باروری مصنوعی و احکام فقهی حقوقی طفل ناشی از آن
تعداد صفحات : ۴۵ | قابل ویرایش
چندی است که علم پزشکی توانسته به وسیله لقاح مصنوعی در تولید طفل به طبیعت کمک نماید ونقصی را که در اثر بیماری یا عوامل دیگر، مانع از تولید نسل می گردد را برطرف سازد.
فهرست
عنوان صفحه
فصل اول : کلیات تحقیق…………………………………………………………………………………………….. ۱
چکیده…………………………………………………………………………………………………………………….. ۲
مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………… ۴
بیان مسأله………………………………………………………………………………………………………………… ۶
فصل دوم: ادبیات تحقیق……………………………………………………………………………………………… ۷
بخش اول : بررسی فقهی تلقیح مصنوعی………………………………………………………………………… ۸
بخش دوم: آثارتلقیح مصنوعی از منظر حقوق…………………………………………………………………. ۲۰
بخش سوم : نسبت ناشی از لقاح مصنوعی…………………………………………………………………….. ۲۴
فصل سوم: یافته های تحقیق……………………………………………………………………………………….. ۳۷
یافته های تحقیق……………………………………………………………………………………………………….. ۳۸
فصل چهارم : نتیجه گیری ، منابع و مآخذ………………………………………………………………………. ۴۰
نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………. ۴۱
منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………………………………. ۴۳
مقدمه
چندی است که علم پزشکی توانسته به وسیله لقاح مصنوعی در تولید طفل به طبیعت کمک نماید ونقصی را که در اثر بیماری یا عوامل دیگر، مانع از تولید نسل می گردد را برطرف سازد. این امر در اجتماع کنونی به تدریج رو به فزونی نهاده و توجه علمای ادیان و حقوقدانان را به خود جلب کرده و مورد بحث و گفتگو قرار گرفته است.
لقاح مصنوعی از دونظرمورد توجه قرار می گیرد: یکی از نظر حکم تکلیفی که مربوط به جواز یا عدم جواز و ممنوعیت لقاح است ؛ دیگر از نظر حکم وضعی درباره طفلی که از آن به وجود می آید. یعنی این سوال مطرح است که چنین طفلی ملحق به پدر و مادر طبیعی خود است یا ملحق به هیچ یک نیست و به آنان تعلق ندارد. در حقوق مدنی لقاح مصنوعی بیشتر از نظر حکم وضعی مورد مطالعه قرار می گیرد(امامی ،۱۳۷۸،ج۵،ص۱۹۵به بعد).
همگام با گسترش حوزه دانش بشری و ظهور دستاوردهای نو در قلمرو علوم تجربی، مسائل و موضوعات پیچیده فقهی و حقوقی نیز پدیدار آمده، راه‌حل‌های مناسب خویش را می‌طلبند. فقه امامیه با برخورداری از اصل «اجتهاد» توانایی رویارویی با مسائل نوپیدا و ارایه بهترین راه‌حل‌ها را داراست. «تلقیح مصنوعی» نیز یکی از مسائل نوپیداست که پیشرفت دانش پزشکی آن را به عرصه فقه و حقوق کشانده و از آنجا که قوانین و مقرّرات حقوقی ما ریشه در احکام مذهبی دارد، هیچ حقوقدان و اندیشمندی در دانش حقوق، نمی‌تواند بدون بهره‌مندی از این منبع عظیم، در جهت قانونی کردن چنین مسائل جدیدی گام بردارد، بلکه نخست باید فقیهان جواز شرعی آن را تایید و حکم وضعی آن را روشن کنند، سپس به صورت ماده یا مواد قانونی درآید.
مقاله حاضر در طی چند بخش به بررسی فقهی و حقوقی تلقیح مصنوعی می‌پردازد؛ در بخش اوّل آن که عهده‌دار قسمت فقهی است، نظر به نفس عمل تلقیح است که از نظر شرع مقدس اسلام عملی جایز است یا نه ؟ و حکم آن در صورتی که ملازم و یا متوقف بر ارتکاب فعل حرامی باشد، مورد نظر نیست. در بخش دوم نیز به بررسی حقوقی نسب طفل حاصل از تلقیح مصنوعی می‌پردازیم، چرا که با معلوم شدن نسب طفل، وضعیت‌های دیگر او نظیر حضانت و سرپرستی، وراثت و نکاح روشن می‌گردد.
در بخش سوم هم سایر موارد مرتبط توضیح داده خواهد شد.
منابع و مآخذ
- القرآن الکریم
- ابن بابویه، ابو جعفر محمدبن علی بن الحسین، من لا یحضره الفقیه، تهران ، دارالکتب ، چاپ سوم ، بی تا
- اراکی ، محمد علی ، رساله توضیح المسائل ، بی جا ، بی تا
- الجبعیالعاملی ، زین الدین ، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه،تحقیق سید محمد کلانتر، چاپ ایران ، مؤسسه دارالعالم الاسلامی ، چاپ هشتم ،۱۳۷۳
- همو ، مسالک الافهام الی تنقیح شرایع الاسلام، تهران ، مؤسسه المعارف الاسلامیه ، چاپ اول ،۱۴۱۶هـ
- الحر العاملی ، محمد حسین بن الحسن ، وسایل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه ، بیروت ، دارالاحیا التراث العربی ، بی تا
- الحلی، ابو طالب محمد بن یوسف بن المطهر ، ایضاح الفواید فی شرح اشکالات القواع د، قم ،موسسه اسمعیلیان ، چاپ اول ،۱۳۷۹
- الرازی ، محمد بن عمر ، التفسیر الکبیر، بیروت ، دارالاحیا ءالتراث العربی ،چاپ سوم ، بی تا
- القرضاوی ، یوسف ، الحلال و الحرام فی الاسلام ، تعلیقه محمد تقی جواهری ، تهران ، انتشارات سازمان تبلیغات جمهوری اسلامی ، چاپ اول ،۱۴۰۹هـ۱۹۸۹م
- الموسوی الخمینی ، روح الله ، تحریر الوسیله، قم ، موسسه مطبوعاتی دارالعلم ، بی تا
- امامی ، سید حسن ، حقوق مدتی ، تهران،انتشارات کتابفروشی اسلامیه ، چاپ سیزدهم ،۱۳۷۸
- حرم پناهی ، محسن ، «تلقیح مصنوعی» قم ، فصلنامه فقه اهل بیت، سال سوم ، تابستان و بهار ۱۳۷۶
- روحانی ، سید صادق ، المسائل المستحدثه ، قم ، انتشارات مکتبه محمدی ، چاپ اول ، ۱۳۵۸هـ
- طباطبایی ، محمد حسین ، المیزان فی تفسیر القرآن ، تهران،۱۳۷۶
- طوسی ، ابو جعفر محمد ین الحسن ، التیبان فی تفسیر القرآن ، مکتب العالم الاسلامی ، چاپ اول ، بی تا
- فیض الاسلام ، علی نقی ، نهج البلاغه ، ترجمه و شرح محمد جعفر امامی و محمد رضا آشتیانی زیر نظر آیت الله مکارم شیرازی ، قم ، انتشارات مطبوعاتی هدف ، چاپ ششم ،بی تا
- قبله ای ، خلیل ، «بررسی احکام فقهی و حقوقی کودکان نامشروع»، تهران ، فصلنامه دید گاه های حقوقی، سال چهارم ،۱۳۷۸
- کاتور زیان، ناصر ، حقوق خانواده ، تهران ، گنج دانش ، چاپ دوم ، ۱۳۶۸
- کلینی، ابو جعفر محمد بن یعقوب ، اصول الکافی ، تهران ، دارالکتاب الاسلامیه ، چاپ سوم۱۳۶۷
- گلپایگانی ، سید محمد رضا ، مجمع المسائل ، قم ، دارالقرآن الکریم ،۱۳۶۳
- مؤمن ، محمد ، « سخنی درباره تلقیح مصنوعی » ، قم ، فصلنامه ، فصلنامه فقه اهل بیت ، سال اول ،۱۳۷۴
- مهرپور ، حسین ، حقوق زن ، تهران ، انتشارات اطلاعات ، چاپ اول ، ۱۳۷۹
- نجفی ، محمد حسن ، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام ، بیروت ، دارالاحیاءالتراث العربی ، چاپ هفتم ، ۱۹۸۱م
- یزدی ، محمد ، «باروری مصنوعی و حکم فقهی آن » قم ، فصلنامه فقه اهل بیت ، سال سوم ، تابستان ۱۳۷۵
- قوانین
- قانوم مجازات اسلامی
- قانون مدنی
