پایان نامه مقایسه بهداشت روانی دانشجویان سیگاری و غیرسیگاری

تعداد صفحات: ۱۴۳ | قابل ویرایش

مقدمه

در هر جامعه­‌ای نیروی فعال و جوان بعنوان یکی از ذخایر و سرمایه­‌های آن جامعه محسوب و مطرح می­‌باشد و در عمل نیز چرخه‌­ی فعالیت­‌های مختلف پیکره اجتماع بطور مستقیم و غیرمستقیم متکی به نیروهای فوق است که متاسفانه قشر وسیعی از جوانان و نوجوانان ما اکنون گرفتار سیگار شده‌­اند که آنان را در کام خویش فرو می­‌برد و توان حرکت و فکر را از آنان می­‌گیرد و هستی را از آن­ها ساقط می‌کند.

۱ – بالاترین رقم سنی معتادان در ایران را افراد ۲۷ – ۲۱ساله تشکیل می­دهند.

۲ – افرادی که به انواع سیگار اعتیاد پیدا کرده­اند، اغلب اولین تجربه­شان را به صورت تفریحی و در دوران نوجوانی با کشیدن سیگار شروع کرده­اند.

۳ – تشخیص رفتارهای آشکار دوره نوجوانی از رفتارهای ناشی از مصرف سیگار دشوار است.

۴ – نوجوانانی که از بودن در خانواده­یشان احساس رضایت داشته­اند و روابط صمیمی بین اعضای خانواده وجود داشته­است، کمتر به دنبال سیگار، الکل و انواع مخدرها بوده­‌اند.

یکی از مشکلات عمده­ای که نسل جوان جامعه با آن رو به روست، خطر گرایش به مصرف سیگار است. از آن جا که مصرف این گونه مواد (انواع سیگارها، قرص­ها، مخدرها و…) در بین جوانان و نوجوانان رو به افزایش است، وظیفه والدین، مربیان و سایر نهادهای اجتماعی و آموزشی برای آگاه ساختن قشر جوان از عواقب مصرف سیگار به مراتب سنگین­تر از قبل می­شود.

با توجه به این موضوع، والدین و مربیان باید سعی کنند با استفاده از روش­ها و آموزش­های لازم، بچه­ها را از همان دوران کودکی و پیش نوجوانی با آثار زیان بار مصرف سیگار و اثرات و پیامدهای ناشی از آن بر جسم و روان شان مطلع سازند.

به رغم نکوهش و مذمت در مضرات سیگار و هشدار محققان، پزشکان و کارشناسان بهداشتی و فعالیت رسانه‌ها در مورد این بلای خانمانسوز و قاتل خاموش، باز هم به وفور مشاهده می‌کنیم که افراد بسیاری در جامعه همچنان به کشیدن سیگار و دود کردن وجود خود مشغول هستند و هیچ توجهی به این هشدارها و علایم خطر ندارند و افراد دیگر را به این ورطه و منجلاب می‌کشند.

آیا می‌دانند که چرا سیگار می‌کشند و چه چیزی از کشیدن سیگار نصیب آن­ها می‌شود یا چه خسارات جبران‌ناپذیری به روح و جسم و اگر صاحب خانواده هستند به خانواده بیگناه آن­ها وارد می‌شود و جدای از این چه ضربه‌ای به افراد جامعه­ به خصوص نوجوانان، جوانان و قشر دانشجو که در حالت هشدار قرار دارد وارد می‌شود؟!

باید بدانیم که اگر راهکارهای پیشگیرانه و موثر در شیوع مصرف سیگار و سیگار در میان نوجوانان و جوانان در نظر گرفته نشود، همواره باید نگران عواقب به مراتب بدتری از این بلای خانمانسوز در میان نسل فردای جامعه باشیم!

افرادی که نگرش­ها و باورهای مثبت و یا خنثی به سیگار دارند، احتمال مصرف و اعتیادشان بیش از کسانی است که نگرش­های منفی دارند. این نگرش­های مثبت معمولاً عبارتند از: کسب بزرگی و تشخص، رفع دردهای جسمی و خستگی، کسب آرامش روانی، توانایی مصرف مواد بدون ابتلا به اعتیاد.

از آنجا که محیط آموزشی بعد از خانواده، مهم­ترین نهاد آموزشی و تربیتی است، می­تواند از راه­های زیر زمینه ساز مصرف سیگار در نوجوانان باشد:

بی توجهی به مصرف سیگار و  فقدان محدودیت یا مقررات جدی منع مصرف در محیط   آموزشی، استرس­های شدید تحصیلی و محیطی، فقدان حمایت اساتید و مسئولان از نیازهای عاطفی و روانی به خصوص به هنگام بروز مشکلات و طرد شدن از طرف آنان.

تحقیقات نشان می­دهند، افرادی که به انواع سیگار اعتیاد پیدا کرده اند، اغلب اولین تجربه­شان را به صورت تفریحی و با کشیدن سیگار و در دوران نوجوانی کسب کرده بودند و به تدریج اعتیاد آنان، از حالت تفریح خارج شده و با تکرار و زیاد شدن میزان مصرف، معتاد شده‌­اند. گروهی دیگر از جوانان و نوجوانانی که شروع به مصرف سیگار می­کنند، اظهار می­دارند که برای فرار از مشکلات و مسائل زندگی روزمره و داشتن احساسی بهتر از احساس فعلی شان دست به این کار زده­اند.

بیان مسأله

پدیده گرایش به سیگار بعنوان یکی از مهمترین آسیب‌های اجتماعی خاصه در میان نسل جوان توجه بسیاری از متخصصان و مسئولین، سیاسی فرهنگی، تربیتی و آموزشی بسیاری از کشورها را به خود معطوف ساخته است.

در کشور ایران  به دلیل وجود بافت جوان جمعیتی این موضوع پیچیدگی خاص خود را یافته است. لذا شناسایی و تبیین درست آن برای یافتن ‌راه‌حلهای مناسب ضروری به نظر می‌رسد . اما از آنجایی این گروه نقش‌های متعدد و تعیین‌کننده‌ای در جامعه بعهده دارند، آسیب آنان حتی در میزان پایین لطمه‌های جبران ناپذیری فردی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و غیره را بدنبال خواهد داشت؛ لذا اتخاذ برنامه‌های پیشگیرانه در مورد آنان از الویت بسیار برخوردار است.

بررسی مصرف سیگار در زمان حاضر از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. از یک طرف جمعیت جامعه­ی ایران جوان است و از طرف دیگر جوانان اصلی­ترین قربانیان مصرف سیگار هستند چرا که جوانان به خاطر خصوصیات جوانی، آسیب پذیری بیشتری دارند چون پویا و جستجو گرند.

امروزه کارشناسان و صاحب نظران معتقدند که در حال حاضر بحران مصرف سیگار و سیگار را در کنار ۳ بحران یعنی((بحران نابودی محیط زیست، بحران تهدید اتمی و بحران فقر)) به عنوان مسئله روز در آمده است.

طبیعی است که حل این بحران و معضل و بلای خانمانسوز از عهده یک سازمان و یا چند مرجع، آن هم صرفاً با یک بر خورد قهری نه تنها خارج بوده بلکه نگرش یک بُعدی به مسئله است و وضعیت فعلی را بدتر خواهد نمود. به گونه‌­ای که عمیقاً احساس می­‌شود تنها راه حل موضوع، خارج شدن از ((برنامه روزی)) و گام برداشتن در مسیر ((برنامه ریزی)) و ایجاد عزم ملی و بسیج همگانی در این راستا است.

کسی نیست که در خصوص مضرات و اثرات سوء سیاسی، اجتماعی و فرهنگی معضل سیگار که در قرن حاضر از مهمترین و دردناکترین معضلات بشری است آگاهی نداشته باشد. سیل خروشان مصرف سیگار بیرحمانه در مسیر حرکت خود، کودکان، نوجوانان و جوانان و حتی سالخوردگان را طعمه قرار داده و علاوه بر متلاشی کردن کانون گرم و پاک خانوادگی سبب ناکامی در زندگی و تمایل بخودکشی و مرگ در آن­ها نیز می‌­گردد.

منابع و مآخذ

منابع فارسی

1. شبکه‌­ی جهانی وب
2. برات‌وند، محمود،(۱۳۷۸). کودکان خیابانی، مطرودین اجتماع، شورای تحقیقات زندان‌های خوزستان
3. تقوی، نعمت ا. . .،( ۱۳۷۷). بررسی عوامل جامعه شناختی اعتیاد، سمینار اعتیاد در تبریز
4. زرگر، یداله،(۱۳۷۸). بررسی وضعیت معتادین خودمعرف اهواز، ستاد مبارزه با سیگار ریاست جمهوری
5. زرگر، یداله،(۱۳۷۸). طرح همیاران جوان، ستاد مبارزه با سیگار
6. سراج، ناصر،(۱۳۷۵). بررسی الگوی رفتاری معتادین، پایان نامه دکتری
7. عدالتی، غلامحسین،(۱۳۷۷). نقش همسالان در گرایش به اعتیاد، سمینار اعتیاد جوانان – تبریز
8. فرجاد، محمدحسین و همکاران،(۱۳۷۴). اعتیاد، راهنمای کاربردی، انتشارات بدر
9. فرخاک، داریوش،(۱۳۷۸). خلاصه طرح ارزیابی میزان سوءمصرف مواد UNDCP وبهزیستی، ناگفته‌‌ها، شماره ۱، آبانماه
10. قنبر ، افسانه،(۱۳۷۴). رشد نامتناسب جمعیت، فصلنامه پژوهش ، شماره ۱۳
11. کرباسی ، منیژه، (۱۳۷۷). خانواده و اعتیاد، سمینار اعتیاد جوانان – تبریز
12. لیاقت ، غلامعلی، (۱۳۷۴). سیگار و خانواده، بهداشت جهانی شماره ۳
13. مجموعه مقالات علمی و کاربردی، (۱۳۷۸). اداره کل زندان‌های خوزستان
14. مهریار ، امیر هوشنگ و جزایری ، مجتبی، (۱۳۷۷). اعتیاد ، پیشگیری و درمان، روان پویا
15. سیف، علی‌اکبر، (۱۳۸۱). نظریه‌های یاد گیری، انتشارات ارس باران
16. فرجاد، محمدحسین، فرجاد، هُما، وجدی، زهره،(۷۴). شناخت علل وعوارض ودرمان اعتیاد، انتشارات : وجد.
17. جزوه راهنمای پیشگیری و درمان اعتیاد،گروه مؤلفین ،۱۳۷۶،سازمان بهزیستی کشور معاونت امور فرهنگیوپیشگیری.
18. مورسل، البرت، میرز،(؟). حافظه، ترجمه هوشیار رزم ازما
19. مجله اطلاعات علمی شماره ۴۷
20. لوریا، السکاندر رومایویچ، (۱۳۷۲). ذهن یک یادسپار–  ترجمه دکتر حبیب الله قاسم زاده
21. آقازاده، حسین،(۱۳۷۸). (بررسیحافظه کوتاه مدت در افراد سیگاری و غیر سیگاری)پایانامه کارشناسی
22. عباسپور تمیجانی، زهرا، (۱ آبان ۱۳۸۵). سوء مصرف مواد توهم زا، روزنامه شرق
23. اعلمی،مهدی. تاتاری، داوود. (۱۳۸۰)، بررسی منبع کنترل در افراد معتاد به سیگار و غیر معتاد، پایان نامه کارشناسی، دانشکده­ی علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی
24. مشفقی، لیلا. گلوی، منصوره. (۱۳۸۵)، بررسی و مقایسه­ی اضطراب هستی (معنای زندگی) در مردان معتاد و غیر معتاد، پایان نامه کارشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی
25. ستوده، هدایت ا… . (۱۳۸۰)، آسیب شناسی اجتماعی و جامعه شناسی انحرافات، ناشر آوای نور ، تهران.
26. معانی، ایرج. (۱۳۷۰)، اضطراب، ناشر چابخش، تهران.
27. لوگال، آندره. (۱۳۷۱- ۱۳۷۲)، نگرانی و اضطراب، ناشر آستان قدس رضوی مؤسسه­ی فرهنگی راه بین.
28. کوپر، کری. (۱۳۷۰)، زندگانی با اضطراب، ناشر یاد آوران
29. دادستان، پریرخ. (۱۳۷۶)، روانشناسی مرضی( از کودکی تا بزرگسالی)، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت).
30. آقا بخشی، حبیب. (۱۳۷۸)، اعتیاد و آسیب شناسی خانواده(رویکرد مددکاری)، ناشر دانشگاه علوم بهزیستی.
31. سجادیه، محمد علی، و همکاران. (۱۳۶۵)، شناخت و پیشگیری و درمان اعتیاد، ناشر تشر تایماز تهران.
32. شورای آموزش زندان­های کشور. (؟؟ ۱۳)، مجموعه­ی مقالات و همایش جوان و اعتیاد.
33. گیلدر، ام.، گات، د.، مایو، آ.، و کوون، او. (۱۳۷۶). درسنامه­ی روانپزشکی آکسفورد (نصرت ا… پورافکاری، مترجم)، تبریز: معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی تبریز.
34. سموعی، راحله.،ابراهیمی، امرا… .، موسوی، غفور.، حسن زاده، اکبر.، و رفیعی، سعید(۱۳۷۹). الگوی مقابله با استرس در معتادین خود معرف: مرکز اعتیاد اصفهان. فصلنامه­ی اندیشه و رفتار. ۲۲،۲۳،۶۳،۶۹.
35. کاپلان، اچ.، و گرب، ج. (۱۳۷۵). خلاصه­ی روانپزشکی: علوم رفتاری، و روانپزشکی بالینی. (نصرت ا… پورافکاری، مترجم). تهران:شهراب

‌

منابع انگلیسی

1. Dejong W.Rosati,M.&Zweig K. (1998)  Emvironmental Management .http://www.edc.org /be
2. Aastin, B (1997). A College case study A. supplement, to understanding Evalauation: The way to   brttery prevention program.
3. http:/www.eds.org/hect/
4. Carothers, R.L   etal.  (۱۹۹۷).Be   Vocal, be visionary.   A publication of the    Higher   Education   Center,   VS.  Department   of   Education.
5. Rvain, B. E., Dejong w. (1998). Marking the link Facully and prevention. Apubliction.
6. Dejong w.   (۱۹۹۷). Setting and improving policies for reducing A publication.
7. Jahannessen, K., etal. (1999). A Campus case study in implementing social norms and A publication.
8. Finn, P. (1997). Preventing Alcohol Retalted problems on campus substance.free. A publication
9. Dejong, W. &wechsheler, H. (1997). Methods for Assessing student use alcohol and other deugs.  A publication
10. Ryon, B. (1998) .Alcohol and other drug prevention challenges at community college.   A  publication
11. Muraskin, L.D. (1993). Understanding valuation the way to better prenention program.  A publication.
12. Aronson, Eliot, (1991). Age of propaganda, Pergamon
13. salamat.ir
14. http://www.salamatiran.com/salamatiran/index2.asp?t=1&d=7
15. http://asp.irteb.com/news/completenews.aspx?id=6163
16. http://www.jamejamonline.ir/shownews2.asp?n=117812&t=hlt
17. http://www.iranhealers.com/modules.php?name=News&file=article&sid=968&mode=&order=0&thold=0
18. http://asp.irteb.com/news/completenews.aspx?id=6134
19. Cooper, L.M R., Russell, M., George, H.W. (1988). Coping expentancies and alcohol abuse: A Test of social learning formulation. Journal of abnormal psychology, 97,218-230.
20. Morgenstern, J., Labovie, E., Mccrady, S.B., Kahler, W.C., and freg, M.R. (1997). Affiliation with alcoholics anonymous after treatment: A study of its therapeutic effects and mechanism of action. Journal of consulting and clinical psychology, 65,768-777.
21. Velman, R. (1991). Alcohol and drug problems. In W-Dryden and R.Rentoul. (Eds).Adult clinical problems: A cognitive- behavioural approach (138-170). London: Routledge.
22. El-Guebaly, N., Staley, D., and Koensgen, S. (`1992). Adult children of alcohols in treatment programs for anxiety doserders and substance abuse. Canadian Journal of psychology, 37,544-548.
23. Bandura, A. (1997). Self- efficacy: the exercise of self-control. NewYork: W.H.Freeman and Company.
24. Dwison, C.G., and Neale, M.J. (2001). Abnormal psychology. NewYork; Jhon Wiley & sons.