پایان نامه بررسی عوامل مرتبط با خشونت مردان علیه زنان متاهل

تعداد صفحات: ۸۴ | قابل ویرایش

چکیده پایان نامه عوامل مرتبط با خشونت مردان علیه زنان متاهل

خشونت به شکلهای مختلف آن یک معضل اجتماعی رو به رشد است که امروزه مهمترین عامل مرگ و میر نابهنگام و عامل عمده اضطراب را در بین اقشار آسیب پذیر یعنی زنان ، کودکان و سالمندان به شمار می آید.

برخی عوامل خشونت علیه زنان سطح سواد ، عوامل اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی می باشد که در اینجا محقق درصدد برآمد که ببیند آیا بین میزان خشونت مردان علیه زنان در بین خانواده هایی که زن و مرد تحصیلات یکسانی دارند و آنهایی که تفاوت تحصیلی دارند تفاوت معنی داری وجود دارد و آیا بین میزان خشونت مردان علیه زنان در بین خانواده هایی که مردان درآمد بالایی دارند در مقایسه با مردانی که در آمد پایینی دارند تفاوت معنی داری وجود دارد.

در این پژوهش تعداد نمونه های آن ۶۰ نفر از زنان متاهل شهر تهران بوده است پرسشنامه مورد استفاده ، پرسشنامه محقق ساخته است و اعتبار و روایی آن سنجیده شده است و از آزمون t استودنت استفاده شده است که در مورد فرضیه اول ۳۲۲/۰- و فرضیه دوم + استودنت آن ۶۷۴/۱- بررسی شد و هر دو فرضیه این مطالعه نشان داد که عوامل مهم دیگری در خشونت مردان علیه زنان وجود دارد که لازم است به آنها توجه شود.

‌

مقدمه پایان نامه خشونت مردان علیه زنان متاهل

خشونت به شکلهای مختلف آن یک معضل اجتماعی روبه رشد است. محققان اعتقاد دارند بر خلاف پرخاشگری در جانوران که جنبه غریزی دارد و بیشتر در خدمت بقای نوع است خشونت در انسان مبنای یادگیری دارد و وجود آن را به اساس منافعی که برای بقای نوع بشر دارد نمی توان توصیه کرد.

اکثر افراد رفتار خشونت آمیز را نسبت به اعضاء خانواده خود مرتکب می شوند. گروههایی که در درون خانواده ها بیشتر در معرض خشونت قرار دارند، زنان، کودکان و سالمندان هستند.

یکی از مهمترین ویژگیهای خشونت خانوادگی که بررسی در مورد آن را ضروری ساخته و آن را در خشونت های اجتماعی مجزا می کند این واقعیت است که روابط خشونت میان افرادی صورت می گیرد که نسبت به یکدیگر علاقه و محبت داشته و یکدیگر را دوست دارند. تأثیر خشونت در خانواده به روی اعضاء ضعیف نه فقط باعث محرومیت آنان از حقوق انسانی خود می شود، بلکه به روابط اجتماعی افراد در جامعه تأثیر گذاشته و باعث ظهور رفتارهای اجتماعی نابهنجار در جامعه می گردد.

تحقیقات مختلف نشان داده است که عوامل متعددی می تواند در بروز پدیده خشونت علیه زنان مؤثر باشد، برخی از عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی مرتبط با خشونت شوهران علیه زنان در خانواده مؤثر است.

متأسفانه تا کنون به مقوله کنترل خشونت در خانواده توجه جدی نشده و پاسخهای اجتماعی به جای آنکه معطوف به سیاست گذاری های درازمدت به روشهای عملی و هماهنگ با اهداف ارتقای سلامت و پیشگیری باشد بیشتر جنبه واکنش دارد. حال آنکه هدف واقعی باید کاهش تعداد قربانیان و عاملان خشونت باشد.

این کار نیازمند مشارکت دولتها، جوامع محلی، دستگاههای قضایی و همچنین مشارکت محققان و پژوهشگران و … باشد. از این رو پژوهش حاضر شاید گامی هر چند کوچک در مسیر دستیابی به هدف فوق باشد.

بیان مسئله عوامل مرتبط با خشونت علیه زنان

خانواده دارای کارکردهای متفاوتی است از جمله آن کارکرد عاطفی خانواده است که از نیازهاشان به جمعیت و وابستگی های عاطفی ناشی می شود. بدون وجود محبت واحساس پیوستگی ممکن است خانواده دچار مشکلات عاطفی و روانی گردد.

هر خانواده را باید خشت بنای جامعه و قانون اصلی حفظ سنت و رسوم و شالوده مستحکم مناسبات پایدار اجتماعی و روابط خویشاوندی و کانون صمیمانه ترین روابط میان افراد و پرورش فکر و اندیشه و اخلاق و تعالی روح انسانی به حساب آورد.

زمانی که بیماریهای عفونی عامل عمده ناخوشی و مرگ و میر در جوامعع بشری به شمار می آمدند، ولی اکنون مدتهاست که عفونت جای خود را به خشونت سپرده است.

خشونت به شکلهای مختلف آن یک معضل اجتماعی رو به رشد است که امروزه مهمترین عامل مرگ و میر نابهنگام و عامل عمده اضطراب را در بین اقشار آسیب پذیر یعنی کودکان، زنان و سالمندان به شمار می آید.

مسأله­ای که در پژوهش حاضر به آن پرداخته می شود بررسی رابطه عواملی چون سطح سواد  – تفاوت سطح تحصیلات – و میزان درآمد خانواده می باشد.

نظریه خرده فرهنگ خشونت

این نظریه معتقد است که در میان مجموعه­ای از ارزشها، جهت­گیری­های متفاوتی نسبت به خشونت وجود دارد که در تفاوتهای فرهنگی، ارزشها، اعتقادات و هنجارهای مربوط به وضعیت مناسب برای رفتار خشونت­گرایانه منعکس می­شود. در بعضی از وضعیت­ها یک پاسخ خشونت­آمیز یک پاسخ خرده فرهنگی است که در آن خرده فرهنگ یک پاسخ هنجارمند است.

در هر جامعه، خرده فرهنگ­های گوناگونی وجود دارد که در آنها، رفتار خشونت­آمیز به صورت هنجارهای دستوری دیده می­شود. در این خرده فرهنگ­ها، افراد از بدو تولد با خشونت فیزیکی آشنا می­شوند و وقتی که پسر بچه­ها در حین بازی به خشونت متوسل می­شوند مورد تشویق قرار می­گیرند و حتی چنین رفتاری از آنها درخواست می­گردد.

در چنین خرده فرهنگی، خشونت نوعی کنش متقابل میان افراد به شمار می­آید و الگویی است که اغلب برای حل مشکل از آن استفاده می­شود. علاوه بر این محرک­هایی که باعث بروز رفتار خشونت­آمیز می­شوند، برای افراد آشنا هستند و از نسلی به نسل دیگر منتقل می­شوند. باوکر بر این باور است که خرده فرهنگ­ها، به موازات فرهنگ حاکم وجود دارند و امکان دارد حتی جهت­گیری آنها مخالف هنجارهای عمومی جامعه باشد.

نظریه فمینیستی

صاحبنظران این نظریه معتقدند که خشونت در درون خانواده اکثر اوقات از جانب مردان نسبت به زنان و کودکان صورت می­گیرد. صاحبنظران این دیدگاه معتقدند که دلیل اصلی خشونت، وجود ساختارهای اقتداری پدرسالارانه در جامعه است. این ساختار اقتداری در سلسله مراتب سازمانی نهادهای اجتماعی و روابط اجتماعی قابل مشاهده است. به علاوه جهان­بینی (ایدئولوژی)هایی در جامعه تبلیغ می­شود که بر مشروعیت این نابرابری تأکید دارد.

نهاد خانواده، در حکم نهاد مرکزی پدرسالاری، براساس نابرابری­های اجتماعی و استثمار زنان و کودکان بنا نهاده شده است و ایدئولوگهای جامعه، می­کوشند آن را حفظ کنند.

آنچه که محققان دیدگاه فمینیستی در خشونت نسبت به زنان و کودکان مشاهده می­کنند، رفتار یک مرد نسبت به یک زن نیست، بلکه از دید آنها، خشونت مردان انعکاس و آشکارسازی نظامی از حاکمیت کلیه مردان جامعه بر کلیه زنان است که در شکل تاریخی و مقایسه­های تطبیقی دیده شده است.

داباش و داباش، زن و شوهری که در ویلز تحقیق و تدریس می­کنند، و از نام­آوران جنبش فمینیستی به شمار می­روند. در یک بررسی تاریخی،پدیده زنان کتک خورده را از دوران روشنگری در اروپا تا امروز تعقیب کردند و نشان دادند که زنان در نظام­های پدرسالاری همیشه از طریق استفاده از خشونت بدنی، تحت سلطه و فرمان­برداری مردان قرار گرفته­اند و هنوز هم قرار دارند.

معتقدان به ذاتی بودن پرخاشگری

این گروه که از بین آنها می­توان فروید، واضع مکتب وانکاوی و لورنز، جانور شناس اتریش را نام برد، از این نظر دفاع می­کنند که پرخاشگری جنبه ذاتی و فطری دارد. هم فروید و هم لورنز معتقدند که پرخاشگری به عنوان یک نیروی نهفته در انسان دارای حالت هیدرولیکی است یعنی به تدریج در شخص متراکم و فشرده می­شود و نیاز به تخلیه پیدا می­کند.

به نظر لورنز اگر این انرژی به شکل مطلوب و صحیح مثلاً از طریق ورزشها و بازیها تخلیه شود، جنبه سازندگی خواهد داشت. در غیر اینصورت به گونه­ای مخرب تخلیه می­شود که اعمالی نظیر قتل، ضرب و شتم، تخریب و نظایر آنها از این جمله­‌اند.

از نظر فروید پرخاشگری در انسان نماینده غریزه مرگ است که در مقابل غریزه زندگی در فعالیت است. یعنی در حالتی که غریزه زندگی ما را در جهت ارضای نیازها و حفظ بقا هدایت می­کند، غریزه مرگ به صورت پرخاشگری می­کوشد به نابود کردن و تخریب بپردازد.

فهرست منابع

1. اعزازی، شهلا، (۱۳۸۰) »نگرش­های اجتماعی در مورد خشونت» مجموعه مقالات ارائه شده در همایش خشونت در خانواده: دانشگاه علوم بهزیستی و توان­بخشی.
2. اعزازی، شهلا، (۱۳۸۰) «خشونت خانوادگی، زنان کتک خورده» تهران، نشر سالی.
3. آل داوود، فاطمه، ۱۳۸۴. بررسی رابطه پرخاشگری تلویزیون. پایان­نامه کارشناسی. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، دانشگاه ولیعصر.
4. باندورا، آلبرت (۱۳۷۲) نظریه­های یادگیری اجتماعی، ترجمه فرهاد، ماهر، شیراز، انتشارات راهگشا.
5. پرتو افرون، ران، (۱۳۷۸) «چگونه خشم خود را کنترل کنیم» مترجم شقایق قندهاری، نشر شابک.
6. پوررضا، ابوالقاسم، (۱۳۸۱)، رد آگاهی و نگرش مردم جنوب تهران نسبت به خشونت خانگی و خشونت علیه زنان، تهران، انجمن تنظیم خانواده.
7. تاوریس، کارول، ۱۳۷۹، راههای مقابله عصبانیت، مترجم احمد تقی­پور، سعید دردووی، نشر دایر.
8. رفیعی­فر، شهرام، (۱۳۸۰) خشونت علیه زنان، مجموعه مقالات ارائه شده همایش خشونت در خانواده، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
9. زنگنه، محمد، (۱۳۸۰)، بررسی عوامل جامعه­شناسی موثر به خشونت شوهران علیه زنان در خانواده، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد.
10. سازمان جهانی بهداشت (۱۳۸۰) خشونت علیه زنان، ترجمه رفیعی­فر، شهرام و پارسی­نیا، سعید، تهران، نشر تندیس.
11. ستاره فروزان، آمنه (۱۳۸۱)، بررسی و تعیین هزینه­های اقتصادی مستقیم همسرآزاری در مراجعین به پزشک قانونی شهر تهران، پایان­نامه دوره MPH، دانشگاه تهران.
12. سیف، سوسن (۱۳۶۸) تئوری رشد خانواده، تهران، انتشارات الزهراء.
13. ساعتچی، محمود (۱۳۷۷) نظریه­پردازان و نظریه­های روان­شناسی، تهران، انتشارات سخن.
14. عیوضی، علی، (۱۳۸۴) بررسی پرخاشگری نوجوانان در خانواده. پایان­نامه کارشناسی. دانشگاه آزاد اسلامی.
15. علی، (۱۳۸۴) بررسی پرخاشگری و عوامل مربوط به آن، دانشگاه ولیعصر.
16. ری، مریم (۱۳۷۷) آیا ضرب و شتم زن نشانه مردانگی است؟ روزنامه همشهری، شماره ششم، شماره ۱۵۷۵، ۷ تیر، ۷۷، ص ۱۲.
17. فروزان، مهشید (۱۳۸۰) خشونت علیه زنان، مجموعه مقالات زن در یافته­های نوین پژوهشی، تهران، پژوهشکده زنان، دانشگاه الزهرا.
18. کار، مهرانگیز، (۱۳۸۱) خشونت علیه زنان، انتشارات روشنگران.
19. کریمی، یوسف، (۱۳۷۳) روان­شناسی اجتماعی، نظریه مفاهیم و کاربرد، تهران، انتشارات بعثت.