تعداد صفحه : ۱۳۷ قابل ویرایش
بشر همواره بلند پرواز بوده و سعی نموده است به آرزوهای ناممکن دست یابد. این تلاش موجب گردیده به موفقیت‌های بزرگی نایل شود. سال‌ها قبل انسان علاقه مند بود جهان خارج از کره خاکی را بشناسد و آن را به تسخیر خود درآورد ولی تا قبل از اینکه بتواند پرواز کند. این آرزو و در حد توهم و تخیل بود. پس از آن که آدمی برای اولین بار توانست پا بر روی کره ماه بگذارد این باور قوت گرفت، که پتانسیل موجود در انسان توانایی انجام کارهای بزرگی را دارد. وقتی خداوند به فرشتگان دستور داد در مقابل انسان خاکی زانوی تعظیم بزنند، بخاطر نیروی بزرگی به نام عقل و خرد بود که در نهاد انسان قرار داده بود. انسان که زمانی که در غارها مانند حیوانات زندگی می‌کرد، اکنون طبیعت و حیوانات را در جهت رفاه و آسایش خود به خدمت گرفته است.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه
فصل اول: شناخت و کلیات
مبحث اول: شبیه سازی چیست؟
گفتار اول: تعاریف و اصطلاحات
گفتار دوم: تولید مثل و شبیه سازی
مبحث دوم: تاریخچه و بازتاب جهانی شبیه سازی و نگاه حقوق به آن
گفتار اول: عکس العمل شخصیتها و مجامع بین المللی
گفتار دوم: سوابق قانوگذاری
گفتار سوم: مقایسه شبیه سازی و اهدا جنین
گفتار چهارم: شبیه سازی از نگاه حقوق
فصل دوم: احکام حقوقی طفل شبیه سازی شده
مبحث اول: نسب
گفتار اول: تعریف حقوقی نسب
گفتار دوم: ماهیت حقوقی نسب
گفتار سوم: نسب طفل شبیه سازی شده
مبحث دوم: حضانت
مبحث سوم: محرمیت
گفتار اول: قرابت نسبی
گفتار دوم: قرابت سببی
مبحث چهارم: تابعیت
گفتار اول: کلیات
گفتار دوم: تابعیت بر اساس قانون ایران
مبحث پنجم: نام خانوادگی و اسناد سجلی
گفتار اول: نام خانوادگی
گفتار دوم: اسناد سجلی
مبحث ششم: اهلیت
گفتار اول: اهلیت تمتع
گفتار دوم: اهلیت استیفاء
مبحث هفتم: ارث
نتیجه گیری
فهرست منابع
مقدمه
بشر همواره بلند پرواز بوده و سعی نموده است به آرزوهای ناممکن دست یابد. این تلاش موجب گردیده به موفقیت‌های بزرگی نایل شود. سال‌ها قبل انسان علاقه مند بود جهان خارج از کره خاکی را بشناسد و آن را به تسخیر خود درآورد ولی تا قبل از اینکه بتواند پرواز کند. این آرزو و در حد توهم و تخیل بود. پس از آن که آدمی برای اولین بار توانست پا بر روی کره ماه بگذارد این باور قوت گرفت، که پتانسیل موجود در انسان توانایی انجام کارهای بزرگی را دارد. وقتی خداوند به فرشتگان دستور داد در مقابل انسان خاکی زانوی تعظیم بزنند، بخاطر نیروی بزرگی به نام عقل و خرد بود که در نهاد انسان قرار داده بود. انسان که زمانی که در غارها مانند حیوانات زندگی می‌کرد، اکنون طبیعت و حیوانات را در جهت رفاه و آسایش خود به خدمت گرفته است.
تولد انسان غیر از روش معمول آن از آرزوهایی بوده که انسان از سالیان دور در فکر تحقق آن بوده است. در سالهای اخیر انتشار خبر موفقیت‌های دانشمندان علم ژنتیک در شبیه سازی حیوانات، دنیا را به شگفتی واداشت.
و متعاقباً شرکت کلوناید مدها شد، از طریق شبیه سازی دختری به نام «حوا» بدنیا آمده است.
این تحقیق راجع به جنبه‌های ژنتیک شبیه سازی نیست. با این وجود برای تجزیه و تحلیل حقوقی آن، تطبیق آن با قواعد حقوقی باید آن را شناخت.
لذا ابتدا به صورت مختصر مکانیسم و تاریخچه شبیه سازی را بیان کرده سپس به تطبیق این مقوله با امور حقوقی و گهگاه فقهی می‌پردازیم شبیه سازی انسان شناخته نو ظهور علم ژنتیک بوده و بر همین اساس در شرع مقدس اسلام و دیگر ادیان الهی راجع به آن اظهار عقیده نشده است. با این وجود در مدت کوتاهی که موضوع شبیه سازی مطرح شده، تعدادی از فقهای جدید راجع به این موضوع اظهار نظر کرده‌اند. شبیه سازی تاکنون به صورت جدی در هیچ کدام از دانشگاه‌های کشور و تقریباً دنیا مطرح نشده و بعد حقوقی آن نگشوده مانده است، لذا علیرغم نبودن منابع فارسی و وقت گیر بودن مسئله مصر بر آن شرم تا کار تحقیقی خود را بر این موضوع قرار دهم.
اولین مسئله در این تحقیق نبود منابع فارسی بود که منحصر به چند عنوان کتاب و تعدادی آرای فقهی بود. لذا با ترجمه‌ی متون و اخبار عربی و انگلیسی که در اینترنت و کتب چاپ شده بود تحقیق را شروع کردم. در این کار تحقیقی سعی شده است ابتدا با توجه به منابع محدود در دسترس مکانیسم و مراحل شبیه سازی را شرح دهیم و سپس به بحث مشروعیت پرداختم اما از آوردن آن در تحقیق خودداری کردم. زیرا این مطلب اولاً موجب اطاله وقت و سنگین شدن مبحث می‌شد و در ضمن بدلیل اینکه قصد ادامه‌ی همین اثر را در کارشناسی ارشد هم داشتم لذا بر آن شدم تا از آوردن آن خودداری کنم و در مبحث بعد به سوالات حقوقی راجع به طفلی که از طریق شبیه سازی به وجود می‌آید پرداختم سوالاتی از قبیل اینکه چه ارتباطی بین طفل شبیه سازی شده و نزدیکانش وجود دارد؟
این افراد آیا از حقوق اجتماعی بهره مندند یا خیر؟
خصانت آنها به عهده ی کیست؟
این افراد از چه کسی ارث می‌برند؟
و غیره که سعی شد به آنها جوابهایی منطقی و قانونی داده شود.
این تحقیق از روش کتابخانه‌ای به عمل آمده و با توجه به اینکه جزو اولین‌های حقوقی در رابطه با شبیه سازی است خالی از اشکال نیست و از اساتید محترم که با گوشزد ایرادات و نواقص آن به این بنده حقیر لطف نموده و کمک به رفع نواقص آن می‌کنند کمال امتنان را دارم.
منابع
الف: کتب
- ارفع نیا، بهشید، حقوق بین الملل خصوصی، تهران، انتشارات آگاه، ۱۳۶۹.
- الماسی، نجادعلی، تعارض قوانین، تهران ، مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۸۰.
- امامی، سیدحسن، حقوق مدنی ، تهران، انتشارات کتابفروشی اسلامیه، جلد دوم، چاپ هفتم، ۱۳۷۱.
- امامی، سیدحسن، حقوق مدنی، تهران، انتشارات کتابفروشی اسلامیه ،جلد پنجم، چاپ پنجم، ۱۳۷۰.
- بهاروند، حسین، راهنمای درمان ناباروی برای زوجهای نابارور، موسسه فرهنگی تیمورزاده، چاپ اول، ۱۳۷۸.
- تافلر، الوین، شوک آینده ، ترجمه حشمت الله کامرانی، نشر سیمرغ، ۱۳۷۶، چاپ سوم.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی حقوقی، تهران، گنج دانش، ۱۳۶۸، چاپ چهارم.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر، دوره حقوق مدنی (حقوق تعهدات)، تهران ، انتشارات گنج، چاپ سوم، ۱۳۷۸.
- جعفری، محمدتقی، طرح ژنوم انسانی، تهران ، انتشارات یاران علوی ۱۳۸۱.
- حائری شاهباغ، سیدعلی ، شرح قانون مدنی، تهران، گنج دانش، جلد دوم، چاپ اول، ۱۳۷۶
- خمینی، سید روح الله، تحریر الوسیله، قم، دفتر انتشارات اسلامی، جلد جهارم، ۱۳۶۶.
- سالاری، حسن، شبیه سازی انسان، تهران ، نشر حکیمان ، ۱۳۸۱، چاپ اول.
- سلجوقی، محمود، حقوق بین الملل خصوصی ، تهران ، دفتر خدمات بین المللی جمهوری اسلامی ایران، چاپ اول، جلد اول.
- شهیدی، مهدی، مقالات حقوقی ، تهران، نشر حقوقدان با همکاری عصر حقوق ، چاپ دوم، ۱۳۷۸.
- ضارمی، ابوطالب، شبیه سازی (کلونینگ)، تهران،نشر خلوص، ۱۳۸۲، چاپ اول.
- صفائی، سیدحسن و امامی، اسدالله ، حقوق خانواده، تهران، چاپ اول، جلد دوم، ۱۳۷۴.
- صفائی، سیدحسن و امامی، اسدالله، مختصر حقوق خانواده، تهران، نشر گستر ، چاپ اول ، ۱۳۷۶.
- طباطبائی، محمدحسین، تفسیر المیزان ، تهران، بنیاد علمی و فرهنگی علامه طباطبائی با همکاری موسسه امیرکبیر، جلد پانزدهم، ۱۳۶۳.
- عبادی، شیرین، حقوق تطبیقی کودک، تهران، انتشارات کانون ، چاپ اول، ۱۳۷۶
- عبده بروجردی، محمد، کلیات حقوق اسلامی ، تهران، نشر وعظ و تبلیغ اسلامی رابطه به دانشگاه تهران، چاپ دوم، ۱۳۳۹.
- کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی (خانواده) تهران، شرکت انتشار با همکاری بهمن برنا، جلد دوم، ۱۳۷۵.
- کاتوزیان، ناصر، دوره مقدماتی حقوق مدنی (اعمال حقوقی) ، همان، ۱۳۷۸.
- کاتوزیان، ناصر، دوره عقود معین حقوق مدنی، همان، جلد اول، چاپ هفتم، ۱۳۷۸.
- کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادها ، همان، جلد اول، چاپ چهارم، ۱۳۷۶.
- کاتوزیان، ناصر،قواعد عمومی قراردادها، همان، جلد دوم، چاپ چهارم.
- کاتوزیان، ناصر، مقدمه علوم حقوق، انتشارات مدرس، چاپ بیست و چهارم ، ۱۳۷۹.
ب: مقالات
- آصفی، محمدرضا، استنساخ یا شبیه سازی، روزنامه اطلاعات ۳/۸/۷۶ .
- پی، روبرت و جوزی، بیکی، مترجم ، الهام تمیر the first human cloned embory مجله درد، سال دوم ، تیر۱۳۸۱.
- حاجیان ، زهرا، شبیه سازی انسان، روزنامه خراسان، تاریخ ۱۸/۹/۱۳۸۰.
- دنیر، موسی، شبیه سازی از دیدگاه فقه، مجله دانش پژوهان وابسته به دانشگاه مفید، ۱۳۸۲.
- ماگری، سونیا، مترجم رسول امیری recerchon human emberys stem cells aks cloning
- وضعیت حقوق انسانهای شبیه سازی شده ، بی نام، مرکز تحقیقات فقهی قوه قضائیه به شماره ۱۲۴۳۶ – تاریخ ۲۶/۱۱/۱۳۸۲
- مهرپور، حسین، نگرشی به وضعیت حقوقی و شرعی باروری مصنوعی، مجله تحقیقات حقوقی دانشگاه شهید بهشتی.
- میرزازاده ، شیرین ، کسی می آید ، کسی که دقیقاً مثل من است، مجله زنان شماره ۹۶، بهمن ۸۱
- نوری دلوی، محمدرضا، شبیه سازی انسان غیر اخلاقی و بسیار هراس انگیز است، روزنامه جمهوری اسلامی ایران، تاریخ ۱۸/۹/۱۳۸۰
- هاشمی ، سیداحمد، پندارهای دینی، سایت اینترنتی باشگاه اندیشه تاریخ ۱۳۸۵
