تحقیق بررسی حقوقی حساب ذخیره ارزی

تعداد صفحات: ۲۷ | قابل ویرایش

فهرست

مقدمه …………………………………..

مدل های تئوریک برای خرج کردن پول نفت …….

تشکیل حساب ذخیره ارزی و قوانین و مقررات مربوط به آن

اهداف تشکیل حساب ذخیره ارزی ……………..

بررسی ساختار حقوقی حساب ذخیره ارزی ………

سیاست نظارتی حاکم بر حساب ذخیره ارزی …….

هیات امنای حساب ذخیره ارزی ……………..

مقررات اجرایی حساب ذخیره ارزی …………..

شرایط و ضوابط اعطای تسهیلات ارزی …………

شیوه عملکرد بانک های عامل ………………

درآمدهای حساب ذخیره ارزی ………………

منابع  ………………………………….

چکیده

مشکل عمده که در کشورهای مبتنی بر اقتصاد تک محصولی وجود دارد وابستگی مالی این کشورها به بودجه ای است که از طریق این محصول تامین می شود لذا باعث می شود نواسانات قیمتی که در این محصول موجود می آید به کل اقتصاد آن جامعه تسر می یابد.

این مشکل درکشورها هم که عموما متکی به نفت است به راحتی قابل مشاهده است برای حل این مشکل همچنانکه در ادامه خواهد آمد طی قوانین برنامه پنجساله سوم و چهارم حسابی تحت عنوان حساب ذخیره ارزی ایجاد شده است.

در این تحقیق قصد داریم که ابتدا مختصری از مدل های تئوریک برای خرج کردن پول نفت را ارائه داده و در ادامه به بررسی تشکیل حساب و مقررات مربوط به آن اهداف تشکیل ساختار حقوقی سیاست نظارتی حاکم هیات امنای حساب مقررات اجرایی شرایط و ضوابط اعطای تسهیلات شیوه  عملکرد بانک های عامل و درآمدهای حساب ذخیره ارزی بپردازیم.

مدل های تئوریک برای خرج کردن پول نفت

در میان اقتصادانان از لحاظ تئوریک طرح های مختلفی برای استفاده از منبع طبیعی نفتی ارائه گردیده است که هر کدام از این طرح ها دارای مزایا و معایبی می باشند که پرداخت به تمامی مسائل آن از موضوع بحث خارج می باشد.

لذا در این جا فقط به معرفی اجمالی طرح های مذکور پرداخته شده است معیارهای موجود جهت مدیریت درآمدهای نفتی معطوف به دو سطح می باشد سطح اول مربوط به مدیریت نواسانات درآمد نفت در کوتاه مدت می باشد که معطوف به اعمال سیاست های تثبیت اقتصادی در سطح کلان و جلوگیری از تاثیرگذاری نوسانات درآمد نفت بر عملکرد اقتصادی است.

سطح دوم مربوط به مدیریت درآمدهای نفتی در مسیر رشد بلند مدت می باشد که معطوف به کاهش تدریجی وابستگی دولت به درآمد برونزای نفتی اصلاح ساختار وافزایش توانمندی و کارایی دولت در  مدیریت اقتصاد کشور از یک طرف و از طرف دیگر سازماندهی و استفاده بهینه درآمد نفتی- جهت تامین و تسهیل رشد مناسب اقتصادی و نیل به توسعه پایدار کشور است.

ارزیابی راهبرد اول براساس اصول سازگاری و پایداری

این راهبرد سازگاری مبنی بر در نظر گرفتن شرایط نهادی- ساختاری حاکم در کشور جهت قابلیت امکان وعملیاتی شدن راهبرد مورد نظر و هم اصل پایداری مبنی بر ثبات و تداوم آن در بلند مدت به نحو مطلوبی تامین می نماید.

در واقع تجربه چندین و همه مدیریت درآمدهای نفتی از طریق جذب درآمدهای نفت به عنوان درآمد دولت و در نتیجه توزیع تخصیص و هزینه آن از طریق فرآیندهای حاکم بر عملکرد بودجه دولت شاهدی بر این مدعا ست که این راهبرد با شرایط نهادی- ساختاری حاکم در کشور به خوبی سازگار بوده و می تواند برای مدت زمانی نامحدود (تا پایان ذخایر نفتی) به نحوه پایداری ادامه یابد.

ارزیابی راهبرد دوم براساس اصول سازگاری و پایداری

– این راهبرد به نظر می رسد اصل سازگاری را مبنی بر در نظر گرفتن شرایط نهادی- ساختاری حاکم در کشور جهت قابلیت امکان و  عملیاتی شدن راهبرد موردنظر به نحو مطلوبی تامین نمی نماید در واقع به لحاظ نیاز به درآمدهای ارزی تحت شرایط نهادی فعلی این طرح هرگز قابلیت عملیاتی شدن را کسب نمی نماید.

این راهبرد به ترتیبی پیاده گردد سوال این است که تا چه حد طی زمان و در بلند مدت راهبردی با ثبات و پایدار است و تا چه حدی دوام خواهد داشت.

اهداف تشکیل حساب ذخیره ارزی

اولین هدفی که فکر تاسیس حساب ذخیره ارزی را ایجاد کرد یافتن راه حلی برای این موضوع بوده که همیشه قیمت جهانی حامل های انرژی تاثیرات مستقیمی را بر اقتصاد ایران می گذاشته و این طرح می توانست میان بازار جهانی نفت و بودجه های سالانه کشور از لحاظ تامین کسری در زمان کاهش قیمت ضربه گیری ایجاد کند که تکانه های ناشی از نوسانات قیمت جهانی نفت را به حداقل برساند.

این هدف نه تنها اولین بلکه مبنایی ترنی علت تشکیل حساب ذخیره ارزی بوده است. علاوه بر این با توجه به ملاحظه قوانین و مقررات مصوب در  این خصوص می توان اهدافی را علاوه بر آن برای این موضوع بر شمرد: از جمله ایجاد ثبات در میزان درآمدهای حاصل از فروش نفت خام تبدیل دارایی های حاصل از فروش نفت خام به دیگر انواع ذخایر و توسعه فعالیت های تولیدی و سرمایه گذاری و تامین بخشی از اعتبارات مورد نیاز طرح های تولیدی و کارآفرینی بخش غیردولتی و فراهم کردن امکان تحقق فعالیت های پیش بینی شده دربرنامه سوم و چهارم توسعه.

منابع

1. – قانون برنامه پنجساله سوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی، فرهنگی و آئین نامه های مربوط به ماده (۶۰)
2. – قانون برنامه پنجساله چهارم توسعه اقتصادی ، اجتماعی، فرهنگی و آئین نامه های مربوط به ماده (۱)
3. – شرایط و ضوابط اعطای تسهیلات ارزی مصوب ۲۷/۹/۷۹ هیات امنای حساب ذخیره ارزی
4. – مصوبه شورای عالی اداری در خصوص تصویب ادغام دبیرخانه شوراها مصوب ۱۸/۴/۸۶
5. – قانون تشویق و حمایت از سرمایه گذاری خارجی مصوب ۱۳۸۱
6. – قانون جذب و حمایت از سرمایه های خارجی مصوب ۱۳۳۴.