پایان نامه بررسی رابطه بین اعتیاد به اینترنت و سلامت روان بر اساس تست SCL-90-R در مراجعین به کافی نت های مشهد

تعداد صفحات: ۱۲۸ | قابل ویرایش

‌

چکیده

اعتیاد یا وابستگی رفتاری به اینترنت، صرف نظر از اینکه آنرا یک بیماری یا آسیب روانی یا معضل اجتماعی بدانیم، پدیده‌ای مزمن، فراگیر و عود کننده است که با صدمات جدی جسمانی، مالی، خانوادگی، اجتماعی و روانی همراه است. شخص وابسته متعاقب وابستگی به آن دچار افت جدی در کارکردهای فردی، اجتماعی و روانی می‌گردد.

هدف: بررسی رابطه بین اعتیاد به اینترنت و سلامت روان بر اساس تست  SCL-90-R در مراجعین به کافی نتهای مشهد در شش ماهه دوم سال ۱۳۸۴

روش: این پژوهش یک مطالعه توصیفی-مقطعی است. ابزارهای پژوهش عبارتند از:

۱)پرسشنامه اختلال اعتیاد به اینترنت Young 2)نشانه‌های بیماری ۹۰ تجدید نظر شده (SCL-90-R) 3) پرسشنامه جمعیت شناختی

نمونه مورد مطالعه ۱۰۰ نفر(۸۲ مرد و ۱۸ زن) می‌باشد که از روش نمونه‌گیری چند مرحله‌ای تصادفی انتخاب شده‌اند.

نتایج: داده ها با استفاده از نرم افزارSPPS، آمار توصیفی و استنباطی تحلیل گردید، از بین شرکت کنندگان ۴۷ درصد اعتیاد به اینترنت داشتند بین اختلال اعتیاد به اینترنت و تمام مقیاسهای بالینی SCL-90-R (جسمانی سازی، وسواس- اجبار، حساسیت در روابط بین فردی، افسردگی، اضطراب، حالات پارانوئیدی، خصومت و پرخاشگری، حالات سایکوتیک)ارتباط معنی‌داری(P<0. 001)وجود دارد که نمایانگر اینست که شیوع اختلالات روانپزشکی در معتادان به اینترنت بالاتر از جمعیت عادی است.

واژه های کلیدی:اختلال اعتیاد به اینترنت-سلامت روان-SCL-90-R

‌

مقدمه

اینترنت (Internet) که در ابتدا به منظور برقراری ارتباط بین پژوهشگران وزارت دفاع آمریکا راه اندازی شد، امروزه با رشد چشمگیر تعداد کاربران، بصورت شبکه عظیم جهانی درآمده است. (۱)بطوری که طبق تخمین دانشمندان تعداد کاربران از ۵۰۰۰۰۰ نفر در سال ۱۹۸۹ به حدود ۷۰۰ میلیون نفر در سال ۲۰۰۴ رسیده است.

اینترنت برای مردم این نسل امکانات بسیار زیادی در جهت دستیابی به انواع اطلاعات، برقراری ارتباط با مردم کشورهای مختلف، دانشگاهها و کتابخانه‌های بین‌المللی وامکان خرید و فروش کالا وهزاران امکانات متنوع دیگر فراهم آورده است.

با رشد سریع تعداد کاربران در کنار فواید بیشمار اینترنت، سوالاتی در زمینه اثرات نامطلوب آن بر انسانها، مطرح می‌شود. بطوریکه این موضوع نظر دانشمندان بسیاری را در سالهای اخیر جلب کرده است.

در تحقیقات مختلف گزارش شده بعضی کاربران اینترنت الگوی مصرفی خاصی دارند که باعث شده در زندگی عادی آنان اختلالاتی بوجود آید بطوریکه گزارشهای زیادی در زمینه پیامدهای سوء استفاده از اینترنت در روابط خانوادگی، تحصیلی و شغلی افراد وجود دارد.

تعابیر مختلفی برای این نوع مصرف از سوی دانشمندان پیشنهاد شده که رایج ترین آن، اصطلاح”اختلال اعتیاد به اینترنت”(Internet addiction Disorder) است که در DSM-IV-TR در گروه اختلال کنترل تکانه که به گونه ای دیگر مشخص نشده است (NOS = Non Other wise  Specified)، قرار می‌گیرد.

‌

سلامت و بیماری

سلامت و بیماری مفاهیمی‌دارای همپوشانی هستند که در طیفی گسترده قرار دارند. یک طرف طیف را سلامت وضع جسمی، روانی و اجتماعی مطلوب، تشکیل می‌دهد که در طول زمان، متغیر است. طرف دیگر، طیف بیماری قرار دارد که با علائم بیماری وناتوانی توام است. در طول تاریخ بویژه در قرن بیستم، در مقایسه با گذشته الگوی بیماری تغییر کرده است. نظریه های مربوط به جسم، روندهای بیماری و وضع روانی، از هزاران سال پیش به بعد تغییر یافته است.

زمانی مردم معتقد بودند که بیماری بوسیله ارواح خبیثه وعوامل مشابه بوجود می آیند. در بین سالهای ۵۰۰ تا ۳۰۰ پیش از میلاد مسیح، فلاسفه یونانی نخستین نظریه را درباره سلامت و بیماری ارائه دادند. آنان سعی کردند توضیح دهند که بیماری چگونه بوجود می آید و اظهار کردند که جسم و روان موجودیتی جداگانه دارند.

در دوران قرون وسطی، کلیسا بر نظریه های بیماری، تاثیری وافر گذاشت و مصرا بر این عقیده بودند که دلایلی جادویی درباره بیماری وجود دارد. فلاسفه و دانشمندان، از قرن هفتم تا بیستم، زیر بنای الگوی زیستی-پزشکی را در بیان مفهوم سلامت و بیماری، پایه ریزی کردند.

‌

دورنمای پیشگیری از بیماری‌ها

بنا به گفته متخصصین بهداشت عمومی، اگر چه علم و فن‌آوری در درمان بیماری‌ها نقش عمده‌ای داشته‌اند، پیشرفتهای اساسی در بهداشت نه از راه تشخیص ودرمان، بلکه از راه پیشگیری از بیماری‌ها و ارتقاء سلامت بدست آمده‌اند. پیشگیری از بیماری‌ها در سه سطح تعریف می‌شود:

۱-پیشگیری اولیه: شامل اقداماتی است که به منظور پرهیز از بیماری یا جراحت انجام می‌گیرد. دو روش نوید بخش برای  پیشگیری اولیه وجود دارد. یکی درگیر کردن متخصصان حرفه پزشکی و پیرا پزشکی در آموزش ارتقای سلامت به بیماران(Levin و همکاران، ۱۹۹۲؛Radecki، Branton، ۱۹۹۲) و دوم استفاده از پرسشنامه هایی که در تشخیص عوامل خطرزا و رفتارهای غیر بهداشتی که  نیاز به اصلاح دارد، به بیماران کمک میکند(Wise، ۱۹۸۶)

۲-پیشگیری ثانویه: شامل اقداماتی است که به منظور تشخیص و درمان بیماری یا جراحت در مراحل اولیه انجام می‌شود. به عنوان مثال معاینات پزشکی سالیانه.

‌

روان شناسی سلامت

روان شناسی سلامت، دانش خود را از زیر شاخه های رشته‌های روان شناسی و چند رشته دیگر به غیر از روان شناسی، مانند پزشکی، زیست شناسی، مددکاری اجتماعی همه‌گیر شناسی، بهداشت عمومی، جامعه شناسی و مردم شناسی کسب می‌کند.

مطالعه متغیرهای مهم در روان شناسی سلامت، مستلزم استفاده از روشهای تحقیقی آزمایشی و غیرآزمایشی است. روشهای آزمایشی معمولا با کنترل ودستکاری متغیرها انجام می‌شوند تا بتوانند به نتیجه علت و معلولی دست بیابند.

در روشهای غیر آزمایشی، تمرکز بر مطالعه روابط میان متغیرها(اما نه رابطه سببی)است. روشهای همبستگی روابط میان متغیرها را نشان می‌دهند، اما معلوم نیست که ایا این روابط سببی هستند یا نه.

روشهای شبه آزمایشی در بررسی متغیرهایی که نمی‌توان آنها را کنترل کرد، مانند سن و جنس مفیدند. پژوهشگران در بررسی افراد دارای سنین مختلف، از روشهای مقطعی و طولی استفاده می‌کنند. برای بررسی نقش وراثت در سلامت و بیماری، می‌توان از روش مطالعه دوقلوها استفاده کرد.

‌

منابع

۱) Internet. 2006 19 Septembe; available form :URL:. http://en. wikipedia. org/wiki/Internet

۲) Janet Morahan Martin. Internet Abuse Addiction? Disorder? Symptom? Alternative   Explanations?. Jun 2004; available form: URL:http:// www. ssc sagepub. com/sgi/content/abstract/23 /1/39

۳)احمد امیدوار ؛ علی اکبر صارمی ، اعتیاد به اینترنت. چاپ اول.انتشارات تمرین ؛ ۱۳۸۱.

۴)Benyamin James Sadock;Virginia Alcott Sadock.Kaplan and Sadock’s Synopsis of Psychiatry.ninth ed.Lippincott Williams and Wilkins;2003 1;793

۵) Psychological Health Associates. Virtual Addiction: Sometimes New Technology Can Create New Problems,Oct 1999

۶) Kimberly S. Young ,Robert C. Rodgers . Internet Addiction: Personality Traits Associated with Its Development .1998 April ; available form: URL: http://www.netaddiction. com/ articles/ personality_ correlates. pdf

۷) Dr. Kimberly S. Young. Internet Addiction:Symptoms, Evaluation, AndTreatment. 1999; available form: URL:http//www. netaddiction. com/articles/symptoms

۸ )Edward Sarafino. Health Psychology.2^nd ed. John Willey and Sons Inc; 1992.

۹)بهروز میلانی فر؛ بهداشت روانی. چاپ اول. نشر قومس؛۱۳۷۰.صفحه ۶-۳.

۱۰)سعید شاملو؛ بهداشت روانی. چاپ دهم. انتشارات رشد؛ ۱۳۷۲. صفحه۱۸ و صفحه ۲۸.