تحقیق بررسی ارتباط بین نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار و اندازه شرکت با بازده سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

تعداد صفحات: ۱۲۹ | قابل ویرایش

چکیده

این تحقیق که به عنوان بررسی ارتباط بین نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار و اندازه شرکت با بازده سهام در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انجام شده است ، کوشیده است تا ارتباط بین نسبت و اندازه با بازده سهام را ارزیابی نماید .نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام  از تقسیم کل حقوق صاحبان سهام برقیمت سهام در تعداد سهام آخردوره بدست می آید، و اندازه شرکت از دو روش زیر بدست آمده است : ۱.فروش خالص ۲. ارزش بازار سهام

 بازده سهام از تفاوت ارزش بازار هر سهم در طی یک دوره یکساله  و وجوه نقد حاصله از سود تقسیمی که برقیمت بازار اول دوره هر سهم تقسیم شده باشد ،بدست می آید.

به لحاظ اینکه بازده سهام یکی از مهمترین معیارهای ارزیابی سهامداران می باشد در صورت تائید این ارتباط خواهیم توانست نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام  و اندازه شرکت  را به عنوان معیارهایی برای سنجش بازده و یا پیش بینی بازده شرکت استفاده نمائیم . دراین رابطه پس از جمع آوری اطلاعات ،با استفاده از جداول توافقی ( آزمون کای ـ دو ) و مدلهای رگرسیون خطی ارتباط بین متغیرها بررسی شد.

تعریف موضوع

بورس به معنای بازار است که نام شخصی از اهالی بلژیک بوده است و مردم در مقابل خانه او به داد و ستد کالا و اوراق بهادار می پرداخته و از آن زمان تاکنون ( قرن پانزدهم میلادی )، بورس به بازار متشکل و سازمان یافته ای اطلاق می شود که در آن کالاهای مشخصی تحت ضوابط معین مورد معامله قرار می گیرند.

با نگاهی کوتاه به تاریخچه بورس در جهان ، مشخص می شود که  پانصد سال از تشکیل اولین بورس می گذردو کشور ما با تجربه ای بیست و چند ساله در ابتدای راه بوده و نیازمند فراگیری است تا پیشرفت مطلوب و سالمی را حاصل سازد.

پرداختن به امر تحقیقات و انجام تجزیه و تحلیل های همه جانبه مالی ، اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی  در خصوص اوراق بهادار سرعت رشد و شکوفایی این بازار را که یکی از ابزارهای اصلی و پراهمیت در مقوله خصوصی سازی است تحقق می بخشد.

از طرفی در مملکت ما خریداران اوراق بهادار با مشکلات اساسی در تصمیم گیری در انتخاب سهام شرکتها روبرو می باشند ، لذا هر گونه تحقیقاتی که بتواند به سرمایه گذاران کمک کند تا آنان تصمیم بهینه خود را اتخاذ نمایند ،  مسلماً باعث پیشرفت مطلوب بازار سرمایه خواهد شد . بازده سهام شاخص مهمی برای سرمایه گذاران بالقوه و بالفعل می باشد این تحقیق به بررسی ارتباط بین نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام و اندازه شرکت با بازده سهام در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد.

پیشینه تحقیق

هاریس و مارستون در سال  ۱۹۹۵ تاثیر نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار  (BV/MV) را با بازده سنجیدند وتأثیر بتا را نیز آزمودند . ابتدا از تحقیقات فاما و فرنچ (Fama & Freneh) که دوره زمانی تحقیق آنها ۱۹۶۳ لغایت  ۱۹۹۰ می باشد استفاده کردند .

فاما و فرنچ نتیجه گیری کرده بودند که بازده از طریق بتا توضیح داده نخواهد شد و آنان ترجیح داده بودند که از دو متغیر قابل اندازه گیری بنام اندازه شرکت و ارزش دفتری به ارزش بازار استفاده نمایند و تحقیقات آنان نشان داد که تأثیر نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار  (BV/MV) نقش بزرگتری در توضیح بازده سهام دارد که البته این  تأثیر ابتدا در آمریکا آزمون گردید.

ولی بعدها « چان و  هامو» (Chan & Hamae) تأثیر این دو عامل را در کشورهای دیگر مطالعه کردند واهمیت  BV/MV را در ژاپن پیدا کردند ، بعد از یک سری آزمایشات فشرده از دوره  ۸۸-۱۹۶۷ آنها نتیجه گرفتند که اهمیت زیادی بین بازده و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار و بازده جریانات نقدی در ژاپن  وجود دارد و تأثیر BV/MV از متغیرهای دیگر بیشتر است .

تحقیقات بعدی نشان داد که تأثیر  به آمریکا و ژاپن محدود نمی گردد ، بلکه شواهد و تحقیقات دیگر در آلمان و فرانسه نیز تأثیر آن را تائید می کند . فاما و فرنچ بیان نمودند که  شرکتهایی که  بالاتری دارند ،‌ریسک بالاتری نیز دارند.

نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام

بیشتر تحقیقات به اهمیت نقش (BV/MV) تاکید دارند .ارزش دفتری  BV از جمع  کل حقوق صاحبان سهام که در تراز نامه عنوان شده است حاصل می شود و ارزش بازار سهام  (MV) از ارزش بازار ( قیمت تابلو ) در تعداد  سهام بدست می آید . تاکنون تحقیقات زیادی برروی نسبت BV/MV انجام شده است از قبیل تحقیقات فاما و فرنچ و همچنین هاریس و مارستون در سال  ۱۹۹۵ و پونتیف و اسکال در سال  ۱۹۹۷ و اندرسن و گارسیا در سال  ۲۰۰۱ که در بخشهای بعدی در این باره توضیح داده خواهد شد.

شرکتهایی که نسبت  BV/MV بزرگتری دارند احتمالاً ریسک بیشتری هم خواهند داشت ، زیرا با یک شوک در بازار مقدار MV مساوی  BV و یا نزدیک به  BV خواهد شد. پس منطقاً می توان اینگونه حدس زد که   بزرگتر ریسک بیشتری را به همراه دارد و ریسک بیشتر مستلزم بازده بیشتر است.

از دیدگاهی دیگر می توان عنوان داشت هر چقدر این نسبت کوچکتر باشد می تواند نشانگر این موضوع باشد که مدت زمان زیادی از تأسیس شرکت گذشته و از آنجائیکه اکثر قریب به اتفاق  شرکتها به علت مسائل مالیاتی نمی خواهند دارائیها را تجدید ارزیابی نمایند لذا این موضوع باعث تفاوت فاحش بین MV و BV می شود.