تعداد صفحات: ۲۵ | قابل ویرایش
طبقه بندی انواع سردخانه ها
سردخانه ها بر دو نوع میباشد:
۳-۱- سردخانه متحرک
۳-۲- سردخانه ثابت ـ سردخانه ثابت مجموعهایست از ساختمان و تاسیسات مناسب که بتواند مصنوعأ شرایط خاصی نگهداری کالای مورد نظر ( مواد خوراکی و فاسد شدنی ) رااز نظر رطوبت نسبی و درجه حرارت و در صورت لزومشرایط اختصاصی مربوط تامین نماید و درجه حرارت و در صورت لزوم شرایط اختصاصی مربوط تامین نماید.
۳-۲-۱- سردخانه تولیدی ـ در نقاط تولید مواد غذایی و محصولات کشاورزی برای جنس یا اجناس بخصوصی طرح وساخته میشود.
۳-۲-۲- سردخانه ذخیرهای – نزدیک به محلهای مصرف ویاتولید ساخته میشود تنوع کالا درآن معمولا ” زیاد نیست کالای مورد نظر را میتوان در آن نزدیک به حداکثر زمان نگهداری توصیه شده در استانداردهای مربوط ذخیره نمود دفعات ورود وخروج سالیانه کالا درسردخانه کم میباشد.
۳-۲-۳- سردخانه توزیعی – در مراکز مصرف ویا نزدیک به آن قرار دارد . دفعات ورود وخروج وتنوع کالا در آن زیاد است.
۳-۲-۴- سردخانه ترانزیتی – در نقاط گمرکی ونقاطی که وسیله حمل و نقل تغییر میباید ساخته میشود . ورود وخروج کالا در آن معمولا ” در محصولات بزرگ صورت میگیرد . مدت نگهداری کالا در آن معمولا ” کوتاه است.
۳-۲-۵- سردخانههای اختصاصی – این سردخانهها معمولا ” در جوار هتلها , رستورانها , سوپر مارکتها , بیمارستانها وسایر مراکز کم مصرف ساخته میشود . ظرفیت این نوع سردخانه خاص نگهداری در این نوع سردخانهها مشمول مقررات این استاندارد نمیباشد . لکن ملزم به رعایت مقررات خاص مراجع قانونی کشور در مورد حفظ بهداشت ونگهداری مواد غذایی میباشد.
ساختمان سردخانه
۳-۱- موقعیت محل سردخانه
۴-۱-۱- امکان داشتن جاده یا راه ارتباطی مناسب با نوع سردخانه ودسترسی به آب وبرق وتلفن وغیره ۴-۱-۲- مناسب بودن محلاز نقطه نظر عدم مزاحمت جانوران وحشرات موذی ومیکروبهای آلوده
۴-۱-۳- مناسب بودن محل از لحاظ قرار نگرفتن در سیل
۴-۱-۴- سردخانه با توجه به جهت وزش بادهای محلی از مراکز وواحدهائی که بنحوی موجب آلودگی هوا ومحیط میشوند میبایستی کافی داشته باشد .
۴-۱-۵- حتی الامکان سعی شود که در محل ساختمان سردخانه سطح سفره آب زیرزمینی پائین باشد .
۴-۲- طرح معماری – پس از انتخاب محل سردخانه باتوجه به مندرجات بند ۴-۱- ساخت زمین سردخانه بر اساس ظرفیت مورد نظر ورعایت نکات زیر تعیین میگردد .
۴-۲-۱- در تعیین سطح زمین مورد نیاز برای سردخانه با توجه به ظرفیت ونوع سرد خانه میبایستی علاوه بر سطح زیر بنای قسمتهای سردخانه زمین کافی برای بارگیری وتخلیه ومانوروسایل نقلیه در نظر گرفته شود ضمنا ” با توجه به امکانات خدماتی محل ونوع سردخانه پارکینگ وساختمانهای جنبی از قبیل نگهبانی , توالت عمومی , دفتر و همچنین محل مسکونی برای کارکنان سردخانه ومحل باسکول ومحوطه جهت فضای سبز وغیره پیش بینی گردد .
۴-۲-۲- استقرار وتوزیع زمین بنحویست که تسهیلات زیر در آن فراهم میگردد.
تاسیسات و تجهیزات
۵-۱- تجهیزات تخلیه و بارگیری استفاده از این وسایل بستگی به حجم سردخانه , نوع کالا و چگونگی انبار کالا و جنبههای اقتصادی و غیره دارد .
تجهیزات مزبور بایستی بتواند در درجه حرارت و رطوبت سردخانه کار نماید و چنانچه ازتجهیزات موتوری استفاده شود نیروی محرک آنها بایستی از نوع الکتریکی باشد تا از آلودگی محیط توسط گازهای حاصل از احتراق جلوگیری گردد .
۵-۲- تجهیزات تولید و توزیع سرما ـ تجهیزات تولید و توزیع سرما عبارتند از :
کمپرسور کندانسور , برج خنک کن , مخازن محتوی مواد مبرد تبخیر کنندهها ( اواپراتورها ) پمپها و سایر وسایل مربوطه . تجهیزات تولید و توزیع سرما بایستی برای حداکثر بار برودتی سردخانه طرح ریزی شود .
۵-۲-۱- کمپرسور ـ امروز متداولترین روش تولید سرما در سردخانهها استفاده از کمپرسور است .
تعداد و قدرت کمپرسورها میبایست با توجه به بار برودتی ناشی از استفاده از حداکثر ظرفیت سردخانه در نظر گرفته شود . درجه تنظیم ظرفیت کمپرسور باید بنحوی تعیین گردد که در بدترین شرایط بهرهبرداری بخصوص موقعی که بار برودتی بحداقل می‌رسد کمپرسورها در شرایط صحیح و اقتصادی مقرون به صرفه کار نماید . تولید و توزیع سرما در سردخانه معمولا بدو طریق صورت میگیرد .
۵-۲-۱-۱- سیستم مرکزی ـ در این سیستم کلیه و یا تعدادی از اطاقها از یک مدار ساده و یا مرکب تغذیه میشود . در این سیستم وجود کمپرسور یدکی بصورت نصب شده الزامی است.
بهداشت و نگهداری
۸-۱- توصیه میگردد یک حوضچه مورب بلافاصله پس از درب ورود اصلی سردخانه که باید با یک ماده ضد عفونی کننده از قبیل پرکلرین پر گردیده ساخته شود تا وسائط نقلیه مجبور به عبور از آن گردد .
۸-۲- در سردخانههای ترانزیتی و توزیعی حداقل هر ششماه یکبار و در سایر انواع سردخانهها پس از هر بار تخلیه کامل هر اطاق , اطاق مزبور باید ضد عفونی و شستشو گردد .
۸-۳- جزو وسایل و تجهیزات مورد لزوم جهت کنترل درجه حرارت عمق کالای نگهداری شده ترمومتر سوزنی ( سونهدار ) در سردخانههائی که دارای تونل انجماد میباشد پیشنهاد میگردد .
۸-۴- روش چیدن محصولات در سردخانه بایستی با توجه به استانداردهای مربوطه که قبلا تصویب شده است بوده و رعایت آن اجباریست .
۸-۵- مدت نگهداری و ضوابط مربوط به روشهای نگهداری مواد غذایی نیز بایستی منطبق با استانداردهای مربوطه باشد .
۸-۶- هر سردخانه بایستی دارای مسئول بهداشت فنی بوده که دارای تحصیلات و تخصص در رشتههای مربوط به مواد غذایی ( صنایع غذایی ـ کشاورزی ـ تغذیه ) بوده و صلاحیت این فرد یا افراد برای احراز این سمت میباید مورد تائید وزارت بهداری و بهزیستی ( اداره کل نظارت بر مواد خوراکی و آشامیدنی ) باشد.
