تعداد صفحات : ۲۶۲ قابل ویرایش
در شریعت , جرایم به محظورات شرعی که خداوند متعال از آنها به وسیله حد یا تعزیر منع کرده است تعریف شده اند . و محظور, عبارت است از انجام فعلی که از آن نهی شده و یا ترک فعلی که به آن امر شده است . پس جرم , انجام عملی است که حرام و دارای مجازات است و یا ترک فعلی است که شرع انور به تحریم و مجازات بر آن تصریح کرده است . جرم در میان پدیده های گوناگون اجتماعی نیز رفتاری مورد انزجار و نفرت جامعه است , که با توجه به شدت و ضعف آن , مستلزم عقوبت می گردد . با پیروزی و به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی)ره)،یکی از برنامه های دولت اسلامی پس از استقرار نظام اسلامی وضع قوانین کیفری مبتنی بر احکام شرع مقدس و لغو مقررات مغایر بود.طلیعه این تحول پیش از تصویب مقررات جدید با اجرای مجازاتهای اسلامی که به موجب احکام دادگاههای انقلاب اسلامی در همان روزهای نخستین پیروزی انقلاب نمایان گردید سپس با تصویب مقررات جزایی اسلامی تقسیم بندی جرایم از خلاف , جنحه وجنایت به حدود و قصاص و تعزیرات تغییر یافت .
فهرست
۳-۱) اصطلاح محاربه از دیدگاه امامیه ۱۲
۴-۱) اصطلاح محاربه از دیدگاه اهل سنت.. ۲۰
۲-۱-۲) بررسی عنوان افساد در زمین ۵۰
۱-۲-۱-۲) مراد از افساد در زمین. ۵۰
۲-۲) جمع میان دو عنوان محارب ومفسد فى الارض… ۵۷
۳-۲) آیا افساد فی الارض به تنهایی، موضوع برای جواز حکم قتل می باشد ۶۷
۴-۲) بررسی روایات خاصه درباره موضوع حد محارب.. ۷۰
۵-۲) بررسى مسائل دخیل در تحقق عنوان محاربه ۱۰۸
۲-۵-۲) تحقق خارجی ترس و ارعاب.. ۱۱۵
۴-۵-۲) عمومیت متعلق محاربه ۱۲۵
۶-۲) دیدگاه علمای اهل سنت در باب محارب.. ۱۲۹
۷-۲) دیدگاه اهل سنت در باب حکم محارب.. ۱۳۶
۲-۷-۲) قائلان به غیر حبس.. ۱۳۸
۸-۲) محارب در متون حدیثی مذاهب اربعه ۱۴۰
۹-۲) آراء برخی از مذاهب در خصوص اشرار و ترساندن مردم ۱۴۵
بررسی جرم محاربه با موارد مشابه. ۱۴۷
۳-۱-۳) بررسی مفهوم محاربه و بغی (جرم سیاسی) ۱۵۱
۴-۱-۳) نظریات مختلف در مورد بغی ( جرم سیاسی ) ۱۵۶
۵-۱-۳) آیا باغی کسی است که برامام معصوم خروج نماید ۱۵۹
۶-۱-۳) شرایط جنگ با بغات یا مجرمین سیاسی. ۱۶۱
۷-۱-۳) رفتار با اسیران و مجروحین جنگی بغات.. ۱۶۳
۸-۱-۳) تعریف جرم سیاسی از نظر حقوقدانان و مقایسه آن با بغی. ۱۶۶
۹-۱-۳) مزایای مجرمین سیاسی. ۱۶۷
۱۰-۱-۳) مقایسه بین محارب و باغی. ۱۶۹
۲-۲-۳) تعاریف گسترده تروریسم ۱۷۳
۳-۲-۳) تعریف محدود تروریسم ۱۷۵
۴-۲-۳) تعریف تروریسم از نظر دیدگاه هدف و عامل. ۱۷۷
۱-۴-۲-۳) انواع تروریسم از نظر هدف.. ۱۷۷
۲-۴-۲-۳) انواع تروریسم از نظر عامل. ۱۷۸
۵-۲-۳) تعریف حقوقی تروریسم ۱۸۰
۶-۲-۳) مقایسه تروریسم و محارب.. ۱۸۳
محاربه در قوانین موضوعه ایران. ۱۸۶
(۴-۲ ارزیابی انتقادی عملکرد قانونگذار در توسعه مفهوم محاربه ۱۹۷
(۴-۲-۱ نقد و ارزیابی کلّی. ۱۹۷
(۴-۳ زمینه و انگیزه تعمیم احکام محاربه به برخی از جرایم ۲۰۲
(۴-۴ ایرادات ناظر به تعمیم حکم محاربه به برخی از جرائم ۲۰۸
۵-۴) بررسی موردی جرایم در حکم محاربه ۲۲۵
۱-۵-۴) جرایم در حکم محاربه در قانون مجازات اسلامی ۲۲۵
۶-۴) بر هم زدن امنیت و ایجاد رعب و وحشت از طریق سرقت مسلحانه و قطع الطریق ۲۲۷
۷-۴) قیام مسلحانه علیه حکومت اسلامی ۲۳۱
۸-۴) براندازی حکومت اسلامی. ۲۳۳
۹-۴ ) نامزد تصدی یکی از پستهای حساس حکومت کودتا ۲۳۷
۱۰-۴) تشکیل یا اداره دسته یا جمعیت غیر قانونی. ۲۳۹
۱۱-۴ ) تحریک نیروهای خودی به تمرد یا تسلیم ۲۴۵
۱۲-۴) همکاری با دولتهای خارجی متخاصم ۲۴۷
۱۳-۴) سوء قصد به جان رهبر یا یکی از رؤسای قوای سه گانه و مراجع بزرگ تقلید ۲۴۹
۱۴-۴) جعل اسکناس و اسناد بانکی به قصد اخلال در نظام کشور. ۲۵۱
۱۵-۴) اجتماع و تبانی بر ضد امنیت داخلی یا خارجی کشور. ۲۵۵
۱۶-۴) تظاهر، قدرت نمایی و اقدام علیه آسایش عمومی بوسیله اسلحه ۲۵۷
۱۷-۴ ) راهزنی در راهها و شوارع. ۲۵۹
۱۸-۴) سرقت مسلحانه در شب.. ۲۶۲
۱۹-۴) آتش زدن اموال به قصد مقابله با حکومت اسلامی. ۲۶۵
۲۰-۴ ) نهب، غارت و اتلاف اموال با قهر و غلبه ۲۶۷
چکیده
این پایان نامه بعد از بررسی لغوی و ادبی محاربه و ذکر اجمالی دیدگاه فقها شیعه و سنی به ماهیت محاربه از جنبه های مختلف پرداخته است؛ بر این اساس هر گاه اقدام کسی به محاربه و اعمال زور، سبب ارعاب مردم و سلب امنیت از زندگی و مال و ناموسشان گردد، چنین عملی محاربه و افساد در زمین است و مشمول اطلاق آیه و روایات خواهد بود، چه اینکه غرض اصلی او ارعاب و سلب امنیت مردم باشد و چه اینکه غرض اصلی او مورد دیگری باشد. به طور کلی هر عملی که موجب ارعاب اهالی یک منطقه شود یا به عبارت دیگر هر عملی که بالقوه موجب ارعاب باشد اگر چه که ارعاب به عللی فعلیت نیابد؛ از مصادیق محاربه با خدا و پیامبر و سعی در افساد در زمین است .
در بررسی موارد مشابه ـ «بغی» و «تروریسم» ـ پنج فرق میان محاربه و بغی بیان شده است واز آن جا که ماهیت جرم محاربه ایجاد اختلال در امنیت عمومی است، پس می تواند بارزترین مصداق آن تروریسم باشد.
در پایان ضمن بررسی محاربه در قوانین موضوعه ایران ، بر این نکته تصریح شده که تعمیم احکام محاربه در قانون مجازات به موارد مختلف عملی غیر اصولی و خلاف موازین شرعی و حقوقی می باشد.
مقدمه
طرح مسأله
در شریعت , جرایم به محظورات شرعی که خداوند متعال از آنها به وسیله حد یا تعزیر منع کرده است تعریف شده اند . و محظور, عبارت است از انجام فعلی که از آن نهی شده و یا ترک فعلی که به آن امر شده است . پس جرم , انجام عملی است که حرام و دارای مجازات است و یا ترک فعلی است که شرع انور به تحریم و مجازات بر آن تصریح کرده است . جرم در میان پدیده های گوناگون اجتماعی نیز رفتاری مورد انزجار و نفرت جامعه است , که با توجه به شدت و ضعف آن , مستلزم عقوبت می گردد . با پیروزی و به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی)ره)،یکی از برنامه های دولت اسلامی پس از استقرار نظام اسلامی وضع قوانین کیفری مبتنی بر احکام شرع مقدس و لغو مقررات مغایر بود.طلیعه این تحول پیش از تصویب مقررات جدید با اجرای مجازاتهای اسلامی که به موجب احکام دادگاههای انقلاب اسلامی در همان روزهای نخستین پیروزی انقلاب نمایان گردید سپس با تصویب مقررات جزایی اسلامی تقسیم بندی جرایم از خلاف , جنحه وجنایت به حدود و قصاص و تعزیرات تغییر یافت . در بخش حدود , محاربه به عنوان جرمی مستقل وارد حقوق موضوعه ایران گردید پدیده مجرمانه محاربه , یکی از عناوین حقوق جزای اسلامی می باشد. این مبحث در باب حدود , بین فقهای شیعه و سنی مشهور است . در آن باب , مجازاتهای شدید از سوی شارع مقدس بیانگر اهمیتی است که شارع , برای صیانت مردم , تامین امنیت و آسایش جامعه قائل است . به علت جدید التاسیس بودن این موضوع ومباحثی که پیرامون ماهیت و نحوه اجرای آن در فقه امامیه و اهل تسنن و مصادیق آن در عصر حاضر و نیز بررسی وجوح تشابه و تفاوت این جرم با جرائم دیگر از قبیل بغی و سایر جرایم مخل امنیت داخلی و خارجی مطرح است لذا موضوع پایان نامه را بررسی ماهیت این جرم در فقه مذاهب خمسه انتخاب نمودم .
سؤال اصلی و هدف تحقیق
ماهیت جرم محاربه در مذاهب اسلامی چیست، و قانون مجازات اسلامی ایران چه مواردی را شامل این حد می داند. و هدف این بحث در صدد مشخص کردن موضوع حدی است که در شرع بنا به نص قرآن کریم و روایات متواتر برای محارب معین شده است.
شیوه تحقیق
شیوه تحقیق در این پایان نامه , به طریق کتابخانه ای یا همان مطالعه نظری و بررسی نظرات مختلف فقها و حقوقدانان صاحب نظر در این عنوان می باشد . مجمل بودن کلام فقها در این باب و عدم وجود سابقه این عنوان در حقوق موضوعه وعدم تفکیک این موضوع از جرایم علیه امنیت وآسایش عمومی و گسترش دایره شمول اعمالی که از سوی قانون گذار , در حکم محاربه شناخته شده است , از دشواریهای این تحقیق در این زمینه بوده است .
سازمان‌دهی تحقیق
این پایان نامه در چهار فصل تدوین یافته است :
۱.کلیات ؛ مشتمل بر چهار بخش می باشد که در آن به تعریف محاربه و بررسی آن در قرآن کریم و بررسی اصطلاحی آن در دیدگاه امامیه و اهل تسنن پرداخته شده است .
۲.بررسی ماهیت محاربه که شامل نه بخش است , در بخش نخستین مفاد آیه محاربه مورد بررسی قرار گرفته است که خود شامل سه مبحث است که در آن عنوان محاربه و افساد فی الارض به طور جداگانه مورد بحث قرار گرفته است . در بخش دوم به جمع میان دو عنوان محارب و افساد فی الارض پرداخته شده است . در بخش سوم این موضوع مورد بحث قرار گرفته است که آیا افساد فی الارض به تنهایی موضوع برای جواز حکم قتل می باشد؟
دربخش چهارم به بررسی روایات خاصه در باب محاربه پرداخته شده است . در بخش پنجم عناوین دخیل در باب محاربه پرداخته شده است که شامل چهار مبحث می باشد .در بخش ششم و هفتم به دیدگاه اهل سنت در باب این جرم پرداخته شده است , وبخش هشتم عنوان محارب را در متون حدیثی مذاهب اربعه را مورد بررسی قرار داده است . در بخش آخر از فصل دوم آراء برخی از مذاهب در خصوص اشرار و ترساندن مردم ذکر شده است .
- بررسی جرم محاربه با موارد مشابه پرداخته است که شامل دو بخش می باشد , در بخش اول عنوان محاربه با بغی مورد بررسی قرار گرفته است که شامل ده مبحث می باشد. و بخش دوم محاربه با تروریسم مقایسه شده است که شامل شش مبحث می باشد که در آن به تعریف تروریسم و انواع آن و همچنین مقایسه آن با جرم محاربه پرداخته شده است .
- آخرین فصل پایان نامه به جرم محاربه در قوانین موضوعه ایران می پردازد , که شامل بیست بخش می باشد .
بخش اول که خود سه مبحث دارد به تعریف جرم محاربه و ارکان آن می پردازد . بخش دوم عملکرد قانون گذار در توسعه مفهوم محاربه را مورد بررسی قرار دادیم که شامل یک مبحث انتقادی می باشد . در بخش سوم به زمینه و انگیزه تعمیم احکام محاربه به برخی از جرایم در قانون پرداخته شده و در بخش چهارم که دو مبحث دارد ایرادات ناظر به تعمیم حکم محاربه به برخی از جرایم ذکر شده است . بخش پنجم به بررسی موردی جرایم در حکم محاربه پرداخته شده است که شامل یک مبحث می باشد . و از بخش ششم تا بیستم جرایم در حکم محاربه در قانون به طور جداگانه ذکر شده است و در مورد ارتباط آن با جرم محاربه بحث شده است .
منابع
منابع فارسی
- بابایی و آقایی، غلامرضا و بهمن، ۱۳۶۵ ه.ش، فرهنگ علوم سیاسی، نشر ویس تهران
- پیمانی، ضیاء الدین، جرائم علیه امنیت و آسایش عمومی، نشر میزان، چاپ پنجم, بی تا
- حبیب زاده، محمد جعفر، ۱۳۷۰ ه.ش، بررسی جرم محاربه و افساد فی الارض، انتشارات کیهان
- حکیم، محمد باقر، جرائم علیه امنیت عمومی، مجله فقه اهل بیت، بی تا.
- زراعت، عباس، ۱۳۸۰ ه.ش، شرح قانون مجازات اسلامی، انتشارات ققنوس
- سبحانی، جعفر، فئه باغیه، مجله نور علم، شماره یک، دوره دوم, بی تا
- شامبیاتی، هوشنگ، ۱۳۷۶ ه.ش، حقوق کیفری اختصاصی، انتشارات ژوبین
- شاهرودی، سید محمود، ۱۳۷۶ ه.ش، محارب کیست محارب چیست، مجله فقه اهل بیت
- علی آبادی، عبدالحسین، ۱۳۶۹ ه.ش، حقوق جنایی، انتشارت فردوسی چاپ دوم
- فیض، علیرضا، ۱۳۶۴ ه.ش، مقارنه و تطبیق در حقوق جرائم عمومی اسلامی، انتشارات وزارت ارشاد اسلامی، چاپ دوم
- گرجی، ابوالقاسم، ۱۳۶۵ ه.ش، مجموعه مقالات حقوقی، انتشارات وزارت ارشاد
- گلدوزیان، ایرج، ۱۳۶۹ ه.ش، حقوق جزای عمومی ایران، موسسه انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم
- مرعشی ,سید محمد حسن، ۱۳۷۱ ه.ش، بغی یا جرم سیاسی از نظر اسلام، مجله حقوقی و قضایی دادگستری، ش ۳
- ــــــــــــــــــــــــ ، ۱۳۶۳ ه.ش، دیدگاههای نو در حقوق کیفری اسلام، نشر میزان، تهران
- مومن، محمد، کلمات سدیده, انتشارات جامعه مدرسین, بی تا
- میر محمد صادقی، حسین، ۱۳۷۴ ه.ش، حقوق کیفری اختصاصی ۲، نشر میزان
- نوربها، رضا، ۱۳۶۹ ه.ش، زمینه حقوق جزای عمومی، انتشارات کانون وکلای دادگستری
- ولیدی، محمد صالح، ۱۳۷۷ ه.ش، حقوق جزای اختصاصی، دفتر نشر داد
منابع عربی
- قرآن کریم
- ابن ادریس, الحلی، ابی منصور محمد,۱۴۱۰ ه.ق، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، موسسه النشر الاسلامی، چاپ دوم
- ابن جلاب، التفریع, دارالغرب الاسلامی، بیروت, بی تا
- ابن حجر اسقلافی, کهلانی، محمد بن اسماعیل ,۱۳۷۹ ه.ق، ۴ ج، سبل الاسلام، شرکت مکتبه و مطبعه مصطفی البانی الحلبی، مصر
- ابن حزم، ابو محمد احمد، المحلی، در الافاق الجدیده، بیروت , بی تا
- ابن حمزه، عماد الدین ابی جعفر محمد بن علی طوسی، ۱۴۰۸ ه.ق، الوسیله الی نیل الفضیله، نشر مکتبه آیه الله العظمی مرعشی النجفی، چاپ اول
- ابن سلار, ابی علی حمزه بن عبد العزیز الدیلمی، المراسم العلویه بنی الاحکام النبویه، با حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی, بی تا
- ابن علامه, ابی طالب محمد بن الحسن بن یوسف بن المطهر الحلی، ۱۳۸۷ ه.ق ، ایضاح الفوائد فی شرح اشکالات القواعد، المطبعه العلمیه، قم
- ابن منظور, الافریقی المصری، ابی الفضل جمال الدین محمد بن مکرم بن علی، ۱۳۰۰ ه.ق ، لسان العرب المحیط، دار البیروت للطباعه و النشر
- ابی المجد الحلبی، ابی الحسن علی بن الحسن، ۱۴۱۴ ه.ق، اشاره السبق، موسسه الامام الصادق (ع)، چاپ اول
- امام شافعی، ۱۹۸۰ م، الام، ۸ ج، انتشارات دارالفکر بیروت
- امام مالک بن انس، المدونه الکبری، ۶ ج، انتشارات السعاده، مصر, بی تا
- بحرینی، الشیخ الطریحی، ۱۴۰۸ ه.ق، مجمع البحرین، مکتب نشر ثقافه الاسلامیه، چاپ دوم
- براج طرابلسی، قاضی عبدالعزیز، المهذب، موسسه نشر اسلامی, بی تا
- بیهوتی، منصور بن یونس، ۱۴۱۸ ه.ق، کشف القناع، دارالمکتب العلمیه، بیروت
- ترمذی، محمد بن عیسی، ۱۴۰۳ ه.ق، سنن ترمذی،۵ج، دارالفکر بیروت، (تحقیق عبدالوهاب عبداللطیف)
- جمع، عبدالعزیز بن اسحاق، مسند زید، دار الکتب اسلامیه تهران
- جندی، عبدالملک، الموسوعه الجنایه، دارالحیاء التراب العربی, بی تا
- حر عاملی، شیخ محمد بن حسن، ۱۴۰۱ ه.ق، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، مکتبه الاسلامیه تهران، چاپ پنجم
- حسینی الواسطی النجفی ، محب الدین محمد مرتضی ، ۱۴۰۶ ه .ق ، تاج العروس فی شرح القاموس، انتشارات دار الفکر
- حلبی ، ابی صلاح ، الکافی فی الفقه ، موسسه نشر اسلامی, بی تا
- حمزه بن علی بن زهره الحلبی، ۱۴۱۷ ه.ق، غنیه النزوع، موسسه الامام الصادق (ع)، چاپ اول
- خطیب ، محمد الشربینی ، ۱۹۵۸ م ، مغنی المحتاج ، ۴ ج ، دار الاحیاء التراث العربی
- خویی، سید ابوالقاسم، مبانی تکمله المنهاج، دار الزهراء بیروت, بی تا
- راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق محمد سید گیلانی، انتشارات دارالمعرفه, بی تا
- راوندی، سعید ابن هبه الله، ۱۴۰۳ ه.ق، فقه القرآن، انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشی
- سرخسی، شمس الدین، المبسوط، ج۳، دارالمعرفه البیروت, بی تا
- سید ابوالمکارم، الجوامع الفقیهه، موسسه نشر اسلامی, بی تا
- سیوطی، جلال الدین، ۱۳۶۵ ه.ش، الدر المنثور، انتشارات دارالمعرفه، چاپ اول
- شهید ثانی, العاملی الجبعی، زین الدین بن علی ,۱۳۷۱ ه.ش، الروضه البهیه فی الشرح اللمعه الدمشقیه، دفتر تبلیغات اسلامی
- شهیداول,شمس الدین محمد بن مکی العاملی، ۱۴۱۲ ه.ق، الدروس الشرعیه، موسسه النشر الاسلامی، چاپ اول
- شوشتری، محمد تقی، ۱۳۷۹ ه.ق، بهج الصباغه فی شرح نهج البلاغه، مکتبه الصدر، تهران
- شوکانی ، محمد بن علی بن محمد ، نیل الاوطارمن احادیث سید الاخیار ،۹ ج ، دار الجلیل بیروت, بی تا
- شیخ صدوق , ۱۴۱۸ ه.ق، الهدایه، موسسه امام صادق (ع)، چاپ اول
- شیخ صدوق ,محمد بن علی بن الحسین بن بابویه القمی ,۱۴۱۸ ه.ق، الفقیه، موسسه امام هادی (ع)، چاپ اول، قم
- شیخ مفید, ابی عبدالله محمد بن النعمان العکبری البغدادی ، ۱۴۱۰ ه.ق، المقنعه فی الاصول و الفروع، موسسه نشر اسلامی، چاپ دوم
- صابونی، محمد علی، ۱۴۰۰ ه.ق، روایع البیان، انتشارات دار الحیاء التراث العربی
- صنعانی ، ابی بکر عبد الرزاق ، مصنف ، ۱۱ ج ، المجلس العلمی , بی تا
- طباطبایی, علامه سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، منشورات جماعه المدرسین فی الحوزه العلمیه, بی تا
- طبرسی، شیخ ابی علی فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران مکتبه المعلمیه الاسلامیه, بی تا
- طوسی، ابی جعفر بن حسن بن علی، ۱۳۵۱ ه.ش، المبسوط فی فقه المعلمیه، انتشارات مرتضویه
- ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ،۱۴۰۷ ه.ق، الخلاف، موسسه انتشارات الاسلامی
- ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، ۱۴۰۷ ه.ق، التبیان، دارالحیاء التراث العربی، بیروت
- ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، ۱۴۰۷ ه.ق، التهذیب، موسسه النشر الاسلامی
- ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، ۱۴۰۷ ه.ق، النهایه فی مجرد الفقه و الفتوی، انتشارات قدس محمدی
- عبدالله بن قدامه، المغنی، ج۱۲، دارالکتب العربی، بیروت, بی تا
- عسقلانی، احمد بن حجر، بلوغ المرام من ادله الاحکام، مکتبه الرشد، ریاض عربستان , بی تا
- علامه حلی, ابومنصور الحسن بن یوسف بن المطهر الاسدی، ۱۴۱۲ ه.ق، احکام الشریعه، موسسه نشر اسلامی، چاپ اول
- ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، ۱۴۱۳ ه.ق، قواعد الاحکام، موسسه نشر اسلامی، چاپ اول
- ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ،۱۴۲۰ ه.ش، تحریر الکلام، موسسه امام الصادق (ع)، چاپ اول
- ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، ۱۳۶۸ ه.ش، تبصره المتعلمین، انتشارات فقیه، چاپ اول
- ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، ۱۴۱۰ ه.ق، ارشاد الاحکام الی الاحکام الایمان، موسسه نشر اسلامی، چاپ اول
- عوده، عبدالقادر، التشریع الجنایی الاسلامی، دارالکتب عربی, بی تا
- فاضل لنکرانی، محمد، ۱۴۰۶ ه.ق، تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله، المطبعه العلمیه، قم
- فاضل هندی, بهاء الدین محمد بن الحسن بن محمد اصفهانی، ۱۴۰۵ ه.ق، کشف اللثام، منشورات مکتبه السید المرعشی النجفی
- فتحی بهنسی، احمد، ۱۹۵۹ م، الجرائم فی فقه الاسلامی، الشرکه العربیه للطباعه و النشر
- قرافی، شهاب الدین احمد بن ادریس، الفروغ، دارالمعرفه، بیروت, بی تا
- قرشی، سید علی اکبر، ۱۳۷۵ ه.ش، قاموس قرآن، دارالمکتب الاسلامیه، چاپ هفتم
- قرطبی، ابن ارشد، بدایه المجتهد و نهایه المقتصد، دارالمعرفه، بیروت, بی تا
- قزوینی، محمد بن یزید، ۱۴۲۲ ه.ق، سنن ابن ماجه، ۲ج، تحقیق محمد فواد عبدالباقی، دارالفکر، بیروت
- قطب الدین راوندی, ابی الحسین سعید بن هبه الله ،فقه القرآن، مدرسه الامام المهدی,بی تا
- کاشانی، ابوبکر بن مسعود، ۱۴۰۹ ه.ق، بدایه الصنایع، ۷ ج، مکاتب الحبیبیه، پاکستان
- لخلمی طبرانی، سلیمان بن احمد بن ایوب، معجم الکبیر، دارالاحیاء التراث العربی, بی تا
- لوئیس، معلوف، ۱۳۷۴ ه.ش، المنجد، انتشارات دهاقانی، چاپ چهارم
- ماوردی، ابوالحسن، احکام السلطانیه، دفتر تبلیغات اسلامی, بی تا
- محقق اردبیلی, اردبیلی، احمد، مجمع الفائده و البرهان، جماعه المدرسین فی الحوزه العلمیه, بی تا
- محقق حلی، ابی القاسم نجم الدین جعفر بن الحسن بن یحیی الهذلی الحلی، ۱۴۰۹ ه.ق، شرایع الاسلام فی مسایل الحلال و الحرام، انتشارات استقلال، چاپ دوم
- ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، ۱۴۱۰ ه.ق، المختصر النافع، موسسه الدراسات الاسلامیه فی موسسه البعثه، چاپ دوم، قم
- مرداوی، علاء الدین، الانصاف، انتشارات شریف رضی، قم, بی تا
- مروارید، علی اصغر، سلسله الینابیع الفقیهه، دار التراث الاحیاء العربی, بی تا
- مقداد (فاضل)، جمال الدین المقداد بن عبدلله السیوری، ۱۳۸۵ ه.ق، کنزالعرفان فی فقه القرآن، مکتب مرتضویه تهران
- موسوی خمینی، روح الله، ۱۴۰۴ ه.ق، تحریر الوسیله، موسسه النشر الاسلامی
- نجفی، شیخ محمد حسن، ۱۳۶۷ ه.ش، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، دار الکتب الاسلامیه،چاپ سوم
- یحیی بن سعید الحلی الهذلی، ۱۴۰۵ ه.ق، الجامع للشرایع، موسسه سید الشهداء, بی تا
