بررسی رابطه بین شوخ طبعی و مسئولیت پذیری و خلاقیت

بررسی رابطه بین شوخ طبعی و مسئولیت پذیری و خلاقیت

تعداد صفحات : ۷۶ | قابل ویرایش

مزاح  به عنوان یکی از ویژگیهای شخصصیتی انسان، کیفیتی منحصر به نوع آدمی است. اگر چه ارائه تعریف دقیقی از مزاح دشوار است، اما حتی در تمدنهای باستان نیز در این باره نظرات و مطالب گسترده ای مطرح شده است.

مقدمه

مزاح  به عنوان یکی از ویژگیهای شخصصیتی انسان، کیفیتی منحصر به نوع آدمی است. اگر چه ارائه تعریف دقیقی از مزاح دشوار است، اما حتی در تمدنهای باستان نیز در این باره نظرات و مطالب گسترده ای مطرح شده است. مثلاً در کتاب عهد عتیق، پندی به این مضمون وجود دارد که «دلی شاد به خوبی یک طبیب کار می کند» افلاطون، ارسطو و اندیشمندان و فلاسفه سایر اعصار و قرون نیز درباره مزاح به اظهار نظر پرداختند. در متون احادیث اسلامی نیز روایاتی از پیامبر و ائمه وجود دارد که حاکی از تأثیرات مثبت مزاح در زندگی مؤمنان است. در روایاتی از پیامبر اکرم (ص) ایشان فرموده اند «هیچ مؤمنی نیست جز این که او را شوخی و مزاح است».

متون اخیر روان شناسی بر نقش مزاح در سازگاری و مقابله  با استرس از یک سو و اثرات آن در افزایش بهبود کیفیت زندگی از سوی دیگر تأکید کرده اند (نجاریان، براتی و ابراهیمی قوام، ۱۳۷۳). در اصطلاح Humor (به معنی مزاح) از کلمه لاتین Humere به معنای «جاری ساختن» و «مرطوب بودن» مشتق شده است. از دیدگاه فلاسفه و اندیشمندان باستان، مزاح متأثر از اخلاط چهارگانه بدن است که سبب علامت جسمی و روانی اند. آنان معتقد بودند خون قرمز، جاری، گرم و مرطوب است و چنانچه بر سایر اخلاط غالب شود، فرد سالم، امیدوار، با نشاط و سر حال می گردد. اما چنانچه ترشحات سایر اخلاط غلبه یابند فرد در حالتی مرضی قرار می گیرد برای مثال اگر ترشحات کبد که صفرای سیاه است غالب شود فر دچار نوعی حالت مرضی می شود و از نظر خلقی، حساس، زودرنج، کج خلق و دچار حالات مالیخولیا و افسردگی می شود که سبب نگ`رشی منفی و غمگنانه به زندگی می گردد. بدین ترتیب علت انتخاب اصطلاح Humor به جاری و مرطوب بودن خون به مثابه علت سببی مزاح است. در قرون میانه و پس از آن نیز پیرامون مزاح و شوخی نظراتی ارائه شده است. مثلاً توماس هابز  فیلسوف انگلیسی معتقد بود که شوخی در درجه اول، روشی در جهت ابراز خشم و غضب آدمی است و هدف آن توهین به مخاطب یا شخص ثالث است (به نقل از راسکین ، ۱۹۸۵). کانت  مزاح را احساس و تأثیر حاصل از تغییر شکل ناگهانی و بی ربط یک توقع یا انتظار به هیچ و پوچ می دانست.

منابع

منابع فارسی

1. تورنس، نی پال. استعدادها و مهارتهای خلاقیت و راههای آزمون و پرورش آنها، ترجمه: حسن قاسم زاده (۱۳۷۲). نشر دنیای نو.
2. ریو، جان مارشال (۱۹۹۵). انگیزش و هیجان. ترجمه: یحیی سید محمدی (۱۳۷۳)، چاپ اول. تهران: نشر ویرایش.
3. ساعتچی، محمود (۱۳۶۹). روانشناسی در کار، سازمان و مدیریرت. چاپ اول. تهران: انتشارات رشد.
4. شفیع آبادی، عبدالله (۱۳۷۵). راهنمایی و مشاوره شغلی و حرفه ای. چاپ هشتم، تهران، انتشارات رشد.
5. کریمی، یوسف (۱۳۷۴). روانشناسی شخصیت. جاپ اول. تهران: نشر ویرایش
6. میلانی فر، بهروز (۱۳۷۳). بهداشت روانی. تهران: نشر قومس.
7. نجاریان، بهمن (۱۳۷۳). مزاح از دیدگاه روانشناسی، مجله علوم انسانی دانشگاه الزهراء شماره ۱۱ و ۱۲.

منابع لاتین

1. Allport, G.W. (1950). The Indivdual and His Religion. New York: Macmillan.
2. Arieti, S. (1975). Creativity: The Magic synthesis. New York: Basic Books, INC. Publishers.
3. Arthhur. D., Christine, A. & Sonia, S. (1988). Sense of humor as a moderator of the relation between events and psychological distress: A perspective analysis. Journal of Personality and Social Psychology, 56(3), 320-325.
4. Baron, R.A., Byrne, D. And Griffitt, W. (1974). Social psychology (Understanding Human Relation). Boston: Allyn and Bacon. Inc.
5. Couvsins, N. (1979). Anatomy of on Illnes. New York: Norton.
6. Dixon, N.F. (1980). Humer: A cognitive alternatitive to stress? In I.G.Sarason and C.D. Spielberger (eds), Stress and Anxiety (Vol.7). Hemisphe: Washington, D.C.
7. Fleming, R., Baum, A. & Singer, J.E. (1984). Towards an integrative approach to the study of stress. Journal of Personality and Social Psychology, Vol. 46, 939-949.
8. Folkman, S. (1984). Personal control, stress and coping processes: A theoretical analysis.
9. Journal of Personality and Social Psychology, 46(4), 839-852.
10. Freud, S. (1961). Wit and its Relation to the Unconscious. New York: Moffat.
11. Getzels, J.W. & Jackson, P.W. (1962). Creativity and intelligence: Explorations with Gifted students. New York: John Willey.
12. Goldstein, J.H. (1982). A laugh day: can mirth keep disease at bay? The Sciences. Vol. 22, 221-25.
13. Hilgard, E.R., Atkinson, R.C. & Atkinson, R.L. (1975). Introduction to psycology (6 th end). New York: Harcourt Brace Jovanovich, Inc.
14. Jemmott, J.B. & lock, S.E. (1984). Psychological factors, immunological mediation and human susceptibility to infectious disese: How much do we know? Psychological Bulletin, Vol. 95, 75-108.
15. Johnson, H.A. (1990). Humor as an innovative method for teacning sensitive topics. Educational Gerontology, 916(6), 547-559.
16. Kortkov, D. (1991). An exploratory factor analysis of the sense of humor pesonality construct: A pilot project. Personality and Individual Differences, 12(5), 395-397.
17. Labott, S., Ahleman, S., Wolever, M.E., & Martin, R.B. (1990). The Psychological effects of the expression and inhibition of emotion. Behavioral Medicine. 1694. 182-189.
18. Lazarus, R.S. & Folkman, S. (1984). Stress appraisal, and coping. New York: Springer.
19. Lefcuort, R.S. & Martin, R.A. (1986). Humor and Life Stress: Antidote to Adversity. New York: Springer/verlag.
20. Levine, J. (1977). Humoras form of therapy. Inteoduction to symposium, In A.G. Chapaman & H.C. Foot (Eds.) It’s a Funny Thing. Oxford: Humor Pergamon Press.
21. Martin, R.A. & lefcourt, H.M. (1983). Sense of humor as a moderator of the relation between stressors and moods. Journal of Personality and Social Psychology, 45(6). 1313-1324.
22. Martin, R.A. & Dobbin, J.P. (1988). Sense of humor, hassels, and immunolobin An evidence for astress-moderation effect of humor. International Journal of Psychiatry in Medicine. Vol. 18, 93-105.
23. Maslow, A.H. (1972). A holistic approach to creativity. In C.W. Taylor, Climate for Creativity. New York: Pergamon Press.
24. Mindess, H. & Corbin, S. (1985). The humor movement. Paper presented at the fifth Internation Conference of Humor, Irland.
25. Nezu, A.M, Nezu, C.M. & Blissett, S.E. (1988). Sense of humor as a moderator of the relation between stressful events and psycholgical distress: A persepective analysis. Journal of Personality and Social Psycholgy, Vol. 54, 520-525.
26. Plutchik, R. (1981). Emotion: A Psycoevolutionary synthesis. New York: Harper and Rom.
27. Raskin, V. (1982). Psychological theories of humor. Psychology Today, October, 39.
28. Saper, B. (1990). The therapeutic use of humor for psychiatric disturbances of adolescents and adults. Psychiatric Quarterly, 61(4), 261-172.