تعداد صفحات: ۱۹۰ | قابل ویرایش
ضرورت آموزش مربیان تربیت بدنی در زمینه طب ورزشی
از آنجا که مربی ورزش درتماس نزدیک با ورزشکار است و بیشترین تأثیر را روی او دارد ، توجه به کیفیت و کمیت آموزش مربیان از اهمیت خاصی برخوردار است . این آموزش‌ها ، چنانچه از ابتدا و در زمینه های متنوع به اجرا در آیند ، بی‌شک میتوانند پایه‌ریزی ورزشی صحیح وعلمی در رشته‌های گوناگون باشند. مربیان در درجات متفاوت تحصیلی ، خصوصاً تحصیل کنندگان دانشکده‌های تربیت بدنی میتوانند در کنار درسهای عملی و تئوری مختلف ، از زمینه‌های علمی مکمل ورزش نیز بهره جویند.
در بخش طب ورزشی که جزء لاینفک علوم ورزشی می‌باشد ، اهمیت موضوع بسیار بالاست . آموزش زمینه های مختلف طب ورزشی شامل تغذیه ورزشی، روانشناسی ورزشی ، علم تمرین ، حرکات اصلاحی، بیماریها و ورزش، دوپینگ، آسیب شناسی در رشته‌های ورزشی و نحوه برخورد با آسیب‌ها و نوع درمان آنها در صورت اجرای مناسب ، میتواند ورزش علمی و جذاب را که از نظر پزشکی هم ضامن سلامتی باشد، رقم بزند.
اگر به تعریف ورزش ازدیدگاه پزشکی توجه کنیم که عبارت است از فعالیت با نشاط جهت زندگی سالم در می‌یابیم که زمینه‌های ایجاد این نوع حرکات را، در آموزش صحیح ورزش با توجه به اصول علمی و طب ورزشی خواهیم یافت. متاسفانه در حال حاضر، یا به موضوعات ذکر شده توجه نمیشود یا در صورت وجود سرفصل‌های طب ورزش در آموزش مربیان، تدریس مباحث آن توسط افراد غیر متخصص صورت می‌گیرد.
معاینات پزشکی کودکان و نوجوانان ورزشکار
با گسترش و توسعه ورزش در جوامع بشری ، توجه به ورزش در دوران کودکی و سنین بلوغ ، جایگاه خاص خود را یافته است ، اما علم ورزش و طب ورزشی نیز در راستای توسعه ورزش در این سنین همراه و همگام با ورزش در جهت معرفی اصول علمی و ارائه راهکارهای مناسب حرکت کرده است.
معاینات پزشکی قبل از شرکت در مسابقات و تمرینات ورزشی ( PSE) با گرفتن شرح حال و انجام معاینات بویژه سیستم عضلانی اسکلتی شروع می‌شود . این مرحله میتواند در ۸-۱% کودکان ورزشکار مشکلات احتمالی را پیش‌بینی نموده و مانع از شرکت کمتر از یک درصد آنان در فعالیتهای ورزشی گردد.
هدف از معاینات پزشکی کاهش میزان آسیبهای ورزشی یا مرگ ناگهانی ناشی از ورزش در کودکان دارای بیماریهای جسمی زمینه ای است که قبلاً تشخیص داده نشده‌اند . لذا این موضوع از ورزش در کودکان دارای بیماریهای جسمی زمینه‌ای است که قبلاً تشخیص داده نشده‌اند.
لذا این موضوع از لحاظ مسائل قانونی و بیمه ورزشی نیز مهم می‌باشد . لازم به ذکر است انجام بیمه ورزشی جهت حضور در کلیه تمرینات و مسابقات برای کودکان ورزشکار الزامی است .در صورت امکان باید معاینات پزشکی (PSE) با ویزیت های سالیانه کودکان با تأکید بر مراقبت‌های پیشگیری همراه باشد.
توصیه‌های فدراسیون جهانی طب ورزشی
۱) باید قبل از شروع ورزش هر شرکت کننده مورد معاینات پزشکی وسیعی قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود که فقط کودکان بدون عوامل خطر برای سلامتی به ورزش رقابتی پذیرفته شوند . برای جلوگیری از صدمات ناشی از فشار و تمرین بیش از حد که در نوجوانان شایعتر است ، نظارت طبی کامل و منظم لازم است.
۲) مربی علاوه بر مربیگری ، مسئولیت تربیت و آموزش کودکانی که به او اعتماد کرده‌اند را نیز بر عهده دارد مربی باید در مورد مسایل بیولوژیکی ، جسمی و اجتماعی خاص رشد کودکان اطلاعاتی داشته باشد و بتواند از آنها در حرفه‌اش استفاده نماید.
۳) مربی باید خصوصیات فردی و فرصتهای بیشتر رشد کودکان را شناسائی نماید و آنها را به عنوان معیار اصلی در طراحی برنامه‌های ورزشی مورد نظر قرار دهد . احساس مسئولیت نسبت به رشد همه جانبه کودکان باید بر نیازهای تمرینی و مسابقات ارجحیت یابد.
۴) اگر مربیگری کودکان تحت نظارت طبی و آموزشی انجام شود ، فرصتهای رشد ارزشمندی را برای کودکان شرکت کننده ایجاد خواهد نمود ولی اگر این مساله بصورت انجام تمرین برای رسیدن به حداکثر کارایی ورزشی به هر قیمتی تبدیل شود ، از لحاظ قانونی و پزشکی محکوم است . البته این مورد تا حد زیادی برای نوجوانان صدق می کند.
آسیبهای ورزشی و عوامل موثر در آن
وقوع حوادث در حین ورزش امری اجتناب ناپذیر است . آسیبهای ورزشی گاهی در پی ضربات شدید به وجود می‌‌آید ( مانند شکستگی استخوانهای ساق پا در بازیکنان فوتبال ) و گاهی به علت ضربات بسیار جزئی است ( میکروتروما ) که در دراز مدت تکرار می‌شود ( شکستگی استخوان ران) ماهیت آسیب ورزشی به عوامل متعددی بستگی دارد که به دو گروه تقسیم می‌شوند:
۱) عوامل داخلی : با ساختمان بدنی از جمله سن ، جنس ، قدرت عضلانی و…ارتباط دارد این نکته که آماده سازی بدنی وتمرینات ورزشی شاید برخی از این عوامل را تغییر دهند در طب ورزشی بسیار مهم است.
۲) عوامل خارجی : عواملی هستند با منشاء خارجی که در آسیب ورزشی دخالت دارند .( کفش ورزشی ، زمین تمرین یا مسابقه ، روش تمرینات و …)
ارزیابی ورزشکار مصدوم
۱) نخستین اقدام فوری شما باید این باشد که از وارد شدن صدمه بیشتر به ورزشکار جلوگیری نمائید.
۲) ابتدا به سایر ورزشکاران و تماشاگران تذکر دهید تا اطراف ورزشکار مصدوم را خالی نمایند زیرا تجمع آنها میتواند موجب افزایش جراحات وارده هنگام انتقال شود.
۳) سپس سعی کنید ورزشکار مصدوم را آرام نموده ، از تحریک بیش از حد او قبل از ارزیابی جلوگیری نمائید.
۴) اکثر ورزشکاران پس از بروز ضایعه به دلیل درد به اطراف غلطیده یا بالا و پایین می‌پرند .این حرکات اضافی ممکن است سبب افزایش صدمات ورزشی شود.
۵) همواره باید به خاطر داشته باشید که در آسیبهای شدید ورزشی نباید ورزشکار حرکت داده شود مگر اینکه در معرض صدمات بیشتر باشد (مصدومیت در وسط زمین ) این نکته بویژه در آسیبهای ورزشی که خطر عوارض ستون فقرات ( گردن و کمر ) را دارد حائز اهمیت است ( حمل با گروه های چهار نفره)
