شروط باطل در عقد و مسائل حقوقی آن
تعداد صفحات : ۴۵ | قابل ویرایش
انسانها در روابط معاملی که با یکدیگر برقرار میکنند برای پرهیز از اختلافات اقدام به اشتراط شرایطی میکنند تا با این روش ضمانت اجرای محکمی برای تعهداتشان با طرف مقابل ایجاد کرده باشند.
فــهــرســـت
چکیده…………………………………………………………………………………………………………………….. ۱
مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………… ۲
بخش اول:کلیاتی درباره شرط و شرط باطل……………………………………………………………………. ۳
حقیقت شرط…………………………………………………………………………………………………………….. ۴
شرط مبطل……………………………………………………………………………………………………………….. ۴
واژه شرط باطل در قانون مدنی ایران…………………………………………………………………………….. ۸
بخش دوم:مقایسه شرط نامشروع و شرط خلاف مقتضای عهد…………………………………………….. ۹
انواع شروط باطل……………………………………………………………………………………………………… ۱۰
شرط نامشروع………………………………………………………………………………………………………….. ۱۱
شرط مخالف کتاب و سنت…………………………………………………………………………………………. ۱۴
شرط خلاف قانون…………………………………………………………………………………………………….. ۱۴
شرط خلاف اخلاق حسنه و نظم عمومی……………………………………………………………………….. ۱۶
شرط خلاف مقتضای عهد…………………………………………………………………………………………… ۱۷
شرط خلاف مقتضای ذات عقد……………………………………………………………………………………. ۲۰
شرط خلاف مقتضای اطلاق عقد………………………………………………………………………………….. ۲۲
مبنای بطلان شرط خلاف مقتضای عقد…………………………………………………………………………… ۲۴
ضوابط تشخیص شرط خلاف مقتضای عقد……………………………………………………………………. ۲۷
شرط نامشروع و شرط خلاف مقتضای عقد در قانون مدنی ایران………………………………………… ۲۸
شرط خلاف مقتضای عقد…………………………………………………………………………………………… ۲۹
بخش سوم:آثار هر دو شرط………………………………………………………………………………………… ۳۱
طرح بحث………………………………………………………………………………………………………………. ۳۲
اثر شرط نامشروع……………………………………………………………………………………………………… ۳۳
اثر شرط خلاف مقتضای عقد………………………………………………………………………………………. ۳۴
بخش چهارم:نتیجه گیری،منابع و مآخذ………………………………………………………………………….. ۳۶
نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………. ۳۷
فهرست منابع……………………………………………………………………………………………………………. ۴۲
مقدمه
انسانها در روابط معاملی که با یکدیگر برقرار میکنند برای پرهیز از اختلافات اقدام به اشتراط شرایطی میکنند تا با این روش ضمانت اجرای محکمی برای تعهداتشان با طرف مقابل ایجاد کرده باشند. در این پایان نامه پاره ای از مسائل بر اساس قواعد فقهی و مبانی علمی و حقوقی با استناد به عقاید فقهای امامیه و علمای حقوق ایران و لبنان مورد بحث قرار می گیرد.
گستردگی دامنه عقود و تعهدات میان جوامع در طی سالهای اخیر باعث می شود تا نظامهای حقوقی پیچیده ای شکل بگیرد که موجب بوجود آمدن قراردادهای پیچیده ای می شود که شروط مندرج در این قراردادها بر پیچیدگی موضوع اضافه می کند، بنابراین ضرورت دارد تا اقسام شرط مخصوصا اقسام شروط باطل مورد شناسایی فقهی و حقوقی قرار گیرد.
در این میان مطالعات مربوط به شروط باطل را میان فقهای امامیه و حقوق مدنی ایران و لبنان را آغاز کرده ایم تا به ضرورت مسئله بیشتر پی ببریم و نتایج حاصله را مستند سازی کنیم تا مورد استفاده عموم قرار گیرد.
منابع و مآخذ
فهرست منابع فارسی
- امامی، حسن، حقوق مدنی، چاپ خانه دانشگاه، جلد ۱، تهران، ۱۳۳۴ ه.ش.
- بجنوردی، محمد، فقه مدنی، جلد ۲، انتشارات مجد، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۸ ه.ش.
- خوئینی، غفور، حقوق تعهدات، نشر زهد، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۹ ه.ش.
- خیاطی، علی اکبر، شروط باطل و تایید آن در عقد،magiran.com، روزنامه رسمی اعتماد، تهران،۱۳۸۷ ه. ش.، صفحه ۷.
- جعفری لنگرودی، محمد جعفر، ترمینولوژی حقوق، تهران، کتابخانه گنج دانش، ۱۳۷۶ ه.ش.
- فخار طوسی، جواد، در محضر شیخ انصاری (خیارات، مبحث شرط).، جلد ۸، قم، دار الحکمه، چاپ چهارم، ۱۳۷۹ ه.ش.
- قنواتی، جلیل و وحدتی شبیری، سید حسن و عبدی پور، ابراهیم، حقوق قراردادها در فقه امامیه، تهران، سمت، چاپ اول، ۱۳۷۹ ه.ش.
- قرآن کریم، مترجم الهی قمشه ای، تهران، انتشارات باقر العلوم، چاپ نهم، ۱۳۸۶ ه.ش.
- کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی (قواعد عمومی قراردادها).، جلد ۳، تهران، کتابخانه گنج دانش، ۱۳۸۷ ه.ش.
- شبیری، زهرا، مقایسه شرط نامشروع و شرط خلاف مقتضای عقد، پژوهش های دینی، تهران، بهار ۱۳۸۵ ه.ش، سال دوم، شماره ۴، صص ۱۹۱ تا ۲۱۷.
- مدرسی، محمد تقی، احکام عمومی عقود و قراردادها، ترجمه: سید یاسر قزوینی حائری، انتشارات محبان الحسین، چاپ اول، ۱۳۸۵ ه.ش.
- مومنی، مهدی، آیین معاملات در اسلام و قوانین ایران، تهران، نشر مکیال، چاپ اول، ۱۳۷۹ ه.ش.
- صفایی و امامی، حقوق خانواده، جلد ۱، نشر میزان، ۱۳۸۶ ه.ش.
- عابدیان، میر حسین، شروط باطل و تاثیر آن در عقود، تهران، انتشارات جاودانه، ۱۳۸۷ ه.ش.
- علامه، مهدی، شروط باطل و تاثیر آن در عقود، اصفهان، انتشارات مانی، چاپ اول، ۱۳۷۹ ه.ش.
- عمید، حسن، فرهنگ فارسی عمید، تهران، موسسه انتشارات امیر کبیر، ۱۳۷۴ ه.ش.
فهرست منابع عربی
- انصاری، شیخ مرتضی، مکاسب، موسسه باقری، چاپ اول، جلد ۶، ۱۴۲۰ ه.ق.
- نائینی خوانساری، حاشیه مکاسب منیه الطالب، جلد ۳، موسسه النشر الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۸ ه.ق.
- نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، المکتبه الاسلامیه، چاپ ششم، ۱۴۰۴ ه.ق.
- نراقی، محقق، عوائد الایام، قم، مکتبه بصیرتی قم، ۱۴۰۸ ه.ق.
- نرم افزار معجم فقهی
- قانون مدنی ایران
- حسینی المراغی، میر عبد الفتاح، عناوین الفقهیه، جلد ۲، قم، موسسه النشر الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۷ ه.ق.
- حلی (العلامه)، تذکره الفقها، قم، موسسه آل بیت، چاپ اول، ۱۴۲۰ ه.ق.
- حلی، محقق، شرایع الاسلام، تهران، انتشارات الاستقلال، تهران، چاپ دوم، ۱۴۰۹ ه.ق.
- حکیم، سید محسن، مستمسک العروه، مکتبه سید المرعشی، ۱۴۰۴ ه.ق.
- عاملی، زین الدین بن علی بن احمد (شهید ثانی)، روضه البهیه (شرح اللمعه)، جلد ۳، قم، انتشارات داوری، چاپ اول، ۱۴۱۰ ه.ق.
- ———————————، مسالک الافهام، جلد ۵، قم، موسسه معارف اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۴ ه.ق.
- عاملی، الحر، وسایل الشیعه، جلد ۱۸، قم، موسسه آل بیت لاحیاء التراث، چاپ دوم، ۱۴۱۴ ه.ق.
- عبد الناصر، موسوعه جمال، فی الفقه الاسلامی، ج ۱، بی جا، بی تا.
- یزدی، سید محمد کاظم، حاشیه مکاسب، جلد ۲، بی جا، اسماعیلیان، ۱۳۷۸ ه.ش.
