تعداد صفحات: ۵۸ | قابل ویرایش
بهداشت آب
بهداشت آب موضوعی بسیار مهم در بهداشت عمومی و مدیریت سلامت میباشد. قبل از پرداختن به راه کارهای عملی استحصال، انتقال، بهسازی و توزیع آن لازم است این عنصر حیاتی موثر بر سلامت و مرتبط با توسعه پایدار، شناخته شود.
شناخت آب از نظر کیفیت و کمیت و چگونگی حصول آن قدمی اساسی در جهت بهینه سازی مصرف آن میباشد. اگر چه بیش از سه چهارم کره زمین را آب فرا گرفته است، سهم قلیلی از آبهای موجود، برای مصارف بهداشتی و کشاورزی، قابل استفاده است. زیرا حدود ۳/۹۷ درصد اقیانوسها و ۱/۲ درصد یخهای قطبی و ۶/۰ درصد دریاچه ها و رودخانه و آبهای زیرزمینی وجود دارد که حدود ۳۶/۰ درصد کل منابع آب میباشد. آب اقیانوسها، دریاها و اغلب دریاچه ها و بسیاری از منابع آب زیرزمینی به علت شوری بیش از حد و داشتن املاح معدنی برای مقاصد بهداشتی، کشاورزی و صنعتی، غیرقابل استفاده میباشند.
آب ماده حیاتی است که بطور یکنواخت در سطح کره زمین موجود نمیباشد. در نتیجه بسیاری از نقاط کره زمین با کمبود آب مواجه است. حرکت مداوم بخار آب به هوا و برگشت آن به زمین را گردش آب در طبیعت مینامند.
آب سالم و پاکیزه
آب آشامیدنی، علاوه بر سالم بودن لازم است پاکیزه نیز باشد. زیرا آب سالم وکدر یا بامزه نامطلوب و داشتن رنگ، ممکن است مورد اعتراض مصرف کننده قرار گرفته و مصرف کننده به طرف آب به ظاهر پاکیزه ای گرایش پیدا کند که از نظر کیفیت شیمیایی و میکروبی، نامطلوب باشد. آب سالم آبی است که حتی در درازمدت مصرف آن خطری برای مصرف کننده ایجاد نکند.
توصیه میشود آب آشامیدنی نه تنها کاملا سالم باشد بلکه باید ” پاکیزه” یعنی مورد پسند مصرف کننده هم باشد. چنین آبی را میتوان ” پذیرفتنی” یا ” نوشیدنی” تلقی نمود. آب آشامیدنی از طریق تعیین کیفیت فیزیکوشیمیایی ومیکروب شناختی ارزیابی وانتخاب میگردد.
آزمایش جارتست
یکی از آزمایشات فیزیکی که بر روی آب انجام می شود آزمایش جارتست است.
که در این روش ابتدا میزان کدورت و PH آب را توسط دستگاه کدورت سنج و PH متر اندازه می گیریم سپس دستگاه جارتست را راه اندازی می کنیم به گونه ای که ۶ عدد بشر ۱۰۰۰ میلی لیتری که تمیز و شسته شده است را از آب شیر به میزان ۱لیتر پر می کنیم و بشرهای شماره بندی شده از ۱ تا ۶ را در دستگاه جار تست قرار می دهیم طوری که در زیر همزن ها باشد و سپس به هر کدام از بشر های حاوی آب به میزان ۰.۰۱ میلی گرم یا ۱۰ گرم آهک اضافه می کنیم و به هر کدام از بشرها به ترتیب شماره ی روی آن ماده ی منعقد کننده ی پر کلرید فریک یا ماده ی منعقد کننده ی دیگری بر حسب صدم اضافه می کنیم.
به طور مثال برای بشر اول ۰.۰۱ میلی لیتر و دومی ۰.۰۲میلی لیتر و…با استفاده از سمپلر اضافه می کنیم و در اینجا برای به وجود آمدن حالت چسبندگی به تمام محلول های مورد نظر باید مقداری ماده ی کمک منعقد کننده ی پلی الکترولیت اضافه کنیم .
در این لحظه باید به اندازه ی لخته ی تشکیل شده توجه کنیم که برای بشر اول و دوم ریز و برای بشر سوم و چهارم متوسط و برای بشر پنجم و ششم درشت است و دستگاه را روشن می کنیم و ابتدا دستگاه را روی دور سریع۱۲۰ دور و زمان ۱ دقیقه تنظیم می کنیم وقتی اختلاط صورت گرفت بعد دستگاه را روی دور کند ۴۰ دور و زمان ۲۰ دقیقه تنظیم می کنیم.
آهن
ترکیبهای آهن بیشتر به صورت کربنات آهن و هیدروکربنات آهن و سولفات آهن در آب یافت میشوند.
در آبهای زیرزمینی مقدار ترکیبهای آهن معمولا بیشتر و به مقدار mg/lit3 هم میرسد. ترکیبهای آهن موجود در آب به مقدار نامبرده برای سلامتی زیانآور نیستند ولی مقدار بیش از mg/lit3/0 مزه آب را تغییر میدهد و مقدار mg/lit 1/0 آن کافی است که در کارهای روزمره از قبیل شستشو و نیز در مصرفهای صنعتی به صورت تولید رسوب در لوله، ایجاد زحمت نماید.
در لولههای آبرسانی قدیمی که آبهایی با ترکیبهای آهن از آنها عبور کردهاند از رسوبها و برجستگیهایی از زنگ آهن به بلندی ۲ تا ۳ سانتیمتر دیده شده است که مقطع جریان آب را در لوله کاسته و ضریب مقاومت لوله را در برابر جریان آب و در نتیجه افت فشار را در لوله به شدت زیاد کرده است و حتی در لولههای کم قطر سبب گرفتگی کامل لوله شده است.