پایان نامه بررسی اثرات زیست محیطی

تعداد صفحات: ۱۵۲ | قابل ویرایش

ارزیابی اثرات زیست محیطی چیست؟

وسیله ایست که برای تکمیل برنامه ها ، سیاست ها و پیشنهادات توسعه بکار می رود.

فعالیتی است که شناسائی ، پیش بینی ، بیان و اطلاعات ارتباطی و مقدار بهبود را ، در مورد اثرات انجام یک طرح توسعه بر روی سلامت انسان و حیات اکوسیستم که نجات بشر به آن بستگی دارد ، بیان می کند.

سایر عناصر کلیدی EIA عبارتند از:

• × پیشنهاد روشهایی برای جلوگیری یا کاهش اثرات پیش بینی شده ، مونیتور کردن مقدار پیش بینی شده و نیز میزان جلوگیری یا کاهش اثرات.
• × بررسی راههای گوناگون در انجام پروژه و انجام توصیه های لازم که آیا پروژه ادامه یابد ، تأخیر افتد و یا اگر اثرات منفی پروژه قابل جلوگیری نباشد ، متوقف شود.

هدف از EIA ارزیابی پیچیدگیهای زیست محیطی (مثبت یا منفی) در انجام یک پروژه ، قبل از تصمیم گیری قطعی یا اجرا می باشد . چنین ارزیابی می تواند همراه با اهداف اقتصادی در پروژه صورت گیرد تا تصمیم گیری با توجه به هر دو مورد صورت گیرد.

مزایای بکارگیری EIA  در ملاحظات اقتصادی عبارتست از:

• × هزینه پروژه کمتر در دراز مدت (تغییرات هزینه بر کمتر در مراحل پیشرفته از پروژه ، احتمال کمتر وقوع حوادث زیست محیطی ، ایجاد مشکلات قانونی و یا نیاز به پاک سازیهای هزینه بر) .
• × اندازه گیریهای ضروری و یا چاره اندیشی برنامه ریزی شده و به موقع انجام می پذیرد تا اثرات نامناسب بر روی محیط بیوفیزیکی و اجتماعی را به حداقل برساند و طرح پروژه های توسعه اقتصادی آتی را بهبود بخشد.

تاریخچه ارزیابی زیست محیطی ) EIA )

تاریخچه ارزیابی و اهمیت قانونی آن به اواخر دهه ۱۹۶۰ میلادی برمی گردد . در این سالها ،‌ دولت ایالات متحده امریکا ارزیابی را به عنوان مجوز اجرای پروژه های عمرانی پذیرفت و بر اساس قانون سیاست زیست محیطی ملی (NEPA)  این کشور که در سال ۱۹۶۹ (قابل اجرا از اول ژانویه ۱۹۷۰) وضع گردید .

سازمانها و مؤسسات موظف گردیدند که قبل از اجرای هر پروژه ، اثرات زیست محیطی آنرا مورد بررسی قرار دهند . براین اساس چنانچه پروژه ای دارای احتمال پدید آوردن اثرات سوء بر محیط زیست است ، ناگزیر به تهیه گزارش اثرات زیست محیطی می باشد . این قانون دارای اهداف اصلی به شرح زیر بوده است :

• تعیین سیاست ملی که خواهان برقراری هماهنگی لازم بین انسان و محیط زیست است
• افزایش تلاشها در جهت جلوگیری و یا ازبین بردن آسیب های وارده بر محیط زیست
• تأمین بهداشت و رفاه انسانها
• بالا بردن سطح آگاهی از سیستم اکولوژیک و منابع طبیعی
• تأسیس شورای کیفیت محیط زیست

پس از تصویب این قانون ، کشورهای مختلف جهان به اقتضای قوانین و ارزشهای اجتماعی خویش قوانین مشابهی را مورد تصویب قرار دادند . این قوانین در سالهای ۱۹۷۱ در جمهوری فدرال آلمان‌ ، در ۱۹۷۲ در سوئد ، در سال ۱۹۷۳ در انگلستان و کانادا ، در ۱۹۷۴ در استرالیا و دانمارک و در ۱۹۷۶ در فرانسه ارزیابی را به عنوان یک اصل پذیرفتند.

مقدمه

سازمان حفاظت محیط زیست برای حفظ و نگهداری از تنوع اکوسیستم ها و ذخائر توارثی گیاهی و جانوری ، نمونه هایی از بکرترین و غنی ترین مناطق طبیعی این سرزمین را در چهار رده بعنوان الگو انتخاب و در محدوده وظایف قانونی خود اداره می کند .

این مناطق چهارگانه (پارکهای ملی ، مناطق حفاظت شده ، آثار طبیعی و ملی و پناهگاه حیات وحش) بر اساس ضوابط پذیرفته شده در بین همه ملل جهان ، از جمله با ارزش ترین میراثهای طبیعی کشور محسوب می شوند . علیرغم تعقیب اهداف انحصار طلبانه و کج روی های اعمال شده در سالهای قبل از انقلاب ، باید اعتراف کرد که آماج حفاظت از این مناطق به دلایل متعددی با هدفهای از پیش تعیین شده و تنگ نظرانه تصمیم گیران دولتی انطباق نداشته و در محدوده خواسته های نظام پیشین باقی نماندند .

حفاظت از این الگوهای معرف ، ارزشمند و گاه منحصربفرد از تنوع سیستمهای طبیعی کشور ، در روند تکاملی جامعه به تدریج دگرگون شده و مضمون صحیح تری را پیدا کردند و حداقل از جنبه حراست به عنوان پیش شرط دستیابی به اهداف چند جانبه حفاظت تضمین شده بودند .

گرچه به دلیل محدود شدن دامنه استفاده های ممکن از آنها ، تصور نادرستی نیز از علت وجود احداث این مناطق در اذهان عمومی بوجود آمده بود که هنوز هم کم و بیش آثار چنین دریافتی را در بین مردم و به ویژه در سطوح خاص تصمیم گیران دولتی می توان دید ، معهذا ، ثبات وبرتری آنها از جنبه های مختلف ،‌ نسبت به موقعیت کنونی آنها غیر قابل تردید بوده است.

وسعت و تعداد مناطق

مناطق چهارگانه رسمی که سازمان حفاظت محیط زیست در اختیار دارد ،‌ منطبق با ضوابط پذیرفته شده همه ملل جهان ،‌ معرف برجسته ترین ویژگی ها از نظر عوارض زمین ، ‌چشم اندازها ، غنای طبیعی کشور ، اعم از ذخائر توارثی گیاهی یا جانوری است .

علاوه بر مناطق رسمی مشتمل بر ۷۲ منطقه (یعنی ۷ پارک ملی ، ۲۴ پناهگاه حیات وحش ، ۳۷ منطقه حفاظت شده و ۴ اثر طبیعی و ملی که ۹ منطقه از این مجموعه با عنوان ذخیره گاه زیست سپهر زیر پوشش برنامه انسان و کره مسکون قرار دارند) ، تعداد ۱۹ منطقه نیز جدا از مناطق فوق صرفاً‌ برای حمایت از برخی گونه ها با عنوان مناطق شکار ممنوع آگهی شده اند .

به این مجموعه باید ۵ رودخانه رسمی حفاظت شده از آبهای داخلی را نیز اضافه نمود ، ضمناً سازمان محیط زیست بر بهره برداریهای و اثرات فعالیتهای مؤثر انسانی بر کلیه تالابهای کشور و به ویژه ۱۸ تالاب بین المللی ، نظارت داشته و مسئولیت کنترل آنها را از نظر جلوگیری از هر گونه دگرگونیهای غیرقابل برگشت برعهده دارد .

مناطق چهارگانه رسمی وسعتی برابر با ۶/۷ میلیون هکتار یعنی کمتر از ۵ درصد از مساحت کشور را می پوشانند . به جز پارکهای ملی و آثار طبیعی ملی و یک پنجم مساحت مناطق حفاظت شده و پناهگاهها حیات وحش بعنوان محدوده های امن ،‌ انواع فعالیتهای انسانی سازگار ، براساس ضوابط و ظرفیت در کلیه مناطق در حدود تعیین شده مجاز است .

منابع

1. H. Sadar and Associates – Carlenton University – Environmental Assessment
2. nysaes.comell.edu-Environmental Impact Assessment
3. environment.gov.au-Mitigation Impact Management

4. دکتر محمود شریعت : مسعود موری ـ مقدمه ای برارزیابی اثرات زیست محیطی

5. تحلیلی از وضعیت مناطق حفاظت شده در روند عمومی تخریب طبیعت

6. مجونبان ، هنریک ـ انتشارات : موسسه مطالعات محیط زیست دانشگاه تهران ، زمستان ۱۳۷۰ شماره ۱۶

7. “Mining Engineering” – March 1995, p:236 By: Alan Dahlstrand
8. “Washington Geology” – March 1995, p:36 By: David K. Norman and Robert L. Raforth
9. “Washington Geology”, vol:23, No:1, March 1995 By: Henry W. Schasse and David K. Norman
10. “American Forests” – Dec 1994, p:42 By: Micheal Hopps

11. “Mining Engineering” – March 1995, p:240 By: Michael G. Nelson, Edmond C. Packee and Dot J. Helm.