پایان نامه بررسی رابطه بین برخی ویژگی های آنتروپومتریک با تعادل در سطوح متفاوتی از دشواری

تعداد صفحات: ۱۵۵ | قابل ویرایش

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                                          صفحه

فصل اول : طرح تحقیق

۱-۱)  مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………۲

۱-۲)  بیان مسأله………………………………………………………………………………………………………………….۴

۱-۳)  ضرورت و اهمیت تحقیق……………………………………………………………………………………………۷

۱-۴)  اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….۹

۱-۴-۱)  هدف کلی……………………………………………………………………………………………………………..۹

۱-۴-۲)  اهداف اختصاصی…………………………………………………………………………………………………..۹

۱-۵)  فرضیه های تحقیق……………………………………………………………………………………………………۱۰

۱-۶)  پیش فرض های تحقیق……………………………………………………………………………………………..۱۲

۱-۷)  محدودیت های تحقیق………………………………………………………………………………………………۱۲

۱-۸)  نحوه رعایت نکات اخلاقی………………………………………………………………………………………..۱۳

۱-۹)  تعریف واژه ها و اصطلاحات فنی………………………………………………………………………………۱۳

فصل دوم : پیشینه تحقیق

۲-۱)  مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………..۱۷

۲-۲)  مبانی نظری تحقیق……………………………………………………………………………………………………۱۸

۲-۲-۱)  کنترل پوسچرال……………………………………………………………………………………………………۱۸

۲-۲-۲)  سیستم های کنترل پوسچر……………………………………………………………………………………..۲۱

۲-۲-۳)  کنترل حرکتی وضعیت ایستا…………………………………………………………………………………..۲۳

۲-۲-۴)  راست قرار گرفتن بدن………………………………………………………………………………………….۲۴

۲-۲-۵)  تون عضلانی………………………………………………………………………………………………………..۲۵

۲-۲-۶)  تون پوسچرال………………………………………………………………………………………………………۲۵

۲-۲-۷)  محدوده تعادل در زمان ایستادن………………………………………………………………………………۲۷

۲-۲-۸)  راهبردهای فعال……………………………………………………………………………………………………۲۸

۲-۲-۹)  تعادل قدامی- خلفی……………………………………………………………………………………………..۲۹

۲-۲-۱۰)  راهبرد لگن………………………………………………………………………………………………………..۳۱

۲-۲-۱۱)  راهبرد گام برداشتن…………………………………………………………………………………………….۳۲

۲-۲-۱۲)  تعادل داخلی- خارجی………………………………………………………………………………………..۳۴

۲-۲-۱۳)  سازگاری راهبرد حرکتی……………………………………………………………………………………..۳۴

۲-۲-۱۴)  بیومکانیک های تعادل…………………………………………………………………………………………۳۶

۲-۲-۱۵)  فیزیولوژی تعادل………………………………………………………………………………………………..۳۷

۲-۲-۱۶)  سیستم بینایی و کنترل تعادل………………………………………………………………………………..۳۹

۲-۲-۱۷)  سیستم دهلیزی و تعادل………………………………………………………………………………………۴۱

۲-۲-۱۸)  سیستم حس عمقی و تعادل…………………………………………………………………………………۴۴

۲-۲-۱۹)  نقش سیستم عصبی در کنترل تعادل………………………………………………………………………۴۵

۲-۲-۲۰)  تکامل اطلاعات وضعیت بدنی با حفظ تعادل…………………………………………………………۵۰

۲-۲-۲۱)  تغییرات تعادل ناشی از افزایش سن………………………………………………………………………۵۱

۲-۳)  رابطه تعادل و دشواری تکلیف…………………………………………………………………………………..۵۲

۲-۴)  تأثیر تعادل در فعالیت های ورزشی…………………………………………………………………………….۵۳

۲-۵)  ارزیابی ترکیب بدنی………………………………………………………………………………………………….۵۷

۲-۵-۱)  شاخص توده بدن…………………………………………………………………………………………………۵۸

۲-۵-۲)  درصد چربی………………………………………………………………………………………………………..۵۸

۲-۶)  تیپ بدنی………………………………………………………………………………………………………………..۵۹

۲-۶-۱)  فربه پیکری………………………………………………………………………………………………………….۵۹

۲-۶-۲)  عضلانی پیکری……………………………………………………………………………………………………۵۹

۲-۶-۳)  لاغر پیکری…………………………………………………………………………………………………………۶۰

۲-۷)  ویژگی های آنتروپومتریک دخالت کننده در تعادل………………………………………………………..۶۱

۲-۸)  ویژگی های آنتروپومتریک و تیپ بدنی ورزشکاران و غیرورزشکاران……………………………..۶۳

۲-۹)  تحقیقات انجام شده در داخل کشور……………………………………………………………………………۶۵

۲-۱۰)  تحقیقات انجام شده در خارج کشور…………………………………………………………………………۶۵

فصل سوم : روش شناسی تحقیق

۳-۱)  مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………..۷۱

۳-۲)  نوع تحقیق………………………………………………………………………………………………………………۷۲

۳-۳)  جامعه آماری……………………………………………………………………………………………………………۷۲

۳-۴)  نمونه آماری…………………………………………………………………………………………………………….۷۲

۳-۵)  متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………۷۲

۳-۶)  جمع آوری اطلاعات مربوط به اندازه های بدنی…………………………………………………………..۷۳

۳-۷)  جمع آوری اطلاعات مربوط به تعادل ایستا………………………………………………………………….۷۷

۳-۸)  دستکاری دشواری تکلیف…………………………………………………………………………………………۸۳

۳-۹)  روش جمع آوری اطلاعات و داده های تحقیق…………………………………………………………….۸۴

۳-۱۰) روش تجزیه و تحلیل داده های تحقیق……………………………………………………………………….۸۴

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش

۴-۱) مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………۸۶

۴-۲)  بررسی توصیفی داده ها……………………………………………………………………………………………..۸۷

۴-۳)  آزمون فرضیه های پژوهش………………………………………………………………………………………..۹

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

۵-۱)  مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………۱۱۹

۵-۲) خلاصه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………۱۱۹

۵-۳)  تفسیر نتایج……………………………………………………………………………………………………………۱۲۰

۵-۴)  نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………..۱۲۶

۵-۴)  پیشنهادهای برخاسته از تحقیق…………………………………………………………………………………۱۲۶

۵-۵) پیشنهادهای آتی برای محققین…………………………………………………………………………………..۱۲۷

فهرست منابع…………………………………………………………………………………………………………………..۱۲۸

پیوست………………………………………………………………………………………………………………………………..

 چکیده

کنترل تعادل برای اجرای کلیه مهارت های حرکتی ضروری به نظر می رسد. یکی از فاکتورهای بسیار مهم در ثبات و تعادل، شاخص های آنتروپومتریک نظیر قد، وزن، شاخص توده بدن و اندازه های اندام تحتانی می باشد. از این رو هدف تحقیق، بررسی ارتباط بین برخی ویژگی های آنتروپومتریک با تعادل در سطوح متفاوتی از دشواری بود.

 تحقیق حاضر از نوع توصیفی تحلیلی می باشد. در این تحقیق، ۱۰۲ نمونه  شامل ۵۰ دختر و ۵۲ پسر به روش تصادفی از جامعه در دسترس شرکت داشتند. ویژگی های آنتروپومتریک نظیر: قد ، وزن ، شاخص توده بدن ، اندازه های اندام تحتانی شامل: طول اندام تحتانی، طول ران و طول ساق، اندازه های کف پا شامل: طول کف پا، پهنای پنجه و پهنای پاشنه؛ برای هر نمونه جداگانه اندازه گیری شد. سپس تعادل در سه وضعیت ایستادن روی دو پا، ایستاده پاها در یک راستا و ایستادن روی یک پا با استفاده از دستگاه تعادل سنج دیجیتال اندازه گیری شد.

داده ها با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته­های پژوهش نشان داد: تنها در شرایط ایستادن معمولی روی دو پا، بین طول کف پا، پهنای پاشنه و پهنای پنجه با تعادل ارتباط معنی داری یافت شد. در صورتی که بین سایر ویژگی ها و تعادل رابطه معنی داری مشاهده نشد. همچنین در سایر شرایط ایستادن (پاها در یک راستا و ایستادن روی یک پا) هیچ ارتباطی بین ویژگی های آنتروپومتریک با تعادل ایستا یافت نشد(P>0/05).

مقدمه

در عملکرد ورزشی تمامی رشته ها توانایی حفظ تعادل از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است و تعادل و کنترل پوسچر، اساس هر فعالیت حرکتی اعم از فعالیت های ورزشی و غیر ورزشی است.

حرکات انسان از تعادل شروع شده و به تعادل هم خاتمه می یابد. در بیشتر اوقات سیستم حرکتی در جریان حرکت قرار نمی گیرد بلکه کار آن تنها حفظ بدن می باشد. در هنگام ایستادن و طی حرکات، انسانها بیشتر تعادل پویا دارند تا تعادل ایستا (۱). فعالیت هایی که در آن مرکز ثقل بدن در یک وضعیت پایدار باقی می ماند نظیر ایستادن روی یک پا یا بالانس روی سر، به عنوان فعالیتهای تعادلی ایستا شناخته می گردند و چنانچه مرکز ثقل دائمأ جابجا شود مانند طناب بازی و راه رفتن ، این فعالیت ها حرکات تعادلی پویا می باشند (۲).

تعادل ناشی از حفظ مرکز ثقل بدن در داخل سطح اتکامی باشد (۳) . تعادل برای برقراری امنیت در بسیاری از فعالیتها نظیر مسافرت، خرید، ایستادن، چرخیدن، برداشتن اشیاء و فعالیتهای ورزشی ضروری می باشد (۳، ۴، ۵) .

برای ایجاد یک پاسخ تعادلی مناسب نیازمند به واردعمل شدن یا همکاری سیستمهای دیگری نیز هستیم، این سیستمها عبارتند از: سیستم حسی-پیکری، سیستم بینایی، سیستم دهلیزی و سیستم اسکلتی – عضلانی (۶، ۷، ۸) . به عبارت دیگر، سلامت سیستمهای عنوان شده برای ایجاد واکنش تعادلی مناسب و عملکردی ضروری می باشد (۶، ۷، ۹) . اختلال در سیستم تعادل شانس بروز صدمات و آسیب های مختلف را در فعالیت های روزمره و یا ورزشی افزایش می دهد.

کنترل پوسچرال

کنترل پوسچرال یک اصطلاح کلی است که در توصیف مجموعه پیچیده ای از توانائی­های متعدد استفاده می گردد. یک کنترل پوسچرال مطلوب نه تنها به توانایی حفظ ایستادن معمولی بلکه به حفظ ثبات در زمان بهم خوردن تعادل یا در زمان حرکت دادن فعال یک اندام یا کل بدن مانند عمل دسترسی یا قدم زدن نیاز دارد (۹۵).

بر این اساس، کنترل پوسچرال شامل کنترل موقعیت بدن در فضا برای حفظ تعادل و جهت گیری پوسچرال است. جهت گیری به معنای توانایی حفظ رابطه مناسب بین قسمت های مختلف بدن و محیط برای انجام یک کار است و در واقع راستای فعالی از تنه و سر را در رابطه با جاذبه، سطح اتکاء، محیط بینایی و منابع درونی درگیر می سازد (۳۰).

تعادل پوسچرال نیز هماهنگی راهبردهای حرکتی را در ثابت نگه داشتن مرکز ثقل بدن، هم در طول آشفتگی های خودبخودی ثبات و هم آشفتگی هایی که از خارج بر ثبات وارد می شود، درگیر می سازد (۶۹). حفظ و کنترل بدن، یا در وضعیت پویا (تعادل دینامیک) یا وضعیت ایستا (تعادل استاتیک) است (۳۰). کنترل پوسچرال یا تعادل از دید ایستایی، به عنوان توانایی در حفظ سطح اتکاء با کمترین حرکت و از دید پویایی، به عنوان توانایی در انجام یک تکلیف همراه با حفظ وضعیت پایدار می باشد (۳۸).

سیستم های کنترل پوسچر و عوامل حفظ تعادل

ولاکوت، شاموی-کوک(۱۹۹۰) اظهار نمودند که جهت دستیابی به اهداف تعادلی، عوامل عصبی چندگانه و عوامل بیومکانیکی هماهنگ با یکدیگر عمل می کنند. آنها فهرستی از اجزای مختلفی که احتمالاً نقش مؤثری را در کنترل تعادل فرد دارند تهیه کردند. این عوامل عبارتند از: ۱- همکاری پاسخ های عضلات پوسچرال ۲- دستگاه های بینایی، دهلیزی و حسی پیکری ۳- دستگاه های سازگاری ۴- قدرت عضلانی ۵- دامنه حرکتی مفصل ۶- ظاهر بدنی (۱۴).  

همکاری پاسخ های عضلات پوسچرال، مربوط به زمانبندی و توالی حرکتی گروه های عضلانی مختلف جهت تعادل و کنترل پوسچر است. حفظ وضعیت قائم کنترل شده شاید نیازمند فراخوانی چندین گروه عضلانی در اندام فوقانی و تحتانی برای تنظیم روان تعادل در شرایط حرکتی مختلف است. دستگاه بینایی نیز اطلاعات با ارزشی را در مورد وضعیت بدن از محیط فراهم می آورد. دستگاه های دهلیزی و حسی پیکری نیز درون داد حسی را در مورد وضعیت بدن و سر در رابطه با جاذبه و آگاهی از وضعیت مفاصل فراهم می آورند (۱۴).

هنگامی که تغییراتی در نیازهای تکلیف یا ویژگی های محیطی رخ دهد، دستگاه های سازگاری موجب اصلاح درون داد حسی و برون داد حرکتی می گردند. به منظور حفظ یک وضعیت پوسچرال خاص یا کنترل بهبود و بازیابی مجدد تعادل در زمان از دست رفتن آن، به قدرت عضلانی کافی مچ پا، زانو و ران بسیار نیاز است.

منابع

۱) آزرم، طالب، برجیان، لیلا، سلطانی، نپتون، رستمی، احمد. شناخت و اعمال و وظایف اعضای مختلف بدن انسان. انتشارات کنکاش، ۱۳۷۹.

۲) آفرینش، اکبر. بررسی قابلیت های جسمانی داوطلبان ورود به دانشکده تربیت بدنی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت معلم، ۱۳۷۰.

۳) ام. هی وود، کاتلین. رشد و تکامل حرکتی در طول عمر. ترجمه نمازی زاده، مهدی و اصلانخانی، محمدعلی. انتشارات سمت. تهران، ۱۳۷۷.

۴) بهبودی، زهره. بررسی ارتباط بین برخی اندازه های آنتروپومتریک با رکورد ۱۰۰ متر تخصصی شناگران دختر ۱۸-۱۳ ساله منتخب استان خراسان. رساله کارشناسی ارشد رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی. دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی. دانشگاه آزاد مشهد، ۱۳۸۲.

۵) جک.اچ. ویلمور، دیوید.ال. کاستیل. فیزیولوژی ورزشی و فعالیت های بدنی. ترجمه معینی، مینا، رحمانی نیا، فرهاد، رجبی، حمید، علی نژاد، حمید، سلامی، فاطمه. انتشارات مبتکران، ۱۳۷۷.

۶) رابرت، کارولا، جان، پی هارلی، چارلز، آروباک. آناتومی و فیزیولوژی انسان. ترجمه مهدوی، واعظ و تکلیان، محمدرضا. انتشارات دانشگاه شاهد، ۱۳۷۶.

۷) سینگ. آزمایشات در فیزیولوژی ورزشی. ترجمه ابراهیم، خسرو. انتشارات گیلان، ۱۳۷۲.

۸) صادقی بروجردی، سعید. توصیف آمادگی جسمانی دانشجویان دانشگاه کردستان و تهیه نورم های استاندارد در مقایسه نورم های حاصله با چند نورم منتخب. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت معلم، ۱۳۷۵.