تعداد صفحات: ۲۲ | قابل ویرایش
مقدمه
جنگ جهانی دوم، با حمله آلمان به لهستان در اول سپتامبر ۱۹۳۹ برابر با دهم شهریور ۱۳۱۸ شروع شد. دولتهای فرانسه و انگلیس که با لهستان قرارداد نظامی داشتند، به نفع لهستان وارد پیکارشده و به دولت آلمان اعلان جنگ دادند.
به این ترتیب در همه جبهه ها پیروزی با آلمان و متحدینش بود. نمایندگان دولتهایی که به انگلستان پناهنده شده بودند، در قصر” سنت جیمز” در لندن با صدور بیانیه ای اعلام کردند که:
“یگانه اساس صلح با دوام، همکاری ملل آزاد عالم است، در دنیایی که ترس و تعرض در آن نباشد و مردم به جان و مال خود مطمئن باشند . ما در اینجا جمع شده ایم که این منظور را در زمان جنگ و هنگام صلح تامین کنیم.”
منشور آتلانتیک
سه ماه پس از بیانیه لندن، روزولت رئیس جمهور آمریکا و چرچیل نخست وزیر انگلستان در یک ناو جنگی در اقیانوس اطلس، منشور آتلانتیک را که شامل ۸ ماده است، امضا کردند.
در آذر۱۳۲۰ با حضور رئیس جمهور آمریکا، نخست وزیر انگلیس و سفرکبیر شوروی ، کنفرانسی در واشنگتن واقع شد. یکی از اقدامات اساسی این کنفرانس تنظیم اعلامیه ملل متحد است که در سال ۱۳۲۰ به امضای ۲۶ دولت رسید، که به آلمان اعلان جنگ داده بودند. دولت ایران هم در۱۷ شهریور۱۳۲۲، الحاق خود را به اعلامیه ملل متحد اعلام کرد و به دولت آلمان اعلان جنگ داد.
اعلامیه مسکو
در پاییز همان سال نمایندگان چین، شوروی، انگلیس و آمریکا در مسکو جلسه ای تشکیل داده و اعلامیه مسکو را تهیه و امضاء کردند.
در سال ۱۳۲۳ ، استالین ، چرچیل، روزولت، در کرانه جنوبی، شبه جزیره کریمه با یکدیگر ملاقات کرده و از کلیه کشورهایی که علیه سازمان می جنگیدند برای تشکیل کنفرانس سانفرانسیسکو دعوت کردند . و بدین ترتیب سازمان ملل متحد ۵۱ عضو اصلی پیدا کرد.
سرانجام در دوم آبان ۱۳۲۴ برابر با ۲۴ اکتبر۱۹۴۵، منشور مورد بحث به تصویب تعداد دیگری از کشورها رسید و وجود سازمان ملل تحقق یافت و این روز در سراسر جهان روز ملل متحد نامیده شد.
ارکان اصلی سازمان ملل متحد
برای این سازمان شش رکن اصلی در نظر گرفته شده است.این ارکان عبارتند از:
۱-مجمع عمومی.
۲-شورای امنیت.
۳-دبیر خانه.
۴-دیوان بین المللی دادگستری.
۵-شورای اقتصادی واجتماعی.
۶-شورای قیمومیت.
سازمان ملل و ضرورت تجدید ساختار
سازمان ملل متحده در حالی گام در هزاره سوم نهاد که جهان درمقایسه با دوران پس از جنگ جهانی دوم، شکل دگرگونی به خود گرفته است. فروپاشی اردوگاه شرق، کشتار مسلمانان در بوسنی و هرزگوین، اشغال کویت توسط عراق، موج تروریسم و حوادث یازده سپتامبر، جنگ آمریکا با عراق و افغانستان، انقلاب های نارنجی در اروپا، قوت گرفتن ایده جنگ تمدنها و حمله به مسلمانان در سراسر جهان و اهانت به مقدسات دینی آنان، همه و همه تاثیرات خاص خود را بر جهان بعد ازجنگ دوم جهانی گذاشته اند.
در این میان به حاشیه رانده شدن سازمان ملل متحد توسط قدرت های بزرگ جهان (به خصوص ایالات متحده امریکا)، یادآور وضعیت جامعه ملل در سال های قبل از جنگ جهانی دوم است.
سازمان ملل در این سال برای نجات نسل ها از موج جنگ و خشونت تأسیس شد، اما طی این مدت در این زمینه موفقیتی به دست نیاورده است. کشورها بارها و بارها علیه یکدیگر دست به اسلحه برده اند و تنهابین سال های ۱۹۴۵ تا، ۱۹۸۹، ۶۸۰ بار با هم جنگیده اند.
شورای امنیت
بیش از ۶۰ سال پیش و پس از جنگ جهانی دوم، پیروزمندان این جنگ که جهان را به خاطر تلاش هایشان برای نجات از چنگال نازیسم و فاشیسم، مدیون خود می انگاشتند سازمان ملل متحد را با هدف حفظو پاسداری از صلح و امنیت بین المللی در سایه همکاری های نهادینه خود تأسیس کردند و در تعیین ساختار اصلی سازمان ملل متحد وترکیب آن در پی حفظ وضع موجود و نه ایجاد وضع مطلوب بودند.
شعارآنها برتری صلح بر عدالت بود. آنها جنگیده بودند تا جنگی در کار نباشدو چون براساس رهیافت قدرت، تصمیم گیری های لازم برای پی ریزی ساختار نظام آینده بین المللی صورت می گرفت، از این آزادی عمل برخوردار بودند که ساختار مورد نظر را به گونه ای طراحی و شکل بندی کنند که حافظ منافع آنها باشد.
این رویکرد سبب شد که در توزیع جهانی قدرت تنها بازیگرانی عهده دار نقش اصلی شوند که در آن زمان بالاترین توان نظامی، سیاسی و سپس اقتصادی را برای راهبری نظام جدید بین المللی پس از جنگ جهانی دوم دارا بودند.
منابع و مآخذ
- اصلاحات در سازمان ملل، همشهری، ۱۴ آذر۱۳۸۳
- آقایی، ایران و سازمان های بین المللی، ص ۹۱
- سید داوود آقایی، شرایط نوین بین المللی و ضرورت تحول ساختاری در سازمان ملل متحد
- هفته نامه – پگاه حوزه – ۱۳۸۶ – شماره ۲۰۷
- حمید ضیایی پرور، تحول ساختاری در شورای امنیت، رویا یا واقعیت
