پایان نامه بررسی امکان تشخیص (شناخت) استفاده از تامین مالی خارج از ترازنامه در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار توسط حسابرسان مستقل

تعداد صفحات: ۲۷۸ | قابل ویرایش

فهرست مطالب

عنوان                                                                                             صفحه

چکیده………………………………………………………………………………………………………….

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………..

فصل اول: کلیات پژوهش…………………………………………………………………………………

۱-۱ مقدمه:…………………………………………………………………………………………………………………………………………

۱-۲ بیان مساله و علل انتخاب موضوع………………………………………………………………………………………………..

۱-۳ اهداف پژوهش:…………………………………………………………………………………………………………………………..

۱-۴ اهمیت پژوهش:…………………………………………………………………………………………………………………………..

۱-۵ نوع طرح پژوهش:……………………………………………………………………………………………………………………….

۱-۶ متغیرهای پژوهش:……………………………………………………………………………………………………………………….

۱-۷ فرضیه های پژوهش:……………………………………………………………………………………………………………………

۱-۸ قلمرو پژوهش:…………………………………………………………………………………………………………………………….

       ۱-۱-۸ قلمرو موضوعی………………………………………………………………………………………………………………

       ۲-۱-۸ قلمرو مکانی ………………………………………………………………………………………………………………….

       ۳-۱-۸ قلمرو  زمانی …………………………………………………………………………………………………………………

۱-۹ محدودیتهای پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………….

۱- ۱۰ روش پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………….

۱-۱۱ روش جمع آوری اطلاعات ………………………………………………………………………………………………………

۱-۱۲ ابزار اندازه گیری اطلاعات ……………………………………………………………………………………………………….

۱-۱۳ واژگان کلیدی و اصطلاحات…………………………………………………………………………………………………….

۱-۱۴ ساختار پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش………………………………………………………………

۱-تاریخچه،مبانی نظری، چارچوب گزارشات مالی، انرون………………………………………

۲-۱ مقدمه:…………………………………………………………………………………………………………………………………………

۲-۲ گفتار اول: تاریخچه……………………………………………………………………………………………………………………..

۲-۲-۱ مقاله فنی انتشار یافته توسط انجمن حسابداران قسم خورده انگلستان و ولز………………………………

۲-۲-۲ متن پیشنهادی شماره ۴۲ (ED42)………………………………………………………………………………………….

۲-۲-۳ متن پیشنهادی شماره ۴۹ (ED 49)…………………………………………………………………………………………

۲-۲-۴ شرایط پیشنهاد شده توسط متن پیشنهادی گزارشگری معاملات (FRED4)…………………………….

۲-۲-۵ بیانیه تحقیق مالی شماره ۵ (۱۹۹۴) گزارشگری محتوای معاملات……………………………………………..

۲-۳ گفتار دوم: مبانی نظری………………………………………………………………………………………………………………..

۲-۳-۱ تجزیه و تحلیل مزایا و مخاطرات…………………………………………………………………………………………….

۲-۳-۲ شناخت…………………………………………………………………………………………………………………………………..

۲-۳-۳ عدم شناخت……………………………………………………………………………………………………………………………

۲-۳-۴ تهاتر………………………………………………………………………………………………………………………………………

۲-۳-۶ نحوه ارائه اقلام مرتبط با هم…………………………………………………………………………………………………….

۲-۳-۶ معاملات مرتبط……………………………………………………………………………………………………………………….

۲-۴ گفتار سوم : چارچوب گزارشات مالی………………………………………………………………………………………….

۲-۴-۱ ترازنامه…………………………………………………………………………………………………………………………………..

۲-۴-۲ صورتهای مالی اساسی دیگر……………………………………………………………………………………………………

۲-۴-۳ یادداشتهای توضیحی  صورتهای مالی و گزارش هیئت مدیره به مجمع عمومی صاحبان سهام……

۲-۵ گفتار چهارم: فروپاشی انرون مقدمه ای برای تحول در وضع قوانین و استانداردهای………………………

   مرتبط با معاملات خارج از تراز نامه……………………………………………………………………………………………….

۲-۵-۱ آنچه برای انرون اتفاق افتاد؟……………………………………………………………………………………………………

۲-۵-۲ تاریخچه انرون………………………………………………………………………………………………………………………..

۲-۵-۳ گزارش Powers و Batson در مورد انرون………………………………………………………………………….

۲- شرکتهای با اهداف خاص، قانون سار بینز اکسلی……………………………………………..

۲-۱ گفتار پنجم: شرکتها با اهداف خاص……………………………………………………………………………………………

۲-۲-۱ مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………….

۲-۲-۲ تعریف شرکتها با اهداف خاص………………………………………………………………………………………………

۲-۲-۳ ارتباط با تامین مالی خارج از تراز نامه……………………………………………………………………………………

۲-۲ گفتار ششم: قانون سار بینز اکسلی……………………………………………………………………………………………….

۲-۲-۱ مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………..

۲-۲-۲ ارتباط قانون ساربینز اکسلی با موضوع خارج از تراز نامه  ………………………………………………………

۲-۲-۳ اقلامی که افشاء آنها در ارتباط با ترتیبات خارج از ترازنامه لازم است……………………………………..

۲-۲-۴ افشاء اقلام تعهدات قراردادی ………………………………………………………………………………………………….

۳- شیوه های مورد استفاده در تامین مالی خارج از تراز نامه………………………………….

۱-۲ گفتار هفتم : شرکتهای فرعی و شبه شرکتهای فرعی……………………………………………………………………..

۲-۲-۱ تعریف شرکتهای فرعی وشبه فرعی…………………………………………………………………………………………

۲-۲-۲ معافیت شبه شرکتهای فرعی از تلفیق……………………………………………………………………………………….

۲-۲-۳ ارتباط شرکتهای فرعی و شبه فرعی با تامین مالی خارج از تراز نامه………………………………………..

۲-۲ گفتار هشتم: سرمایه گذاری در ارزش ویژه سایر شرکتها………………………………………………………………

۳-۲-۱ سرمایه گذاری هایی که نه موجب افزایش نفوذ قابل ملاحظه  می شودونه موجب افزایش کنترل..

۲-۲-۲ سرمایه گذاری هایی که موجب افزایش نفوذ قابل ملاحظه می شود اما موجب افزایش کنترل ……

نمی شود ……………………………………………………………………………………………………………………………………………

۲-۲-۳ سرمایه گذاری هایی که موجب کنترل می شود…………………………………………………………………………

۲-۲-۴ موضوع خارج از ترازنامه در حسابداری سرمایه گذاریها…………………………………………………………..

۲-۲-۵ تلفیق………………………………………………………………………………………………………………………………………

۲-۳ گفتار نهم: اجاره های بلند مدت…………………………………………………………………………………………………..

۱-۲-۳ ارزیابی معامله…………………………………………………………………………………………………………………………

۲-۲-۳ ماهیت شیوه ها و الزامات گزارشگری مالی………………………………………………………………………………

۳-۲-۳ موضوع خارج از ترازنامه در حسابداری برای اجاره های بلند مدت………………………………………….

۲-۴ گفتار دهم: فروش و اجاره آن از خریدار……………………………………………………………………………………..

۱-۲-۴ ارزیابی معامله…………………………………………………………………………………………………………………………

۲-۲-۴ اجاره های سرمایه ای………………………………………………………………………………………………………………

۳-۲-۴ اجاره های عملیاتی…………………………………………………………………………………………………………………

۴-۲-۴ موضوع خارج از ترازنامه در حسابداری برای فروش و اجاره آن از خریدار………………………………

۵-۲-۴ استاندارد بین المللی حسابداری برای اجاره ها…………………………………………………………………………

۲-۵ گفتار یازدهم: فروش و توافقات باز خرید……………………………………………………………………………………

۱-۲-۵ ارزیابی معامله…………………………………………………………………………………………………………………………

۲-۲-۵ ماهیت شیوه ها و الزامات گزارشگری مالی………………………………………………………………………………

۳-۲-۵ موضوع خارج از ترازنامه در حسابداری برای فروش و توافقات بازخرید………………………………….

۴-۲-۵ شیوه حسابداری………………………………………………………………………………………………………………………

۲-۶ گفتار دوازدهم : کالاهای امانی…………………………………………………………………………………………………….

۱-۲-۶ ارزیابی معامله…………………………………………………………………………………………………………………………

۲-۲-۶ ماهیت شیوه ها و الزامات گزارشگری مالی………………………………………………………………………………

۳-۲-۶ حقوق هر طرف معامله برای بازگرداندن کالا……………………………………………………………………………

۴-۲-۶ تعیین قیمت برای انتقال نهایی مالکیت به مشتری …………………………………………………………………….

             ۵-۲-۶ آیا مشتری لازم است به سازنده کالا مبلغی به عنوان ودیعه بدهد؟…………………………………………….

             ۶-۲-۶ آیا مشتری حق استفاده از کالا را دارد؟……………………………………………………………………………………

۷-۲-۶ موضوع خارج از ترازنامه در حسابداری برای کالاهای امانی…………………………………………………….

۲-۷ گفتار سیزدهم: نقل و انتقالات داراییهای مالی با مشارکت های مداوم…………………………………………..

۱-۲-۷ ارزیابی معاملات……………………………………………………………………………………………………………………..

۲-۲-۷ موارد افشاء طبق SFAS شماره ۱۴۰……………………………………………………………………………………….

             ۳-۲-۷ موضوع خارج از ترازنامه در حسابداری برای نقل و انتقالات دارائیهای مالی…………………………….

             ۲-۸ گفتار چهاردهم: تجزیه و تحلیل نسبتهای مالی …………………………………………………………………………….

۱-۲-۸- روشهای تجزیه و تحلیل……………………………………………………………………………………………………….

۲-۲-۸- طبقه بندی نسبتها …………………………………………………………………………………………………………………..

۳-۲-۸- فرض تداوم فعالیت ……………………………………………………………………………………………………………….

۲-۹- گفتار پانزدهم : پیشینه پژوهش …………………………………………………………………………………………………..

             ۱-۲-۱۰: نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………….

فصل سوم: روش شناسی پژوهش (متدولوژی)…………………………………………………….

۱-۳ مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………

۲-۳ اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………..

۳-۳ روش جمع آوری داده ها……………………………………………………………………………………………………………

۴-۳ قلمرو پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………….

۵-۳ جامعه آماری………………………………………………………………………………………………………………………………

۶-۳ نحوه گردآوری اطلاعات…………………………………………………………………………………………………………….

۷-۳ نمونه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………..

۸-۳ فرضیه های پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………

۹-۳ متغیرهای پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………….

۱۰-۳ تعریف عملیاتی متغیرهای پژوهش……………………………………………………………………………………………

۱۱-۳ اندازه گیری متغیرهای پژوهش………………………………………………………………………………………………….

۱۲-۳ روش آماری آزمون فرضیه ها……………………………………………………………………………………………………

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده های پژوهش…………………………………………………….

۱-۴ مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………

۲-۴ نتایج تحلیل داده ها- سال ۸۰……………………………………………………………………………………………………..

۳-۴ نتایج تحلیل داده ها- سال ۸۱……………………………………………………………………………………………………..

۴-۴ نتایج تحلیل داده ها- سال ۸۲……………………………………………………………………………………………………..

۵-۴ نتایج تحلیل داده ها- سال ۸۳……………………………………………………………………………………………………..

۶-۴ نتایج تحلیل داده ها- سال ۸۴……………………………………………………………………………………………………..

۷-۴ نتایج تحلیل داده ها- سال ۸۵……………………………………………………………………………………………………..

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات…………………………………………………………………

۱-۵ مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………

۲-۵ خلاصه ای از کل پژوهش…………………………………………………………………………………………………………..

۳-۵ خلاصه یافته های پژوهش…………………………………………………………………………………………………………..

۴-۵ نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………..

۵-۵ پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………………….

۱-۵-۵ پیشنهادات مربوط به یافته های پژوهش …………………………………………………………………………………..

۲-۵-۵ پیشنهادات برای پژوهش های آتی…………………………………………………………………………………………..

۶-۵ محدودیت های پژوهش………………………………………………………………………………………………………………

۷-۵ فهرست منابع …………………………………………………………………………………………………………………………….

فصل ششم :پیوستها………………………………………………………………………………………..

چکیده پایان نامه

مساله عمده و اساسی مورد بحث در این پژوهش آگاهی و شناخت نسبت به انواعی از معاملات خارج از تراز نامه ،روشهای رایج مورد استفاده توسط شرکتها و در نهایت ارزیابی اینکه آیا حسابرسان قادر به تشخیص این نوع از تامین مالی هستند یا خیر.

با توجه به اینکه معا ملات تامین مالی خارج از تراز نامه انواعی از معا ملاتی هستند که به صورتی از نمایش کامل از فعا لیتها و رویداد های مالی رخ داده شده در حسابها نشان داده نمی شود این گونه معا ملات باعث تغییر در سا ختار سرمایه از طریق عدم ثبت بدهیها و تعهدات عمده در صورتهای مالی (تراز نامه)می شود.

در این پژوهش ابتدا به مقا لات و بیانیه های منتشر شده توسط نهاد های رسمی و غیر رسمی حرفه حسابداری در مورد موضوع اشاره شده است ،سپس روشهای رایج مورد استفاده از این نوع تامین مالی توسط شرکتها به تفصیل تشریح شده است و در نهایت فرضیات پژوهش مورد آزمون آماری قرار گرفته است.

سوالات مطرح شده در این پژوهش ارتباط و یا عدم ارتباط بین نسبتهای ما لی کلیدی و تا مین مالی خارج از تراز نامه ،تغییر در ساختار سرمایه در صورت استفاده از تامین مالی خارج از تراز نامه و در نهایت بوجود آمدن تردیدی عمده در فرض تداوم فعالیت در صورت استفاده از تامین مالی خارج از تراز نامه می باشد.

برای پاسخ دادن به این سوالات ا بتدا شرکتهای مرتبط با تامین مالی خارج از تراز نامه بین سالهای ۱۳۸۰ -۱۳۸۵ با استفاده از گزارش حسابرس مستقل شناسائی و اطلاعات مربوط استخراج و با استفاده از متغیر های پژوهش (نسبتهای ما لی در نظر گرفته شده )از طریق روشهای آماری اقدام به آزمون فرضیه ها شده است.

بیان مساله

موضوع روشهای تا مین مالی برای شرکتها همواره از جمله موضوعات بحث بر انگیز بوده است ،مسا له مورد بحث در این پژوهش شناخت یکی از روشهای تا مین مالی تحت عنوان تا مین مالی خارج از تراز نامه OBSF و بررسی چگونگی تشخیص آن توسط حسابرسان مستقل می باشد.تامین مالی خارج از تراز نامه یکی از انواع معاملات خارج از تراز نامه است که نخستین بار در اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی با شکل گرفتن و گسترش یافتن بازار ها و ابزارهای پیجیده مالی پدیدار گشت

.شرکتهای بزرگ با استفاده از این ابزارها و همچنین خلاءهای قانونی اقدام به این گونه معامبات کردند ،با توجه به اینکه معاملات خارج از تراز نامه شکلی از حسابداری ساختگی است.

جوامع مختلف با توجه به قوانین کشورشان نسبت به کاربرد این اصطلاح واکنشهای متفاوتی از خود نشان داده اند ،به عنوان مثال در برخی از کشورها از اصطلاح حساب آرائی یا حسابداری ساختگی استفاده می شود.

به هر حال در این مورد اتفاق نظر هست که معاملات خارج از تراز نامه معاملاتی هستند که هدفشان این است که از باز تاب جنبه های قطعی فعالیتها در حسابها خودداری کنند ،بنابراین این اصطلاح دارای مفهوم منفی است و عقیده بر این است که باید از عملکرد کسانی که اقدام به این گونه معاملات می کنند با وضع استانداردهای مربوطه جلوگیری به عمل آید.

مقدمه

با توجه به شتاب فرآیند علم و تکنولوژی در جهان صنعتی امروز، هر رشته ای از علوم به گرایشهای تخصصی بیشتری تقسیم شده است. این تقسیم بندی به خودی  خود و بنا به نیاز و ضرورت و پیچیدگیهای روز افزون صنعت بوجود می آید. دنیای اقتصاد و روابط بین متغیرهای اقتصادی و مالی هم از این تحولات مستنثنی نبوده است ومسائل این رشته نیز روز به روز پیچیده تر و مشکل تر از قبل می شود، بخصوص پول و بازارهای سرمایه که نقش مهم و تعیین کننده ای در اقتصاد دارند.

تامین مالی برای اجرای پروژه های سودآور در رشد شرکت نقش بسیار مهمی ایفا می کند. توانایی شرکت در تامین منابع مالی بالقوه برای تهیه سرمایه به منظور سرمایه گذاریها و تهیه برنامه های مالی مناسب از عوامل اصلی رشد و پیشرفت شرکتها به حساب می آیند.

یکی از بزرگترین چالش های شرکتها برای ادامه فعالیتشان کمبود منابع مالی برای تامین نیازهای سرمایه ای است که شرکتها را به انتخاب و تعیین روشهای تامین مالی کوتاه مدت یا بلند مدت به طرق مختلف ترغیب و تشویق می کند.

تصمیم گیریهای مربوط به تامین مالی توسط شرکتها عمدتاً در ارتباط با ساختار سرمایه وهمچنین تعیین و انتخاب بهترین شیوه تامین مالی و ترکیب آن می باشد در نتــــیجه یک شرکت می تواند از طریق تغییر در مواردی مانند سود هر سهم، خط مشی تقسیم سود، زمانبندی مدت و ریسک سودآوری و انتخاب شیوه تامین مالی بر ثروت سهامداران اثر بگذارد. منابع مالی هر واحد اقتصادی از منابع داخلی و خارجی تشکیل شده است.

تجزیه و تحلیل مزایا و مخاطرات

اهمیتی که ریسکهای ذاتی در جریان منافع آتی دارد این است که کمک می‌کند به رفع این مشکل که چه اقلامی مناسب تعریف دارائی و بدهی هستند و خاطر نشان می کند که تخصیص مخاطراتی که در درون یک معامله است، چگونه می تواند نشان دهد که حقوق و تعهدات گمراه کننده است، و آیا اینکه واحد تجاری تحصیل یک دارایی و یا ایجاد بدهی را در نتیجه معاملات بدست آورده است یا خیر.

طبقه بندی مزایا و مخاطرات وابسته به دارائیها و بدهیها به روشهای مختلفی امکان پذیر است. تجزیه و تحلیلی که اخیراً انجام شده است و به صورت فهرستی از مزایا و مخاطرات بیان شده است در پیش نویس متن پیشنهادی کمیته استانداردهای حسابداری بین المللی (E40) تحت عنوان «حسابداری برای ابزارهای مالی» بیان شده است که به صورت زیر می‌باشد.

ابزارهای مالی ایجاد شده در نتیجه تقبل یا انتقال یک یا چند ریسک توصیف شده در زیر می‌باشد:

ریسک قیمت شامل: الف – ریسک ارزی ب – ریسک نرخ بهره ج – ریسک بازار

ریسک ارزی: ریسک مربوط به نوسان ارزش یک ابزار مالی بواسطه تغییرات در نرخهای تسعیر ارز.

ریسک نرخ بهره: ریسک مربوط به نوسان ارزش یک ابزار مالی بواسطه تغییرات در نرخهای بهره بازار.

فهرست منابع

1. استانداردهای حسابداری ایران- نشریه ۱۶۰- سازمان حسابرسی.سال ۱۳۸۶
2. اکبری – فضل ا… – تجزیه و تحلیل صورتهای مالی – نشریه ۱۲۹- سازمان حسابرسی.سال۱۳۸۳
3. استانداردهای حسابرسی – نشریه ۱۲۴- سازمان حسابرسی.سال ۱۳۷۹
4. ثقفی- علی- فرضیه بازار موثر (کارا) اوراق بهادار و تاثیر آن در حسابداری.تابستان ۱۳۷۲
5. جواهری-اسماعیل- قانون ساربینز اکسلی – زمستان ۱۳۸۵- مجله حسابرس- شماره ۳۵
6. حساس یگانه –یحیی- ۱۳۸۴- فلسفه حسابرسی- انتشارات علمی و فرهنگی
7. حساس یگانه- یحیی- نادری نوعینی-محمد مهدی – درسهایی از فروپاشی انرون در زمینه حاکمیت شرکتها- مجله حسابدار- شماره ۱۹۲-۱۹۳- اسفند و فروردین ۸۶ و ۸۷
8. دستگیر-محسن- سلیمانیان- غلامرضا- تامین برون ترازنامه ای، رویکرد مقایسه ای اردیبهشت ۱۳۸۶- مجله حسابدار- شماره ۱۸۲.