تعداد صفحات: ۱۰۲ | قابل ویرایش
فهرست مطالب پایان نامه اثر شوینده ها روی ثبات و استحکام کالای پنبه ای
عنوان…………………………………. صفحه
فصل اول
۱- الیاف سلولز طبیعی …………………… ۲
۱-۱ بنبه ………………………………. ۲
۱-۱-۱ خصوصیات گیاهی …………………….. ۳
۱-۱-۲ ایجاد نپ …………………………. ۴
۱-۲ مشخصات قسمتهای مختلف ساختمان تار پنبه ( مقطع عرضی) ۵
۱-۲-۱ لایه ……………………………… ۵
۱-۲-۲ لایه اولیه ………………………… ۵
۱-۲-۳ لایه دوم ………………………….. ۶
۱-۲-۴ کانال لومن ……………………….. ۸
۱-۳ مواد تشکیل دهنده الیاف سلولزی (پنبه) …. ۹
۱-۴ اثر حرارت …………………………. ۹
۱-۵ اثر زمان ………………………….. ۹
۱-۶ اثر نور خورشید …………………….. ۱۰
۱-۷ خواص شیمیایی پنبه ………………….. ۱۰
۱-۸ اثر میکروارگانیسم ها ……………….. ۱۱
۱-۹ اثر طول الیاف در خواص نساجی آنها …….. ۱۲
فصل دوم
۲- شستشو ……………………………… ۱۵
۲-۱ شستشوی کالای پنبه ای ………………… ۱۶
۲-۲ تغییرات حاصل در روی پنبه در اثر جوشیدن در محلول قلیائی ۱۸
۲-۳ قدرت تمییز کنندگی محلول شستشو یا درجه تمییزی کالای شسته شده ……………………………………… ۱۹
فصل سوم
۳- سفیدگری ……………………………. ۲۲
۳-۱ سفیدگری کالای سلولزی…………………. ۲۲
۳-۱-۱ سفیدگری کالای سلولزی با پراکسیدها……. ۲۲
۳-۱-۲ سفیدگری کالای سلولزی با آب اکسیژنه ….. ۲۳
۳-۲ ارزش آب اکسیژنه ……………………. ۲۵
۳-۲-۱ روش تعیین ارزش آب اکسیژنه …………. ۲۵
۳-۲-۲ عمل سفید کنندگی آب اکسیژنه، تجزیه و ترکیب آن با سلولز ۲۶
۳-۲-۳ تجزیه وفعال شدن آب اکسیژنه بوسیله قلیائی ۲۷
۳-۳ اسیدی کردن کالا پس از سفیدگری ………… ۲۸
فصل چهارم
۴- رنگرزی الیاف سلولزی با رنگینه های راکتیو . ۳۰
۴-۱ نکات مهم در رابطه با رنگرزی رنگینه های راکتیو ۳۲
۴-۲ رنگرزی رمق کشی (غیر مداوم) با رنگینه های راکتیو ۳۵
فصل پنجم
۵- پاک کننده های مصنوعی…………………. ۳۷
۵-۱ طبقه بندی پاک کننده های مصنوعی ………. ۳۷
۵-۱-۱ پاک کننده های آنیونی ……………… ۳۷
۵-۱-۲ پاک کننده های کاتیونی …………….. ۳۸
۵-۱-۳ پاک کننده های آمفولیتیک …………… ۴۱
۵-۱-۴ پاک کننده های غیریونی …………….. ۴۲
۵-۲ اثر مواد تعاونی در پاک کننده ها ……… ۴۳
۵-۲-۱ مواد سازنده ………………………. ۴۳
۵-۲-۲ مواد پر کننده …………………….. ۴۵
۵-۲-۳ مواد افزودنی ……………………… ۴۶
فصل ششم
۶-۱ مواد مورد نیاز …………………….. ۴۸
۶-۲ محاسبات …………………………… ۴۹
۶-۲-۱ محاسبات برای عملیات پخت و سفیدگری ….. ۴۹
۶-۲-۲ محاسبات برای عملیات خنثی سازی با اسید استیک ۴۹
۶-۲-۳ محاسبات برای عملیات رنگرزی با رنگ راکتیو ۴۹
۶-۲-۴ محاسبات برای عملیات شستشوی نهایی قلیائی ۵۰
۶-۲-۵ محاسبات عملیات شستشو با پودرهای شوینده ۵۰
۶-۳ روش کار …………………………… ۵۱
۶-۴ روش انجام تست استحکام و اسپکتوفتومتری … ۶۰
فصل هفتم
۷- نتایج حاصل از دستگاه اسپکتروفتومتری روی پساب شستشوی کالا با پودرهای شوینده ………………………… ۶۲
۷-۱-۱ رنگ قرمز با طول موج ۵۴۴…………….. ۶۲
۷-۱-۲ رنگ آبی با طول موج ۶۰۹……………… ۶۴
۷-۲ تست اسپکتروفتومتری روی پساب سومین مرحله شستشو ۶۷
۷-۲-۱ رنگ قرمز با طول موج ۵۴۴…………….. ۶۷
۷-۲-۲ رنگ آبی با طول موج ۶۰۹……………… ۶۸
۷-۳ تست استحکام ……………………….. ۷۰
۷-۳-۱ نمونه های قرمز …………………… ۷۰
۷-۳-۲ نمونه های آبی …………………….. ۷۶
۷-۴ تست استحکام نمونهها پس از سومین مرحله شستشوباپودرهای شوینده……………………………………… ۸۲
۷-۴-۱ نمونه های قرمز …………………… ۸۲
۷-۴-۲ نمونه های آبی …………………….. ۸۵
۷-۵ نتیجه گیری ………………………… ۸۸
۷-۵-۱ ثبات شستشوئی ……………………… ۸۸
۷-۵-۲ استحکام ………………………….. ۹۱
فصل هشتم
نمونه ها ……………………………… ۹۲
فصل نهم
منابع ………………………………… ۹۵
مقدمه پایان نامه اثر شوینده ها روی ثبات کالای پنبه ای
اگرچه الیاف ساقه ای در نوع خود دارای ارزشی در صنعت نساجی است ولی اهمیت آنها هرگز به پنبه نمی رسد. از خصوصیات مهم این الیاف، استحکام زیاد در پارچه، داشتن قدرت و قابلیت انعطاف درمقابل هرگونه عملیات ریسندگی و بافندگی و تمایل به جذب رنگهای متفاوت است. همین خصوصیات باعث شده است که با وجود افزایش الیاف مصنوعی، پنبه اهمیت خودش را حفظ کند و مقدار محصول و مصرف آن همواره افزایش یابد.[۱]
تاریخ تولید پارچه های پنبه ای به دوران تمدن اولیه مصر قدیم می رسد، مصرف پارچه پنبه ای عمر طولانی چند هزار ساله دارد. پنبه ماده نساجی ارزنده ای است که هنوز هیچ لیفی تاکنون نتوانسته است جای آن را بگیرد. از خصوصیات ویژه این لیف، سهولت کشت و زرع، قیمت مناسب و نسبتاً ارزان، سبکی، نرمی، خنکی، دوام، استحکام و بسیاری از مزایای دیگر راباید نام برد.
نظریه استحکام زیاد و مقاومت ویژه ای که در برابر عوامل قلیایی دارد بویژه در مناطق حاره و در معرض آفتاب سوزان، البسه پنبه ای می توانند بارها و بارها شستشو شوند و به خاطر جذب رطوبت سریع آن به عنوان لباس نجات در مناطق گرمسیری به کار روند.
از لحاظ مصارف صنعتی نیز پنبه دارای شرایط منحصر به فردست بویژه در صنایع دریانوردی و ماهیگیری از طنابها و تورهای پنبه ای استفاده زیاد به عمل می آید. در این مورد باید اشاره کرد که بشر ار ابتدای آشنایی خود به دریانوردی و صید ماهی از این لیف استفاده کرده است.
پنبه قابلیت دارد که بخوبی رنگرزی و چاپ بشود و به این منظور کلاسهای مختلف رنگ نظیر پیگمنت، مستقیم، آزوئیک، خمی گوگردی ، راکتیو ونفتل دایر می شوند.
صرف نظر از مصارف پوششی و صنعتی، پنبه در انواع بیشماری از پارچه های دکوراسیون و چادرهای صحرایی، قالی و مشابه آنها نیز به کار می رود.
اثر طول الیاف در خواص نساجی آنها
می دانیم که الیاف واحدهای سازنده نخ را تشکیل می دهند و در عملیات حلاجی و ریسندگی با مکانیزم های مختلف، الیاف در هم را از یکدیگر باز می کنند و به طور موازی کنار یکدیگر قرار می دهند و با اعمال کشش وتابیدن الیاف گردهم دیگر، نخ ساخته می شود مهمترین خاصیت نخ استحکام و یکنواختی آن است. زیرا صرفنظر از اینکه باید مراحل مختلف بافندگی راطی کند در استحکام پارچه سهم بسزایی دارد. عوامل مختلفی که در استحکام یک نخ مؤثر هستند، خواص سطحی لیف تجعد و طول الیاف آن است. دربارۀ خواص سطحی می توان
به ساختمان سطحی پشم و فلسهای آن و ساختمان نواری پنبه اشاره کرد. بدیهی است که در هنگام ریسندگی این ناهمواریهای سطحی بهتر در همدیگر درگیر می شوند. در مورد تجعد نیز به پیچشهای طبیعی طول لیف در پشم و مارپیچهای پنبه و سایر الیافی که این کیفیت را به اشکال مختلفی دارا هستند می توان اشاره کرد. می دانیم که به نسبت بیشتر بودن طول لیف تماس سطحی آن باالیاف مجاور بیشترست و دارای تعداد بیشتری موج زدگی و در نتیجه خواص سطحی بهتر است. بدیهی است که در این مورد هم باز به درگیری الیاف در نخ کمک می شود.
گذشته از مورد بالا، یکنواختی طول الیاف از نظر ریسندگی عامل مهمی به شمار می رود که در مراحل مختلف کشش در ماشینهای شش لاونیم تاب و رینگ نقش مؤثری بازی می کند.
شستشو Scouring
عمل شستشو اولین عمل تکمیل مرطوب می باشد و بمنظور برطرف کردن مواد خارجی مانند روغنهای ریسندگی و کثافات و ناخالصیهای قابل حل در محلولهای شستشو انجام می گیرد. علاوه بر از بین رفتن ناخالصیها، ساختمان بافت پارچه متراکم شده و ابعاد آن کاهش پیدا ی کند و زیر دست آن نیز تغییر می کند.[۲]
باوجود اینکه برای تمییز کردن و از بین بردن مواد خارجی و کثافات از روی پارچه یک شستشوی مناب لازم و ضروری می باشد ولی باید دقت کرد که در اثر عمل شستشو خساراتی به پارچه چه از نظر استحکام و چه از نظر خواص ظاهری مانند رنگ زیردست و غیره وارد نشود. بعضی مواقع ممکن است برای برطرف کردن کثافات سنگین و زیاد احتیاج به شستشوهای طولانی و قوی باشد که در نتیجه آثار نامطلوبی در خواص پارچه ایجاد خواهد شد.
عملیات شستشو عبارتست از عمل کالا با پاک کننده های مناسب همراه با مواد قلیایی و یا در غیاب مواد قلیای. هر گاه صابون در عملیات شستشو مورد مصرف قرار گیرد احتیاج به آب نرم می باشد ولی برای پاک کننده های مصنوعی چگونگی سختی آب اهمیت ندارد.
قدرت تمیز کنندگی محلول شستشو یا درجه تمیزی کالای شسته شده
برطرف کردن ناخالصیها واندازه کیری آنها نشان دهنده قدرت، تمیز کنندگی محلول شستشو می باشد. مثلاً کاهش وزن کالا، تغییر در مقدار پروتئین کالا ( که برمبنای نیتروژن موجود آن اندازه گیری می شود) و واکسهای مانده در روی کالا و غیره می تواند قدرت تمییز کنندگی محلول شستشو را ارزیابی کند.
قدرت تمیز کنندگی محلول شستشو را می توان با یکی از روشهای زیر اندازه گرفت و با کالای شسته نشده ارزیابی کرد.
۱- اندازه گیری درصد کاهش وزن کالا که نمایانگر درصد برطرف شدن ناخالصیهای آن می باشد.
۲- اندازه گیری واکس موجود در روی کالای شسته شده بوسیله استخراج آن توسط حلال مناسب ( کلروفرم)از روی کالای شسته شده.
۳- اندازه گیری کاهش جذب رنگ آبی متیلن ( Methylene Blue ) توسط کالا که نمایانگر برطرف شدن مقدار مواد پکتیک (Pectic) از کالاخواهد بود.
۴- اندازه گیری کاهش جذب عدد مس ( Copper number) در کالا که نمایانگر برطرف شدن مقدار همی سلولز و شکرHemicelluloses & Sugars از کالا خواهد بود.
۵- اندازه گیری قابلیت جذب آب Absorbency یا زمان مرطوب شدن Time of wetting کالای شسته شده در زمان معین.
۶-اندازه گیری قابلیت جذب نور توسط کالا بوسیله دستگاه.
منابع
- خصوصیات الیاف نساجی، محسن حاجی شریفی، جواد ساسان نژاد
- تکمیل کالای نساجی ( جلد اول ) میرهادی سید اصفهانی
- تکمیل کالای نساجی ( جلد دوم )– تالیف مهندس علی شمس ناقری – دکتر میرهادی سید اصفهانی
- تکنیکهای رنگرزی – دکتر حسین توانایی
