بررسی نقش نیتریک اکساید در تحمل به مرفین در موشهای صحرایی تخمدان برداری شده

تعداد صفحات: ۱۶۵ | قابل ویرایش

فهرست

چکیده

در مطالعه حاضر نقش نیتریک اکساید در تحمل به مرفین در موشهای صحرائی تخمدان برداری شده مورد بررسی قرار گرفت. تعداد ۹۰ سر موش صحرائی ماده تهیه و به ۱۰ گروه تقسیم شدند.

۱- گروه کنترل(Sham)

۲- کنترل- تحمل

Tol) Sham-) 3-گروه اوارکتومی (OVX)

۴ – گروه اوارکتومی – تحمل (Tol- OVX )

۶،۵و ۷-گروههای اوارکتومی تحت درمان با ال آرژنین(۵۰،۱۰ و۲۰۰  Mg/kg) (Tol – LA)

۸ و ۹- گروههای اوارکتومی تحت درمان با ال نیم(۱۰ و ۵۰) (Tol – LN). گروه های ۳ تا ۹ اوارکتومی شدند.

۸ هفته بعد از تخمدان برداری،  تحمل به مرفین در گروههای ۲ و ۴ تا ۹  از طریق تزریق داخل صفاقی ۲۰ میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن مرفین در طی ۴ روز  ایجادشد. حیوانات گروه ۶،۵ و ۷ همزمان با ایجد تولرانس ۵۰،۱۰ و ۲۰۰ میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن ال آرژنین دریافت کردند. حیوانات گروه ۹ ، ۸ همزمان با دریافت ۲۰ میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن مرفین، ۱۰ و ۵۰ میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن ال نیم دریافت کردند.

سنجش درد بوسیله تست صفحه داغ (Hot plate ) انجام گرفت. در روز پنجم، ابتدا از حیوانات ثبت پایه گرفته شد سپس حیوانات ۵ میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن مرفین دریافت کردند و اثرات ضد دردی هر ۱۰ دقیقه بررسی شد.

نتایج نشان داد که زمان واکنش به درد بعد از تزریق ۵ میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن مرفین نسبت به زمان پایه در گروه کنترل و اوارکتومی بالا بود اما تفاوتی در گروههای کنترل – تحمل و اورکتومی – تحمل وجود نداشت. اگرچه زمان واکنش به درد بعد از تزریق ۵ میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن مرفین در گروه کنترل از گروه اوارکتومی بالاتر بود. اما تفاوتی بین گروههای کنترل- تحمل و اوارکتومی – تحمل مشاهده نشد.

معرفی و بیان مسئله پژوهش

یکی از مشکلات اصلی استفاده از داروهای اوپیوئیدی از جمله مرفین ایجاد تحمل به خواص ضد دردی این داروها می باشد. با وجود انجام تحقیقات بسیار متعدد، مکانیسم دقیق تولرانس به خوبی مشخص نشده است(۳۹) و بنابراین راه حل مناسبی هم برای مقابله با این مشکل ارائه نشده است.

مطالعات متعدد میانجی های عصبی مختلفی را دراین پدیده دخیل دانسته اند. به عنوان مثال Zhu و همکارانش، Herman  و همکارانش نشان دادند که گلوتامات در این پدیده نقش مهمی دارد.

Maller و همکاران و Sousa و همکاران نشان دادند که  که نیتریک اکساید می تواند در درد نقش داشته باشد. یک سری مطالعات نیز نشان دادند که نیتریک اکساید در اثر ضد دردی مرفین نقش دارد(۴۵). مطالعات  دیگر نشان دادند که نیتریک اکساید در پدیده تحمل به اوپیوئیدها می تواند نقش داشته باشد(۴۵).

اگرچه که نتایج مطالعات متعدد ضد و نقیض می باشد. در یک مطالعه  Adams و همکارانش نشان دادند که مهار کننده های آنزیم NOS تحمل به مرفین را کاهش می دهد(۲) در حالیکه در مطالعه دیگری  Patakiو همکارا نش نشان دادند که افزایش تولید نیتریک اکساید تحمل به مرفین را کاهش می دهد(۶۶). تداخل عمل مرفین با نیتریک اکساید در بسیاری از اعمال فیزیولوژیک دیگر نیز نشان داده شده است(۴۰).

مطالعات متعدد به نقش هورمونهای جنسی در سیستم عصبی مرکزی پرداخته اند. در این میان بعضی مطالعات وجود دارند که به بررسی نقش هورمونهای جنسی در اثرات ضد دردی مرفین و  تحمل به اثرات ضد دردی مرفین پرداخته اند(۳۵).

هورمونهای استروئیدی

استروژن و پروژستین ها از استروئیدهای تخمدانی مهم در جنس ماده بشمار می‌روند که طی روندهای متابولیک از کلسترول و تا مقداری از استیل کوانزیم A سنتز می‌شوند. فقط سه استروژن به مقادیر قابل ملاحظه ای در پلاسمای زن و جود دارند که عبارتند از: بتا-استرادیول ، استرون واستریول.

این هورمونها در تعداد گروه OH و محل قرار گیری آنها با یکدیگر تفاوت دارند(۳۱). استریول یک استروژن ضعیف بوده و یک فراورده اکسیداتیو است که از استرادیول و استرون مشتق می شود و عمل تبدیل  به طور عمده در کبد  به انجام می رسد(۳۱). مهمترین استروژن بتا-استرادیول است ولی در بارداری میزان استریول بالا می باشد و با سلامت جنین و جفت مادر ارتباط دارد.

استروژنها ۱۸ کربنه هستند واز بنزنی شدن حلقه A آندروژن ها پدید می آیند. بنابر این به نام فنیل استروئید ها شناخته می شوند(۳۱). پروژسترون مهمترین پروژستینها می باشد. اما باید دانست که مقدار کمی از یک پروژستین دیگر موسوم به ۱۷-آلفا – هیدروکسی پروژسترون نیز همراه با پروژسترون ترشح می شود و عملا دارای همان اثرات است.

پروژسترون ۲۱ اتم کربن دارد  و استروئیدی است که از پرگننولون تشکیل می شود و محل ترشح آن جسم زرد می باشد. استروژن برای رشد مخاط رحم و ذخیره گلیکوژن ضروری است و مانع دفع تخمک می شود.

محل ترشح هورمونهای جنسی زنانه

در زنان طبیعی غیر آبستن استروژن ها به مقادیر عمده فقط به وسیله تخمدان ها ترشح می شوند اگر چه مقدار بسیار کمی نیز به وسیله قسمت قشری غدد فوق کلیوی ترشح می گردد (۳۱).

استروژن اصلی مترشحه شده از تخمدانها  بتا – استرادیول است. مقادیر اندکی از استرون نیز ترشح می شود اما قسمت اعظم استرون در بافت های محیطی از آندروژن های  مترشحه توسط قشر فوق کلیوی و سلولهای تکی تخمدانها تشکیل می شود.

درزن طبیعی غیرآبستن، پروژسترون به مقادیر قابل ملاحظه ای فقط در جریان نیمه آخر هر دوره تخمدانی بوسیله جسم زرد ترشح می شود(۳۱).

منابع

1. Acheson, A. Waraczynski,M.,Perkins,M.; lesions and inactivation implicate dorsolateral hindbrain I MFB self administration.Physiol.Behave (2000) 71(1-2) :159-171.

2. Adams, M.L. Kalicki J.M, Meyer. E.R and CiceroJ; Inhibition of the morphine withdrawal syndrome by nitric oxide inhibitor. N-nitro–arginine methyl ester. (1993) 52(22):245-249.

3. Amandusson, A, Hermanson ,O. Blomqvist A; Colocalization of oestrogen receptor immunoreactivity and preproenkephalin mRNA expression to neurons in the superficial laminae of the spinal and medullary dorsal horn of rats. Eur J Neurosci (1996) 8(11):2440–۲۴۴۵.

4. Archer JS, Love-Geffen TE, Herbst-Damm KL, Swinney DA, Chang JR. Effect of estradiol versus estradiol and testosterone on brain-activation patterns in postmenopausal women. (2006 )13(3):528-37.

5. Bach, y. Rita, P. Neurotransmission in the brain by diffusion through the extracellular fluid. Report. (1993) 4: 343-350.

6. Barclay,S. R, Hading,C. Differential modulation of monomania levels and turn over ates by estrogen and/or androgen in hypothalamic and vocal control nuclei of male zebra fiches, Brain Res. (1990) 523(2): 251-262.