تعداد صفحات : ۱۰۶ | قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول
مقدمه……………………………………………………………………………………………………… ۲
بیان مسئله………………………………………………………………………………………………. ۶
هدف تحقیق……………………………………………………………………………………………… ۸
اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………… ۱۰
فرضیه‌های تحقیق…………………………………………………………………………………….. ۱۱
جامعه آماری…………………………………………………………………………………………… ۱۲
نمونه آماری……………………………………………………………………………………………. ۱۲
ابزار پژوهش…………………………………………………………………………………………… ۱۲
تعریف اصطلاحات……………………………………………………………………………………. ۱۳
معلولیت…………………………………………………………………………………………………… ۱۳
معلولیت جسمی- حرکتی…………………………………………………………………………… ۱۳
خلاقیت (تفکر خلاق)………………………………………………………………………………….. ۱۴
خودپذیری………………………………………………………………………………………………. ۱۴
خود……………………………………………………………………………………………………….. ۱۵
خودپنداری……………………………………………………………………………………………… ۱۶
عنوان صفحه
روان‌نژندی (روان رنجوری)……………………………………………………………………… ۱۶
خودشکوفایی…………………………………………………………………………………………… ۱۷
توانبخشی………………………………………………………………………………………………… ۱۷
فصل دوم
پیشینه تحقیق…………………………………………………………………………………………… ۱۹
بررسی تاریخی………………………………………………………………………………………… ۲۱
تعریف خلاقیت…………………………………………………………………………………………. ۲۱
عوامل موثر بر خلاقیت……………………………………………………………………………… ۲۷
رابطه خلاقیت و ویژگی‌های شخصیتی………………………………………………………… ۲۷
دیدگاه روانکاوی از خلاقیت………………………………………………………………………. ۲۹
دیدگاه گیلفورد درباره خلاقیت…………………………………………………………………… ۳۰
دیدگاه تورنس درباره خلاقیت……………………………………………………………………. ۳۱
خلاصه‌ای از تاریخچه نظریه‌های خود………………………………………………………… ۳۲
مازلو و نظریه خود………………………………………………………………………………….. ۳۳
چگونگی شکل‌گیری خود…………………………………………………………………………… ۳۴
خودپنداری……………………………………………………………………………………………… ۳۵
رشد خودپنداری در نوجوانی……………………………………………………………………. ۳۶
عنوان صفحه
خودواقعی و خود آرمانی………………………………………………………………………….. ۳۷
خودشکوفایی و خلاقیت…………………………………………………………………………….. ۳۸
نقش تصویر ذهنی بدن در خودپنداری نوجوان……………………………………………. ۴۰
مروری بر دنیای معلولین………………………………………………………………………….. ۴۱
معلول چیست؟…………………………………………………………………………………………. ۴۳
علل معلولیت‌ها…………………………………………………………………………………………. ۴۵
انواع معلولیت…………………………………………………………………………………………… ۴۵
جنبه‌های روانی معلولیت جسمی- حرکتی……………………………………………………. ۴۶
معلولیت جسمی- حرکتی و خودپنداری………………………………………………………. ۴۷
مشکلات ناشی از معلولیت و نقایص بدنی……………………………………………………. ۴۸
تأثیر والدین بر شخصیت افراد معلول جسمی- حرکتی…………………………………. ۴۹
توان بخشی معلولین جسمی- حرکتی………………………………………………………….. ۵۰
فصل سوم
موضوع تحقیق ………………………………………………………………………………………… ۵۳
جامعه آماری…………………………………………………………………………………………… ۵۳
گروه مقایسه……………………………………………………………………………………………. ۵۳
روش نمونه‌گیری……………………………………………………………………………………… ۵۴
عنوان صفحه
روش تحقیق…………………………………………………………………………………………….. ۵۴
ابزار تحقیق……………………………………………………………………………………………… ۵۵
۱- آزمون خلاقیت تورنس………………………………………………………………………… ۵۵
نمره‌گذاری پرسشنامه………………………………………………………………………………. ۵۵
آزمون خودپذیری……………………………………………………………………………………. ۵۶
نمره‌گذاری آزمون خودپذیری…………………………………………………………………… ۵۶
روش آماری……………………………………………………………………………………………. ۵۷
نحوه اجرای آزمون………………………………………………………………………………….. ۵۷
فصل چهارم
نقد و اعتبار فرضیه‌ها……………………………………………………………………………….. ۶۰
فرضیه شماره ۱………………………………………………………………………………………. ۶۰
فرضیه شماره ۲………………………………………………………………………………………. ۶۵
فرضیه شماره ۳………………………………………………………………………………………. ۷۰
فصل پنجم
خلاصه فصول قبل…………………………………………………………………………………… ۷۶
تفسیر و نتیجه‌گیری………………………………………………………………………………….. ۷۸
پیشنهادات……………………………………………………………………………………………….. ۸۱
عنوان صفحه
محدودیت‌ها…………………………………………………………………………………………….. ۸۳
ضمائم……………………………………………………………………………………………………. ۸۴
منابع مورد مطالعه……………………………………………………………………………………. ۸۵
چکیده
تحقیق حاضر بررسی تأثیر معلولیت جسمی- حرکتی نوجوانان دختر بر خلاقیت آنها را مورد مطالعه قرار می‌دهد. هدف از این تحقیق نیز بررسی چگونگی تفکر خلاق در افراد معلول جسمی- حرکتی و نیز یافتن همبستگی اجتماعی صفات شخصیت و نیروی خلاق در این افراد است.
در این تحقیق بعد از تعاریف متعدد از خلاقیت، مراحل و عوامل مؤثر بر خلاقیت به رابطه‌ی خلاقیت و ویژگی های شخصیتی اشاره شده است. همچنین با مطالعه مفهوم خودپنداری و نقش تصویر ذهنی بدن در خودپنداری نوجوانان این مسأله روشن می‌شود که به طور کلی تصویر ذهنی بدن به عنوان آگاهی کامل شخص از بدن خودش و امکانات آن برای حرکت و جنبش می‌باشد و محققان بر اهمیت نهایی تصویر ذهنی بدن بر سازگاری روانی و هیجانی تأکید کرده اند.
اثر معلولیت فرد بر روی رفتارش بیشتر غیرمستقیم است تا مستقیم. همچنین سطح آرزوی فرد نهایتاً به خودپنداری او بستگی دارد. چگونگی واکنش افراد نسبت به یک فرد معلول مهمتر از معلولیت واقعی اوست. خودپنداری افراد بیشتر از ناتوانی آنها در رفتارشان تأثیر دارد.
از سوی دیگر مرور تحقیقاتی که درباره جنبه های روانی معلولیت جسمی- حرکتی به عمل آمده آشکار می سازد که در اکثر افراد معلول ادراک «خود» و «خودپنداری» و ارزیابی از خود تحت تأثیر معلولیت جسمانی قرار میگیرد.
جامعه تحقیق ما معلولان جسمی- حرکتی مراکز توانبخشی در مقطع نوجوانی است که ۵۰ نفر بودند و برای مقایسه نیز ۵۰ نفر از دانش آموزان دوره راهنمایی و دبیرستان شهر تهران انتخاب شدند. در این تحقیق آزمون مورد استفاده قرار گرفت. ۱- آزمون خلاقیت تورنس که شامل ۶۰ سؤال بود و ۲- آزمون خودپذیری که شامل ۳۰ سؤال بود.
مقایسه و تجزیه و تحلیل نمرات دو گروه نشان داد که گروه معلولان جسمی- حرکتی به طور معنی داری از گروه مقایسه پایین تر بودند همچنین نمرات خودپذیری گروه معلولان نیز پایین تر از گروه مقایسه بود. محاسبه همبستگی بین خلاقیت و خودپذیری نیز رابطه مثبت را بین خلاقیت و خودپذیری را نشان می‌دهد.
مقدمه
تردیدی نیست که مهم‌ترین نقشی که والدین می‌توانند در تربیت کودکان خود ایفا کنند، پرورش توانایی خلاقیت آنهاست. زیرا خلاقیت به نحوی بلامنازع عامل کلیه پیشرفت‌های بشری است و امکان بروز خلاقیت افراد وقتی مهارتها وانگیزه خلاقیت در کودکی پرورش یابد، بسیار بیشتر است. شاید از آن مهمتر این واقعیت است که، چنان که بسیاری از روانشناسان تأکید دارند، خلاقیت و صلاح روح و روان همراه و همگام‌اند. بدین ترتیب شاید به جرأت بتوان گفت خلاقیت کلید طلایی خوشبختی است.
خلاقیت حوزه افراد «تیزهوش» و «با استعداد» نیست. اگرچه آنها استعداد بالقوه بیشتری دارند که در راه‌های خلاق به کار برند. خلاقیت می‌تواند و باید جزئی از زندگی همه افراد، از جمله افراد تیزهوش، و با استعداد باشد.
لیکن مهم‌ترین عامل در خلاقیت، انگیزه برای انجام کارهای خلاق است. استعداد، ویژگی‌های شخصیتی، و مهارت به والدین و مربیان نشان می‌دهد که کودک چه کاری را می‌تواند انجام دهد ولی انگیزه نشان می‌دهد که چه کاری انجام خواهد شد. چنانکه خواهیم دید انطباق انگیزه‌ها با استعداد و مهارتهای کودک است که در خلاقیت کارساز می‌باشد.
برای کودک خود نوعی تصویر ذهنی از آنچه می‌خواهد شود به دست آورید. تصویری از بزرگسالی کودک که با ویژگی‌های سازگار باشد. تصویی که او با شور و شوق درونی آن را به مرحله عمل درآورد آنچه باید تأکید گردد، آن است که تحمیل علائق پدر و مادر بر کودک به هیچ شکل منجر به نیل دستاوردهای اخلاق نخواهد گردید.
به منظور راهنمایی والدین و مربیان در شناسایی خلاقیت کودکان درهر زمینه به تفصیل سه جزء متشکله خلاقیت را که بعارت از مهارت در زمینه مربوط، مهارتهای تفکر و رفتار و عملکرد خلاق و انگیزه درونی است.
منابع
۱- آقایی نیشانی، دکتر تیمور، خلاقیت و نوآوری انسانها و سازمانها، ۱۳۷۷ ، انتشارات ترمه.
۲- آمابیلی، دکتر ترزا، شکوفایی خلاقیت، مترجمین: دکتر حسن قاسم‌زاده، پروین عظیمی. ۱۳۸۱. نشر دنیای نو.
۳- آمابیلی، شکوفایی خلاقیت کودکان، حسین قاسم‌زاده، ۱۳۷۵، نشر دنیای نو.
۴- آهنگر کمیجانی، شهناز، بررسی تأثیر آموزش رسمی بر میزان خلاقیت نوجوانان شهریار، ۱۳۷۹ پایان‌نامه، دانشگاه تهران.
۵- اتکینون و همکاران، زمینه روانشناسی، ترجمه: محمدنقی براهنی و همکاران، ۱۳۷۶، انتشارات رشد.
۶- احمدی، دکتر سید احمد، روانشناسی نوجوانان و جوانان، ۱۳۷۱، انتشارات ترمه.
۷- براندن، ناتانیل، راهنمایی برخودباوری، مترجم: مینو سلسله، ۱۳۷۹، نشر فرا.
۸- پورصمدی، ابراهیم، بررسی میزان خودپنداری در دانش‌آموزان عادی و معلولین جسمی- حرکتی شهر تهران، ۱۳۷۸، دانشگاه علوم تحقیقات.
۹- پیس پی‌یر ، ژائوی مربرت ، خلاقیت چیست؟ مترجم: دکتر محمدحسین سروری، ۱۳۷۹، نشر عابد.
۱۰- تورسن ئی.پال.، استعدادها و مهارت خلاقیت و پرورش آن، حسین قاسم‌زاده، ۱۳۷۳، نشر دنیای نو.
۱۱- جولیانی، وود، ارتباطات میان فردی (روانشناسی تعامل اجتماعی)، مترجم: مهرداد فیروزبخت، ۱۳۷۳، انتشارات مهتاب.
۱۲- خلاقیت در آموزشگاه، ترجمه دکتر علی خانزاده، ۱۳۵۸، انتشارات چهر.
۱۳- دکسرتی، پال تورنس، استعدادها و مهارتهای خلاقیت، ترجمه دکتر حسن قاسم‌زاده، ۱۳۷۲، چاپ شقایق.
۱۴- سیاسی علی‌اکبر، نظریه‌های مربوط به شخصیت، ۱۳۵۴، دانشگاه تهران.
۱۵- سیف، علی‌اکبر، روانشناسی پرورشی، ۱۳۷۹ ، نشر روان، ویرایش نو.
۱۶- علیپور بیژن، شمیسا علی، پرورش خلاقیت، ۱۳۷۶، نشر دکمه‌گران.
۱۷- قضایی، دکتر صمد، سبب‌شناسی، پیشگیری و توانبخشی، ۱۳۶۸.
۱۸- مازلو آبراهام، انگیزش و شخصیت، ترجمه احمد رضوانی، ۱۳۶۸، انتشارات آستان قدس رضوی.
۱۹- ماکسون مالتز، روانشناسی خلاقیت، مهدی قره‌چه‌داغی، ۱۳۶۸، نشر شباهنگ.
۲۰- مایلی میترا، بررسی رابطه میزان خلاقیت با خودپنداری در بین دانش‌آموزان شهر تهران، (۸۰- ۱۳۷۹) پایان‌نامه.
۲۱- نجفی، نسرین، کمک به معلولین ، ۱۳۶۲، نشر دانشکده توانبخشی و رفاه اجتماعی.
۲۲- نولتز دوان‌پی و الن شولتر سیدنی ، تاریخ روانشناسی نوین، علی‌اکبر سیف و همکاران.
۲۳- وایزبرگ، رابرت، خلاقیت فراسوی نبوغ، مهدی والفی، ۱۳۷۸، نشر روزنه.
۲۴- و. برکی، ویلیام. خودپنداری، مترجم: دکتر سید محمدمیرکمالی، ۱۳۷۸، انتشارات سیطرون.
