تعداد صفحات: ۸۴ | قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
تاریخچه
فصل اول: مبانی در عکاسی ………………….. ۱
رنگ ……………………………………. ۲
رنگ چنانچه هست و آنچنان که ما می‌بینیم ……… ۲
درجه حرارت رنگ ………………………….. ۳
نور سفید و رنگها ………………………… ۴
هنر دیدن ……………………………….. ۵
عناصر گرافیکی تصویر ……………………… ۶
کادر هنری ………………………………. ۶
نقطه دید ……………………………….. ۷
خط …………………………………….. ۸
خطوط و ریتم …………………………….. ۸
سایه و روشن …………………………….. ۹
سایه‌ها …………………………………. ۱۰
ضدنور ………………………………….. ۱۰
بافت …………………………………… ۱۱
تن …………………………………….. ۱۱
شکل و طرح ………………………………. ۱۲
کمپوزیسیون تصویر ………………………… ۱۳
عدم تقارن ………………………………. ۱۴
احساس عمق و بعد …………………………. ۱۴
هم‌آهنگی ………………………………… ۱۵
نظم و ترتیب یا آشفتگی؟ …………………… ۱۵
فصل‌دوم: ابزار و تکنیک …………………… ۱۶
اساس عکاسی رنگ ………………………….. ۱۷
عکاسی سه رنگ ……………………………. ۲۰
وسایل نورپردازی …………………………. ۲۰
فلاش الکترونیک ……………………………. ۲۱
انواع فلاشهای‌الکترونیک …………………….. ۲۱
محاسبه نور ………………………………. ۲۲
کلک‌های عکاسی ……………………………. ۲۲
کاربرد عکس ……………………………… ۲۴
«عکس موفق» و «عکس خوب» …………………… ۲۵
فصل سوم: موضوع عکاسی …………………….. ۲۷
بینش و عکسبرداری …………………………. ۲۸
نکاتی درباره سوژه‌های فتوژنیک ……………… ۲۸
سوژه فتوژنیک و ویژگی‌های آن ……………….. ۲۸
فنون و شیوه‌های فتوژیک ……………………. ۲۹
نکاتی درباره سوژه‌های فتوژنیک ……………… ۳۰
فنون و شیوه‌های غیرفتوژیک…………………… ۳۱
سیاه و سفید گرافیک ………………………. ۳۲
مرکز توجه ………………………………. ۳۳
تغییر شکل: بدنمایی و کج شکلی ……………….. ۳۳
عکسهای گروهی ……………………………. ۳۴
تصاویر کار ……………………………… ۳۴
تصاویر حیوانات ………………………….. ۳۴
تصاویر ورزشی ……………………………. ۳۵
حرکت …………………………………… ۳۷
مردم …………………………………… ۳۷
عکسهای شبانه ……………………………. ۳۸
در داخل خانه…………………………….. ۳۹
فصل چهارم: نقد ………………………….. ۴۰
تعریف نقد ………………………………. ۴۱
انواع نقد ………………………………. ۴۲
روابط منتقد و هنرمند …………………….. ۴۳
تعریف توصیف …………………………….. ۴۴
توصیف فرم ………………………………. ۴۵
اهمیت توصیف برای خواننده ………………….. ۴۵
تفسیر عکس………………………………… ۴۶
تعریف تفسیر ……………………………… ۴۷
نظریه‌زیبایی شناسی ……………………….. ۴۸
نوشتن درباره عکس …………………………. ۴۹
مشاهده اثر و یادداشت‌برداری ……………….. ۵۰
سخن‌گفتن درباره عکس ……………………….. ۵۱
فصل پنجم: عکاسی و تبلیغات …………………
تعریف تبلیغ …………………………….. ۵۲
نظام تبلیغ ……………………………… ۵۳
تبلیغ در مقایسه با منابع اطلاعاتی و انتشاراتی .. ۵۳
تبلیغ در مقایسه با بخش خدمات ………………. ۵۳
اصول کار تبلیغ ………………………….. ۵۴
مشکل‌یابی و مشکل‌گشایی …………………….. ۵۴
ترویج خوداتکایی …………………………. ۵۴
فراگیری زبان تبلیغات ……………………… ۵۵
توجه آرمانهای اسلامی و فرهنگ ملی ……………. ۵۵
در نظر گرفتن امکانات ملی ………………….. ۵۵
همبستگی با نهادهای مردمی …………………… ۵۵
پرهیز از روزمرگی و قالبهای کلیشه‌ای ………… ۵۶
آموزش مداوم عناصر تبلیغی …………………. ۵۶
فلسفه وجودی نظام تبلیغ …………………… ۵۶
دیر باوران ……………………………… ۵۹
روشهای تبلیغاتی …………………………. ۵۹
روش نفی و اثبات …………………………. ۵۹
روش شرطی ……………………………….. ۶۰
روش طرح ناگهانی …………………………. ۶۱
روش استدلال ……………………………… ۶۲
شبه استدلال ……………………………… ۶۲
تبلیغات سیاسی……………………………. ۶۳
تبلیغات فرهنگی…………………………… ۶۳
تبلیغات تجاری ……………………………. ۶۴
هدف تبلیغ……………………………….. ۶۴
رابطه مبلغ و تبلیغ ………………………. ۶۵
روشهای ابلاغ …………………………….. ۶۷
تبلیغ رخ به رخ (انفرادی) …………………. ۶۸
تبلیغ گروهی …………………………….. ۶۹
تبلیغ نتیجه‌ای …………………………… ۶۹
تبلیغ انبوهی ……………………………. ۷۰
الهام از قرآن ۷۰
تاریخچه
سالهای سال پیش، حتی قبل از اینکه عکاسی اختراع و تصویر ثبت شود، اساس آن یعنی جعبه تاریک وجود داشت و مورد استفاده قرار می‌گرفت: این وسیله ساده را ابن‌هیثم دانشمند مسلمان در قرن پنجم هجری/یازدهم میلادی برای مشاهده کسوف به کار برده بود و نقاشان ایتالیایی از قرن شانزدهم میلادی آن را برای طراحی دقیق منظره‌ها و ملاحظه دورنمایی صحیح به کار می‌بردند.
سیاه‌شدن املاح نقره در اثر تابش نور نیز از طرف برخی از دانشمندان، از جمله شولتسر آلمانی از سال ۱۷۲۷ مورد مطالعه قرار گرفته بود. در سال ۱۸۰۲ وج وود انگلیسی بر روی سطح‌های حساس شده با نیترات نقره نقشهای شفافی به دست آورد. این سال در تاریخ عکاسی اهمیت زیادی دارد. اما در حقیقت شناسایی این اعمال جدا از هم، به معنای کامل کلمه، اختراع عکاسی را تشکیل نمی‌داد.
بالاخره بین سالهای ۱۸۲۲، ۱۸۲۶ یک مخترع فرانسوی به نام نیسفورنی‌یپس برای اولین بار، توانست تصویر پدید آمده در جعبه تاریک را ضبط و ثبت کند و تا حدی به آن ثبات ببخشد. وی دانشمند بزرگی بود، اما برای عملی ساختن و توسعه بخشیدن به اختراع خود به همکار ثروتمندی نیاز داشت.
تا اینکه در سال ۱۸۲۹ با یک فرانسوی دیگر، که نقاشی مرفه بود و ضمناً تجربه‌های با ارزشی در زمینه عدسیها و جعبه تاریک داشت شریک شد و هر دو در راه کشف ثبت تصویر روی صفحه‌های مسی نقره اندود («لوحه سیمین») قدم برداشتند.
رنگ چنانچه هست و آنچنان که ما می‌بینیم
در اولین قدم عکاسی رنگی، نخستین سؤالی که پیش می‌آید این است که: « رنگ چیست؟ آسمان چرا آبی است؟ گل چرا قرمز است؟»
در جواب گفته می‌شود: «آسمان آبی است، چون فقط اشعه آبی را منعکس می‌کند. گل سرخ است، به دلیل اینکه جز اشعه سرخ پرتوهای دیگری را منعکس نمی‌کند.»
اما چنین پاسخی وقتی می‌تواند کاملاً صحیح باشد که در دنیا فقط یک رنگ سرخ وجود داشته باشد. در صورتی که می‌دانیم چنین نیست. گلی که از آن بحث می‌کنیم حتماً بهتر است از گلهای دیگر اشعه سرخ را منعکس می‌کند ولی اشعه سبز، زرد، آبی را کاملاً جذب نمی‌کند و به نسبت کمی و زیادی آنها گفته می‌شود که این سرخ مایل به نارنجی یا مایل به بنفش و غیره است. بدین ترتیب نتیجه می‌گیریم که در طبیعت رنگ خالص وجود ندارد و آنچه می‌بینیم ترکیباتی از انواع مختلف رنگهاست.
رنگ و نور . به این نکته باید خوب توجه داشت که «رنگ بدون نور معنی ندارد» و در حقیقت یکی بدون دیگری نمی‌تواند وجود داشته باشد. از آنجه که نور پیوسته در حال تغییر است. مسئله عکاسی رنگی پیچیده و مشکل می‌شود، زیرا مواد حساس فیلمها توانایی و خاصیت تعبیر و تفسیر چشم انسان را ندارد و آنچه را که در حقیقت وجود دارد عیناً ثبت می‌کند.
درجه حرارت رنگ
در فیزیک گفته می‌شود که اگر به فلزی حرارت داده شود. بر حسب مقدار گرمایی که به آن می‌رسد و به تدریج بالا می‌رود نورهای رنگی متفاوتی چون سرخ تیره، سرخ روشن، نارنجی، زرد، سفید و سفید مایل به آبی از آن ساطع خواهد شد.
با توجه به این نکته، می‌توان تصور صحیحی از کیفیت نور و چگونگی رنگی که منابع مختلف نور دارند پیدا کرد. همین است که حرارت رنگ نام دارد این است که درجه حرارت رنگ یکسان نمی‌ماند و برحسب فصل سال، ساعت روز، منطقه جغرافیایی، شرایط جوی و غیره تغییر می‌کند.
برای مثال اگر نور خورشید را در هوای روشن در نظر بگیریم ملاحظه خواهیم کرد که عکسی که در وسط روز گرفته شود اغلب رنگ حاکم در آن رنگ «آبی» خواهد بود، در حالی که اگر در همان محل، صبح اندکی بعد از طلوع خورشید یا عصر کمی پیش از غروب عکس بگیریم رنگ حاکم «سرخ» خواهد بود.
این موضوع به این شکل توجیه می‌شود که درجه حرارت رنگ در حوالی ظهر ۵۰۰۰ تا ۶۰۰۰ درجه کلوین است، در حالی که صبح و عصر به ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ درجه کاهش می‌یابد.
نور سفید و رنگها
پیشتر گفتیم که نور سفید مرکب از تعداد بیشماری پرتوهای رنگین تکرنگ است که طیف مرئی خورشید را به وجود می‌آورد. اما به طور کلی آن را می‌توان به سه ناحیه بزرگ اصلی تقسیم کرد که عبارتند از: «آبی بنفش» «سبز»، «قرمز»، که از ترکیب پرتوهای این سه رنگ اصلی که آنها را رنگهای اولیه نیز می‌گویند همه رنگهای دیگر را می‌توان پدید آورد.
همین که یک قسمت از پرتوهای نور سفید از میان برود، بلافاصله چشم احساس رنگ خواهد کرد. رنگ یک جسم در حقیقت نتیجه کاهشی است که در مجموعه پرتوهای نور سفید ایجاد می‌شود.
به عبارت دیگر، به علت جذب بعضی و انعکاس بعضی دیگری از پرتوهایی است که بر چمن می‌تابد که چشم آن را سبز می‌بیند زیرا چمن همه پرتوها را جذب کرده است جز آنهایی که تشکیل دهنده رنگ سبز هستند. سیب قرمز دیده می‌شود چون تمام تشعشات نور را جذب می‌کند جز آنهایی که از اختلاط‌شان رنگ قرمز پدید می‌آید.
هنر دیدن
وضوح تصویر و نور صحیح دو شرط اساسی برای موفقیت عکاس در برداشتن عکس از نظر فنی است. عکسی را از نظر فنی می‌توان «عکس خوب دانست که محاسبه نور آن صحیح انجام بگیرد و تمام جزئیات آن در حد کافی از وضوح برخوردار باشد. اما هر تصویری که از لحاظ فنی صحیح و خوب باشد. الزاماً عکس جالبی نیست.
در موقع گرفتن عکس، اگر قلب و روح انسان در برابر موضوعی که انتخاب کرده است از احساس خالی باشد، حساس‌ترین فیلمها هم نخواهد توانست کوچکترین خدمت و کمکی بکند، زیرا عکس خوب با داشتن معنی و مفهوم و با برخورداری از محتوی و فرم، باید بتواند توجه بیننده را جلب کند و مدتی معطوف خود نگهدارد.
از لحاظ فرم، یعنی طرز قرار گرفتن خطها، سطحها، حجمها، و شکلها، که در حقیقت هر تصویری از همین اجزاء تشکیل می‌گردد. از اصول و قواعد کمپوزسیون (ترکیب‌بندی) می‌توان کمک گرفت. وقتی عکس خوبی را تماشا می‌کنید، بلافاصله نظرتان به موضوع آن جلب می‌شود.
سپس مشاهده می‌کنید که (۱) عناصر تصویر به کمک طرح و شدت و ضعف رنگها، با موضوع اصلی ایجاد هم‌آهنگی کرده‌اند، و (۲) هیچ چیزی نیست که توجه بیننده را از موضوع اصلی منحرف کرده به سوی خود بکشاند. در نتیجه، از مجموعه تصویر احساس توازن و تعادل می‌شود.
فهرست منابع
- اهمیت و ضرورت تبلیغات، نویسنده: احمد رازقی، تهران، ۱۳۷۵.
- تکنیک عکاسی، نویسنده: آندریاس فی‌نینگر، ترجمه: نصرا… کسرائیان، انتشارات شباهنگ.
- تکنیک و هنر عکاسی، نویسنده: عباس آل یاسین، انتشارات تلاش.
- فن و هنر عکاسی، نویسنده: هادی شفائید، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی (شرکت سهامی)، تهران، ۱۳۷۲.
- نقد عکس، نویسنده: تری‌برت، ترجمه: اسماعیل عباسی، کاوه میرعباس، تهران، ۱۳۷۹.
- مبانی تبلیغ، نویسنده: محمدحسن زورق، انتشارات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (سروش) تهران، ۱۳۶۸.
