تعداد صفحات : ۱۱۳ | قابل ویرایش
فهرست
عنوان ……………………………………………………………………………………………………………………………………….صفحه
چکیده…………………………………………………………………………………………………………………………………………….۱
فصل اول: طرح تحقیق
مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..۳
بیان مسئله …………………………………………………………………………………………………………………………………………۵
اهمیت و ضرورت تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………۷
اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………..۸
فرضیات تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………۸
تعاریف نظری و عملیاتی اصطلاحات و متغیرهای پژوهش …………………………………………………………………………۹
فصل دوم :ادبیات و پیشینه تحقیق
مبانی نظری تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………..۱۵
سلامت چیست ………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۵
اضطراب ………………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۷
تاثیر فشار روانی بر سلامت ………………………………………………………………………………………………………………..۱۸
اختلال اضطرابی ………………………………………………………………………………………………………………………………۲۲
اختلالات اضطرابی فراگیر …………………………………………………………………………………………………………………۲۳
اختلال وحشت زدگی ………………………………………………………………………………………………………………………۲۴
آگورافوبیا ……………………………………………………………………………………………………………………………………..۲۴
جمع هراسی ……………………………………………………………………………………………………………………………………۲۴
اختلالات وسواس پنداری …………………………………………………………………………………………………………………۲۵
اختلالات تنشی پس از آسیب …………………………………………………………………………………………………………….۲۵
شناخت ماهیت اضطراب …………………………………………………………………………………………………………………..۲۵
تجربه های انواع اختلال ها و حالت های اضطرابی …………………………………………………………………………………۲۷
بهداشت روان و مهارتهای مقابله با استرس ،اضطراب و خشم …………………………………………………………………..۳۴
تعریف سلامت روان ………………………………………………………………………………………………………………………..۳۵
ملاک های سلامت روان …………………………………………………………………………………………………………………..۳۵
علائم هشدار دهنده دوره جوانی …………………………………………………………………………………………………………۳۶
عواقب اختلالات روانی – رفتاری در دوران جوانی ……………………………………………………………………………….۳۷
اضطراب ………………………………………………………………………………………………………………………………………..۳۷
علائم اضطراب ……………………………………………………………………………………………………………………………….۳۸
شیوه های مقابله با اضطراب ……………………………………………………………………………………………………………….۳۸
اضطراب امتحان ………………………………………………………………………………………………………………………………۴۰
تعریف بهداشت روانی و سطوح پیشگیری ……………………………………………………………………………………………۴۰
اقدامات مورد نیاز در سطوح پیشگیری برای نوجوانان …………………………………………………………………………….۴۲
شیوه هایی برای پیشگیری از مشکلات روانی ………………………………………………………………………………………..۴۸
پیشینه تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………..۵۰
پژوهشهای انجام شده در زمینه سلامت روان در خارج از کشور………………………………………………………………..۵۰
پژوهشهای انجام شده در زمینه سلامت روان در داخل کشور…………………………………………………………………….۵۶
پژوهشهای انجام شده در زمینه اضطراب در خارج از کشور……………………………………………………………………..۵۹
پژوهشهای انجام شده در زمینه اضطراب در داخل کشور………………………………………………………………………….۶۳
فصل سوم :روش تحقیق
روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………۶۸
جامعه نمونه آماری …………………………………………………………………………………………………………………………..۶۹
روش نمونه گیری ……………………………………………………………………………………………………………………………۶۹
روش گرداوری اطلاعات ………………………………………………………………………………………………………………….۶۹
ابزار مورد استفاده پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………۶۹
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات …………………………………………………………………………………………………………..۷۵
فصل چهارم:تجزیه و تحلیل اطلاعات
مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………۷۸
الف –یافته های توصیفی …………………………………………………………………………………………………………………..۷۹
ب-یافته های مربوط به فرضیه های پژوهش ………………………………………………………………………………………….۸۱
فصل پنجم: بررسی نتایج
بحث و نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………..۹۰
پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………………………………….۹۲
محدودیتهای تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………۹۳
منابع و ماخذ …………………………………………………………………………………………………………………………………..۹۴
منابع فارسی ……………………………………………………………………………………………………………………………………۹۴
منابع لاتین ……………………………………………………………………………………………………………………………………..۹۷
ضمائم
پرسشنامه ……………………………………………………………………………………………………………………………………….۹۹
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی رابطه اضطراب بر سلامت روان در بین دانشجویان دانشگاه پیام نور، به شیوه همبستگی و مقایسه ای و با استفاده از روش همبستگی انجام شده است. برای تجزیه و تحلیل دادهها، از جداول فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد و برای آزمون فرضیهها، از آزمونهای پیرسن و تفاوت میانگین استفاده شده است. حجم نمونه شامل۹۰ نفر که با روش تصادفی ساده انتخاب شدند.
بین سلامت روانی با میزان اضطراب همبستگی مستقیم وجود دارد. در این میان، قویترین رابطه مربوط به اضطراب و ضعیفترین رابطه مربوط به ترس مرضی است. هر دو متغیر سلامت روانی و اضطراب , در بین دو گروه دانشجوی دختر و پسر تفاوتهای معنیداری را نشان میدهند اما رابطه دو متغیر بر اساس رشته و جنسیت تفاوت معنی داری نشان نمی دهد. سلامت روانی تحت تأثیر عوامل متعددی است.
در این میان، گرایش به اضطراب، همبستگی مثبت و معنی داری نشان میدهد؛ هرچه میزان گرایش به اعمال مذهبی در بین دانشجویان بیشتر باشد، بر میزان سلامت روانی آنها افزوده شده و احتمال ابتلای آنان به اختلالات روانی نیز کاهش مییابد. همچنین میزان سلامت روانی دانشجویان دختر, و گرایش به اضطراب در بین دانشجویان پسر, بیشتر است.
واژهگان کلیدی: سلامت روانی، اعمال مذهبی، دانشجویان، اضطراب، گرایش.
مقدمه
درمان بیماران در جوامع مختلف نشانگر این اعتقاد و باور میباشد. این روند، تا اوایل قرن بیستم و ظهور روانشناسی علمی و نظریه پردازانی چون فروید، که دین را از حوزه روانشناسی جدا دانستند، ادامه داشت. اما طولی نکشید که شاگردان و همکاران فروید مانند آلپورت و یونگ نظری بر خلاف فروید ارائه کردند. در دهههای اخیر مجدداً رویکرد مردم و همچنین روانشناسان وجامعه شناسان به دین و معنویت و نقش آن در زندگی آدمی، بهویژه سلامت روان آن رواج یافته است. از دیدگاه اسلام، گناه آثار زیانبار و متعددی برانسان میگذارد. از جمله آثار آن، آسیبهای روانی است.
پس از انجام گناه، شخص گناهکار مورد سرزنش نفس لوّامه یا وجدان اخلاقی قرار میگیرد و دچار تعارض ناشی از گناه میشود. درنتیجه، نشانههای افسردگی و اضطراب نسبت به عقوبت گناه و یاس و ناامیدی، در صورت عدم رهایی از این اضطراب و بعضاً تکرار گناه در وی آشکار میشود. یکی از مهمترین مسائل دین اسلام، توجه به بهداشت و سلامت جسمی و روانی است. بعضی از واجبات و محرّمات الهی برای تأمین سلامتی و پیش گیری از ابتلا به امراض روحی و روانی تشریع شده است.
در مکتب اسلام، هیچ انسانی حق ندارد با انجام کارهای زیان آور، مانند سم خوردن و یا روی آوردن به کارهای ناشایست و به دور از شأن و منزلت انسانی، به سلامت جسم و روان خود آسیب وارد کند و یا خود را در معرض هلاکت و ذلت قرار دهد. هر انسانی همچنین نسبت به سلامت جسمی و روحی دیگر همنوعان خود مسئول است. در جامعه جهانی معاصر، به دلیل تبعات جوامع صنعتی و بزرگ روزبهروز بر شمار مبتلایان به بیماریهای روانی افزوده میشود.
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت در سال ۱۹۹۲، ۵/۲ درصد از تمامی ناتوانیهای ناشی از اختلالات روانی، اجتماعی و عصبی بوده و این مورد، ۵/۱ درصد از کل مراجعان به مراکز بهداشت عمومی را تشکیل میدهند. در طرح کشور، بهداشت روانی در سال ۱۳۷۱ میزان شیوع اختلالات روانی خفیف ۳/۱۵% اعلام شده است.
بیان مساله
سلامتی طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی عبارت است از حالت رفاه کامل جسمی ، روانی و اجتماعی و نه فقط نبود بیماری و ناتوانی.بنابراین به کسی فردسالم گفته می شود که نه تنها رشد کافی ، وزن مناسب و تغذیه صحیح داشته باشد و از لحاظ جمعی بیماری نداشته باشد بلکه دارای رفتار و فکر سالم نیز باشد . سلامت روانی مانند سلامت جسمی ، صرفاً به معنای نبودن مشکلات و بیماری نیست بلکه سلامت روان هم حالات عالطفی و هم شرایط ذهنی یعنی هم احساسات و هم افکار شما را در بر می گیرد.
هدف و وظیفه اصلی بهداشت روان تامین ، حفظ و ارتقای سلامت روان افراد جامعه است ، به گونه ای که آنها نه تنها بیماری روانی نداشته باشند بلکه از عناصر شناختی عاطفی و هم چنین از توانایی های خود در رابطه با دیگران آگاه شده و با داشتن تعادل روانی بهتر بر استرس های زندگی فایق آیند ؛ کارهای روزانه را پر بارتر و سودمندتر گردانند ؛ از زندگیشان لذت ببرند و با افراد خانواده و محیط خود ارتباط مناسب برقرار نموده و فرد مفیدی برای جامعه باشند.
موضوع سلامتی از بدو پیدایش بشر و در قرون و اعصار متمادی ، مطرح بوده است اما هر گاه از آن سخنی به میان آمده عموماً بعد جسمی آن مد نظر قرار گرفته و کمتر به سایر ابعاد سلامتی ، به خصوص بعد روانی آن توجه شده است.
گرچه طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی سه بعد سلامتی با یکدیگر تعامل دارند و با مرز مشخصی نمی توان این ابعاد را از یکدیگر تفکیک نمود ولی معمولاً شاخص هایی برای سلامت جسمی و حتی رفاه اجتماعی در بسیاری از کشورها وجوددارد که هر چند یکبار مورد بررسی و تجدید نظر قرار می گیرد ، اما د رمورد سلامت روانی ، پیچیدگی و مشکل تعریف و ارزیابی آن غالباً منجر به غفلت و نادیده انگاشتن این مهم شده است.
سلامت روانی ، همان طوری که اشاره شد ، مانند سلامت جسمی ، صرفاً به معنای نبودن مشکلات یا بیماری نیست . سلامت روانی هم حالات عاطفی و هم شرایط ذهنی ، یعنی هم احساسات و هم افکار شما را در بر می گیرد . سلامت عاطفی معمولاً به احساسات و زیر و بم های روحیه افراد اشاره می کند . شما ممکن است احساس کنید که غمگین ، شاد ، نگران ، هیجان زده شکست خورده ، یا در اوج کامیابی هستید. (میلانی فر ،۱۳۷۳)
افراد برخوردار از سلامت عاطفی با احساسات و حالات درونی خود در تماس هستند و می توانند به وجود آنها اذعان کنند یا آنها را بروز دهند.
بنابراین سلامت روانی ، توانایی شما را دردرک واقعیت ها ، همان گونه که هست و پاسخ دادن به چالش های آن و در پیش گرفتن تدابیر و شیوه های خردمندانه برای زندگی کردن، توصیف می کند فرد برخوردار از سلامت روانی بر آن نیست که ار فشارهای زندگی بپرهیزد بلکه می کوشد با واکنش های خود نسبت به این عوامل ، آنها را بشناسد بپذیرد و بر آنها چیره شود به طوری که امکان تداوم زندگی وجود داشته باشد.
منابع و ماخذ
منابع فارسی
۱ـ باقری یزدی، عباس. «بررسی همه گیر شناسی روانی در مناطق روستایی میبد یزد». اندیشه و رفتار، ش ۱، تابستان، ۱۳۷۳، ص ۴۲-۳۲
۲ـ بیرو، آلن، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه محمدباقر ساروخانی، تهران، کیهان، ۱۳۷۵، ص ۳۱۲.
۳ـ توسلی، غلامعباس، نظریههای جامعه شناسی، تهران، سمت. ۱۳۶۸، ص ۱۳۰-۱۲۸.
۴ـ جیمز، ویلیام، دین و روان، ترجمه مهدی قائنی، تهران، انقلاب اسلامی، ۱۳۷۲. ص ۴۷.
۵ـ حسینی نسب، سیدداوود، فرهنگ تعلیم و تربیت، تبریز، احرار، ۱۳۷۵، ص ۵۷۱.
۶ـ حناسابزاده, مریم، «نقش مذهب و روان درمانی مذهبی در درمان بیماریهای روانی»، افق بینا، ش ۱۸، شهریور و آبان، ۱۳۸۴، ص ۳۵-۳۲
۷ـ خلیق رضوی، زهره، بررسی نقش عوامل فشارزای روانی، اجتماعی در وضعیت سلامت روانی و جسمانی دختران مقطع متوسطه مناطق ۱۲و ۱۵ تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد. ۱۳۷۹، ص ۹۸.
۸ـ سادوک، ب و سادوک، چکیده روان پزشکی بالینی، ترجمه نصرت الله پورافکاری، تهران. آزاده، ۱۳۸۰، ص ۲۸۱.
۹ـ شیخ عبّاس قمی، مفاتیح الجنان، فرازی از دعای کمیل.
۱۰ـ شولتز، دو شولتز، س، نظریه شخصیت، ترجمه یحیی سیدمحمودی، تهران. نشر هما، ۱۳۷۹.
۱۱ـ صفورایی, محمد مهدی و سلیمان قاسمی، سلامت روان در پرتو التزام به آموزههای دینی، آرامش در ساحل ایمان، روزنامه قدس، یکشنبه اول مرداد ۱۳۸۵. ص۱
۱۲ـ کافی، موسی، بررسی شیوههای رویارویی با تنیدگی روانی (استرس) و ارتباط آن با سلامت روانی در نوجوانان مدارس عادی و خاص شهر تهران،به راهنمایی مصطفی حمدیه، تهران. دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۷۵، ص ۱۳۳- ۱۳۱
۱۳ـ گاچل، رابرت و دیگران، زمینه روان شناسی تندیسی، ترجمه غلامرضا قوی نژاد، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۷۷، ص ۲۳۹.
۱۴ـ گنجی، حمزه، روان شناسی عمومی، تهران، ساوالان، ۱۳۸۴، ص ۳۴.
۱۵ـ محمد حسن، نسابه، نقش باورها و عقاید مذهبی در سلامت روان, پایان نامه کارشنناسی ارشد. شیراز. دانشگاه شیراز، ۱۳۸۴. Irandoc. Serial no:05040449
۱۶ـ معظمی، بهمن، ۱۳۸۸، نقش توبه، توکل و دعا در سلامت روان، پایگاه مذهبی اعتقادی ساقی، ۱۳۸۸. س ۱
۱۷ـ مهدیپور. فاطمه، بررسی رابطه مذهب و بهداشت روانی در بین کلیه دانشجویان منطقه هشت دانشگاه آزاد اسلامی، آفرینش، روزنامه صبح ایران. پنجشنبه ۲/۸/۸۷.
۱۸ـ میرصدوقی، سیدحسین،بررسی ارتباط بین سبکهای اسناد علی، سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان ، به راهنمایی فتحی آذر ۱۳۷۸. ۰۰۶۵۲۶۶۷ : irandoc. Serial no
۱۹ـ میلانیفر، بهروز، بهداشت روان، تهران، قومس، چ سوم. ۱۳۷۳.
منابع لاتین
۱-Chadwick, Jones, j. k, Brain, Environment and social psychology, University Park Prees (Baltimore), 1979, P.211.
۲-Clinard, Marshall Barron, Anomeie and Deviant Behavior. A discussion and critiqe, The free Press. New York, 1971, P. 324.
۳-Edward, m, W.T, Social Psychology: Theories and discussion, Longman Group Ltd, 1974, P.171-178.
۴-Kulka, Richard Alan, Person Environment Fit the High school, A validation Study, The University of Michigan, 1975, P.552
۵-Rose, A. M, Mental Health and Mental Disorder: A sociological approach, U.K. London. Brad Ford, 1954, P.626-650.
۶-Yinger, j .Milton, Toward a Field Theory of Behavior personality and social Structure, Mc-Graw Hill, 1965 , P.179.