پایان نامه بررسی میزان شیوع عفونت سل در پرسنل بهداشتی – درمانی بیمارستان و ارزیابی خطر انتقال سل در این بیمارستان

تعداد صفحات: ۷۳ | قابل ویرایش

روش بررسی:

این یک مطالعه توصیفی- مشاهده ایی است که بر روی ۱۰۰ نفر از پرسنل بهداشتی درمانی بیمارستان بوعلی انجام شده است.

شرکت کنندگان ابتدا پاسخ نامه ایی شامل سؤالات دموگرافیک، سال استخدام، شغل، محل کار، سابقه واکسیناسیون BCG ، تماس با بیمار مبتلا به سل فعال ریوی در خارج از بیمارستان، ابتلا قبلی به عفونت سل، ابتلا به ایدز و بیماری های سرکوب کننده ایمنی و استفاده از ماسک در هنگام ورود به اتاق بیماران مسلول و ملزم کردن بیمار به استفاده از ماسک را کامل کردند.

سپس با حذف افرادی که سابقه ابتلا به سل یا تماس یا فرد ملول  یا ابتلا به ایدز را داشتند برای سایر شرکت کنندگان با در نظر گرفتن TST پایه همه آن ها که صفر بود یک TST مجدد انجام شد و نتایج ثبت گردید و سپس داده ها با سیستم آماری SPSS و آزمون آماری کای دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و جهت تعیین ریسک انتقال، تعداد تخت ها و موارد ابتلا به سل ریوی اسمیر مثبت در طی سال ۱۳۸۶ از پرونده ها خارج شد و طبق Guidline CDC عمل گردید.

مقدمه و بررسی متون:

سل (tuberculosis) یکی از کهن ترین بیماری های شناخته شده در انسان است که توسط باکتری از خانواده مایکوباکتریوم توبرکلوز به نام مایکوباکتریوم توبر کلوزیس ایجاد می شود. مایکوباکتریوم توبرکلوزیس یک باکتری میله ایی شکل است فاقد اسپور، باریک، هوازی به اندازه ۳× ۵/۰ میکرومتر و حاوی یک دیواره لیپیدی است در رنگ آمیزی گرم خنثی است ولی وقتی رنگ بگیرد دیگر نمی توان آن را توسط الکل از بین برد و به همین دلیل تحت نام AFB طبقه بندی می شود. در محیط کشت رشد بسیار آهسته ایی دارد و حدود ۸- ۶ هفته طول می کشد تا در محیط جامد رشد کند و قابل دیدن شود.

راه انتقال سل در اکثر موارد از طریق تنفس است، قطراتی که در اثر سرفه، عطسه، یا د رحین صحبت کردن توسط فرد مبتلا به عفونت سل ریوی در هوا پراکنده می شوند به دیگران انتقال می یابد. دیده شده که در هر بار سرفه حدود ۳۰۰۰ هسته عفونی (infection droplet nuclei) پراکنده می شود این هسته های عفونی بین ۵-۱ میکرون هستند و برای چندین روز می توانند در هوا معلق بمانند و سبب آلوده شدن خیل کثیری از افراد شوند.

تشخیص سل

کلید تشخیص سل شک بالا به آن است و برای اثبات آن روش هایی که  وجود دارد  آزمایش میکروب شناسی خلط که این روش مهمترین وسیله تشخیص سل ریوی مخصوصاً در بالغین است و باید لااقل ۳ نمونه خلط برای آزمایش میکروسکوپی جمع آوری گردد و نمونه ها ترجیحاً بهتر است در عرض ۳-۲ روز به ترتیب زیر گرفته شود:

• اولین مراجعه بیمار یک نمونه خلط در جا (spot specimen) از وی گرفته می شود این نمونه با سرفه کردن بیمار و تخلیه پشت گلو زیر نظر یک کارمند آموزش دیده در یک محیط با تهویه خوب انجام می شود.
• در همان روز اول یک ظرف خلط به بیمار داده می شود تا فردا صبح زود خلط صبحگاهی را در آن بریزد و به واحد بهداشتی بیاورد.
• در مراجعه روز دوم پس از تحویل گرفتن ظرف خلط صبحگاهی یک نمونه خلط دیگر در جا به ترتیب فوق در واحد بهداشتی گرفته می شود. سپس از خلط ها اسمیر تهیه می شود اگر ۲ نمونه از ۳نمونه از نظر اسمیر + باشد فرد تحت عنوان خلط مثبت تحت درمان قرار می گیرد. اگر ۱ نمونه + باشد بر اساس نظر پزشک معالج و مطابقت با نشانه های بالینی و رادیولوژی درمان ضد سل آغاز می شود و اگر – باشد ۱۴-۱۰ روز درمان غیراختصاصی می شود و اگر علائم پایدار بماند مجدداً ۳ نمونه خلط گرفته می شود و اگر – باشد و نشانه های بالینی و رادیولوژیکی با سل مطابقت داشته باشد به عنوان سل ریوی خلط منفی درمان می شود این راه تشخیص عمدتاً برای افرادی است که علائم بالینی دارند ولی در فردی که به عنوان فرد آلوده یا عفونت یافته شناخته می شود ملاک تشخیص عفونت (عفونت سل نهفته) تست پوستی توبرکولین است.

اپیدمیولوژی سل:

سل در هر سال ۳/۱ مردم جهان را آلوده می کند و عامل ۸ میلیون Case جدید سل و ۲ میلیون مرگ در هر سال است در حال حاضر بیش از ۲۰ میلیون نفر به سل آلوده هستند ( با توجه به شیوع HIV  در هر ثانیه یک نفر به باسیل سل آلوده می شود و هر ۴ ثانیه یک نفر به بیماری سل مبتلا می شود و هر ۱۰ ثانیه ۱ نفر در اثر ابتلا به سل می میرد . بر اساس مطالعات WHO سل در مرتبه ۷ با جهانی بیماری ها است و تا سال ۲۰۲۰ نیز در این جایگاه می ماند.

متأسفانه۹۵% موارد بیماری سل و ۹۸% از مرگ و میرها در کشورهای در حال توسعه عمدتاً آفریقا، جنوب آسیا و جنوب آمریکا دیده می شود و بیشتر هم در سنین ۵۰-۱۵ سال یعنی در گروه هایی که از نظر اقتصادی فعال هستند و از دلایل وسعت جهانی سل ۱- شیوع فقر در کشورها ۲- تغییرات جمعیتی و افزایش مهاجرت ۳- پوشش بهداشتی نامناسب و ناکافی بخصوص در کشورهای فقیر ۴- کنترل ناموفق و یا فقدان برنامه سل یعنی عدم اجرای کامل Dot’s و پذیرش بیماران برای درمان طولانی مدت ۵- همزمانی سل و HIV را ذکر کرده اند.