بررسی رابطه سبک های رهبری آمرانه و مشارکتی با رضایت شغلی کارکنان

بررسی رابطه سبک های رهبری آمرانه و مشارکتی با رضایت شغلی کارکنان

تعداد صفحات : ۱۲۸ | قابل ویرایش

رشد و گسترش سازمان ها و ادارات از نشانه های  بارز جوامع امروز است.بویژه در کشور های در حال توسعه‌، بنابراین سازمان مفید و بالنده در کنار سبک های مدیریت کارآمد‌،کارکنان با روحیه و دارای اهمیت راضی از شغل و کار به این رشد و گسترش کمک می کنند.

مقدمه

رشد و گسترش سازمان ها و ادارات از نشانه های  بارز جوامع امروز است.بویژه در کشور های در حال توسعه‌، بنابراین سازمان مفید و بالنده در کنار سبک های مدیریت کارآمد‌،کارکنان با روحیه و دارای اهمیت راضی از شغل و کار به این رشد و گسترش کمک می کنند.بدیهی است که موفقیت مدارس‌، بر تحقق هدف های آموزش و پرورش بستگی داردو تحقق آن در گرو مدیریت و رهبری مطلوب ،کارآمد و اثربخش است‌. مدیر و رهبر موفق در درجه اول به منابع به ویزه نیروی انسانی خود متکی است ،یعنی برای رسیدن به اهداف ،مدیران ناچارند با کارکنان کار و همکاری نمایند‌. دیگر اینکه ،از مشخصات سازمان سالم آن است که سلامت جسمی و روانی کارکنان به همان اندازه مورد توجه و علاقه مدیریت سازمان قرار گیرد که تولید مورد تایید قرار می­گیرد.بهداشت روانی در محیط کار یعنی مقاومت در برابر پیدایش پریشانی­های روانی و اختلالات­رفتاری در کارکنان به دلیل وجود عوامل بیماری­زا در محیط‌، سالم­سازی محیط و فضای روانی کار، به عقیده برخی از صاحب نظران مدیریت ،و رمز موفقیت مدیر توانایی او در هدایت نیروی انسانی تحت سرپرستی او است‌. واز این جهت مدیریت را کارکردن با دیگران و از طریق آنان ،در جهت کسب اهداف سازمانی دانسته اند‌.

صاحب نظران معتقدند که ایجاد فضای سالم در سازمان تنها در گرو سبک مدیریت و رهبری مطلوب است‌، زیرا مدیران با اعمال روش­های مناسب مدیریت ،کارکنان را درامورسازمان دخالت می­دهند و علاوه بر کمک­های گرانبهای آنان و برقراری رابطه نزدیک با کارکنان از فشارهای روانی آنان نیز می­کاهند. (ساعتچی،۱۳۷۵)

با مروری بر نظریه انگیزشی و بهداشتی هزربرگ متوجه می­شویم که وی نیزسبک مدیریت را یکی از عوامل موثر بربهداشت­روانی کارکنان می­داند.

فشارهای­روانی باعث کاهش میزان تحمل می­شود.هر چند کارکنان سازمان  فشارهابی ناشی از سروصدای آزار دهنده و دخالت­های بی مورد درایفای وظایف شخصی را تحمل می­کنند ،اما در پایان از میزان تحمل آنان برای ناکامی کاسته می­شود (گلاس و سینگر‌،  ۱۹۷۲)‌.

نگرش کارکنان عامل مهم دیگری است که در فرایند مدیریت سازمان باید به آن توجه شود‌. چرا بعضی از کارکنان با انگیزه و علاقه و روحیه بالا کار می­کنند و تصورمثبتی از کار و تلاش دارند و همواره درصدد یافتن ایده­ها و اندیشه­های نو و اجرای روش­های جدید هستند،در حالی که بعضی از آنان از کار و تلاش زیاد فرار می­کنندو در مقابل هر تغییری برای اصلاح مقاومت می­کنند؟ یافتن پاسخ این سؤال پیچده است و با مسائل مختلفی از جمله رضایت شغلی کارکنان مرتبط می باشد (نیکنامی، ۱۳۷۹).

عدم­خشنودی شغلی و دلزدگی از کار عوارض نافرجام زیادی در پی خواهد داشت ،مانند بی­علاقگی ،سستی و تنبلی در کار،کارکرد ضعیف،درخواست مرخصی استعلاجی ،غیبت ودر نهایت استعفا و ترک خدمت ودستیابی به اهداف سازمان ها تنها در سایه رضایت شغلی کارکنان میسر خواهد بود.وقتی رفتار در مورد نقش مشخصی با انتظارات بورکراتیک همساز گردد،اثر بخش می­شود.در زمانی که رفتار با انگیزه شخصی یک عضو سازمان هم­خوان است کارآمد نامیده می­شودو درنتیجه وقتی که نتیجه رفتار انجام انتظارات بورکراتیک و انگیزه­ها و نیازهای­فردی باشد حداکثررضایت از سازمان وجود دارد.پس رضایت شغلی به همسازی انتظارات بوروکراتیک و نیازهای­فردی بستگی دارد،مدیرانی که بتوانند این هم­خوانی را به وجود آورند دارای کارکنانی با خشنودی شغلی بالا خواهند بود (مرادی، ۱۳۷۸).

منابع و مآخذ

منابع فارسی

• آگیلار وفایی‌، ماریا (۱۳۷۹) «استرس و شغل ، منابع و پیامدهای استرس شغلی در میان کارکنان سازمان ها و ادارات »پژوهشهای روانشاختی ،شماره ۱و ۲‌.
• ا لن‌. آ‌. بنوویتز (۱۳۸۵)‌.  اصول مدیریت‌، (ترجمه شاپور امین شایان جهرمی و جعفر معافیان) انتشارات ترمه.
• ا لوانی ،سیدمهدی(۱۳۷۲)،مدیریت­عمومی،انتشارات مروارید‌.
• احسانی،محمدوحاج هاشمی،مینا(۱۳۸۴)، رابطه سبک رهبری با رضایت­شغلی کارکنان ورزش،پژوهش در علوم ورزشی،شماره ۸..
• احمدی ،صابر(۱۳۸۶)،افزایش رضایت­شغلی کارکنان،نشریه همشهری.شماره۷۲
• استیفن پی‌، رابیتر(۱۳۸۷)، مبانی رفتار سازمانی،ترجمه علی پارسیان وسیدمحمد اعربی‌، تهران،دفتر پژوهش­های فرهنگی،چاپ بیستم.
• اصلانخانی،محمدعلی(۱۳۷۹)،بررسی رابطه بین سبک­های مختلف رهبری و رضایت شغلی،نشریه حرکت‌، شماره۵‌.
• اقتداری ،علی­محمد(۱۳۷۲)،سازمان و مدیریت ،انتشارات مولوی،تهران.
• امیری، دردانه (۱۳۸۲). بررسی رابطه سلامت روانی کارکنان و کارمندان با بهره وری در صنعت خودروسازی.
• ایمانی‌، محسن‌ و سبحانی‌نژاد، مهدی‌، ارزیابی‌ نقش‌ شوراهای‌ سرپرستی در سازمان، فصلنامه‌ آموزه‌، پاییز ۸۳،شماره‌ ۲۳.
• بهرامی نیک خو، فریدون(۱۳۸۸) ،بررسی رابطه سلامت سازمانی و بهداشت روانی مدیران با اثر بخشی کارکنان، پایان نامه کارشناسی ارشد.
• بیک لیک،سودابه وحاج بابایی،حسین واقلیمی،مصطفی(۱۳۷۹)،مقایسه رضایت­شغلی زنان با مردان،فصلنامه مددکاری اجتماعی،شماره۱۶،۱۷.
• پاشا شریفی ،حسن(۱۳۷۰)‌، اصول و روش­های راهنمایی و مشاوره ،تهران رشد.
• تورانی‌، حیدر، مدیریت‌ فرایندمدار، تزکیه‌، ۱۳۸۲.
• جمشیدیان ،مهدی ومقدم،ابولفضل(۱۳۸۰)، اثرات فشار روانی ناشی از عوامل سازمانی بررضایت­شغلی‌، مجله علوم انسانی دانشگاه سیستان وبلوچستان،شماره ۱۱۰.
• جهانتاب‌، اسحاق‌، تصمیم‌گیری‌ مشارکتی‌، فصلنامه‌ فرهنگ‌ مشارکت‌، شماره‌ ۴۰ و ۴۱، تابستان‌ و پاییز ۱۳۸۳.
• حسن‌زاده‌، فروزه‌، راه‌های‌ عملی‌ فعال‌ کردن‌ شورای‌ سرپرستی‌، فصلنامه‌ مدیریت‌ در سازمان‌، تابستان‌ ۷۹،شماره‌ ۲۶.
• حسینی،سید جواد(۱۳۸۳) بررسی میزان تأثیر سبک­های رهبری آمرانه و مشارکتی بر بهداشت روانی کارکنان بانک صادرات ،مدیریت بانک صادرات ایران،سازمان مدیریت و برنامه­ریزی.
• حیدری،زهره(۱۳۸۳) بررسی رابطه جو سازمانی بر رضایت شغلی کارمندان ناحیه ۴ شیراز،،مرکز مدیریت دولتی.
• درخشان،رستم( ۱۳۸۵)‌، مدیریت مشارکتی درارتباط بارضایت­شغلی کارکنان،معرفت،شماره۱۲.
• رضائیان ،علی(۱۳۷۴)‌، رفتارسازمانی‌، انتشارات دانشگاه تهران‌.
• ساعتچی، محمد(۱۳۷۰)، مدیر بیمار ،کارمند سالم ،تدبیر ،شماره ۱۹،سال دوم‌.
• ساعتچی، محمود (۱۳۸۲). روانشناسی کاربردی برای مدیران‌، تهران: انتشارات ویرایش، چاپ هفدهم.
• سبحانی‌نژاد، مهدی‌ و اسماعیلی‌، محمد، رابطه‌ بین‌ عوامل‌ مدیریتی‌ با میزان‌ مشارکت‌ کارکنان‌، فصلنامه‌ آموزه‌، بهار ۸۳، شماره‌ ۲۱.
• سرداری،احمد(۱۳۸۱)‌، یررسی عوامل موثر بر رضایت­مندی­شغلی کارکنان،ماهنامه علمی –پژوهشی دانشور‌، دانشگاه شاهد،سال نهم،شماره ۳۹.
• شاملو ،سعید (۱۳۶۸)‌، مکتب و نظریه ها در روان شناسی شخصیت ،انتشارات رشد ،تهران‌.
• شاه سنی،شهرزاد(۱۳۷۹­)، بررسی­رابطه بین سبک­های مدیریتی رابطه­مدار و ضابطه­مدار با رضایت­شغلی کارکنان ادارات وسازمان ها.
• شبانی‌، شهربانو(۱۳۸۳)‌. بررسی سبک­های رهبری آمرانه و مشارکتی و تاثیر آن  بر بهداشت روانی کارکنان‌،  موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه­ریزی.­
• شفاعتی،رضا(۱۳۸۶)‌، اصول وسلامت­روانی ازدیدگاه قرآن مجید ،نشریه حمایت.
• صافی،احمد(۱۳۷۴)، طرح­ها،نوآوری­ها و خلاقیت­های مدیران ‌، فصل­نامه مدیریت.
• طوسی،محمدعلی (۱۳۷۰)، مشارکت در مدیریت و مالکیت ،مرکز آموزش مدیریت دولتی ،چاپ هفتم.
• علاقه­بند ،علی(۱۳۸۵)، مبانی­نظری و اصول مدیریت­آموزشی.
• علاقه­بند، علی (۱۳۸۴)، مقدمات مدیریت آموزشی ،بعثت ،چاپ ششم.
• علوی ،سیدامین­الله(،۱۳۷)‌، فشارهای عصبی و روانی در سازمان ،مجله مدیریت دولتی ،شماره ۱۶
• علوی،سیدرضا(۱۳۸۶). مقدمه­ای بر نیروی انسانی با تأکید بر مدیریت مشارکتی. فصلنامه تخصصی پارک­ها و مراکز رشد، انشارات رشد.
• غلام‌پور، عباس‌، خلاقیت‌ و نوآوری‌ در سازمانهای‌ آموزشی‌، فصلنامه‌ مدیریت‌ آموزش‌ و پرورش‌، شماره‌ ۲۵،بهار ۱۳۷۹.
• غنی ،سعید(۱۳۷۳). بررسی رابطه بین سبک­های­رهبری مدیران با خشنودی شغلی و عملکرد کارکنان بانک ملت اهواز. دانشگاه شهید چمران‌.
• غیث­پور،ابولفضل و سجادی،علی­اصغر(۱۳۸۷)‌. الگوها و نظریه­های بهداشت روانی. نشریه حمایت.
• فرهادیان محبوبه،(۱۳۸۲). بررسی رابطه مدیریت مشارکتی بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان ادارات ناحیه ۳ شیراز،دانشگاه شیراز.
• کرمی،اژدر(۱۳۷۳). بهبود بهره­وری از طریق کارگروهی موثر. فصلنامه مدیریت،۴،۶.
• کوهستانی،حسینعلی وشاقلی،ریحانه(۱۳۸۰). مدیریت مشارکتی و رابطه آن باتعهدسازمانی.مجله دانشکده علوم­تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی.
• گنجی ،حمزه(۱۳۸۶). بهداشت روانی‌. تهران ،ارسباران.
• لاتم، اندریو اس (۱۳۸۰)‌، رضایت­شغلی معلم، مترجم غلام­رضا یادگارزاده، تکنولوژی آموزشی، شماره ۲۶.
• محب،سراج­الدین(۱۳۷۸)‌. مشارکت و مدیریت ،مجله مدیریت آموزشی،شماره۴.
• محمدزاده ،عباس و مهروژان ،آرمن (۱۳۷۵)‌. رفتار سازمانى نگرش اقتضایى، انتشارات دانشگاه علامه طباطبائى‌.
• مستوفی‌، حبیب‌الله‌، مروری‌ بر تشکیل‌ شوراهای‌ سرپرستی منطقه ای، فصلنامه‌ مدیریت‌ در ادارات و سازمان ها، شماره‌ ۲۵، بهار ۱۳۷۹.
• مصطفوی،فرشته(۱۳۸۲)، بررسی میزان مشارکت اعضای هیات علمی دانشگاه شیراز در تصمیم­گیری­های مدیریتی‌،دانشگاه شیراز.
• منتظرالظهور،فردوسی (۱۳۷۳)، بررسی و مقایسه شیوه­های مدیریت مشارکت­جو و آمرانه بر رضایت شغلی دبیران‌، پایان­نامه دانشگاه تهران.
• مورهد و گریفین(۱۳۷۴)، رفتار سازمانی، ترجمه معمارزاده و الوانی ،انتشارات مروارید،تهران.
• مولاک: جان(۱۳۷۱ )، مدیریت اثربخش ،(سیدامین­الله مرکز مدیریت دولتی چاپ سوم
• میرکمالی،محمد و فلاحی،ویدا(۱۳۷۵)‌. نقش مدیریت مشارکت­جویانه در بهداشت روانی کارکنان‌، فصلنامه مدیریت آموزش و پرورش،دوره چهارم ،شماره ۱۴.
• میلانی­فر،بهروز(۱۳۷۰)، بهداشت­روانی‌، انتشارات قومس،تهران.
• نائلی ،محمدعلی(۱۳۷۸)‌، انگیزش در سازمان­ها ،انتشارات دانشگاه شهیدچمران
• نبی،فرهاد(۱۳۸۵)، مدیریت مشارکتی،شماره۲۷.
• نشریه فرهنگ مشارکت. شماره ۳۱، بهار ۱۳۸۱‌.
• نوری،ابولقاسم و جهانگیری،فریده(۱۳۷۷)‌، بررسی سبک­های رهبری با بهداشت روانی کارکنان بانک تجارت نجف­آباد‌، نشریه تعلیم و تربیت،شماره ۶
• نیلی احمد­آبادی ،محمدرضا(۱۳۷۹)‌، بررسی ویژگی­های مدیران موفق از دیدگاه کارکنان ، دانشگاه تهران‌.
• هرسی،پال ،بلانچاردوکنت (۱۳۶۸)، مدیریت رفتار سازمانی و کار برد منابع انسانی ،ترجمه علی­علاقه­بند،انتشارات امیر کبیر ،تهران‌.
• همدانی،علی­الله(۱۳۸۰)، مدیریت مشارکتی‌، کارآفرین،شماره۶.
• هومن، عباس(۱۳۷۶)، بررسی پایایی و اعتبار پرسش­نامه سلامت­عمومی­گلدبرگ،پایان­نامه کارشناسی­ارشددانشگاه تربیت معلم‌.
• هوی،وین ک ومیسکل،سیل ج(۱۳۸۲ )‌، تئوری تحقیق و عمل در مدیریت­ ،(سید محمد عباس­زاده:مترجم)،چاپ چهارم ،انتشارات دانشگاه ارومیه.
• یادگارزاده ،غلام­رضا(۱۳۸۰)‌. رضایت­شغلی ،تکنولوژی آموزشی،شماره ۳۶.

منابع لاتین

• Seradiaz A , Stress Psychological Effction and Mental Disorders the Teachers , 1984‌.
• Argris chirs “Interprsonal cimpelence and organitional effectivences”, Hoom wood,ill ,lewin , Dorsey prees , 1992.
• B‌. M‌. Perra , leadership ;the key ti quality Outcomes ;Nurs Adm Q 2000 Winter ; 24(12)‌:  ۵۶-۶۱.
• M.jennifer & Jones. R. Gareth, Organizational Behavior Understanding and managin (U.S.A., New York, ADDISON WESLEY, 1999), P 74‌.
• Don & Woodman. W. Richard, Organizational Behaviort (South – Western College Publishing An International Thomson Publishing Company, 1996), P. 53-55.
• L. Terry & Crion. D. Michael, Personal / Human Resource Management ( New York, Macmillan Publishing Company 1989), P. 366-367.
• Dubrin , A ,j ,lreland , R, D and willams , j ,c “management and organization”, sout ,western publishing co,1989.
• Fidler , e,f “the effect of leadership and cultural heter – ogencity on group performance‌: a test of contingency model”,journal of experimental social psychology ,1996(2),237-264.
• Likert rensis ,”new patterns of management”,mc craw , hill book co , 1961‌.
• Weelmaker , R Berand , (1985) , “The Relation of percevid management Sestems and jop satisfaction of public librarians “ , Dissertation Abstracts international 45´ ۳۴۷۱  A‌.
• A‌. Maslow, Motivation and personality (New York Harper & row , 1954).
• ۱۲- D. McGregor, The Human side of Enterprise (New York‌: McGrew-Hill, 1960).
• Colutier, F. (1968), La sanel mental, paris, p.u.f. Goll. Que sais – je? 15.
• Ritt‌. Elizabeth (2004)‌.  Advancing Women in leadership Hearing the Opus‌.  The Paradox for Women Leader in the Postmodern Unhvercity‌.
• Gllas , D ,and Singer , Jo Urban Strees Enperiment hn noise and social Stressors‌. New York Academic press , 1972‌.
• Barron , M , “Are you a manager ? are you a leader ? “Washington , D ,C , 1985‌.