پایان نامه تلقیح مصنوعی و اجاره رحم

تعداد صفحات: ۱۱۵ | قابل ویرایش

فهرست مطالب پایان نامه تلقیح مصنوعی و اجاره رحم

عنوان                                                                                صفحه

مقدمه————————————— ۱

بخش اول : کلیات

فصل اول: تعاریف—————————- ۶

مبحث اول : تعریف تلقیح و انواع آن ——— ۶

گفتار اول: تعریف تلقیح مصنوعی————– ۶

گفتار دوم : انواع تلقیح مصنوعی ————- ۶

فصل دوم: تاریخچه و سیر قانونی ————- ۸

مبحث اول : تاریخچه————————- ۸

مبحث دوم: سیر قانونی———————– ۱۰

فصل سوم: مسائل پزشکی لقاح طبیعی و تلقیح مصنوعی ۱۴

مبحث اول : مسائل پزشکی لقاح طبیعی———- ۱۴

مبحث دوم: مسائل پزشکی لقاح خارج رحمی (تلقیح مصنوعی) ۱۸

مبحث سوم: تلقیح اسپرم———————- ۱۸

گفتار اول: تلقیح اسپرم به داخل رحم (IUI) با استفاده از اسپرم همسر—————————————- ۱۸

گفتار دوم: انتقال تزریق تخمک (GIFT)———- 19

گفتار سوم: انتقال تخمک بارور شده یا زایگوت (ZIFT) 19

گفتار چهارم : روش باروری آزمایشگاهی یا انتقال رویان (IVF-EI)   ۱۹

بخش دوم : تلقیح مصنوعی

فصل اول: مباحث فقهی تلقیح مصنوعی ———– ۲۳

فصل دوم : تلقیح مصنوعی و حقوق موضوعه——- ۲۸

مبحث اول: تلقیح مصنوعی و حقوق جزا———- ۲۸

مبحث دوم: وضعیت حقوقی اطفال ناشی از لقاح مصنوعی ۳۳

گفتار اول: ماهیت نسب ———————- ۳۳

گفتار دوم: راههای اثبات نسب مشروع یا مشروع کردن نسب ۴۶

مبحث سوم: تلقیح مصنوعی و قانون مدنی——– ۵۳

مبحث چهارم: حضانت طفل ناشی از تلقیح مصنوعی ۵۷

فصل سوم : قاعده فراش در حقوق امامیه——– ۶۳

مبحث اول: نسب طفل حاصل از لقاح مصنوعی به وسیله اسپرم شوهر   ۶۳

مبحث دوم: نسب طفل حاصل از لقاح مصنوعی به وسیله اسپرم مرد اجنبی ——————————————– ۶۵

فصل چهارم: وضع حقوقی اطفال ناشی از تلقیح مصنوعی با اسپرم بیگانه——————————————– ۶۷

مبحث اول: رابطه طفل ناشی از لقاح مصنوعی با مادر طبیعی خود (زن ملقوحه)————————————- ۶۷

مبحث دوم: رابطه طفل با صاحب نطفه———– ۶۸

گفتار اول: ثبت تولد طفل——————– ۶۸

گفتار دوم: حق طفل برای دانستن نسب خود—— ۶۹

گفتار سوم: حق طفل در اقامه دعوی مسئولیت مدنی   ۷۰

گفتار چهارم: مسئولیت مدنی پزشک در مقابل طفل ۷۱

مبحث سوم: رابطه طفل با شوهر زن————- ۷۲

بخش سوم: اهداء تخمک یا جنین و اجاره رحم (مادر جانشین)

فصل اول :  اهداء تخمک یا جنین————– ۷۴

مبحث اول : مسائل پزشکی اهداء تخمک یا جنین– ۷۴

مبحث دوم: مسائل فقهی انتقال تخمک یا جنین— ۷۸

مبحث سوم: مسائل حقوقی انتقال جنین ——— ۸۱

فصل دوم: اجاره رحم یا مادر جانشین———- ۹۴

مبحث اول : مسائل پزشکی اجاره رحم یا مادر جانشین ۹۴

مبحث دوم: مسائل فقهی اجاره رحم یا مادر جانشین  ۹۶

مبحث سوم: مسائل حقوقی اجاره رحم یا مادر جانشین ۹۸

گفتاراول : وضعیت حقوقی طفل ناشی از رحم اجاره ای یا مادر جانشین ——————————————– ۱۰۱

بند ۱: رابطه طفل با زن اجاره ای———— ۱۰۱

بند۲: رابطه طفل و شوهر زن اجیر————- ۱۰۲

بند۳: رابطه حقوقی طفل با صاحبان جنین (اسپرم و تخمک) ۱۰۲

گفتاردوم: وضعیت حقوقی مادر جانشین یا اجاره ای  ۱۰۳

بند۱ : حالتی که صاحب تخمک، صاحب رحم اجاره ای نیز باشد   ۱۰۳

بند۲ : حالتی که فقط رحم اجاره داده می شود– ۱۰۳

نتیجه و پیشنهاد ————————— ۱۰۵

فهرست منابع ——————————- ۱۰۷

چکیده انگلیسی    ۱۰۹

چکیده پایان نامه تلقیح مصنوعی

تلقیح مصنوعی در برابر لقاح طبیعی و عبارت است از ترکیب اسپرم مرد و تخمک زن  – خواه زوج و زوجه خواه بیگانه – جهت انعقاد و بارور نمودن نطفه با هر وسیله ای غیر از مقاربت، این ترکیب یا در رحم صورت می پذیرد یا در خارج رحم. در حالت کلی، از نظر شرع مقدس ، در انجام عمل لقاح مصنوعی باید از انجام مقدمات بصورتی که ممنوع اعلام شده، اجتناب کرد. از قبیل تماس نامحرم یا نگاه و غیره .

با توجه به این دو روش (لقاح درون رحمی یا خارج رحمی) بالغ بر بیست صورت تلقیح مصنوعی وجود دارد. هر چند بصورت کلی حکم شرعی هیچ کدام از این صورتها در فقه نیامده، لکن پس از بررسی های طولانی و دقیق توسط فقها برخی از این صور بدون ایراد شرعی قابل اجرا هستند و برخی که نیاز به بحث بیشتری بوده و محل اختلاف شدید هست یا ممنوع اعلام شده و یا در آن احتیاط صورت گرفته مثل لقاح مصنوعی با اسپرم مرد بیگانه.

هر چند تعداد اندکی از فقها آن را بدون ایراد تجویز کرده اند. ولی چون در هر یک از این صور باید اجماع آراء فقها و شورای محترم نگهبان موافقت خود را اعلام کنند هنوز تا تدوین قانونی خاصی در زمینه صور ممنوعه فاصله داریم.

موافقت بخشی از تلقیح مصنوعی بنام انتقال جنین ناشی از زن و شوهر رسمی جهت اهداء به زوجین نابارور بعد از سالها ضمن قانونی بنام « قانون نحوه اهدای جنین به زوجهای نابارور» سال ۱۳۸۲ تصویب و در اواخر سال ۱۳۸۳ همراه آیین نامه به قوه قضائیه ابلاغ و قابل اجرا گردید.

بخش سوم تلقیح مصنوعی بنام «اجاره رحم» که در آن جنین ناشی از زن و شوهر قانونی جهت پرورش در رحم زن ثالثی بنام «مادر واسطه» و تنها به دلیل اشکال در رحم زوجه صاحب جنین منتقل می شود، هنوز مورد اختلاف فقها و حقوقدانان است ولی بازگشت زمان طولانی مراکز ناباروری منتظرند که هر چه سریع تر مشکل ناباروری این دسته از زوج ها با تصویب قانون مرتفع گردد.

‌

مقدمه تلقیح مصنوعی و اجاره رحم

همانگونه که آفریدگار خلقت اولیه ما را به نحو احسن قرار داده، نیز در خلقت های ثانویه که به امر او به ما سپرده شده باید نهایت دقت، پاکی و امانتداری را بکار ببریم.

بنابراین ارزش میاه و نطفه از طرف خدای متعال بسیار تأکید شده تا بشر به گمراهی و هلاکت نیفتد.

اهدای یا فروش اسپرم به هر نحوی از نظر اکثر علما اشکال دارد و حرام است ولی عکس آن اشکال ندارد یعنی اهداء یا فروش تخمک حرام نیست و انگشت دقیقاً روی میاه یعنی اسپرم گذاشته شده بنابراین اینکه آیا می شود به قول اکراه عمل نمود و به خاطر اختلاط میاه و سایر موانع شرعی و عرفی اهداء یا فروش اسپرم را متوقف کرد؟

سؤالی است که ما به دنبال جواب آن در این پایان نامه هستیم. تا کنون تلاش حقوقدانان و پزشکانی که به دنبال اثبات و رفع ایراد و اشکال از این مورد هستند با شکست مواجه شده اند زیرا اینان به قول اقل می خواهند توسل بجویند و بر اثر گذشت زمان زمینه را در جامعه فراهم کنند که زوجهای نابارور بتوانند از اسپرم غیر استفاده کنند و ما می دانیم که از نظر حقوقی نیز موانعی دارد که این موانع بر طرف نگردیده است.

هر چند ما اهدای اسپرم را داوطلبانه اعلام کنیم نه فروش، باز موانعی از جمله اینکه قوانین فرانسه در مواردی پس از گذشت زمان زیادی در این باره به بن بست رسیدند و آن را ممنوع اعلام کرده اند از جمله موانع اخلاقی و اجتماعی که ذیلاً به آن اشاره خواهد رفت.

اینک جهان در این زمینه بین دو محذور واقع شده. از طرفی زوجهای نابارور می خواهند صاحب فرزند شوند و از طرف دیگر موانع اخلاقی، اجتماعی و حقوقی بسیار بر سر راه دارد که عبور از این موانع سخت است. البته خوشبختانه در قوانین اسلام مشکلات کمتر به چشم می خورد و موانع بیشتر عرفی است که امیدواریم قوانین بتوانند صریح بیان شوند و راه را برای استفاده از تکنولوژی و علم در این زمینه هموار سازید.

در ایران وجود یک و نیم میلیون زوج نابارور یعنی حدود ۱۵-۱۰ درصد و از سویی نگرانی زوجهای جوانی که زندگی مشترکی را برای آینده ای شیرین پایه ریزی می کنند همواره یکی از مشکلات جامعه به شمار می رود گر چه متولیان بهداشت و درمان، نازایی را یک بیماری تلقی نمی کنند و جز عملهای لوکس و زیبایی می نگرند و سازمانهای بیمه گر هم با دیدن هزینه های درمان گران و سنگین این بیماری را متقبل نمی شوند، اما مشکلات روحی روانی ناشی از آن بنیاد زندگی زوج های جوان را تهدید می کند چرا که این زوجها بعضاً تصمیم به ازدواج مجدد می گیرند که این امر معمولاً به طلاق می انجامد.

تعریف تلقیح مصنوعی

تلقیح مصنوعی اصطلاحاً عبارت است از داخل کردن نطفه مرد در رحم زن بوسیله آلات پزشکی یا هر وسیله دیگری غیر از مقاربت و نزدیکی.

لقاح، در لغت آبستن شدن (صفی پور، ع، منتهی الارب – تاج المصادر: لقاح (اللقح آبستن شدن )) (Fecundatiende chamean) و تلقیح (همان- تلقیح: آبستن کردن باد درخت را) نیز به معنی آبستن کردن است. همانطور که ملاحظه می شود معنی اصطلاحی تلقیح از معنی لغوی آن چندان دور نگردیده است؛ بدین معنا که لقاح مصنوعی عبارتست از آبستن شدن زن بوسیله تزریق اسپرماتوزوئید مرد به رحم زن به کمک وسایل پزشکی و آلات مصنوعی بدون انجام عمل مقاربت و نزدیکی.

انواع تلقیح مصنوعی

تلقیح مصنوعی ممکن است با نطفه و اسپرماتوزوئید شوهر انجام گیرد که به آن تلقیح مصنوعی هرمولوگ (Artificial Inseminution With Husband Semen)  (AIH)  گویند و همچنین امکان دارد عمل تلقیح بوسیله نطفه بیگانه تحقق یابد که به آن تلقیح مصنوعی هترولوگ (Artificial Inseminution With a Donorscmen ) گویند.

تلقیح منی هومولوگ هنگامی ضرورت پیدا می کند که شوهر دارای قابلیت باروری طبیعی بوده ولی به علت چاقی یا نقص آلت مردانه نتواند موقع انزال، منی خود را روی گردن رحم بریزد و تلقیح منی هترولوگ در مواردی مناسب است که ثابت شود ناباروری شوهر غیر قابل درمان است. بنابراین لقاح مصنوعی بر دو قسم کلی از نظر پزشکی است و این دو قسم کلی خود زیر مجموعه ها و شقوق مختلفی دارد که به مرور احکام آنها را مورد بررسی و مطالعه قرار خواهیم داد.

اهدای تخمک – به عنوان یکی از روشهای درمان ناباروری با سابقه رسمی حدود ۵ سال به ادعای بسیاری از کارشناسان توانسته با اهدای فرزند به زوجهای نابارور موجب تحقق رؤیای شیرین بچه دار شدن شود. گرچه غالب اهداء کنندگان در ایران برای تأمین یک منبع مالی تن به این کار می دهند ولی در حقیقت این تجارت می تواند خطرناک باشد پس چه بسیار خوب است با کنترل این روش، تجارت تخمک را مانع شد و در عوض با تبلیغات صحیح جامعه را تشویق کنند که تخمک را دواطلبانه و انسان دوستانه اهداء کنند.

نداشتن مادر زادی تخمدان، نارسایی زودرس تخمدان ، جراحی و شیمی درمانی، امکان انتقال بیماری ژنتیکی از طریق تخمک خود به نوزاد، سقط جنین مکرر، عدم موفقیت در سیکلهای مکرر لقاح خارج رحم و افزایش سن از جمله مواردی است که این روش درمانی برای آن توصیه می شود.

طرح « رحم اجاره ای » یا « مادر اجاره ای » یکی از راه حلهای مثبتی است که از حدود دو سال پیش توسط برخی از کلینیک های باروری و ناباروری به اجرا در آمده است در این روش زنانی که مشکل نگهداری جنین در رحم دارند، می توانند از رحم زن دیگری به عنوان محلی مناسب برای رشد جنین خود استفاده کنند.

مسائل پزشکی لقاح طبیعی

لقاح طبیعی در زن و مرد شامل حرکت اسپرم مرد به سمت تخمک زن درون رحم زن در مدت زمان تخمک گذاری و بارور کردن آن تخمک همراه با یک سری فعل و انفعالات پیچیده می باشد این عمل با همه پیچیدگی هایش ظاهراً ساده به نظر می رسد. چون همه ما به آن عادت کرده ایم روزی هزاران حاملگی در اطراف ما اتفاق می افتد و به احتمال زیاد ما خود نتیجه چنین حاملگی های طبیعی هستیم.

در زن دهانه رحم، رحم لوله های رحمی (لوله های فالوپ)، تخمدان و تخمک نقش اساسی را در سیستم تولید مثل دارنند. در مرد اما بیضه ها، اپیدیدیم، وازدفران، غدد سمینال، غدد پروستات و اسپرم (سلول جنسی مرد) نقش اصلی را ایجاد می کنند.

شاید ذکر این نکته مهم باشد که سلول جنسی ماده با محتویات ژنتیکی آن، تنها قادر به لقاح با سلول نر انسان است و همینطور سلول جنسی نر تنها قادر به لقاح با تخمک از گونه و جنس انسان است. هیچ پستانداری غیر از انسان قادر به باروری سلول جنسی ماده انسان نیست و عکس این موضوع نیز صحیح است و تا کنون نیز هیچکس ادعای خلاف این را اثبات نکرده است و این بطور طبیعی با قدرت پروردگار در نهاد بشر قرار داده شده تا انسان، انسان باقی بماند.

فهرست منابع

1. امامی ، ح ، ۱۳۴۹ ، مطالعه تطبیقی نسب در حقوق ایران و فرانسه ، چ اول ، تهران ، مؤسسه
2. حقوق تطبیقی ، دوره اول ، شماره ۵ .
3. امامی ، ح ، ۱۳۷۲ ، حقوق مدنی ، ج ۵ ، چ هفتم ، تهران ، انتشارات اسلامیه .
4.  اینترنت ، سایت نمایه .
5. اینترنت ، سایت دادگستری .
6. جعفرزاده ,م, ۱۳۷۷, مروری بر وضعیت حقوقی ART در کشورهای مختلف,تهران.
7. جعفر زاده ، م ، ۱۳۷۸ ، فصل نامه پزشکی باروری و ناباروری ، سال اول ، شماره ۱
8. حر عاملی ، م ، ۱۳۷۳ ، تصحیح و تحقیق ربانی شیرازی ، ع . ر ، وسائل الشیعه الی تحصیل
9. مسائل الشریعه ، ج ۲۱ ، چ هشتم ، تهران ، انتشارات اسلامیه .
10. خامنه ای ، سید ع ، ۱۳۷۵ ، پزشکی در آئینه اجتهاد ، ج ۱ ، چ اول ، قم ، انصاریان .
11. روحانی ، م ، ۱۳۸۴ ق ، المسائل مستحدثه ، چ اول . قم ، دارالفکر .
12. روحانی علی آبادی , م, ۱۳۸۰  مجموعه مقالات روش های نوین تولید مثل انسانی از دیدگاه فقه و حقوق , تهران.
13.  رضانیا معلم ، م . ر مقاله وضعیت حقوقی نسب در ایران .
14. روزنامه ایران ، ۷ یا ۹ یا ۱۳۸۳.
15. روزنامه همشهری ، ۱۸ یا ۸ یا ۱۳۸۲.
16. شهیدی ، م ، ۱۳۸۱ ، وضعیت حقوقی کودک آزمایشگاهی,تهران .
17. شهیدی ، م ، ۱۳۴۵ ، مقاله تلقیح مصنوعی انسان ، مجله حقوقی دادگستری ، دوره اول ، شماره ۳.
18. صفائی ، ح ، ۱۳۸۰ ، مقاله انتقال جنین ، تهران ، انتشارات سمت.
19. صفائی ، ح ، ۱۳۸۳ ، مقاله اهدای جنین به زوجین نابارور ,تهران.
20. صارم ، ع ، اینترنت سایت گوگل.
21. صفی پوری ، ع ، منتهی الارب.