پایان نامه بررسی ارتباط میان رضایت زناشویی و هوش همسران

تعداد صفحات : ۱۴۰ | قابل ویرایش

فهرست مطالب

عنوان ………………………………………………………………………………………………………… صفحه

چکیده

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۱

فصل اول :گستره علمی موضوع پژوهش

۱- موضوع پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………. ۴

۲- هدفهای پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………. ۴

۳- امکان بررسی موضوع پژوهش واهمیت آن ……………………………………………………………………………. ۵

۴- سؤالهای پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………… ۵

۵- فرضیه‎های پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………… ۶

۶- متغیرها وتعریف عملیاتی آنها………………………………………………………………………………………………….. ۶

خلاصه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ۸

فصل دوم:ادبیات وپیشینه تحقیق

تعریف رضایت……………………………………………………………………………………………………………………………… ۱۰

تعریف رضایتمندی زناشویی………………………………………………………………………………………………………….. ۱۱

ازدواج …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ۱۲

تعریف ازدواج …………………………………………………………………………………………………………………………………. ۱۲

فوائد ازدواج…………………………………………………………………………………………………………………………………….. ۱۳

ازدواج دختر وپسر ریشه‎های دوران کودکی ………………………………………. ۱۴

افکار مسموم ………………………………………………………………… ۱۷

بهداشت روانی ………………………………………………………………. ۱۷

بهداشت روانی از دیدگاه اسلام وعرفان ………………………………………….. ۲۰

مهمترین عوامل برای ازدواجهای موفق…………………………………………… ۲۰

پختگی روانی ورشد عاطفی فکری طرفین………………………………………… ۲۰

طرز تفکر وعقاید وتمایلات …………………………………………………….. ۲۱

طرز تلقی ونگرشها …………………………………………………………… ۲۲

عقاید مذهبی ……………………………………………………………….. ۲۳

اختلافات طبقاتی ……………………………………………………………. ۲۳

میزان تحصیلات …………………………………………………………….. ۲۴

توافق وطرز فکر درباره امورجنسی ……………………………………………… ۲۴

تولد فرزند…………………………………………………………………… ۲۵

تعداد فرزندان……………………………………………………………….. ۲۶

اخلاق ……………………………………………………………………… ۲۶

دخالت اطرافیان وبستگان ……………………………………………………… ۲۷

تفاوت سنی بین زن وشوهر ……………………………………………………. ۲۷

رابطه با اولیا ………………………………………………………………… ۲۸

ویژگیهایی که در امر زناشویی نقش منفی دارد…………………………………….. ۲۹

وجوهی از اختلافات زناشویی ……………………………………………………………………………………………………….. ۳۱

نیازهای احساسی زن ومرد…………………………………………………………………………………………………………….. ۳۱

چگونه می‎توان در زندگی خوشبخت بود……………………………………………………………………………………… ۳۲

نیاز اساسی ازدواج موفق………………………………………………………………………………………………………………… ۳۳

نقش زن در زندگی امروز ……………………………………………………………………………………………………………… ۳۵

زن در نقش همسری …………………………………………………………………………………………………………………….. ۳۵

موقعیت زن در اسلام ……………………………………………………………………………………………………………………. ۳۶

ازدواج از نظر اسلام………………………………………………………………………………………………………………………… ۳۷

سختگیری در مسئله ازدواج………………………………………………………………………………………………………….. ۳۸

اهداف والای ازدواج در اسلام………………………………………………………………………………………………………… ۳۸

معیارهای انتخاب همسر ……………………………………………………………………………………………………………….. ۴۰

خواستگاری……………………………………………………………………………………………………………………………………… ۴۲

مهریه……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ۴۲

جهیزیه …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ۴۳

عقد وعروسی…………………………………………………………………………………………………………………………………… ۴۴

حقوق زن وشوهر……………………………………………………………………………………………………………………………. ۴۵

رفتار…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۴۶

گفتار………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ۴۶

هدف زندگی ازدید قرآن ………………………………………………………………………………………………………………. ۴۶

اساس رابطه زناشویی از نظر قرآن کریم ……………………………………………………………………………………… ۴۷

خانواده…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ۴۸

تیپهای خانواده………………………………………………………………………………………………………………………………… ۴۹

خانواده متزلزل . ……………………………………………………………………………………………………………………………. ۵۰

خانواده متعادل……………………………………………………………………………………………………………………………….. ۵۰

خانواده متکامل……………………………………………………………………………………………………………………………….. ۵۰

ویژگیهای ارتباط سالم زن و شوهر……………………………………………………………………………………………….. ۵۱

ویژگیهای ارتباط ناسالم زن و شوهر……………………………………………………………………………………………… ۵۲

توصیه‎هایی برای زن وشوهرها……………………………………………………………………………………………………….. ۵۳

شیوه‎های کاربردی برای رسیدن به تفاهم …………………………………………………………………………………… ۵۳

طلاق…………………………………………………………………………………………………………… ۵۴

خانواده گسسته …………………………………………………………………………………………………………………………. ۵۶

اختلافات خانوادگی ……………………………………………………………………………………………………………………….. ۵۶

تاثیر فروپاشی ازدواج وجامعه………………………………………………………………………………………………………… ۵۷

انواع عوارض بعد از طلاق………………………………………………………………………………………………………………. ۵۸

تدابیر اسلام برای پیشگیری از طلاق…………………………………………………………………………………………… ۵۹

هوش………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۶۰

تعریف هوش……………………………………………………………………………………………………………………………………. ۶۰

وضعیت هوش در سازمان واعمال ذهنی ……………………………………………………………………………………… ۶۳

هوش عملی وهوش نظری………………………………………………………………………………………………………………. ۶۴

هوش واستعدادهای دیگر……………………………………………………………………………………………………………….. ۶۵

ماهیت عامل g ……………………………………………………………………………………………………………………………… 67

تست هوش چیست………………………………………………………………………………………………………………………… ۶۷

بهره هوشی (هوشبهر )چیست………………………………………………………………………………………………………. ۶۷

بهره هوشی وتوانائیهای دیگر ذهنی………………………………………………………………………………………………. ۶۹

ماهیت هوش ………………………………………………………………………………………………………………………………….. ۷۰

الف- هوش بعنوان توان درک رابطه……………………………………………………………………………………………… ۷۱

ب- هوش بعنوان توان سازگاری با موقعیتهای جدید………………………………………………………………….. ۷۱

پ- هوش بعنوان ظرفیت یادگیری ……………………………………………………………………………………………… ۷۲

ت- هوش بعنوان قدرت وتفکر انتزاعی ……………………………………………………………………………………….. ۷۲

عوامل موثر در رشد هوش ……………………………………………………………………………………………………………. ۷۲

نقش محیط ووراثت در تشکیل هوش…………………………………………………………………………………………… ۷۳

۱- وراثت وهوش…………………………………………………………………………………………………………………………….. ۷۳

۲- ازدواج میان خویشاوندان وهوش ……………………………………………………………………………………………. ۷۵

۳- هوش چگونه به ارث میرسد……………………………………………………………………………………………………. ۷۵

۴- محیط وهوش……………………………………………………………………………………………………………………………. ۷۵

۵- نقش زمان در تشکیل هوش…………………………………………………………………………………………………….. ۷۶

۶- عوامل محیطی موثر در رشد هوش…………………………………………………………………………………………. ۷۷

آزمون استانداردشده هوش…………………………………………………………………………………………………………….. ۷۸

آزمونهای هوش ………………………………………………………………………………………………………………………………. ۸۰

آزمونهای گروهی…………………………………………………………………………………………………………………………….. ۸۱

آزمونهای فردی هوش…………………………………………………………………………………………………………………….. ۸۲

دیدگاه نظری مختلف از مفهوم هوش……………………………………………………………………………………………. ۸۳

نظریه‎های معاصر هوش………………………………………………………………………………………………………………….. ۸۴

الف: نظریه‎های عاملی هوش…………………………………………………………………………………………………………… ۸۵

نظریه دوعاملی اسپیرمن………………………………………………………………………………………………………………… ۸۶

نظریه سلسله مراتبی………………………………………………………………………………………………………………………. ۸۷

نظریه چند عاملی ترستون…………………………………………………………………………………………………………….. ۸۸

نظریه سه بعدی گیلفورد……………………………………………………………………………………………………………….. ۸۹

نظریه کتل درباره هوش متبلور وهوش سیال……………………………………………………………………………….. ۹۰

نظریه دوسطحی جنسن………………………………………………………………………………………………………………… ۹۱

ب: نظریه‎های فرایند مداری هوش………………………………………………………………………………………………… ۹۲

نظریه شناختی پیاژه درباره هوش…………………………………………………………………………………………………. ۹۳

نظریه بازنمایی برونر……………………………………………………………………………………………………………………….. ۹۵

مروری بر نتایج تحقیقات به عمل آمده در زمینه رضامندی زناشویی درداخل وخارج کشور….. ۹۵

خلاصه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۱۰۷

فصل سوم: فرایند روش شناختی بررسی تجربه موضوع

۱-انتخاب نمونه………………………………………………………………………………………………………………………………. ۱۱۴

۱-۱- جامعه مورد بررسی……………………………………………………………………………………………………………… ۱۱۴

۲-۱ روش نمونه گیری …………………………………………………………………………………………………………………. ۱۱۵

۳-۱ نمونه منتخب…………………………………………………………………………………………………………………………. ۱۱۵

۲-ابزار وروش اجرای پژوهش………………………………………………………………………………………………………… ۱۱۵

۱-۱ ابزار پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………….. ۱۱۵

۲-۲ آزمون رضایتمندی زناشویی ENRICH…………………………………………………………………………… 115

۳-۲روش نمره گذاری پرسشنامه رضایتمندی زناشویی ENRICH……………………………………….. 119

۴-۲آزمون ماتریسهای پیشرونده ریون RAIVEN……………………………………….. 120

۵-۲شیوه نمره گذاری ماتریسهای پیشرونده ریون RAIVEN……………………………. 120

۶-۲ روش اجرای پژوهش………………………………………………………………………………………………………………. ۱۲۱

۳-طرح پژوهش وروشهای آماری…………………………………………………………………………………………………… ۱۲۱

۱-۱- معرفی طرحهای پژوهش ……………………………………………………………………………………………………. ۱۲۱

۱-۲-روشهای آماری وتحلیل داده‎ها ……………………………………………………………………………………………. ۱۲۱

خلاصه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ۱۲۲

فصل چهارم:ارائه وتحلیل نتایج کمی

۱-یافته‎های توصیفی …………………………………………………………………………………………………………………….. ۱۲۳

۲-یافته‎های مربوط به تحلیل نتایج در چار چوب فرضیه‎ها ………………………………………………………. ۱۲۶

خلاصه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۱۲۸ 

فصل پنجم : بحث ونتایج کمی

۱-بحث وبررسی درباره یافته‎ها …………………………………………………………………………………………………….. ۱۳۰

۲-تفسیر نهایی ………………………………………………………………………………………………………………………………. ۱۳۱

۳-محدودیتهای پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………….. ۱۳۷

۴-پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………………….. ۱۳۸

منابع…………………………………………………………………………………………………………… ۱۳۹

پیوستها

جدول داده‎های خام مردان……………………………………………………………………………………………………………. ۱۴۲

جدول داده های خام زنان……………………………………………………………………………………………………………… ۱۴۳

جدول نمرات رضایت زناشویی وهوش مردان……………………………………………………………………………….. ۱۴۴

 جدول نمرات رضایت زناشویی وهوش زنان…………………………………………………………………………………. ۱۴۶

پرسشنامه رضایت زناشویی …………………………………………………………………………………………………………… ۱۴۸

برگ نمره گذاری ماتریسهای پیشرونده ریون……………………………………………………………………………….. ۱۵۰

چکیده

پژوهش حاضر به منظور بررسی ارتباط میان رضایت زناشویی و هوش همسران صورت گرفته است. طرح پژوهش از نوع پس رویدادی بود واز طریق نمونه‎گیری در دسترس، ۶۰نفر زن وشوهر (۳۰زوج ) انتخاب شدند.

ابراز پژوهش شامل پرسشنامه ۴۷سوالی رضایت زناشویی Enrich وماتریسهای پیشرونده ریون بود.فرضیه تحقیق با استفاده از روش همبستگی پیرسون مورد بررسی قرار گرفت ونتیجه ،در سطح اطمینان ۹۹%دو فرضیه تحقیق یکی مبنی بر رابطه بین رضایت زناشویی وهوش مردان ودیگری مبنی بر رابطه رضایت زناشویی وهوش زنان رد و فرض صفر مورد قبول واقع شد.

دو فرضیه تحقیق بعدی با استفاده از روش t استودنت مورد بررسی قرار گرفت ونتیجه ،هردو در سطح اطمینان ۹۹%رد وفرض صفر مورد قبول واقع شد واین نتایج حاصل شد،بین رضایت زناشویی مردان وزنان وهمچنین بین هوش مردان وزنان تفاوت معناداری وجود ندارد.

مقدمه

پیامبر اکرم (ص) فرمودند:هیچ چیز نزد خدا محبوبتر از خانه ای که به ازدواج آباد شود نیست و هیچ چیز نزد خدا منفورتر از آشیانه‌ای که در اسلام بوسیله طلاق از هم بپاشد نیست(مشکینی، ۱۳۵۹ ، ص۱۸۲).

همسر‌گزینی، ازدواج، تشکیل خانواده، فرزند و تربیت او همه مراحلی از امتحان بزرگ الهی است که یکی پس از دیگری از راه می‌‌رسند و آدمی باکوله بار معرفت و اختیار، چنگ در ریسمان توکل الهی می‌زند تا به اوج قله‌های پر غرور تکامل قدم نهد و خود را بر کشد ، تا در نهایت راههای پر پیچ و خم زندگی مقام والای (و رضوان من الله اکبر )را احراز نماید. اداره زندگی مشترک و تدبیر نیکوی خانواده، همچون سایر امور نیازمند دانش کافی،دل اگاهی و بصیرت است.

موفقیت در این حوزه،مجاهدت و سعی وافر می‌طلبد ،تا بتواند بارقه‌های هدایت الهی را به سوی خود جذب کند،خانواده متعادل،یکی از آرمانهای تشکیل زندگی و آرزوی برتر هر زوج جوانی است (شرفی ،۱۳۷۷،ص ۱۴).

زناشویی و تاسیس زندگی مشترک خانوادگی یک خواسته طبیعی است. که غرائزش در وجود انسانها نهاده شده‌است و این خود یکی از نعمتهای بزرگ الهی است (امینی،۱۳۶۳،ص ۳).

یکی از انگیزه‌های زیبا و متعالی بشر ،گرایش او به تشکیل خانواده و داشتن فرزند است . زندگی خانوادکی بشر صددرصد طبیعی است .به این معنی که آفرینش انسان به گونه‌ای است که او را به طور فطری و طبیعی به سوی تشکیل کانون خانوادگی و داشتن فرزند سوق می‌دهد . شواهد تاریخی نشان می‌دهد که انسان در تمام طول تاریخ،زندگی خانوادگی داشته است (سادات ،۱۳۷۷،ص ۱۷).

اندیشمندانی که تاریخ را از سر بصیرت مطالعه کرده‌اند بر این باورند که در طول تاریخ هیچ رسم و قانونی به اندازه همسر گزینی و تشکیل خانواده اهمیت نداشته است . علـت این حقیقت آن است که ازدواج یک امر نوعی است نه شخصی. یعنی هدف آن بقاوپرورش واستمرار نوع بشر است (سادات  ،۱۳۷۷، ص ۱۸).

پس از تشکیل خانواده زن و مرد از روی عشق و محبت در خدمت یکدیگر در می‌آیند و هر یک خود را وقف آسایش و راحتی دیگری می‌کند . در مرحله بعد، این دو در خدمت پرورش و رفاه فرزندان قرار می‌گبرند وبه این ترتیب از حصار تنگ خودخواهی تنها برای خود کارکردن و جز خود کسی را ندیدن ، تا حدی خارج می‌شوند ، عواطف  و ویژگیهای روحی آنها با قرار گرفتن در محدوده این پیوند صیقل می‌خورد و جز خود ، دغدغه کس دیگری نیز در درون آنها بوجود می‌آید.

این تمرین مناسبی برای مبارزه با خودبینی و خودخواهی است که اولین شرط رشد و کمال آدمی به حساب می‌آید . بسیاری از نیازهای اساسی انسان در خانواده تأمین می‌شود: نیاز زیستی و غریزی به جنس مخالف ، نیاز به محبت ، عاطفه ، نیاز به داشتن فرزند و۰۰۰۰ (سادات ، ۱۳۷۷، ص ۱۹ ).

امروزه اختلال در نظام مقدس خانواده و بی‌اعتنایی به اصول ضروری و ارزشهای آن است که پایه های اصلی خود زمین را به تباهی کشیده و دوران معاصر را به نام (بیگانگی انسان از انسان ) که به بیماری غیر قابل علاج  (بیگانگی انسان از خویشتن ) منتهی گشته است ، سزاوار نموده‌است . توقع یک جامعه صالح و مجتمع قابل تفسیر با (حیات اجتماعی معقول) بدون اصلاح نظام خانواده کاملاً بیجا و خلاف حقیقت است (انصاریان ، ۱۳۷۷ ، ص ۳ ).

منابع

۱.اسکوئیلو،نادر –جمهری،فرهاد-طباطبایی ،عباس – کریمی ،یوسف (۱۳۷۲)- ماهیت وساختار هوش – نشر کیوان –تهران

۲.انصاریان،حسین(۱۳۷۷)- نظام خانواده در اسلام- انتشارات ام ابیها –قم

۳.اتکینسون،ریکال-سن،ریچارد- اتکینسون،ارنست- هیلگارد-ترجمه براهنی وهمکاران (۱۳۷۵)- انتشارات رشد- تهران.

۴.امینی ،ابراهیم(۱۳۶۴)- آئین همسرداری –انتشارات اسلامی .

۵.بهرامی ،هادی (۱۳۷۷)- آزمونهای روانی (مبانی نظری وفنون کاربردی) – انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی – تهران

۶.پاک نژاد ،سید رضا(۱۳۷۴)- ازدواج (مکتب انسان سازی جلد (۱)‌) – انتشارات اخلاق – تهران

۷.پیاژه ،ژان –ترجمه حبیب‎الله ربانی(۱۳۶۸)- انتشارات صفی‎علیشاه –تهران

۸.پاشا شریفی ،حسن(۱۳۷۷)- اصول روان سنجی وروان آزمایی –انتشارات رشد – تهران

۹.حسینی کازرونی،شهناز(۱۳۸۱)- آئین همسرداری – نشر ارمغان – تهران

۱۰.دلاور ،علی (۱۳۸۱)-احتمالات وآمار کاربردی در روانشناسی وعلوم تربیتی – انتشارات رشد- تهران

۱۱.ذوالفقار ،محبوبه (۱۳۸۰)-پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته مشاوره وراهنمایی ،بررسی رابطه بین ساختار قدرت در خانواده با رضایت مندی زناشویی زنان کارمند وخانه‎دار –دانشگاه الزهراء ،دانشکده تربیتی وروانشناسی –تهران

۱۲.ریاحی ،غلامحسین ،(۱۳۷۵)- الفبای خوشبختی –انتشارات سروا

۱۳.سیاسی ،علی‎اکبر (۱۳۴۴)- هوش وخرد – ناشر کتابخانه ابن‎سینا –تهران

۱۴.سادات ،محمد علی(۱۳۷۷)- راهنمای همسران جوان –انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی

۱۵.شرفی،محمد رضا (۱۳۷۷)-خانواده متعادل (آناتومی خانواده)-انتشارات انجمن واولیاء ومربیان

۱۶.شکـلتون ،کلــیو فلچر،ویویان – ترجمـه یوسـف کریمی ،فرهاد جمهری (۱۳۷۶)تفاوتهای فردی –انتشارات فاطمی –تهران

۱۷.شریعتمداری ،علی (۱۳۷۷)- روانشناسی تربیتی –انتشارات امیرکبیر –تهران

۱۸.شاملو،سعید(۱۳۷۸)بهداشت روانی – انتشارات رشد-تهران

۱۹.فینچام ،فرانک-فرناندز،لیان-هامفریز،کیت- ترجمه مهدی قراچه‎داغی(۱۳۷۹)- رابطه همسران (راهنمایی برای زوجها ومشاوران امور زناشویی ) – انتشارات پیک بهار

۲۰.قائمی ،علی (۱۳۶۸)-نقش مادر در تربیت – انتشارات امیری

۲۱.قلی زاده،محمد (۱۳۶۳)-وظایف زناشوئی زن ومرد از نظر اسلام –انتشارات یاران

۲۲.کامران ماوردیانی ،سیروس (۱۳۸۰)- تربیت وخوشبختی –انتشارات محمد فائز –تهران

۲۳.گلمن،دانیل – ترجمه حمیدرضا بلوچ (۱۳۷۹)- هوش عاطفی- انتشارات جیحون –تهران

۲۴.گری،جان-ترجمه مهدی قراچه داغی (۱۳۷۵)- مردان مریخی وزنان ونوسی(چگونه روابط زناشویی خود را بهبود بخشیم )- انتشارات البرز – تهران

۲۵.میلانی فر،بهروز (۱۳۷۴)-بهداشت روانی –انتشارات نشر قومس- تهران

۲۶.مشکینی ،علی –ترجمه احمد جنتی (۱۳۵۹)-ازدواج در اسلام-انتشارات چاپخانه مهر – قم

۲۷.میلانی فر،بهروز (۱۳۷۹)-روانشناسی کودکان ونوجوانان استثنایی – نشر قومس-تهران

۲۸.نجاتی،حسین(۱۳۸۱)- روان شناسی زناشویی –انتشارات بیکران-تهران

۲۹.نوروزی ،علی (۱۳۷۲)-چگونه خوشبخت شویم – انتشارات زرین

۳۰.هجرتی ،محمد حسن(۱۳۸۰)-حقوق متقابل از دیدگاه امام علی (ع) – انتشارات آسمان آبی.