با یکدیگر دارند یک سری از خواسته ها و نیازها را به صورت شرط یا شروط در ضمن عقد می آورند و پس از این که مورد قبول آنها قرار گرفت مکلف و متعهد به انجام آن می باشند. البته انعقاد این عقود به همراه شرط ضمن آن در میان طرفین به معنای آگاهی کامل متعاقدین از تمامی آثار و نتایج آن نیست و شاید طرف قرار دادی قرار بگیرند که حتی نام آن را هم ندانند . از این رو آگاهی نسبت به آثار قراردادی که میان طرفین منعقد می شود امری مهم و برای دانشجویان حقوق بسیار ضروری است و شامل دو فصل بوده که فصل اول به شروط باطل و شروط که مبطل عقد می باشند تقسیم می شوند و فصل دوم شامل شرط صفت ، شرط نتیجه و شرط فعل می باشد که هر کدام به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گرفته و بخش سوم به اسقاط اقاله و فسخ معاملات اختصاص دارد که تحت اول آن به اسقاط شرط ودرقسمت دوم به آثار اقاله و فسخ در معاملات اشاره شده است.

منابع و مآخذ

۱-جعفری لنگرودی، محمد جعفر؛مبسوط در ترمینولوژی حقوق، تهران، کتابجانه گنج ودانش، سال ۱۳۷۸، جلد سوم، ص۲۲۵۶.
-۲بهرامی، حمید؛کلیات عقود و قراردادها، تهران، نشر میزان، سال ۱۳۸۱، چاپ اول، ص۱۷۶.
-۳کاتوزیان، ناصر؛قواعد عمومی قراردادها، تهران، نشر میزان، سال ۱۳۷۶، چاپ دوم، جلد سوم، ص۱۶۷.

۴-حقوق مدنى، حسن امامى، ج ۴، ص‏۳۶۷-۳۶۸-

۵- حقوق مدنى خانواده، ناصر کاتوزیان، ج ۱،ص‏۳۴۵

۶- دوره مقدماتى حقوق مدنى، کاتوزیان، ج ۱،اموال و مالکیت و کلیات قراردادها

۷- دوره مقدماتى حقوق مدنى: حسین صفایى

۸- تحریر الوسیله: روح‏الله الموسوى الخمینى

۹- محقق داماد، حقوق خانواده ، مرکز نشر علوم اسلامی، ۱۳۷۹، ص ۳۲۸

۱۰- شرح لمعه، شهید ثانی، ج ۲، قم ، انتشارات اسماعیلیان، ۱۳۷۵، ص۲۷۷

۱۱- شرط ترک ازدواج مجدد زوج در ضمن عقد نکاح از جانب زوجه سید محمد موسوی بجنوردی

۱۲- حسین صفائی و اسدالله امامی. مختصر حقوق خانواده. تهران: نشر میزان، هشتم، بهار ۸۴، ص ۵۹،

۱۳-www.hamseda.ir

۱۴- http://www.shamslawyers.com