تفکر استراتژیک و تعیین چشم انداز در سازمان
تعداد صفحات : ۱۰۴ | قابل ویرایش
علاقه تحقیقاتی به تفکر استراتژیک در سال ۱۹۹۳ درحالی شروع شد که ۳۵ نفر از مدیران ارشد برای یک مطالعه طولانی در زمینه برنامه ریزی و مدیریت استراتژیک در سازمانهای بزرگ بین سالهای ۱۹۸۲ الی ۱۹۹۳ مصاحبه شد.
فـــهـــرســت
عنوان صفحه
چکیده…………………………………………………………………………………………………………………….. ۱
فصل اول :کلیات تحقیق……………………………………………………………………………………………. ۳
مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………….. ۴
بیان مسأله………………………………………………………………………………………………………………. ۶
سوالات تحقیق………………………………………………………………………………………………………… ۷
فرضیه های تحقیق…………………………………………………………………………………………………… ۸
هدف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………. ۹
تعریف واژگان کلیدی تحقیق…………………………………………………………………………………….. ۱۰
فصل دوم : ادبیات تحقیق………………………………………………………………………………………….. ۱۴
تعریف استراتژی……………………………………………………………………………………………………… ۱۵
معیارهای استراتژی اثربخش……………………………………………………………………………………… ۲۱
تدوین استراتژی……………………………………………………………………………………………………… ۲۱
تفکر استراتژیک…………………………………………………………………………………………………….. ۲۲
تفکر استراتژیک – برنامه ریزی استراتژیک……………………………………………………………….. ۲۶
شرحی بر تفکر استراتژیک………………………………………………………………………………………. ۲۸
چشم انداز،مأموریتها و ارزش های سازمان………………………………………………………………….. ۳۱
مهارتهای اساسی تفکراستراتژیک…………………………………………………………………………….. ۳۲
تفکر استراتژیک زمینه ساز نوآوری…………………………………………………………………………… ۳۷
اهمیت تفکر استراتژیک برای رهبران………………………………………………………………………… ۴۲
وحدت هدف…………………………………………………………………………………………………………… ۴۳
بازار رقابتی ارزش……………………………………………………………………………………………………. ۴۴
استراتژی و ارزش……………………………………………………………………………………………………. ۴۵
ارزش چیست؟………………………………………………………………………………………………………… ۴۶
تحلیل بازده ارزش…………………………………………………………………………………………………… ۴۸
تفکر استراتژیک و چشم انداز…………………………………………………………………………………… ۴۹
تحقق چشم انداز،تبلور شکوفائی……………………………………………………………………………….. ۵۰
ریشه یابی تفکر و برنامه ریزی استراتژیک………………………………………………………………….. ۵۲
راهبردهای علمی برای تحقق سند چشم انداز…………………………………………………………….. ۵۵
برنامه ریزی استراتژیک…………………………………………………………………………………………… ۶۸
توانمندسازی استراتژیک سازمان………………………………………………………………………………. ۶۹
تفکر استراتژیک در سطح فردی……………………………………………………………………………….. ۷۰
درکی کلی از سازمان و محیط آن……………………………………………………………………………….. ۷۱
تفکراستراتژیک در سطح سازمانی…………………………………………………………………………….. ۷۶
فصل سوم:معرفی سازمان مورد بحث………………………………………………………………………….. ۸۲
معرفی منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس عسلویه……………………………………………………….. ۸۳
برنامه ریزی سازمانی در پارس جنوبی…………………………………………………………………………. ۸۷
رویکردها و چشم انداز آینده منطقه ویژه پارس عسلویه………………………………………………. ۸۸
نمودار سازمانی در پارس جنوبی…………………………………………………………………………………. ۹۰
نحوه پرداخت حقوق و دستمزد به کارکنان…………………………………………………………………… ۹۱
فصل چهارم:روش تحقیق………………………………………………………………………………………….. ۹۲
روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………… ۹۳
روش وابزار جمع آوری اطلاعات…………………………………………………………………………………. ۹۴
قلمرو تحقیق………………………………………………………………………………………………………….. ۹۵
فصل پنجم: نتیجه گیری و منابع………………………………………………………………………………… ۹۶
نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………. ۹۷
منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………………………….. ۱۰۳
مقدمه
علاقه تحقیقاتی به تفکر استراتژیک در سال ۱۹۹۳ درحالی شروع شد که ۳۵ نفر از مدیران ارشد برای یک مطالعه طولانی در زمینه برنامه ریزی و مدیریت استراتژیک در سازمانهای بزرگ بین سالهای ۱۹۸۲ الی ۱۹۹۳ مصاحبه شد. این مدیران ارشد مسئول برنامه ریزی استراتژیک، مدیریت استراتژیک یا توسعه شرکت در ۳۵ شرکت از ۱۰۰ شرکت بزرگ استرالیا بودند.
مصاحبه ها ۳ الی ۴ ساعت بـــه طول می انجامید و یکی از سوالهایی که می پرسیدم مربوط به مشکلاتی می شد که آنها در استفاده از رویکرد برنامه ریزی استراتژیک یا مدیریت استراتژیک در طول ۵ سال فعالیت تجربه کرده بودند.
مشکل اصلی که توسط اکثر مدیران ارشد، اشاره شد، تفکر استراتژیک بود. جالب اینکه تفکر استراتژیک مشکلـــی بود که بدون توجه به وجود یا عدم وجود سیستم برنامه ریزی استراتژیک رسمی یا غیررسمی در شرکتها بروز می کرد. برای مثال، یکی از مدیران ارشد از یک شرکت با سیستم برنامه ریزی استراتژیک رسمی چنین می گوید: مدیران ارشد ما درگیر جزئیات می شوند و دیدگاه استراتژیک خود را از دست می دهند.
به طور مشابه، یک مدیر ارشد از یک شرکت فاقد سیستم برنامه ریزی رسمی چنین می گویـد: این چالش بزرگی است که از تصمیم گیران شرکتمان بخواهیم که به جای تفکر عملیاتی به صورت استراتژیک فکر کنند. فقدان تفکر استراتژیک به سازمانهای استرالیا محدود نمی شود. براساس تحقیقی که انجام شده، نشان می دهد ۹۰ درصد از مدیران و معاونان، قدرت استنتاج، ظرفیت یا آموزش لازم را ندارند تا یک هدایت کننده شایسته برای شرکتشان باشند. به نظــــر گرت (GARRATT-1995b) ، این درصد در اروپا، آسیای جنوب شرقی، استرالیا، نیوزیلند و ایالات متحده رقم مناسبی به نظر می رسد.
توانایی تفکر استراتژیک برای رقابتی ماندن در یک محیط متلاطم و جهانی، حیاتی است. با ملاحظه اینکه متوسط امید به زندگی ۵۰۰ شرکت مجله آمریکایی فورچون بین ۴۰ و ۵۰ سال است و نیز فقط ۴۹ درصد از ۱۰۰ شرکت بزرگ تولیدی استرالیا در سال ۱۹۸۲ همچنان در سال ۱۹۹۳ در بین ۱۰۰ شرکت برتر تولیدی هستند؛ نیاز به تفکر استراتژیک بیش از پیش احساس می شود.
این مقالــــه، چارچوبی ارائه می کند که می تواند در افزایش تفکر استراتژیک در سازمانها مورداستفاده قرار گیرد. مقاله چنین استدلال می کند که تفکر استراتژیک باید در دو سطح متفاوت ولی مرتبط به هم موردتوجه واقع شود. سازمانهایی که به طــــــور موفقیت آمیزی این دو سطح را ترکیب کنند، قابلیتی حیاتی به دست می آورند که سرچشمه همیشگی برای مزیت رقابتی آنها می شود.
منابع و مآخذ
۱. رفیع پور، فرامرز: موانع توسعه علمی ایران، و راه حل های آن، ناشر شرکت سهامی انتشار، صفحه ۲۷ سال۱۳۸۱ .
۲. زلفی‌گل، محمد علی: از ترویج علم تا تولید ثروت از دانش، فصلنامه سیاست علمی و پژوهشی رهیافت، شماره ۳۳، پاییز ۱۳۸۳ صص ۲۴ – ۱۶.
۳. حداد عادل، غلامعلی: چالش های دینی و فرهنگی فرا روی جامعه ایران در قرن بیست و یکم، مجموعه مقالات ایران در قرن بیست ویکم، انتشارات موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی، صفحه ۲۱، چاپ اول، سال ۱۳۸۳ .
۴. شمس، ناصر و افضلان، فریده: شرکت‌های تجاری دانشگاهی بستری برای توسعه استقلال دانشگاهها، فصلنامه سیاست علمی و پژوهشی رهیافت، شماره ۳۴، زمستان ۱۳۸۳ ، صفحه ۴۳.
۵. فکور، بهمن: تجاری سازی نتایج تحقیقات، فصلنامه سیاست علمی و پژوهشی رهیافت، شماره ۳۴، زمستان ۱۳۸۳ ، صفحه ۵۸.
۶. حکیم‌اللهی، غلامحسین، چمنی، جمشیدخان، کیانی بختیاری، ابوالفضل ، موسوی موحدی، علی‌اکبر، شیوه‌ها و راهکارهای ثبت اختراع و امتیازات آن از دیدگاه حقوقی، فصلنامه سیاست علمی و پژوهشی رهیافت، شماره ۳۴، زمستان ۱۳۸۴، صص ۷۴-۶۷.
۷. موسوی موحدی، علی‌اکبر، کیانی بختیاری، ابوالفضل، چمنی، جمشید خان،تولید علم جهانی، مفاهیم و بسترهای ارتقاء دانش، مقاله برگزیده، نخستین کنگره جنبش نرم افزاری و تولید علم دانشگاه آزاده اسلامی ، مهرماه ۱۳۸۳.
۸. Sami, Mahroum, (2002) Europe and the Challenge of the Brain Drainavailable at:www.Jr.es.ipt report vol 92.
۹. صالحی، ذاکر، مهاجرت نخبگان، دایره‌المعارف آموزش عالی، جلد دوم، سال ۱۳۸۳، صفحه ۷۷۵.
۱۰. امیرخانی، رضا نشت نشاء، انتشارات قدیانی، تهران، چاپ دوم، ۱۳۸۴.
۱۱. وقوفی، حسن فرار مغزها، بررسی مهاجرت نخبگان از زوایای گوناگون انتشارات بیستون، چاپ سوم، سال ۱۳۸۱ صص ۱۶ـ۱۵ .
۱۲. مشایخی، علی نقی، سرمایه های مهاجر، دو هفته نامه دفتر، شماره ۳ و ۲، سال اول، فروردین ۱۳۸۵، ص ۳۴.
۱۳. زلفی‌گل، محمدعلی، مهاجرت ژنها، فصلنامه سیاست علمی و پژوهشی رهیافت، شماره ۳۴، زمستان ۱۳۸۳ صص ۲۲ – ۱۳. به منابع متعدد داخلی و خارجی موجود در این مقاله نیز رجوع گردد.
۱۴. ویژه نامه معرفی بنیادهای نخبگان کشور و برخی از بنیادهای نخبه پرور جهان، فصلنامه سیاست علمی و پژوهشی رهیافت ، شماره ۳۵، بهار ۱۳۸۴.
۱۵. فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره ۱۴، ویژه مهاجرت نخبگان، انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی، سال چهارم، زمستان ۱۳۸۰.
۱۶. فصلنامه فرهنگ و اندیشه، شماره دهم، ویژه نامه نخبگان، انتشارات مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی، تابستان ۱۳۸۳.
۱۷. زلفی گل، محمد علی: ایجاد سیستم ISI ملی، از پژوهش های تکراری در کشور جلوگیری می‌کند، نشریه دانشجو و دانشگاه، دانشگاه بوعلی سینا – همدان، شماره ۵۴ مورخ چهارشنبه ۳ اسفند ۱۳۸۴ صفحه ۱۰.
۱۸. زلفی گل، محمد علی: ایجاد نظام نمایه سازی علم و فن بومی، مصاحبه با خبرگزاری دانشجویان ایران(ISNA)، سرویس پژوهشی،مورخ ۲۳/۱۱/۱۳۸۴ قابل دسترس در پایگاه اطلاعات (WWW.ISNA.IR.
۱۹. زلفی گل، محمدعلی: چرا ISI، نشریه دانشجو، و دانشگاه، دانشگاه بوعلی سینا-همدان، شماره ۴۲، مورخ شنبه ۱۷ اردیبهشت ماه ۱۳۸۴.
۲۰.رفیع پور، فرامرز و همکاران: علوم انسانی در ایران، نگاهی از بیرون و درون، نتایج نشست کاری بررسی مسائل علوم انسانی با همکاری دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی و فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران، خرداد ماه ۱۳۸۳ .
۲۱. شمسی پور، مجتبی: مشکل اساسی تحقیقات، عدم مدیریت و توزیع نامناسب بودجه های پژوهشی است، خبرنامه تحقیقات و فنآوری، ویژه هفته پژوهش و فناوری شماره دو، آذرماه ۱۳۸۴، صفحه ۴.
۲۲. کاوه، علی: انجام پژوهش‌های فردی در کشور، ریشه فرهنگی دارد، خبرنامه تحقیقات و فناوری، ویژه هفته پژوهش و فناوری، شماره پنج، آذرماه ۱۳۸۴، صفحه ۸.
۲۳. موسوی موحدی، علی اکبر، امانی، مجتبی، کیانی بختیاری، ابوالفضل، آموزگاران علم و معنا ، فصلنامه سیاست علمی و پژوهشی رهیافت، شماره ۳۵ صص ۶۶تا۷۳، بهار ۱۳۸۴
۲۴. طوسی، محمد علی: رهبری کار آفرین ترجمه کتاب: ماتسوشیتا درخشان ترین کارآفرین سده بیستم نوشته جان پی کاتر انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی، چاپ دوم، ۱۳۸۱ .
۲۵. منطقی، مرتضی: جایگاه نوآوری در نظام آموزش کشور روزنامه ایران، سه شنبه ۱۵ فروردین ۱۳۸۵ صفحه ۱۲ .
۲۶. سعیدی، فرخ: راه چهارم، راهنمای دانشمندان جوان ایرانی، انتشارات نخل دانش فصل ششم صفحه ۵۷، پاییز سال ۱۳۸۴.
