تعداد صفحات: ۲۸۴ | قابل ویرایش
چکیده
امروزه کلیه مسائل مربوط به مهندسی پیوند عمیق و تنگاتنگی را با موضوع حفاظت محیط زیست پیدا کرده اند و این بحث علی الخصوص در زمینه علم معدنکاری نقش چشمگیر و پررنگتری دارد.
هر مهندس و یا هر کارگر فنی که در معدن کار می کند باید نه تنها به توصیه های و متدهای پیشرفته در جهت ازدیاد تولید و راندمان کار توجه داشته باشد بلکه همواره در کلیه شرایط و مسیرهای منتهی به استخراج هر نوع ماده معدنی باید توجه کافی به محیط زیست را سر لوحه خود قرار دهد.
مساله حفاظت محیط زیست در عملیات معدن کاری چند سالی است که نظر متخصصان این رشته را در کشورهایدر حال توسعه به خود جلب کرده است.
در حالی که در کشورهای در توسعه یافته وصنعتی این موضوع یکی از مسائل روز آنها استو برنامه ریزان سازمان های اجرایی در این زمینه مطالعات و تحقیقات وسیعی انجام داده اند و این امر ناشی از اهمیت موضوع مورد تحقیق می باشد.
پروژه حاضر ابتدا نگاهی کوتاه به بحران منابع معدنی در جهان و در واقع میزان موجودیت و امکان دسترسی در سال های آتی به این منابع را با توجه به کنترل کننده های مختلف بررسی می کند.
و اما در فصل بعد مساله از زاویه دیگر و دقیق تری بررسی خواهند شدو در واقع نگاهی دارد به ژئوشیمی نیاز و منابع معدنی چرا که بسیاری از مسائل زیست محیطی به فهم اصول پایه ژئوشیمی نیاز دارد که برحرکت آلدوه کننده ها حاکم است.
و در بخش دیگر نگاهی کلی، اما تازه تری به اثرات زیست محیطی سه بخش عمده عملیات معدنکاری یعنی اکتشاف ،استخراج وفراوری مواد معدنی دارد.
تاریخچه
به علت فراوانی سرب (هنوز هم ان گونه است،تهیه آسان،کار کردن آسان با آن،اعطاف پذیری و چکش خواری بالا و پالایش راحت،حداقل از ۷۰۰۰ سال پیش مورد استفاده بشر می باشد.در کتاب خروج به این عنصر اشاره شده است.
کیماگران می پنداشتند سرب قدیمی ترین فلز بوده و به سیاره زحل مربوط می شود.لوله های سربی که نشانه های امپراتوری روم را حمل می کردند هنوز هم به کار می رود.
در اواسط دهه ۸۰ تغییر مهمی در الگوهای پایان استفاده از سرب به وجود آمده بود.بیشتر این تغییر ناشی از پیروی مصرف کنندگان سرب آمریکا از قوانین زیست محیطی بود که به طرز قابل ملاحظه ای استفاده از سرب را در محصولات به جز باطری از جمله گازوئیل،رنگ،اتصالات و سیستم های آبی کاهش داده یا حتی حذف کرد.
جداسازی
سرب محلی در طبیعت یافت می شوداما کمیاب است.امروزه معمولا سرب در کانی های همراه با روی،نقره و بیشتر مس یافت می شود وبه همراه این مواد جدا می گردد.ماده معدنی اصلی سرب گالن است که حاوی ۸۶.۶ درصد سرب می باشد.
سایر کانی های مختلف و معمول آن سروسیت و انگلسیت می باشد.اما بیش از نیمی از سربی که امروزه مورد استفاده قرار می گیرد بازیافتی می باشد.
سنگ معدن به وسیله مته یا انفجار جدا شده سپس آن را خرد کرده و روی زمین قرار می دهند. از آن سنگ معدن تحت تاثیر فرایندی قرار می گیرد که در قرن نوزدهم در استرالیا به وجود آمد.
یک فرایند شناورسازی،سرب و دیگر مواد معدنی را از پس مانده های سنگ جدا می کند تا با عبور سنگ معدن،آب و مواد شیمیایی خاص از تعدادی مخزن که درون آنها دوغاب همیشه مخلوط می شود،عصاره ای به وجود آید.درون این مخزن ها هوا جریان یافته و سولفید سرب به حباب ها می چسبد و به صورتکف بالا آمده که می توان آن را جدا نمود.
این کف (که تقریبا دارای ۵۰ درصد سرب است) خشک شده سپس قبل از پالایش به منظور تولید سرب ۹۷ درصد سینتر می شوند.بعد از آن سرب را طی مراحل مختلف سرد کرده تا ناخالصی های سبک تر بالا آمده و آنها را جدا می کنند.
سرب مذاب با گداختن بیشتر به وسیله عبور دادن هوا از روی آن تشکیل لایه ای از تفاله فلز که حاوی تمامی ناخالصی های باقی مانده می باشد تصفیه شده و سرب خالص ۹۹.۹ درصدبه دست می آید.
مقدمه:
محدوده مورد مطالعه معدن سرب راونج در استان مرکزی منطقه راونج بین قم و دلیجان (۳۰ کیلومتری شهرستان دلیجان) بوده که در این معدن زمین شناسی ساختمانی آن مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
از نظر موقیعت جغرافیایی این کارخانه در طول جغرافیایی ۵۰ درجه و۴۴ دقیقه و۷ ثانیه ،در عرض جغرافیایی ۳۴ درجه و ۱۰ دقیقه و ۱۸ ثانیه و در منطقه ای به ارتفاع ۲۱۱۵ متر از سطح دریا قرار دارد،دسترسی به کارخانه از کیلومتر ۳۰ جاده آسفالته دلیجان- قم از طریق جاده فرعی به طول ۱۸ کیلومتر امکان پذیر است.
از روستاهای اطراف کارخانه می‌توان به روستای راونج (شکل ۴-۱) در ۵ کیلومتری کارخانه اشاره کرد.کارخانه سرب راونج در منطقه کوهستانی قرار دارد که از نظر آب و هوایی دارای تابستان‌های معتدل و زمستان‌های سرد می‌باشد. تغییرات درجه حرارت سالانه متوسط بوده و از ۲۰- درجه در فصل زمستان تا ۳۰+ درجه سانتیگراد در فصل تابستان متغیر است.
به دلیل مساعد بودن آب و هوا در این مناطق روستاهای اطراف کارخانه از سکنه قابل توجهی برخوردار می‌باشند. قبل از راه‌اندازی معدن و کارخانه، مردم این نواحی اغلب از طریق دامداری و کشاورزی امرار معاش می‌کرده‌اند.
در این منطقه رودخانه هایی جریان دارد که آب مصرفی در این روستاها و نیزکارخانه از این رودخانه تأمین می شود. همچنین سد ۱۵ خرداد در ۲۰ کیلومتری کارخانه واقع شده است.
منابع
- استفن ا. کسلر ،منابع معدنی از دیدگاه اقتصادی و زیست محیطی،ترجمه دکتر فرید مر،مهندس احمد هزمزی و دکتر عبدالمجید یعقوب پور- ۱۳۷۵
- سومین همایش ایمنی و بهداشت در معادن ،مجموعه مقالات ،اردویبهشت ۱۳۷۹ – شاهرود
- مراقبت از زمین ترجمه :عبدلحسین وهابزاده ،انتشارات جهاد دانشگاهی ۱۳۷۷
- کاربرد ژئومورفولوژی در آمایش سرزمین و مدیریت محیط تالیف دکتر عبد الحمید رجایی نشر طوس ۱۳۷۳
- مهندسی محیط زیست جلد ۱ و ۲ تالیف مجید عباس پور ،انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی ۱۳۷۱
- آیین نامه ایمنی و حفاظت در معادن . وزارت معادن و فلزات ۱۳۷۶
- نبوی ،ح- دیباچه ای بر زمین شناسی ایران – سال ۱۳۵۵ –انتشارات سازمان زمین شناسی کشور
- بررسی معادن سرب و روی ایران – گزارش وزارت معادن و فلزات.
- تحول پدیده های زمین شناسی منطقه سازمان زمین شناسی کشور.
