تعداد صفحات: ۴۲ | قابل ویرایش
فهرست مطالب
مقدمه ۲
جدول شناسایی و تفسیر مشکل ۴
آنالیز توسعه تاریخی ۵
آنالیز عملکرد ۹
آنالیز گشتالت ۱۹
آنالیز رابطه محیطی ۲۴
آنالیز مواد و روش های ساخت ۲۵
اتود های اولیه ۳۹
پرزانته طرح نهایی ۴۰
نمونه پرسشنامه ۴۱
نقشه ها ۴۲
مقدمه
کمتر فعالیتی را می‌توان یافت که عاری از هر گونه عامل تهدیدکننده‌ای باشد ؛ از اینرو حفظ و صیانت از نیروی انسانی به عنوان رسالتی مهم مطرح می‌گردد و در این بین بخش عمده‌ای از مواردی که سلامت جسمی کاربران را به خطر می‌اندازد مربوط به شرایط ارگونومی ابزار کاری می‌باشد .
ارگونومی در لغت به معنای قانون کار و در عمل به مفهوم تطابق و سازگاری محیط کار ، ابزار کار و شرایط کار با تواناییهای جسمی و روانی انسانهاست . ارگونومی دانشی است کاربردی مرکب از علوم پایه مختلف از جمله فیزیولوژی روانشناسی ، فیزیک ، مکانیک ، طراحی ، آمار ، ریاضی ، جامعه‌شناختی ، مدیریت و بسیاری موارد دیگر ؛ این علوم در کنار هم اصول ارگونومی را شکل داده و به طراحی بهتر سازمان در جهت بهره‌ور بودن کمک نموده و میزان رفاه و سازگاری انسانها را با محیط کار را به طرز چشمگیری افزایش می‌دهند .
ارگونومی با ارزیابی قابلیتها و محدودیتهای انسان (بیومکانیک و آنتروپومتری) ، استرسهای کاری و محیطی و خستگی (فیزیولوژی کار و روانشناسی صنعتی ) ، نیروهای استاتیک و دینامیک روی بدن انسان (بیومکانیک) ، احتیاط (روانشناسی صنعتی) ، طراحی و آموزش و طراحی ایستگاه کاری و ابزارها (آنتروپومتری و مهندسی ) سر و کار دارد .
اصول ارگونومی در صنعت
- ۱. طراحی تغییر ، جایگزینی و نگهداری تجهیزات برای ارتقای بهره‌وری ، زندگی کاری و کیفیت تولید .
- ۲. طراحی و تغییر فضاهای کاری و جانمایی کاری برای سهولت و سرعت عملیات خدمات و نگهداری .
- ۳. طراحی و تغییر روشهای کاری شامل اتوماسیون و تخصیص وظیفه بین اپراتور و ماشین .
- ۴. کنترل فاکتورهای فیزیکی (گرما ، سرما ، صدا ، ارتعاش ، نور) در محل کار برای تولید ایمنی کارکنان .
- با توجه به آنچه تاکنون بیان نمودیم حیطه‌های عملکردی ارگونومی را می‌توان به شرح زیرخلاصه نمود :
- ۱. بررسی میزان توانمندی شاغلین با توجه به نوع کار و انرژی مصرفی .
- ۲. مطالعه ابعاد فیزیکی بدن (آنتروپومتری) و کاربرد این دسته از اطلاعات در طراحی ایستگاههای کاری
- ۳. طراحی ارگونومیک ابزارهای دستی .
- ۴. طراحی ایستگاههای کار نشسته ، ایستاده ، یا توام و آنالیز سیستم انسان ـ ماشین .
- ۵. بررسیهای روانشناختی از دیدگاه نحوه ارتباط بین افراد .
- ۶. تعیین رژیمهای کار و استراحت (زمانهای استراحت و مدت انجام کار) .
- ۷. بررسی روشهای حمل دستی کالا و طراحی خطوط بسته‌بندی و بارگیری دستی .
ایمنی در طراحی ابزار دستی
ابزار دستی برای کمک به کاربر در انجام کارها به کار می رود. اما همین ابزار می تواند برای فرد خطر آفرین باشد. اقدامات ایمنی خوب، به کاربر این اجازه را خواهند داد تا این خطرات را کنترل کرده و آن ها را به حداقل برساند.
مطالب ذیل به شما نشان خواهد داد که چگونه مخاطرات استفاده از ابزار را کنترل کنید تا خود و دیگران را از صدمات احتمالی محافظت نمایید.
با رعایت این مسایل، مطمئنا کار شما با ابزار سریعتر ، آسانتر و ایمن‌تر انجام خواهد شد.
- انتخاب درست :
ایمنی ابزار زمانی شروع می‌شود که شما ابزار دستی مربوط به کارتان را بطور صحیح انتخاب کنید.
- کیفیت :
بهترین ابزاری را که می توانید تهیـه کنید، انتخاب نمایید. ابزار های ارزان قـیمت که از جنس نامرغوب ســاخته شده اند شکسته و باعث خراب شدن کاری که انجام می دهید شده و به کاربر صدمه می زنند.
- ایمنی :
به تمهیدات ایمنی که در ساخت ابزار بکار رفته اند، توجه نمایید. این مورد شامل توجه به سوییچ های ایمنی، حفاظ، قطعات تیز و گردنده، محافظ های دست، عایق های پوششی و غیره می باشد.
طراحی ابزار دستی
جهت مونتاژ محصول و نیز جهت ساخت و تعمیر لوازم ، گونه های مختلفی از ابزار در محیطهای صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد . پیشرفتهای تکنولوژی در طراحی ابزار به میزان زیادی خصوصیات کار بسیاری از وسایل را بهتر کرده است.
برخورد بین انسان و ابزار بطور مستقیم ایمنی و سلامت کارگر را تحت تاثیر قرار می دهد . ضایعات عصب، عضله، تاندولها می تواند ناشی از طراحی بد ابزار با استفاده از وسایل غیر متناسب در اجراء کارهای مکرر باشد. در همین اصل ارگونومیک به همراه طراحی مناسب می تواند ضایعات بدنی را کاهش داده و نیز عملکرد و راندمان کارگر را بوسیله به حداقل رساندن استرس و خستگی او بهبود بخشد.
