پایان نامه بررسی حقوقی زیست محیطی پارک های ملی ایران و ارائه یک چارچوب حقوقی متناسب برای مدیریت آنها

تعداد صفحات: ۱۴۰ | قابل ویرایش

فهرست مطالب

عنوان                                 صفحه

چکیده

پیشگفتار (هدف، پیشینه، روش کار و تحقیق)

فصل اول : کلیات

۱ـ۱ مفهوم پارک ملی

۱ـ۱ـ۱ـ تعاریف جهانی درباره پارک ملی

۱ـ۲ـ تاریخچه پارک های ملی

۱ـ۲ـ۱ـ تاریخچه پارک ملی در جهان

۱ـ۲ـ۲ـ تاریخچه پارک ملی در ایران

۱ـ۳ ـ ارزش های پارک ملی

۱ـ۳ـ۱ـ ضرورت حفاظت از پارک های ملی

۱ـ۳ـ۲ـ تدابیر حفاظت از پارک های ملی در عرصه بین المللی

۱ـ۴ـ بررسی وضعیت موجود در پارک های ملی ایران

۱ـ۴ـ۱ـ تعداد و مساحت

۱ـ۴ـ۲ـ موقعیت جغرافیایی

۱ـ۴ـ۳ـ پوشش گیاهی و حیات وحش جانوری

۱ـ۴ـ۴ روند تخریب

فصل دوم: نظام مدیریت در پارک های ملی

۲ـ۱ـ مدیریت جهانی در مورد پارک های ملی

۲ـ۱ـ۱ـ  طبقه بندی اتحادیه بین المللی حفاظت IUNC

۲ـ۱ـ۲ـ مدیریت گردشگری و تفرج در پارک های ملی

۲ـ۱ـ۳ـ مدیریت حفاظت از جوامع طبیعی و گونه های وحش

۲ـ ۲ـ مدیریت ایران در مورد پارک های ملی

۲ـ۲ـ۱ـ زون بندی پارک های ملی

۲ـ۲ـ۲ـ همکاری با نهادهای بین المللی در زمینه حفاظت از پارک های ملی

۲ـ۲ـ۳ـ صغف های اجرایی مدیریت

فصل سوم: مبانی و ارزیابی قوانین و مقررات ایران درباره پارک های ملی

۳ـ۱ـ پیشینه قانون گذاری ایران در مورد پارک های ملی

۳ـ۲ـ بررسی قوانین و مقررات مربوط به پارک های ملی ایران

۳ـ۲ـ۱ـ قوانین و مقررات مربوط به تعیین پارک ملی

۳ـ۲ـ۱ـ۱ـ قانون شکار صید

۳ـ۲ـ۱ـ۲ـ قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست

۳ـ۲ـ۱ـ۳ـ آئین نامه اجرایی قانون حفاظت از پارک های ملی

۳ـ۲ـ۲ـ قوانین و مقررات مربوط به مدیریت و حفاظت از پارک های ملی

۳ـ۲ـ۲ـ۱ـ قوانین و مقررات مربوط به پارک های ملی دارای مواد معدنی قابل استخراج

۳ـ۲ـ۲ـ۲ـ قوانین و مقررات مربوط به حفظ و مدیریت پوشش گیاهی و حیات وحش جانوری در پارک های ملی

۳ـ۲ـ۲ـ۳ـ قوانین و مقررات مربوط به سایر استفاده ها از پارک های ملی

۳ـ۲ـ۳ـ قوانین و مقررات کیفری مربوط به پارک های ملی ایران

فصل چهارم: جمع بندی مشکلات و ارائه مدیریت مطلوب برای حفاظت از پارک های ملی ایران بر اساس چارچوب حقوقی متناسب

۴ـ۱ـ مشکلات موجود پیرامون مدیریت پارک های ملی

۴ـ۲ـ مشکلات موجود پیرامون قوانین و مقررات پارک های ملی

۴ـ۲ـ۱ـ نقص قوانین و مقررات

۴ـ۲ـ۲ـ کمبود قوانین و مقررات

۴ـ۳ـ تدابیر حفاظت برای مدیریت مطلوب تر از پارک های ملی ایران

۴ـ۴ـ ارائه راهکار مدیریتی با استفاده از قوانین و مقررات

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها

۵ـ۱ـ نتیجه گیری

۵ـ۲ـ پیشنهادها

چکیده

انهدام و تخریب مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست ایران به ویژه پارک های ملی می بایست از جنبه های گوناگون مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین در این پایان نامه به بررسی موضوع یاد شده از دیدگاه زیست محیطی و قوانین و مقررات مبادرت شده است.

در همین راستا ارزیابی اقدامات مخرب و آلاینده و پاسخ های قانونی مربوط که در قوانین و مقررات ایران پیش بینی شده است همراه با چگونگی اثر بخش و موثر بودن یا نبودن آنها در راستای جلوگیری از تخریب و انهدام و وقوع جرایم زیست محیطی مربوط به از بین بردن پارک های ملی از مواردی است که در این تحقیق مطرح می گردد.

بدیهی است که برای رسیدن به نتایج یاد شده، شناخت پارک های ملی از لحاظ زیست محیطی و چگونگی پیدایش آنها ضروری خواهد بود. بنابراین در فصل اول این پایان نامه درباره موضوعات مختلف پیرامون پارک های ملی از قبیل تاریخچه، چگونگی شکل گیری، ابعاد، بررسی زیست محیطی پارک های ملی ایران، ارزش های حفاظتی این مناطق سخن به میان آمده است.

پیشگفتار

از زمان احداث نخستین منطقه حفاظت شده جهان به عنوان پارک ملی بیش از صد و بیست سال می گذرد. امروزه پارک های ملی به عنوان یکی از مفیدترین اشکال بهره وری پایدار و چند جانبه از سرزمین شناخته می شوند.

«نگهداری فرآیندهای اکولوژیک اساسی و سیستم های حیات بخش، حفظ حوضه آبخیزها، حفاظت از تنوع ژنتیکی، نگهداری از زیست گاههای حیات وحش، رویش گاههای گیاهی به ویژه گونه های گیاهی و جانوری بومی کمیاب در خطر تهدید یا انقراض، حفظ تنوع زیستی محیط های آبی و خشکی، حفظ میراث های طبیعی، تأمین شرایط لازم برای بهره برداری پایدار جوامع، آموزشی، پژوهشی، توریسم و تفریح از عادی ترین فوایدی است که مناطق تحت حفاظت به ویژه پارک های ملی در صورت مدیریت مطلوب به جامعه عرضه می کنند».

اگر چه مناطق تحت حفاظت در رقابت با سایر استفاده های ممکن از سرزمین آشکارا برتری دارند و بارها آن را به اثبات رسانده اند؛ معهذا آنها اغلب در خطر تهدید استفاده های فیزیکی دارند در حالی که ارزش های مادی و ملموس این مناطق در برابر ارزش های کیفی و خدمات بی شمار آنها بسیار نا چیز است جوامع انسانی تا دست یابی به درک صحیح و روشنی از ارزش های غیر قابل جانشین پارک ها آن گونه که سزوار و شایسته آن هستند هنوز در نیمه راه قرار دارند [مجنونیان، هنریک].

پیشینه تحقیق

با در نظر گرفتن جدید بودن رشته حقوق محیط زیست نگارش پایان نامه ای نظیر پایان نامه موجود در ارتباط با بررسی مناطق مورد حفاظت سازمان محیط زیست ایران به ویژه پارک های ملی و ارائه یک چارچوب حقوقی متناسب و کامل برای مدیریت آنها می تواند حاوی پژوهشی نوین باشد.

هر چند این مسأله به معنای فقدان اقدامات پژوهشی در این باره در گذشته نخواهد بود. تخریب مناطق مورد حفاظت سازمان در کتاب ها و مجلات گوناگون از لحاظ محیطی زیست محیطی مورد بررسی قرار گرفته است و بدون تردید قوانین و مقررات حقوقی کشور و بررسی آنها منبع اساسی این پایان نامه خواهد بود. لیکن با توجه به این موضوع که این پایان نامه به دنبال ارائه یک چارچوب حقوقی متناسب برای مدیریت پارک های ملی ایران، نمی توان از منابع موجود را به عنوان یک سابقه پژوهشی نام برد.

مفهوم پارک ملی

پارک های ملی مناطقی هستند با ارزش های چند جانبه و اغلب بی همتا که برای اهداف حفاظت از اکوسیستم های ویژه و ارزشمند و تفرج حفاظت قرار می گیرند.

پارک های ملی معمولاً معرف اکوسیستم های بکو و یا کمتر دست خورده از بیوم های طبیعی هستند که ابتدا حفاظت از ارزشهای غیر قابل جانشین آنها بر سایر استفاده های ممکن چیدگی دارد. هر پارک ملی متشکل از انواع گیاهان و جانوران، زیستگاههای متنوع، اکوسیستم های بکرو دست نخورده و سیماهای منحصر به فرد از رویشگاهها، چشم اندازها و عوارض زمینی می باشد.

انتخاب یک منطقه به عنوان پارک ملی تابع معیارها و موازین دشواری است و به همین دلیل هر منطقه ای را نمی توان به سادگی در این جایگاه قرار داد. تنها مناطقی را که معرف نمونه های بارز و برجسته ای از بیوم های طبیعی هر سرزمینی بوده و در سطح ملی دارای ارزش استثنایی باشند و بتوانند شرایط لازم برای استفاده های مختلف آموزشی، پژوهشی و تفرجی را فراهم نمایند در ضمن از وسعت کافی، یکپارچگی و دست نخوردگی نیز برخوردار باشند می توان به عنوان پارک ملی انتخاب نمود.

تاریخچه پارک ملی در جهان

نخستین پارک ملی به نام یلواستون با هدف و زیبایی های طبیعت برای بهره وری معنوی در سال ۱۸۷۲ در امریکا احداث گردیده در طول سر دهه، توسعه پارک های ملی و مناطق حفاظت شده در امریکا ادامه یافت. در سال ۱۹۱۶ قوانین پارک های ملی در امریکا به تصویب رسید، در سال ۱۹۱۷ سازمان خدمات پارک ها تشکیل گردید و اهداف و قوانین پارک های ملی به سرعت به سیاستهای مدیریت پارک ها در سطح جهان تبدیل شده در سال ۱۹۱۴ با احداث نخستین پارک ملی سویس توسط پل سارازین حفظ دست نخوردگی پارک های ملی را برای اهداف علمی مورد توجه قرار گرفت و به هدف های قبلی پارک های ملی اضافه گردید.

با تشکیل کنوانسیون حفظ گیاهان و جانوران در لندن در سال ۱۹۳۳ و کنوانسیون حفظ طبیعت و حیات وحش نیمکره شمالی در واشینگتن در سال ۱۹۴۰ اهمیت حفاظت از حیات وحش به ویژه در پارک های ملی مورد تأکید قرار گرفت. در سال ۱۹۴۸ با تشکیل اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی احداث پارک های ملی در کشورهای عضو اتحادیه بیش از پیش مورد ترغیب و حمایت قرار گرفت.