مقاله مراحل تهیه قند از چغندر قند

تعداد صفحات: ۲۴ | قابل ویرایش

ماشین خلال (آسیاب)

این دستگاه از چند قسمت تشکیل شده است:

۱-قیف ورودی خلال

۲-صفحه برش (قطر این صفحه به ظرفیت کارخانه بستگی دارد)

۳-قوطی برش دو یا سه تیغه دارد . این تیغه ها قابل تعویض هستند.

۴-نگهدارنده چغندرقند برای اینکه چغندرها با صفحه برش بچرخند و خرد شوند-

۵-دریچه(برای تعویض قوطی های برش و ایغه ها تعبیه شده اند)

۶-قیف زیرین(خلال ها را بر روی می اندازد)

۷-کلاچ الکترومغناطیسی

بعد از مرحله خلال کردن به مهم ترین مرحله استخراج قند در صنعت چغندرقند و نیشکر یفوزیون می رسیم. هدف اصلی از دیفوزیون بدست آوردن شربت خام با حداکثر درجه خلوص و حداقل درجه قند تفاله می باشد. در گذشته برای شربت گیری از چغندرقند آنرا به جوره تبدیل نموده و با استفاده از پرس عصاره شربت را استخراج می کردند ولی امروزه این روش به دلایلی متروک گردیده و دیفوزین جایگزین شده است.

جهت استخراج مواد قندی از بافت چغندرقند یا نیشکر ابتدا لازم است که مواد مذکور بتوانند با عمل دیفوزین از قسمت های داخل آنها به طرف سطح آن نفوذ کنند . با توجه به اینکه سلولهای چغندرقند دارای پرده نیمه تراوا می باشند لذا شربت سلولی به سادگی از درون سلول خارج نمی شود و برای عمل اسمز باید دما را افزایش داد که اصطلاحاً این عمل را کشته شدن غشاء سلولی می نامند.

عوامل موثر بر دیفوزین

۱-دما

دما موجب افزایش سرعت عمل اسمز می شود و هرچه این دما بیشتر شود عمل اسمز با سرعت بیشتری می شود و درصد تفاله قند کاهش می یابد.

تاثیر دما بر میکروبها نیز حائز اهمیت است. چنانچه دمای دیفوزین نامناسب باشد میکروارگانیسم ها شروع به فعالیت می کنند و ساکارز را هیدرولیز نموده در نتیجه قندزیادتری از بین می رود که موجب افزایش مایعات نامعلوم می گردد که قابل محاسبه نیست و برای از بین بردن میکروارگانیسم ها بهترین راه این است که دمای دیفوزین در حداکثر ممکن قرار گیرد.

دیفوزین ها یا دوجداره هستند یا دارای دیگ حرارتی هستند.

خواص دیگ حرارتی

۱-استریل کردن خلال: چون دمای خلال به طور ناگهانی و سریع افزایش می یابد بنابراین میکروارگانیسم ها در اثر شوک حرارتی از بین رفته و خلال استریل می گردد.

۲-انعقاد مواد پروتئینی و تثبیت آن در داخل سلول : چون دمای خلال به سرعت افزایش می یابد بنابراین پروتئین نیز به سرعت منعقد می شود.

ج-تسریع در عمل اسمز: چون دمای خلال سریعاً به ۷۲سانتی گراد می رسد لذا سرعت پرده نیمه تراوا بازشده و عمل اسمز فوراً شروع می شود.

اثرات نرمه در دیفوزیون

نرمه و خلالها بزرگتر از ۱سانتیمتر باعت می گردد که شربت در اواسط دیفوزیون قند خون را از دست داده و در بقیه مسیر دیفوزیون ماده غیرقندی آزاد نمایند و در نتیجه کویسان شربت را کاهش می دهد. بعلاوه نرمه لابه لای چغندرها درشت قرار گرفته و ایجاد انباشتگی در دیفوزیون می نماید و در نتیجه عبور شربت در داخل دیفوزیون را مسدود می نماید و از عبور شربت از دیفوزیون جلوگیری بعمل می آورد.

همانطور که قبلاً گفته شد در ابتدای عمل اسمز شتاب خروج ماده قندی بیشتر از ماده غیرقندی است و هرچه به انتهای عمل اسمز نزدیک می شویم این عمل معکوس می شود با توجه به موارد فوق مشخص می گردد که شربتی که طی عمل اسمز بدست می آید.

درچه خلوص بالاتری از شربت به علت پارگی سلولها و بطور مستقیم خارج می گردد. در اثر ایجاد نرمه سلول های بیشتری از خلال برش خورده و شربت درون سلول بطور مستقیم وارد شربت شود. علاوه بر سطح تمامی دیواره های سلول ناشی از برش با آب بیشتر بوده و درنتیجه مواد تشکیل دهنده دیوار سلولی مانند پکتین بیشتر در شربت حل می شود. بنابراین کویسان شربت بیشتر می شود و ثانیاً خلالهای ایجاد انباشتگی ننموده و به صورت شبکه در می آید و در نتیجه شربت براحتی از لابه لای خلال ها عبور می نماید.

دستگاه تفاله خشک کن

تفاله خشک کن استوانه بسیار بزرگ بوده که طول حدود ۲۰-۱۵متر و قطر ۳-۲متر دارد . صفحات بهم قفل شده داشته که در واقع جداسازی توده تفاله را انجام می دهد و آنها را به صورت پرک در می آورد . دمای مشعل حدود ۹۰۰ سانتی گراد است.

چون تفاله ۷۸% آب دارد از اینرو آب در دمای ۱۰۰ می جوشد .پس هر چه دما بالا باشد به علت رطوبت بالا تفاله آتش نمی گیرد و در انتها رفته رفته مقدار دما به ۱۵۰ کاهش می یابد  که در انتها تفاله خشک کن مقدار رطوبت تفاله را نیز کاهش می دهد در سیکلون که بخشی از تفاله خشک کن می باشد فن وجود دارد و مکش ایجاد می شود و تفاله وارد هیلس می شود و هوا نیز از سیلکون خارج می گردد . رطوبت تفاله خشک ۱۲-۱۰% است.

اگر رطوبت تفاله خشک شده به بیش از ۱۲-۱۰% برسد در نتیجه چون تفاله خشک تا لحظه فروش مدتی در انبار نگهداری می شود ارتفاع تفاله در انابر تفاله نسبتاً زیاد می باشد. لذا میکروارگانیسم ها در اثر رطوبت زیاد فعالیت نموده و با مصرف تفاله ها ایجاد گرما می نماید و اگر گرمای مذکور باعث افزایش دمای هوای داخل توده تفاله گردد و گاهی اوقات دما آنقدر افزایش می یابد که باعث آتش سوزی در انبار تفاله می گردد.

منابع

۱-بازدید علمی از کارخانه قند  جوین

۲-کتاب تکنولوژی قند- نوشته مهندس رضا اسماعیل زاده