پایان نامه تربیت جهانی انسان از منظر اسلام

تعداد صفحات: ۳۴۲ | قابل ویرایش

فهرست مطالب پایان نامه تربیت جهانی انسان از منظر اسلام

عنوان                                                                                               صفحه

چکیده

فصل اول : کلیات طرح

• مقدمه …………………………………………………………………………………………………… ۲
• بیان مسئله ……………………………………………………………………………………………… ۴
• اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………………. ۹
• ضرورت و اهمیت تحقیق …………………………………………………………………………. ۱۰
• سوالات پژوهش ……………………………………………………………………………………… ۱۱

فصل دوم :مطالعات نظری

۲-۱ مبانی نظری تحقیق …………………………………………………………………………………… ۱۳

بررسی مفهومی ……………………………………………………………………………………………… ۱۳

الف- تربیت …………………………………………………………………………………………………. ۱۳

• تربیت از دیدگاه فلاسفه و علمای اخلاق …………………………………………………………. ۱۴
• تربیت از نظر روانشناسان …………………………………………………………………………….. ۱۴
• تربیت از نظر جامعه شناسان …………………………………………………………………………. ۱۴
• تربیت از نظر دیگر دانشمندان ……………………………………………………………………….. ۱۵
• تربیت از دیدگاه اسلام ………………………………………………………………………………… ۱۵

ب- تربیت اسلامی …………………………………………………………………………………………. ۱۶

ج- اسلام …………………………………………………………………………………………………….. ۱۹

د- انسان ……………………………………………………………………………………………………… ۳۲

– ارزش های انسان ……………………………………………………………………………….. ۳۴

– ضد ارزش ها …………………………………………………………………………………….. ۳۷

– میدان آزادی و ارادۀ انسان …………………………………………………………………….. ۳۸

ه- تربیت جهانی ……………………………………………………………………………………………. ۴۰

۲-۲ پیشینه تحقیق…………………………………………………………………………………………… ۴۰

فصل سوم : روش شناسی تحقیق

۳-۱ طرح تحقیق ……………………………………………………………………………………………. ۵۳

۳-۲ روش تحقیق ………………………………………………………………………………………….. ۵۳

۳-۳ جامعه و نمونه آماری ………………………………………………………………………………… ۵۳

۳-۴ ابزار اندازه گیری ……………………………………………………………………………………… ۵۴

۳-۵ روش انجام تحقیق …………………………………………………………………………………… ۵۴

۳-۶ محدودیتهای تحقیق …………………………………………………………………………………. ۵۵

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………….. ۵۸

۴-۱ فردی ……………………………………………………………………………………………………. ۵۹

۴-۱-۱ جسم ………………………………………………………………………………………………… ۵۹

– یک دستور مهم بهداشتی ………………………………………………………………………. ۶۱

– غذای حرام و فلسفۀ آن ……………………………………………………………………….. ۶۲

– ضرر به خویشتن…………………………………………………………………………………. ۶۵

– پاکیزگی…………………………………………………………………………………………….. ۶۵

– مسواک زدن ………………………………………………………………………………………. ۶۶

– عطر ………………………………………………………………………………………………… ۶۶

– ورزش …………………………………………………………………………………………….. ۶۷

۴-۱-۲ روان …………………………………………………………………………………………………. ۶۸

– اراده ………………………………………………………………………………………………… ۶۹

– تغییرات هنگام سختی ها ………………………………………………………………………. ۶۹

– الهامات و وحی …………………………………………………………………………………. ۷۰

۴-۳-۱ ذهن …………………………………………………………………………………………………. ۷۱

– افعال عقل ………………………………………………………………………………………… ۷۲

– ارزش خرد در میزان قرآن …………………………………………………………………….. ۷۳

– مقام عقل در روایات اسلام…………………………………………………………………….. ۷۷

۴-۱-۴ بعد عاطفی …………………………………………………………………………………………. ۷۹

– محبت ………………………………………………………………………………………………………. ۷۹

– ملاک ها و ضوابط محبت ……………………………………………………………………………… ۸۰

– دین و محبت …………………………………………………………………………………………….. ۸۱

– سفارش به محبت در روایات اسلامی ……………………………………………………………….. ۸۱

۴-۱-۵ جنبه های عالی رشد ……………………………………………………………………………… ۸۲

– زیبادوستی ………………………………………………………………………………………… ۸۲

– حقیقت جوی …………………………………………………………………………………….. ۸۴

۴-۲ اجتماعی ……………………………………………………………………………………………….. ۸۵

۴-۲-۱ خانواده ……………………………………………………………………………………………… ۸۵

– تاکید بر ازدواج در اسلام ……………………………………………………………………… ۸۵

۴-۲-۲ نیکی به پدر و مادر ………………………………………………………………………………. ۸۷

۴-۲-۳ احسان و تفقد و رسیدگی به همۀ مردم ……………………………………………………… ۹۲

۴-۲-۴ حسن خلق …………………………………………………………………………………………. ۹۸

– خوش رویی ،خوش خویی…………………………………………………………………….. ۹۸

– خوشگویی…………………………………………………………………………………………. ۱۰۴

۴-۲-۵ صبر ………………………………………………………………………………………………….. ۱۰۶

۴-۲-۶ فرو بودن خشم…………………………………………………………………………………….. ۱۱۱

۴-۲-۷ آداب عمومی یا آداب معاشرت ……………………………………………………………….. ۱۱۴

۴-۲-۷-۱ آداب ورود به خانه ها ……………………………………………………………………….. ۱۱۴

۴-۲-۷-۲ سلام ……………………………………………………………………………………………… ۱۱۸

۴-۲-۷-۳ آداب مجالس ………………………………………………………………………………….. ۱۲۱

۴-۲-۷-۴ راه رفتن با تواضع …………………………………………………………………………….. ۱۲۲

۴-۲-۸ حیات اجتماعی و روابط انسان ها ذیل عدالت …………………………………………….. ۱۲۴

۴-۲-۹ ادای حقوق دیگران ………………………………………………………………………………. ۱۳۵

۴-۲-۹-۱ امانت داری …………………………………………………………………………………….. ۱۳۵

۴-۲-۹-۲ وفای به عهد …………………………………………………………………………………… ۱۳۸

۴-۲-۱۰ نظارت اجتماعی………………………………………………………………………………….. ۱۴۰

۴-۲-۱۱ احترام به حقوق بشر…………………………………………………………………………….. ۱۵۰

۴-۲-۱۲ امنیت کامل و همه جانبه اجتماعی …………………………………………………………… ۱۵۹

۴-۳ فرهنگی ………………………………………………………………………………………………… ۱۶۶

۴-۳-۱ علوم و اهمیت آن ………………………………………………………………………………… ۱۶۶

– اهمیت علم ،منحصر به علوم دینی نیست ………………………………………………….. ۱۷۰

– مقام علما و جایگاه معلم ………………………………………………………………………. ۱۷۷

– ادب شاگرد واستاد………………………………………………………………………………. ۱۷۸

۴-۳-۲ افکار ………………………………………………………………………………………………… ۱۸۰

– عدم تکیه بر اخبار غیرموثق یا اخبار فاسقان………………………………………………… ۱۸۳

– مذمت تقلید کورکورانه در تربیت اسلام ……………………………………………………. ۱۸۳

۴-۳-۳ منطق آزاد اندیشی اسلام ………………………………………………………………………… ۱۸۵

۴-۳-۴ برخورد منطقی با همه مخالفان ………………………………………………………………… ۱۸۷

۴-۳-۵ هنر و ادبیات ………………………………………………………………………………………. ۱۸۹

– شعر و شاعری در اسلام ………………………………………………………………………. ۱۸۹

– موسیقی ……………………………………………………………………………………………. ۱۹۰

۴-۳-۶ داستان ………………………………………………………………………………………………. ۱۸۱

۴-۳-۷ سنن و مناسک …………………………………………………………………………………….. ۱۹۴

۴-۳-۸ کار …………………………………………………………………………………………………… ۱۹۹

۴-۴- اقتصادی ……………………………………………………………………………………………… ۲۰۳

۴-۴-۱ معامله و مبادله و شرایط آن ……………………………………………………………………. ۲۰۳

– تنظیم اسناد تجاری ……………………………………………………………………………… ۲۰۳

– بستگی سلامت اجتماع به سلامت اقتصاد …………………………………………………. ۲۰۸

۴-۴-۲ مالکیت در اسلام …………………………………………………………………………………. ۲۰۹

۴-۴-۳ اسراف ………………………………………………………………………………………………. ۲۱۰

۴-۴-۴ اقتار…………………………………………………………………………………………………… ۲۱۲

۴-۴-۵ اتراف…………………………………………………………………………………………………. ۲۱۳

۴-۴-۶ انفاق …………………………………………………………………………………………………. ۲۱۴

۴-۴-۷ پرهیز  از ربا ،رشوه ، کم فروشی ……………………………………………………………… ۲۲۰

۴-۴-۸ جمع آوری مال …………………………………………………………………………………… ۲۲۹

۴-۴-۹ مال یتیم………………………………………………………………………………………………. ۲۳۰

۴-۵ سیاسی ………………………………………………………………………………………………….. ۲۳۴

۴-۵-۱ حکومت …………………………………………………………………………………………….. ۲۳۴

۴-۵-۲ صلح ………………………………………………………………………………………………… ۲۴۰

۴-۵-۳ روابط بین الملل……………………………………………………………………………………. ۲۴۸

۴-۵-۴ آداب جهاد………………………………………………………………………………………….. ۲۵۶

۴-۵-۵ اسیران جنگی ………………………………………………………………………………………. ۲۶۷

۴-۵-۶ انتظار ………………………………………………………………………………………………… ۲۷۰

۴-۵-۷ آزادی ……………………………………………………………………………………………….. ۲۷۴

۴-۵-۸ وحدت سیاسی ……………………………………………………………………………………. ۲۸۱

۴-۵-۹ مشورت …………………………………………………………………………………………….. ۲۸۵

۴-۶ معنوی …………………………………………………………………………………………………… ۲۹۱

۴-۶-۱ اثبات وجود خدا…………………………………………………………………………………… ۲۹۱

– برهان نظم ………………………………………………………………………………………… ۲۹۱

– برهان حرکت …………………………………………………………………………………….. ۲۹۲

– برهان وجوب و امکان………………………………………………………………………….. ۲۹۳

– برهان علت و معلول…………………………………………………………………………….. ۲۹۴

– برهان صدیقین …………………………………………………………………………………… ۲۹۴

۴-۶-۲ رابطه خدا با انسان ……………………………………………………………………………….. ۲۹۹

۴-۶-۲-۱ رازقیت ………………………………………………………………………………………….. ۲۹۹

۴-۶-۲-۲ خالقیت ………………………………………………………………………………………….. ۳۰۷

۴-۶-۲-۳ احیاء و اماته ……………………………………………………………………………………. ۳۱۰

۴-۶-۲-۴ کرامت به انسان ……………………………………………………………………………….. ۳۱۳

۴-۶-۳ رابطه انسان با خدا ……………………………………………………………………………….. ۳۱۵

۴-۶-۳-۱ تسلیم ……………………………………………………………………………………………. ۳۱۵

۴-۶-۳-۲ عبادت …………………………………………………………………………………………… ۳۱۵

۴-۶-۳-۳ اطاعت …………………………………………………………………………………………… ۳۱۷

۴-۶-۳-۴ توکل …………………………………………………………………………………………….. ۳۱۷

۴-۶-۳-۵ اخلاص …………………………………………………………………………………………. ۳۱۷

۴-۶-۳-۶ استعانت …………………………………………………………………………………………. ۳۱۸

۴-۶-۳-۷ تشکر …………………………………………………………………………………………….. ۳۱۹

فصل پنجم :نتیجه گیری و پیشنهادها

۵-۱ خلاصه رساله …………………………………………………………………………………………. ۳۲۲

۵-۲ پاسخ پرسش های تحقیق …………………………………………………………………………… ۳۲۶

۵-۳ نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………… ۳۲۷

۵-۴ پیشنهادها……………………………………………………………………………………………….. ۳۲۷

فهرست منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………. ۳۲۹

چکیده تربیت انسان از منظر اسلام

انسان به دلیل امتیازات خاص خود نسبت به سایر جانداران از برتری ها و توانایی های ویژه ای برخوردار است. اسلام به عنوان یک دین کامل تربیتی برای انسان ارزش های زیادی قائل بوده داعیه‌دار تربیت فراگیر همه انسان ها ورای معیارهای نژاد، قبیله، رنگ، خانواده و … آن هم به بهترین وجه می‌باشد؛ به طوری که در ضمن توجه به رشد همه ابعاد وجودی به موازنه هماهنگ آنها با یکدیگر نیز می پردازد.

این تحقیق به دنبال آن بوده که موضوع تربیت جهانی انسان از منظر اسلام را مورد بررسی قرا دهد. مطالب مورد نظر در ۵ فصل تنظیم گردیده است.

طرح تحقیق از نوع تحقیقات نظری است و جامعه آماری تحقیق حاضر را کلیه متون اسلامی همچون قران کریم، نهج البلاغه، تفاسیر قران، کتب معتبر حدیث، سایت های اینترنتی، CD ها و مقالات مربوطه تشکیل می دهد.

با جستجو در متن آموزه های دینی، مفاهیمی را که دلالت بر امر جهانی بودن تربیت داشته اند استخراج نموده است. سپس مفاهیم مورد نظر را با توجه به ابعاد وجودی انسان به مقولات فردی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و معنوی تقسیم بندی کرده و هر بعد نیز تحت عناوین جزئی تر مورد بحث قرار گرفته است.

در پایان با توجه به مطالب مطرح شده در متن تحقیق به سؤالات پاسخ داده و پیشنهادهایی برای کیفیت بخشی به امر تربیت همه جانبه افراد مطرح گردیده است.

‌

مقدمه تربیت جهانی انسان از منظر اسلام

انسان به دلیل امتیازات خاص خود نسبت به سایر جانداران از برتری خاصی برخوردار بوده، همچنین از توانایی های غیر قابل وصفی برخوردار است که برخی از آنها ذاتی و تعدادی اکتسابی اند.

انسان با کمک عوامل تربیت به شکوفایی استعدادهای بالقوه خود و جهت دهی مناسب به آنها می تواند به سرمایه ای بی بدیل تبدیل شده زندگی پر از رونق، امید، نشاط، پویایی و توأم با سازندگی را برای خود و دیگران به طرزی شایسته بوجود آورد. (امیرحسینی،۵،۱۳۸۳)

در اصطلاحات علمی و تربیتی شاکله انسان یعنی ساختار، قالب، حالات و حرکات و آنچه عادت اوست .این حالات و عادات در فرد به صورت یک مرکب و یک ترکیب وجود دارد. مجموعه این حالات و حرکات ،ساختاری برای افراد می سازد که به واسطه آن از یکدیگر باز شناخته می شوند.

«قُلْ کُلٌّ یَعْمَلُ عَلَى شَاکِلَتِهِ (اسراء/۸۴) تو به خلق بگو هر کس بر حسب ذات و طبیعت خود عملی انجام خواهد داد »

اهمیت شاکله در تربیت بسیار نمود دارد، زیرا زمانی می شود شخص را خوب تربیت کرد که ابتدا بشود او را خوب شناخت که ذیلاً به توضیح آن پرداخته می شود.

شاکله انسان در زمان امروز و قدیم و در فلسفه با دولغت ذکر می شود: ۱) هویت انسان یعنی کیستی انسان و ۲) ماهیت انسان به معنی چیستی انسان.

بیان مسأله

منابع احکام اسلام عبارتند از: ۱- قران ۲- سنت که شامل گفتار و کردار معصومین و آنچه در حضور آنها گفته شده یا اجرا گردیده و مورد تأیید ایشان واقع شده است ۳- اجماع ۴- عقل (شریعتمداری،۹۹،۱۳۸۰)

قران کریم از آغاز نزول تا به امروز همواره مورد توجه اندیشمندان، زبدگان و متفکران بوده است. آنان از زوایای گوناگون به تدبر و تأمل در آن پرداخته و از این رهگذر، آثار گرانقدری از خود به یادگار گذارده اند. (قرائتی،۱۳۸۴،مقدمه)

اگر با دیدی عمیق، واقع بینانه و به دور از تعصب در قرآن بنگریم تمامی آیات به نحوی دارای مضامین تربیتی هستند و برخی از آیات شاهد روشنی بر این مدعا هستند.

«وَنَزَّلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ تِبْیَانًا لِّکُلِّ شَیْءٍ(نحل/۸۹) و ما این کتاب آسمانی (قران) را بر تو نازل کردیم که بیان همه چیز در آن است. »

از این آیه به خوبی می توان استدلال کرد که در قران، بیان همه چیز هست ولی با توجه به این نکته که قران یک کتاب تربیت و انسان سازی است که برای تکامل فرد و جامعه در همه جنبه های معنوی و مادی نازل شده است روشن می شود که منظور از همه چیز، تمام اموری است که برای پیمودن این راه لازم است، نه این که قران یک دایره المعارف بزرگ است که تمام جزئیات علوم ریاضی و جغرافیایی و شیمی و فیزیک وگیاه شناسی و مانند آن در آن آمده است.

هر چند قران یک دعوت کلی به کسب همه علوم و دانش ها کرده که تمام دانش های یاد شده و غیر آن در این دعوت کلی جمع است، به علاوه گاهگاهی به تناسب بحث های توحیدی و تربیتی، پرده از روی قسمت های حساسی از علوم و دانش ها برداشته است، ولی با این حال آنچه قران به خاطر آن نازل شده و هدف اصلی و نهایی قران را تشکیل می دهد، همان مسأله انسان سازی است و در این زمینه چیزی را فروگذار نکرده است.

تربیت اسلامی

 تربیت اسلامی عنوانی است که استعمال فراوان یافته و برای نشان دادن طرح اسلام در ساختن و پرداختن انسان به کار می رود.

واژه تربیت از ریشه «ربو» مصدر متعدی باب تفعیل است. در این ریشه معنای زیادت و فزونی اخذ گردیده است و در مشتقات مختلف آن، می توان این معنی را به نوعی بازیافت. مثلاً به تپه «ربوه» گفته می شود … «إِلَى رَبْوَهٍ ذَاتِ قَرَارٍ وَمَعِینٍ، (مؤمنون/۵۰)» زیرا نسبت به سطح زمین برآمده است، نفس زدن را «رَبو» می گویند به سبب این که موجب برآمدن سینه است.

«ربا» نیز از آن رو که زیادتی بر اصل مال است بدین نام خوانده می شود. البته در لسان شرع تنها به نوع خاصی از زیادت بر اصل مال، ربا اطلاق شده، نه به هر گونه زیادتی، فی المثل، برکت که نوعی زیادت بر اصل است، ربا (به معنای شرعی) محسوب نمی گردد. «یَمْحَقُ اللّهُ الْرِّبَا وَیُرْبِی الصَّدَقَاتِ (بقره/۲۷۶)».

بنابراین واژه تربیت،با توجه به ریشه آن، به معنی فراهم آوردن موجبات فزونی و پرورش است و از این رو به معنی تغذیه طفل به کار می رود.

اما علاوه بر این، تربیت به معنی تهذیب نیز استعمال شده که به معنی زدودن خصوصیات ناپسند اخلاقی است. گویا در این استعمال، نظر بر آن بوده که تهذیب اخلاقی، مایه فزونی مقام و منزلت معنوی است و از این حیث می توان تهذیب را تربیت دانست.

در قران مفهوم تربیت (از ریشه ر ب و) چندان مورد توجه قرار نگرفته است و اگر جستجوگری بخواهد با پی جویی این واژه و موارد استعمال آن در قران، اصطلاحاً تربیت اسلامی را تببین کند توفیقی نخواهد یافت. در مواردی که این کلمه در رابطه با انسان به کار رفته عمدتاً مفهوم رشد و نمو جسمی مراد بوده است. چنان که در آیات زیر مشهود است، «وَقُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا کَمَا رَبَّیَانِی صَغِیرًا(اسرا/۲۴)، و بگو خدایا بر والدین من که مرا در کودکی تربیت کردند رحم نما»

معنا و مفهوم اسلام با توجه به آیات قران

۱- دینی را که خدای تعالی به جهانیان عرضه فرموده است اسلام است. دین اسلام در نهایت کمال است و آنچه موجب سعادت دنیا و آخرت باشد در آن تضمین گردیده است، به طوری که مراعات آن آرامش روحی و سرافرازی را برای تمام انسان ها- الی الابد- تأمین می نماید.

«الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الإِسْلاَمَ دِینًا (مائده/۳) امروز برای شما- مسلمانان- دینتان را کامل گرداندم و نعمت خود را بر شما تمام کردم و اسلام را به عنوان دین برای شما برگزیدم.»

۲- دین اسلام، مجموعه ای است از کتاب و سنت؛ قران کریم و گفتار و رفتار و تقریر حضرت رسول اکرم(ص) و ائمه اطهار (۱۴ معصوم علیهم السلام)، که جامع تمام خیر و سعادت و مانع تمام بدی و آفت است، عصاره ادیان گذشته آسمانی و موجب سعادت  دو جهانی برای تمام انسان ها است. «وَمَن یُطِعْ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِیمًا (احزاب/۷۱) و هر که خدا و رسول او را فرمان برد به درستی که رستگار شده است، رستگاری بزرگی.»

۳- اسلام در مقابل شرک؛ پاک سازی قلب و اندیشه از پرستش غیر الله و باور داشتن به رسالت الهی است؛« قُلْ أَغَیْرَ اللّهِ أَتَّخِذُ وَلِیًّا فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَهُوَ یُطْعِمُ وَلاَ یُطْعَمُ قُلْ إِنِّیَ أُمِرْتُ أَنْ أَکُونَ أَوَّلَ مَنْ أَسْلَمَ وَلاَ تَکُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِکَینَ (انعام/۱۴) ای پیغمبر بگو آیا غیر الله سرپرست و یار و مددکاری را در نظر بگیرم؟ الله که آفریدگار آسمان ها و زمین است و روزی می دهد و روزی داده نمی شود بگو من به درستی که فرمان داده شده ام اول کسی باشم که خود را تسلیم خدا کرده و او را به یکتایی بستایم و هرگز از انباز دارندگان مباش.»

۴- اسلام در برابر کفر؛ استوار ماندن بر توحید و رسالات الهی« وَلاَ یَأْمُرَکُمْ أَن تَتَّخِذُواْ الْمَلاَئِکَهَ وَالنِّبِیِّیْنَ أَرْبَابًا أَیَأْمُرُکُم بِالْکُفْرِ بَعْدَ إِذْ أَنتُم مُّسْلِمُونَ (آل عمران/۸۰) پیغمبری که از جانب خدا مأمور به ارشاد خلق شده مردم را به پرستش خدا امر می کند. شما را فرمان نمی دهد که فرشتگان و پیغمبران را اربابان خود قرار دهید. آیا شما را به کفر فرمان می دهد پس از آن که اسلام را پذیرفته و خدا و رسالات او را باور داشته اید؟»

فهرست منابع وماخذ

۱- قران کریم

۲- اسکندری، حسین، آیه های زندگی،۱۳۸۱، چاپ اول،تهران، انتشارات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.

۳- امیر حسینی، خسرو، مهارت های شاد زیستن، ۱۳۸۳،چاپ اول، تهران، انتشارات عارف کامل.

۴- الحرانی،ابی محمد حسن بن علی بن الحسین بن شعبه ، تحف العقول،۱۳۷۸، ترحمه محمد باقر کمره ای، تصحیح علی اکبر غفاری، چاپ هفتم، تهران، انتشارات کتابچی.

۵- آموزگار، محمد حسن، اخلاق و تربیت اسلامی (۱)، ۱۳۸۳،چاپ چهارم، تهران، انتشارات انجمن اولیا و مربیان.

۶- باقری، خسرو، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی،۱۳۸۲،چاپ هشتم، تهران، انتشارات مدرسه.

۷- جعفری، محمد تقی، زیبایی و هنر، ۱۳۸۱،چاپ سوم، تهران، مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری.

۸- جوان آراسته، حسین، مبانی حکومت اسلامی،۱۳۸۴،‌چاپ چهارم، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.

۹- خاتمی، احمد، فرهنگنامه موضوعی قران کریم(۳جلد)، ۱۳۸۳،چاپ اول، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

۱۰- رستمی زاده، رضا، شانزدهمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی، اردیبهشت ۱۳۸۲.

۱۱- سیف، علی اکبر، روانشناسی پرورشی،۱۳۸۲، چاپ نهم، تهران، انتشارات آگاه.

۱۲- شریعتمداری ،علی ،تعلیم وتربیت اسلامی،۱۳۸۲،چاپ هجدهم،تهران،موسسه انتشارات امیرکبیر.

۱۳- شریعتمداری ،علی،جامعه وتعلیم وتربیت ،۱۳۸۰،چاپ نوزدهم،تهران ،مؤسسه انتشارات امیرکبیر.

۱۴- شمس الدین، سید مهدی، اخلاق اسلامی در برخوردهای اجتماعی،۱۳۷۶، چاپ چهارم، انتشارات شفق.

۱۵- شهیدی، سید جعفر، نهج البلاغه، ۱۳۷۹،چاپ نوزدهم، انتشارات علمی و فرهنگی.

۱۶- شریعتی، علی، روش شناخت اسلام،۱۳۷۹، تهران،انتشارات چاپخش.

۱۷-.طباطبایی، سیدمحمد حسین، تفسیر المیزان، ۱۳۷۵،ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی،چاپ هفتم، قم، دفتر انتشارات اسلامی.

۱۸- عاملی،شیخ حر، وسائل الشیعه، قم، ۱۴۱۴ هـ.ق،قم ،تحقیق موسسه آل البیت .

۱۹-  قائمی امیری، علی، جزوه درس تربیت در نهج البلاغه، ۱۳۸۵.

۲۰- قرائتی، محسن، تفسیر سوره یس، ۱۳۸۴،چاپ دوم، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قران.