پایان نامه بررسی آثار حد نوسان قیمت سهام در بورس اوراق بهادار ایران

تعداد صفحات: ۱۱۵ | قابل ویرایش

خلاصه تحقیق

محققان در زمینه آثار اعمال حد نوسان قیمت سهام نظریات متفاوتی دارند وهنوز در تحقیقات انجام شده آثار مثبت یا منفی ناشی از اعمال حد نوسان قیمت سهام به طور قطعی به اثبات نرسیده است و نظریه واحدی در این زمینه وجود ندارد.

حامیان اعمال حد نوسان قیمت سهام ادعا می کنند که اعمال این محدودیت ها باعث کاهش نوسان قیمت سهام شده،با عکس العمل بیش از اندازه سهامداران مقابله نموده ودر انجام معاملات مداخله نمی کند.

در حالی که منتقدان ادعا می کنندکه حد نوسان قیمت سهام باعث نوسان بیشتر قیمت سهام در روزهای آتی شده (فرضیه تسری نوسانات)، از رسیدن قیمت سهام به سطح تعادلی ممانعت به عمل می آورد (فرضیه عکس العمل بیش از اندازه) و به واسطه محدود کردن قیمت سهام در انجام معاملات مداخله می نماید(فرضیه مداخله در معاملات).

در این تحقیق سعی شد با انجام تحقیقات مشابه آنچه که در سایر کشورها انجام شده به آثار مثبت یا منفی حد نوسان اشاره شود و با انجام آزمون های آماری به بررسی این آثار برداخته شود.

انجام آزمون های آماری نشان داد که حد نوسان قیمت سهام باعث به وجود آمدن تسری نوسانات و تاخیر در رسیدن به قیمت واقعی در بورس اوراق بهادار ایران شده است امافرضیه های مربوط به تاثیر حد نوسان قیمت سهام بر عکس العمل بیش از اندازه و همچنین مداخله در معاملات بذیرفته نمی شود.

مقدمه

در یک اقتصادآزاد و رقابتی تنها عامل تعیین کننده قیمت یک دارایی، عرضه و تقاضا است. هر چند که در دنیای واقعی،اقتصاد رقابتی و آزاد به شکل کامل وجود ندارد اما هر چه از اقتصاد دولتی به سمت اقتصاد آزاد حرکت کنیم، نقش عرضه وتقاضا در تعیین قیمت دارایی ها بیشتر می گردد. ازطرف دیگر می توانیم بگوییم هر چه نقش عرضه و تقاضا در تعیین قیمت دارایی ها بیشتر باشداقتصاد رقابتیتر وآزادتر خواهد بود.

از آنجاکه احتمال تخصیص بهینه منابع در اقتصاد آزاد بیشتر است، سعی می شود که فعالیت های اقتصادی به شکلی کاملا آزاد و بدون وجود هیچ محدودیتی انجام شوند. در چنین اقتصاد هایی تلاش می شود که تنها عامل تعیین کننده قیمت دارایی ها عرضه و تقاضا باشد.

یکی از اهداف مهمی که از تشکیل بورس ها تعقیب می شود. ایجاد ساز و کار منظم  و شفاف در تقابل عرضه و تقاضا برای تعیین قیمت دارایی های مالی است. در بازارهای مالی طراحان و قانونگذاران همواره سعی دارند تا موانع موجود بر سر عدم تقابل عرضه و تقاضا را برطرف نمایند زیرابه این وسیله قیمت دارایی های مالی به ارزش ذاتی آنها نزدیک تر می گردد.

دربازار های نوظهور قوانین و مقرراتی که مانع از تقابل عرضه و تقاضا می باشند بیشتر به چشم می خورند. در این بازارها گاه قانونگذاران به منظور حمایت از بازار در مقابل نوسانات و بحران های مالی قوانینی را برای ورود و خروج سرمایه، عرضه و تقاضای سهام و تعیین قیمت سهام وضع می نمایند. یکی از مهمترین قوانینی که در این زمینه در بازارهای نو ظهور وضع می نمایند.

بیان مسئله

همانطور که ذکر گردید قیمت سهام در هر لحظه توسط عرضه و تقاضا تعیین می شود . بازارهای بورس باید عاری از هر گونه محدودیت در ساز و کار تقابل عرضه و تقاضا تعیین کننده قیمت دارایی های مالی باشند، اما در بعضی از بورس ها برای جلوگیری از نوسانات شدید قیمت سهام و محافظت از سرمایه گذاران حد نوسان تغییر قیمت سهام روزانه اعمال شده است.

نوساناتبیش از اندازه قیمت سهام به واسطه عدم در عرضه و تقاضا و یا معاملات سفته بازی ایجاد می شوند. علاوه بر این موارد معمولا در بورس هایی که بازار سازان و متخصصان بازار به منظور جهت دهی به قیمت سهام وجود ندارند، نوسانات قیمت ها شدید تر است.

بنا بر این مسئولان بورس اوراق بهادار ایران به منظور محافظت از سرمایه گذاران، حد نوسان قیمت روزانه سهام را مشخص کرده اند و به این وسیله در یک روز دامنه نو سانات قیمت سهام را محدود می نمایند.

تعریف حد نوسان قیمت سهام

حد نوسان قیمت سهام ، حداکثر یا حداقل تغییر قیمت مجاز سهام در یک روز است به شکلی که انجام معامله در خارج از دامنه تعیین شده در هر روز غیر ممکن باشد. به حد نوسان قیمت سهام ،حد نوسانات وحد معاملات روزانه  هم گفته می شود.

همانطور که ذکر شد، حد نوسان قیمت سهام از افزایش و یا کاهش قیمت سهام در خارج از دامنه های تعیین شده دریک روز جلوگیری به عمل می آورد. به شکل منطقی حد نوسان روزانه قیمت سهام دارای دو ویزگی است که باعث کنترل نوسان قیمت سهام می شود، این دو ویزگی عبارتند از:

۱) ایجاد محدودیت (مانع)قانونی در تغییر قیمت سهام

۲) ایجاد یک فرصت زمانی برای ارزیابی مجدد و منطقی سهام

تاثیراین ویزگی ها در مواقعی که بازار دچار آشفتگی شده، کاملا مشهود است.در شرایط آشفتگی بازار معمولا سرمایه گذاران تحت تاثیر جو روانی بازار قرار گرفته و تصمیمات عجولانه و غیر عقلایی اتخاذ می نمایند. اتخاذ این تصمیمات عجولانه در میان سرمایه گذاران انفرادی بیشتر بوده و احتمال زیان این سرمایه گذاران در زمان آشفتگی بازار بسیار بالا است.

فهرست منابع

۱) Brady  commission, 1988. Presidential  task force on market   mechanisms. In: Kamphuis, R.J Kormendi, R.c, waston, j.w.(Eds.), Black  Monday  and  the  financial  markets. Irvin,  Homwood , IL.

۲) Fama, E., 1989.Perspectives  on  October  ۱۹۸۷  or  what did  we learn  from the crash? In : Kamphuis, R .J., Kormendi, R.C., waston , J.w.(Eds), Black Monday and the future  of financial  markets. Irvin, Homwood, IL

۳) Kim, K.A., 2001. Price limits and stock  Market  volatility. Economist  letters  ۷۱,۱۳۱- ۱۳۶

۴) Kim, K.A., limpaphayom,P., 2000. Characteristics  of stocks  that  frequently hit  price limits: Evidence  from  Taiwan  Thailand. Journal  of  financial  Markets  ۳,۳۱۵,-۳۳۲

۵) Kim, K.A., and ghon  Rhee,s., (1997), ” price limit  performance  from  the Tokyo  stock  exchange “. Journal  of  finance  ۵۲,۸۸۵-۹۰۱

۶) lauterbatch , Beni , and  uri  Ben- zion, 1993, stock Market  crashes  and  the  performance  of  circuit  breakers :Emperical  evidience, Journal  of Finance 49 , 183-214

۷) Lee B., 1999. The Effectiveness of price  limits:Evidence  from the Korean stock

۸) Lehman,B.N., 1989 . commentary: volatility, price  resolution , and the effectiveness of price limits. Journal of financial  services  Research 3, 205- 209

۹) Ma, c, k, Rao , R.p., sears ,R.s., 1989. The effectiveness of  price  limits Journal of Financial  services  Research 3,165-199.