تحقیق بررسی میزان رضایت شغلی و عوامل مؤثر بر آن در کارخانه

تعداد صفحات: ۵۰ | قابل ویرایش

چکیده تحقیق میزان رضایت شغلی در کارخانه

در این تحقیق به بررسی میزان رضایت شغلی و عوامل موثر بر آن در کارخانه راد فرمان می پردازیم رضایت شغلی را نگرش آگاهانه مثبت و کلی فرد نسبت به شغل خویش تعریف نموده و سپس به تعاریف مفاهیم مرتبط با موضوع پرداخته می شود.

عوامل متعددی را به عنوان متغیرهای مستقل تحقیق که در ارتباط با متغیر تابع رضایت شغلی دارند را شناسایی و پیرامون هر کدام بحث نظری و نتایج تحقیقات گذشته بیان می شود. به طور کلی متغیرها و عوامل تاثیر گذار بر رضایت شغلی در سه حوزه فردی و انگیزشی , سازمانی و اجتماعی دسته بندی شده و سپس تمامی متغیرهای مورد نظر در قالب یک مدل منسجم , در ارتباط با متغیر تابع قرار گرفته که هر رابطه نشاندهنده یک فرضیه تحقیق می باشد.

جامعه آماری تحقیق شامل کارکنان کارخانه راد فرمان که با شیوه نمونه گیری تصادفی و بر اساس محاسبات انجام شده از آن ۱۱۰ نفر به عنوان نمونه گرفته شده است.

پس ازجمع آوری اطلاعات مورد نیاز , ابزار آماری متناسب با فرضیه های تحقیق که مهم ترین آنها تحلیل رگرسیون , آزمون Oneway وF  می باشند به کار گرفته شده و نهایتا دیاگرام مسیر , جهت تاثیر گذاری متغیرها بر روی متغیر تابع می باشد.

نتایج نشان می دهد که میانگین میزان رضایت شغلی بین کارکنان ۰۶/۲ میباشد که حاکی از آن است که کارکنان در حد متوسط رضایت دارند.

‌

مقدمه میزان رضایت شغلی و عوامل مؤثر بر آن در کارخانه

ما در جهانی زندگی می کنیم که در آن مرزها بیش از بیش در حال فرو ریختن ودر عصری به سر می بریم که محصولات تکنولوژی ارتباطات لازمه حیات بشری هستند . (آوینی- ۱۳۷۱) و رادیو وتلویزیون از اجزای عالم کنونی  گشته و جایگاه خاصی درآن دارد که اگر این ابزار نبود , عالم علیل و ناقص الخلقه بود.

به عبارت دیگر پیدایش , گسترش و کارکردهای روز افزون رادیو و تلویزیون , بشر امروزی را به نسبتی با تلویزیون کشانیده است که اکنون اگر از او اوصاف بشر بپرسند می شود گفت که بشر عصر ما , جاندار تماشاگر تلویزیون است. و بالاخره آنکه رادیو از تمام رسانه هایی که هست حساستر است , رادیو و تلویزیون می تواند یک مملکت را اصلاح کند ومی تواند به فساد بکشد.(امام خمینی«ره» ۱۳۶۳)

پر واضح است اهمیت هر سازمانی رابطه مثبت و مستقیمی با اهداف آن سازمان دارد یعنی هر قدر اهداف یک سازمان والاتر ومهم تر باشد آن سازمان از درجه اهمیت بیشتری برخوردار است. و نیز هر چقدر یک سازمان از درجه اهمیت بالایی برخودار باشد نیروی انسانی شاغل در آن سازمان جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص می دهد یعنی رضایت یا عدم رضایت آنان در سازمان نقش بسزایی در رسیدن به اهداف سازمانی ایفا می کند.

در بررسی های اولیه «مساله بودن» رضایت کارکنان به چشم می خورد و نشانه هایی از نارضایتی مشهود بود, تحقیق علمی مارا کمک تا بطور دقیق با ابعاد این امر آشنا و بتوانیم با تکیه بر نتایج علمی در جهت تقویت سطح رضایت کارکنان ارائه راهکار نماییم.

طرح مساله تحقیق میزان رضایت شغلی

عوامل موثر بر رضایت شغلی کدامند؟

که برای درک بهتر آنرا به دو سوال تقسیم می کنیم:

• کارکنان کارخانه رادفرمان تاچه میزان از شغل خود راضی هستند؟
• عوامل تاثیر گذار برمیزان رضایت شغلی آنان کدامند؟

درهمه جوامع کار به معنای فعالیتی که بوسیله آن انسانها از محیط پیرامون خود بهره می گیرند و بدین سان بقای خود را تامین می کنند.(گیدنز ۱۳۷۴ص۷۸۸) بیش ازهر نوع فعالیت دیگری بخش عمده زندگی اکثر مردم را اشغال می کند.

امروزه بدون داشتن یک شغل , زندگی میسر نیست و هر فردی نیازمند داشتن یک شغل است تا بتواند به سازمانی وابسته شده و در جامعه جایگاهی داشته باشد . صرفنظر از اینکه شغل افراد چه باشد : آنان نسبت به آن احساسات ارزیابی دارند. آنان از برخی وجوه کار خود یا خوششان می آید و یا بدشان ونسبت به مطلوبیت آنچه که انجام می دهند نظری کلی دارند.

بیان و طرح مسئله برای هر محقق همراه با پاسخهای فرضی است که تا حدودی قانع کننده اند اما از آنجا که در کارهای علمی , رسیدن به یک پاسخ عینی که به طور بین افرادی مطرح می شود مشکل است.

در میان برجستگان جوامع کاری صنعتی پیشرفته, این باور همگانی وجود دارد که در نیم سده اخیر, محیطهای کار به رغم بهبود شرایط فیزیکی کار در اکثر سطوح از تحمل پذیری کمتری برخوردار بوده است. دوران استعمار کارگران در محیطی غیر انسانی؛تا حدی به سر آمده است, اما خطرهای کاری آن دوران و در نتیجه آن, تحقیرمقام انسان, جای خود را به خطراتی نامملوس تر و پنهان داده است.

چکیده این باور بر تصدیق این واقعیت استوار است که گرچه تقاضا برای نیروی کاری به لحاظ صنعتی شدن وپیشرفت تکنولوژی , تغییر یافته ونیز مشخصه نیروی کاری به دلیل آموزش بیشتر , از مهارت وبهره وری بالاتری برخوردار شده است, تغییر در تقاضا برای مهارتهای کاری به موازات تغییردر مشخصه نیروی کار توسعه نیافته است.

بنابراین, از بخش عمده کارگران , درهمه سطوح , خواسته می شود وظایف خود را به شیوه ای فاقد هویت انسانی , یا شاید ماهیتا تنش آفرین , در محیطی بیگانه, محدود واز نظر اجتماعی  تحت فشار, انجام دهند. در نتیجه کار در چنین شرایطی منجر به نارضایتمندی شخصی, یا حتی بیماری , ناآرامیهای اجتماعی واختلال اقتصادی می شود.

ابعاد رضایت شغلی

«رضایت شغلی را عبارت از نگرش آگاهانه مثبت و کلی فرد نسبت به شغل خویش تعریف نمودیم. در واقع خشنودی و رضایت شغلی یک نگرش کلی فرد نسبت به شغلش, یک مفهوم کلی و یکپارچه است.

اگر چه این مفهوم سازی منکر این واقیت نیست که این نگرش کلی, چند بعدی می باشد. فرض این است که اشخاص قادرند جنبه های خاصی را که از شغلشان رضایت دارند در مقابل جنبه هایی که نا رضایتی دارند, میزان (بالانس) کنند و به یک نگرش مرکبی از شغل به صورت یک کل برسند» .(kalleberg- (1977-p126

کندال و اسمیت به ابعاد پنجگانه شغلی اشاره کرده اند, که میتوان رضایت هر فرد را در ارتباط با این ابعاد پنجگانه شغلی به دست آورد.ابعاد شغلی عبارتند از:

• ماهیت کار, به معنای خصوصیات, شرایط و ویژگیهای که در شغل فرد وجود دارد.
• حقوق و دستمزد: مقدار اجرت مالی که فرد دریافت می کند و درجه ای که دستمزدش را در مقابل دیگران منصفانه میداند.
• فرصتهای ارتقاء و پیشرفت: فرصت پیشرفت و ارتقاء هر فرد در سلسله مراتب شغلی و سازمانی.
• سر پرستی و مدیریت: رابطه متقابل سرپرست با فرد شاغل و توانایی مدیریت در حمایتها.
• همکاران شغلی: درجه ای که همکاران فرد کارا هستند و از بعد اجتماعی حامی او به شمار می روند نتیجه این بحث آن است که رضایت شغلی هم شامل آن نگرش کلی می گردد و هم شامل ابعاد شغل می شود, فردی ممکن است نسبت به برخی ابعاد شغل رضایت نداشته باشد ولی به صورت کلی از شغل راضی باشد.مثلا فرد فقط از مسئول مستقیم خود ناراضی باشد.

رضایت شغلی به عنوان متغیر وابسته

مفهوم رضایت شغلی با دو شکل متفاوت در مطالعات علمی به کار رفته است:

الف- « رضایت شغلی به عنوان متغیر مستقل»

ب- « رضایت شغلی به عنوان متغیر وابسته»

وقتی رضایت شغلی یک متغیر مستقل شد این سئوال طرح می شود که تغییرات در رضایت شغلی چه نتایج و اثراتی بر متغیرهای دیگر مثل کارآیی, بهره وری, کاهش غیبت و ترک شغل و…دارد؟

هنگامی که رضایت شغلی را به عنوان متغیروابسته مطالعه می کنیم این سئوال مطرح می شود که چه متغیرهای, رضایت شغلی را تبیین می کنند. در این جاست که نظریات شغلی طرح می شوند. مشهور است که آغاز تحقیقات سیستماتیک بر پایه تئوری روابط انسانی, در حقیقت به سال ۱۹۲۷ بر می گردد, زمانی که « آلتون مایو» و همکارانش به تحقیق در کارخانه وسترن الکتریک شیکاگو پرداختند و اهمیت روابط انسان در محیط کار و برتری آن بر پاداشهای مادی خاطر نشان کردند.

از آن زمان به بعد تحقیقات متعددی در ابعاد مختلف کار و شغل صورت گرفت. ولی به قول وکسلی و یوکی « اگر چه درباره رضایت شغلی پژوهشهای گوناگونی و گسترده ای انجام گرفته و نظریات نسبتا قوی و مبتنی بر واقیت در سطح وسیعی ارائه شده است با این وجود در حال حاضر یک نظریه جامع از رضایت شغلی که بتواند یافته های پژوهشی گوناگون را در خود جمع نماید, وجود ندارد.»

فهرست منابع

۱- روانشناسی کاربردی: از کمپ, استورات۱۳۷۰ ترجمه  فرهاد-مشهد

۲- تفکر نظری در جامعه شناسی: اسکِِید م, ویلیام ترجمه حاضری-علی محمد۱۳۷۲

۳- سازمان و مدیریت سیستم و رفتار سازمانی: اقتداری,علی محمد۱۳۷۰

۴- روانشناسی تربیتی: پارسا, محمد۱۳۷۴

۵- روابط انسانی در مدیریت: پرهیزکار,کمال۱۳۶۸

۶- پیدایش نظریه جامعه شناسی: ترنروبیگلی ترجمه مهساییزاده-عبداللهی۱۳۷۱

۷- جامعه شناسی کاروشغل: توسلی,غلامعباس۱۳۷۵

۸-  جامعه شناسی نظم: چلبی, مسعود۱۳۷۵

۹- تعهد کار: چلبی, مسعود۱۳۷۶فصلنامه پژوهش سال دوم شماره ۵

۱۰- عوامل وشالوده های گرایش به کار: حبیبی,محمد فصلنامه پژوهش

۱۱-چگونه می توان با تلویؤیون کنار آمد:داوری ارکانی ۱۳۷۴  ۵۳-۴۷

۱۲- پیمایش درتحقیقات اجتماعی:دواس ,دی ای ترجمه نایبی – هوشنگ ۱۳۷۶

۱۳- رفتارانسانی درکار,رفتارسازمانی:دیویس,ونیواستورم,جان ترجمه طوسی – محمد علی۱۳۷۳

۱۴- درآمدی برجامعه:رابرتسون,یان ترجمه بهروان – حسین- مشهد ۱۳۷۲

۱۵- مبانی رفتارسازمانی:رابیتز, استیفن ترجمه کبیری – قاسم- ۱۳۶۹

۱۶- مدیریت رفتارسازمانی:رضائیان,علی۱۳۷۲

۱۷- آنهومی یا آشفتگی اجتماعی: رفیع پور, فرامرز۱۳۷۸

۱۸- روانشناسی کاربردی برای مدیران تهران:ساعتچی ۱۳۷۴

       ۱۹- روشهای تحقیق در علوم انسانی: عبداللهی.