تعداد صفحات: ۲۵ | قابل ویرایش
آماده سازی بستر پوشش
آمادهسازی بستر مناسب برای پوشش کانالها یکی از مهمترین و حساسترین بخشهای احداث کانالهای آبیاری میباشد.عدم دقت در خاکبرداری و تنظیم شیبهای جانبی و کف کانال ، باعث افزایش حجم بتن کاربردی و عدم یکنواختی ضخامت پوشش کانال و نهایتاً افزایش هزینهها میگردد، درصورتیکه ضخامت متوسط پوشش راcm12 در نظر بگیریم به ازاء هر cm افزایش ضخامت بتن ناشی از عدم دقت در کانال کنی و رگلاژ ۵/۱۲% هزینه اضافی این عملیات را بدنبال دارد.
هزینههای اضافی ناشی از این امر، تهیه و حمل سیمان و مصالح سنگی بتن و تهیه و حمل بتن از محل کارگاه تا محل اجرای کار میباشد. قبل از کانالکنی پیاده کردن محور و همچنین قبل از رگلاژ نشانهگذاری نیمرخ عرضی کانال در فواصل طولی ۵۰ متر از اقداماتی است که بایستی با دقت انجام گردد.
استفاده از بیل مکانیکی با جام معمولی و حفاری در جهت عمود بر مسیر کانال
در این روش بخش عمده عملیات خاکبرداری لایه محافظ پیرامون مقطع داخل کانال با استفاده از بیل مکانیکی با جام ناخندار انجام شده و در اصطلاح مقطع کانال سبک میگردد وسپس خاکبرداری و تنظیم نهایی شیبهای کف و جانبی مقطع کانال با استفاده از جامهای صاف صورت میگیرد.
لازم به توضیح است که غیر اقتصادی و غیر فنیترین روش مقطع کنی ، همین روش متعارف میباشد و این امر عامل اساسی افزایش هزینههای پوشش و نیز واردشدن صدمه و آسیب به قفل و بست و اتصال لایههای خاکریزی میباشد.
خاکبرداری با بیل مکانیکی و استفاده از گریدر برای تنظیم شیبهای جانبی و کف کانالهای بزرگ
این روش که بویژه در کانالهای بزرگ در صورت وجود نیروی ماهر و با سرعت زیاد قابل استفاده میباشد. یک روش کاملاً تخصصی و استثنایی به لحاظ ماهیت اجرایی آن است. اگر اپراتور با تجربه برای انجام این امر وجود نداشته باشد. استفاده از این روش پیشنهاد نمیگردد.
در صورت وجود اپراتور ماهر ،این روش یکی از بهترین و سریعترین شیوههای رگلاژ نهایی بستر پوشش کانالها بوده و بسیار اقتصادیتروفنی ارزیابی شده است.
شایان ذکر است که روشی دیگر بصورت خاکبرداری تا حدودcm20 بالاتر از خط پروژه با بیل مکانیکی و استفاده از ماشینهای حفاری( Trimmer ) برای تنظیم شیبهای جانبی و کف وجود دارد که این شیوه با توجه به تکنولوژی مدرن آن، بهترین و دقیقترین راهکار مقطع کنی و رگلاژ بشمار میرود.
احداث زهکش افقی در زیر پوشش بتنی و در امتداد طول کانال
در قسمتهایی از مسیر کانال که شیب ارضی نسبتاً زیاد باشد و بتوان آب زهکشی شده بستر و حریم کانال را در فواصل ۱۰۰تا ۵۰۰ متری در زهکشها و یا اراضی مجاور بدون مانع و با سهولت تخلیه نمود، احداث زهکش زیرزمینی با استفاده از لوله لترال و حداقل cm15 پایین تر از کف کانال، بسیار مناسب است.
لوله لترال درمرکز این ترانشه قرار گرفته و اطراف آن با فیلتر دارای دانهبندی متناسب با دانهبندی خاک محل استقرار زهکش به ضخامت حداقل cm10 پر میشود.
در کانالهای با عرض کف کمتر از ۵/۲ متر و شدت زهکشی تا متوسط ، احداث یک رشته زهکش در محور کانال کافی میباشد ولی در کانالهایی با عرض کف بیش از ۵/۲ متر ویا عبور کانال از اراضی با شدت زهکشی زیاد و همچنین عبور کانال از مسیر کشتهای پر مصرف که با روش غرقابی آبیاری میگردند احداث زهکش در دو طرف کانال و به فاصله حدود ۵/۰ متری محل تلافی پاشنه خاکریز با زمین طبیعی ترجیح دارد.
نصب بارباکان در کف کانال
در اکثر مواقع و بویژه در هنگامی که تخلیه زهاب به خارج از حریم کانال ممکن نباشد میتوان از سیستم بارباکان که به بیان سادهتر، بعنوان یک تخلیه کننده یکطرفه میباشد، استفاده نمود، برروی صفحه بالای بارباکان( این صفحه حداقل mm5 پایینتر ازکف بتن قرار میگیرد).
یک در پوش یک طرفه که فقط به سمت بالا باز میگردد نصب شده است و در صورت وجود اختلاف فشار هیدرولیکی ناشی از آبهای زیرزمینی ، درپوش باز شده و تخلیه آب زیرزمینی به سمت داخل کانال صورت گرفته و از بروز صدمه به بتن جلوگیری میکند. در کانالهای بزرگ در دو طرف کف و در صورت نیاز در شیبهای جانبی و به فاصله ۳ متر از یکدیگر قرار میگیرند.