تعداد صفحات: ۶۹ | قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده تحقیق ………………………………… ۱
مقدمه ……………………………………… ۳
فصل اول : کلیات تحقیق
بیان مسئله …………………………………. ۵
ضرورت انتخاب موضوع ………………………….. ۷
پیشینه تحقیق ……………………………….. ۸
اهداف تحقیق ……………………………….. ۱۰
روش تحقیق …………………………………. ۱۱
ابزار تحقیق ……………………………….. ۱۱
قلمرو تحقیق ……………………………….. ۱۱
زمان تحقیق ………………………………… ۱۱
سوالات تحقیق ……………………………….. ۱۲
مشکلات تحقیق ……………………………….. ۱۳
فصل دوم : چهارچوب نظری تحقیق
کارکرد گرایی ………………………………. ۱۴
تعریف فنکسیون یا کارکرد …………………….. ۱۵
مفهوم کارکرد ………………………………. ۱۶
اصول کارکردگرایی …………………………… ۱۷
فصل سوم : معرفی کلی روستا
راهنمای مسافرین جهت سفر به روستای طولاب ……….. ۲۰
معرفی شهرستان ایلام …………………………. ۲۲
موقعیت جغرافیایی روستای طولاب ………………… ۲۴
علل پیدایش روستا …………………………… ۲۵
موقعیت طبیعی روستا …………………………. ۲۶
شرایط اقلیمی روستای طولاب ……………………. ۲۷
حداکثر و حداقل دما …………………………. ۲۷
عوارض مهم طبیعی روستای طولاب …………………. ۲۷
جمعیت روستای طولاب ………………………….. ۲۹
تاسیسات و خدمات روستای طولاب …………………. ۳۰
وجه تسمیه …………………………………. ۳۳
مذهب مردم روستای طولاب ………………………. ۳۳
زبان مردم روستای طولاب ………………………. ۳۳
وضعیت اشتغال مردم روستای طولاب ……………….. ۳۴
ساخت قدرت در روستای طولاب ……………………. ۳۷
فصل چهارم : یافته های تحقیق
اعتقادات و باورها هنگام زایمان در روستای طولاب …. ۳۸
اعتقادات و باورها در دوران حاملگی قبل از تولد کودک ۳۹
بچه میری – سقط جنین ………………………… ۴۱
آیین روشن کردن چراغ ………………………… ۴۴
زایمان و تولد کودک …………………………. ۴۵
ناف بریدن کودک …………………………….. ۴۷
تغذیه و تابوهای غذای ……………………….. ۵۰
رسم پخت آش هفتلان …………………………… ۵۱
رسم پخت آش سرچلگانه ………………………… ۵۲
لباس نوزاد در چهل روزگی …………………….. ۵۳
اعتقادات و باورها مربوط چهل روز اول زندگی …….. ۵۴
دندان در آوردن کودک و پخت آش دامو ……………. ۵۷
سوراخ کردن گوش نوزاد دختر …………………… ۵۹
از شیر گرفتن کودک ………………………….. ۶۰
مراسم ختنه به صورت سنتی …………………….. ۶۱
مدرسه و تحصیل کودکان در روستای طولاب ………….. ۶۳
تحلیل کارکردی باورهای روستای طولاب ……………. ۶۵
منابع و ماخذ……………………………….. ۶۷
منابع پایان نامه ای…………………………. ۶۸
فهرست مصاحبه شوندگان………………………… ۶۹
پیوست ها
چکیده تحقیق
در هر جامعه های باورها و اعتقادات و دانسته ها ریشه در تاریخ و گذشته آن جامعه دارند برای ظهور و پیدایش یک باور نمی توان تاریخ دقیقی تعیین نمود و مهم ترین مسئله شناخت باورها و جمع آوری و گرداوری آنها است که در این تحقیق با توجه به اینکه مطالعات مردم شناسی مطالعاتی ژرفانگر هستند.
بنابراین سعی شده تحقیق در مکان محدود و مشخص روستای طولاب انتخاب و بررسی شود . روش تحقیق به صورت مشاهده میدانی و مصاحبه با زنان و مردان روستای طولاب انجام گرفته و همزمان از مطالعه اسنادی و کتابخانه ای و استفاده از پایان نامه ها مورد توجه و استفاده قرار گرفته.
آنچه که در این پژوهش به آن تأکید شده بررسی باورها و اعتقادات و آداب و رسوم سنتی مردم روستای طولاب در مورد زایمان تا ۷ سالگی کودک یعنی مرحله اول زندگی انسان است که در اثر زمان کم رنگ شده و در حال حاضر گرایش به شیوه های مدرن و صنعتی بیشتر شده.
بنابراین ضمن جمع آوری و بررسی باورها و اعتقادات مختلف روستای طولاب در مرحله اول زندگی انسان تأثیر آنها بر زندگی و کارکردهای فردی اجتماعی این باورها و اعتقادات نیز بررسی شده است.
مقدمه
باورها و اعتقادات از دیدگاه مردم شناسی از اهمیت ویژه ای برخوردارند هر باور و آیین و سنتی که در یک جامعه وجود دارد در واقع در پاسخ به نیازهای مادی و معیشتی آن قوم و جامعه به وجود آمده اند.
مالینوفسکی انسان شناسی انگلیس شیوه درست مطالعه فرهنگ و تمدن هر قوم را با در نظر گرفتن تمامی آن به عنوان یک مجموعه و مطالعه هر یک از عناصر آن دانسته مالینوفسکی می گوید هر عاملی در یک تمدن و فرهنگ دارای کارکردی است نسبت به کل مجموعه و کارکرد آن برآوردن نیازهای اساسی انسان است (فربد- محمد صادق – مبانی انسان ۱۳۸۰ ص۱۲۴).
مطالعه در زمینه باورها و اعتقادات مختلف جز فرهنگ یک قوم محسوب می شوند و فرهنگ چکیده های تلاش انسان در روند تاریخ برای پاسخ به نیازهای مادی و معنوی است که از نسلی به نسل دیگر منتقل می شوند.
در این پژوهش سعی شده است باورها و اعتقادات مختلف مردم روستای طولاب را از زایمان تا ۷ سالگی کودک مورد بررسی قرار دهیم بنابراین نخستین مرحله در این خصوص جمع آوری و گرداوری این باورها و اعتقادات است که در مرحله بعدی به صورت مطلوب و منطقی دسته بندی شوند .
تولید مثل وزاد و ولد و تولد نوزادان از قرنهای اولیه حیات بشر تا به امروز وجود داشته و آیین ها و مراسمات و باورها و اعتقادات مختلفی اجرا شده.
بیان مسئله
درباره باورها و اعتقادات و فرهنگ مناطق مختلف جغرافیایی ایران و جهان مطالب زیادی توسط نویسندگان و محققان نگاشته شده آنچه امروزه به عنوان باورها و اعتقادات ، آیین ها و مراسمات مختلف مانند پلی مارا با گذشته ها و زندگی اجداد و پدرانمان آشنا می کند و شناخت این باورها و اعتقادات خصوصاً در اوایل زندگی و از به دنیا آمدن کودک تا بزرگ سالی و مرگ اهمیت دارد.
علت به وجود آمدن بسیاری از باورها و اعتقادات ناشی از شیوه معیشت و محیط جغرافیایی مردم آن منطقه است باورها و اعتقادات و رسوم مردم را نباید خرافات محسوب کرد . زیرا هر یک از اعمال و رفتار و باورها و اعتقادات تحت تأثیر عوامل مختلف تلاشی در جهت رسیدن به آمال و آروزهای انسان رسیدن به آرامش روحی است.
باورها و اعتقادات مختلف در جوامع گوناگون متفاوت هستند اما در عین حال نقش واحدی را بر عهده دارند که همان تأمین یا برآوردن نیازهای روانی و تسکین احساس ترس مردم در برابر خطرات ناشی از عوامل طبیعی است بسیاری از باورها و اعتقادات تحت تأثیر عوامل مختلف مانند تغییرات و تحول در محیط اجتماعی و زیستی است.
این باورها و اعتقادات که بسیاری از آنها در گوشه ای از ذهن پیران متروک مانده و آهسته دوام خود را از دست می دهند. در بسیاری از موارد برگرفته از محیط جغرافیایی و شیوه معیشت مردم می باشد پختن آش در چهلمین روز تولد کودک با حبوبات آن منطقه ناشی از تأثیرات شیوه معیشت و کشاورزی آنها است که باعث به وجود آمدن باورهای خاصی در این روستا شده که از لحاظ روانی به آنها امید و آرامش می دهد و بزرگ شدن کودک آنها را تضمین می کند.
علل پیدایش روستا
روستای طولاب در منطقه های قرار گرفته که از سه طرف با کوه محصور شده است وجود کوهها باعث گردیده است که اولاً چشمه های آب فراوان در منطقه شکل بگیرد و ثانیاً همین فرآوانی آب در به وجود آمدن مراتع سر سبز – جنگلها و باغات شده است.
این وضعیت ساکنان اولیه روستا را ترغیب کرده تا این محل را برای سکونت دایمی خود برگزینند کوهستانی بودن منطقه در شکل گیری بافت روستا تأثیر بسزایی داشته است به گونه های که در حال حاضر این روستا دارای شیب نسبتاً بالایی می باشد.
سکونت در روستا نزدیک به ۲۰۰ سال قدمت دارد که ابتدا به صورت موقت و ییلاق و قشلاق و بعد از آن به صورت خانه های خشت و گل و سنگ به صورت سنتی و نزدیک به ۲۵ سال است که از ساختمان های امروزی جهت سکونت استفاده می کنند (طرح هادی – سازمان بنیاد مسکن ۱۳۸۵)
موقعیت طبیعی روستای طولاب
این روستا یکی از روستاهای کوهستانی استان ایلام می باشد و ارتفاعات آن پوشیده از درختان جنگلی از جمله درخت تنومند بلوط است روستای طولاب به لحاظ کوهستانی بودن و بالا بودن نزولات جوی و دیگر خصوصیات طبیعی پوشیده از جنگلهای طبیعی است که توسط جنگلبانان محیط زیست مورد حفاظت قرار گرفته است که چشم اندازهای زیبایی از طبیعت روستای طولاب را این جنگلها به نمایش می گذارند.
جنگلهای طبیعی روستای طولاب علاوه بر زیبایی های طبیعی سرشار از گیاهان و محصولات دارویی فراوان است که درآمد قابل توجهی برای مردم بومی دارد در واقع روستای طولاب با باغات و مزارع و جنگلهای سرسبز یکی از مناطق جالب و دیدنی استان ایلام می باشد.
منابع و مأخذ
- آلن بیرو – فرهنگ علوم اجتماعی – ترجمه دکتر باقر ساروخانی – نشر کیهان – تهران ( ۱۳۶۷)
- ادیبی – حسین – انصاری – عبدالمعبود – نظریه های جامعه شناسی – تهران : نشر جامعه ( ۱۳۵۸)
- توسلی – غلام عباس – نظریه های جامعه شناسی – نشر سمت – چاپ نهم (۱۳۸۲)
- تجربیات بزرگان روستای طولاب و اطلاعات موجود در شورای روستای طولاب.
- درخشنده – سید محمد – ایلام – عروس زاگرس – ناشر مؤلف – چاپ اول ۱۳۷۳.
- سرمدی – محمد تقی – پژوهش در تاریخ پزشکی و درمان – در جهان نشر سرمدی تهران ۱۳۷۹
- طرح هادی – بنیاد مسکن انقلاب اسلامی – استان ایلام در روستای طولاب – گروه مهندسین – ۱۳۸۵ .
- طبیبی – حشمت الله – مبانی جامعه شناسی و مردم شناسی ایلات و عشایر – انتشارات دانشگاه تهران ( ۱۳۷۴) .
- عسکری خانقاه – اصغر – مردم شناسی – روش – بینش – تجربه – تهران – نشر شب تاب – چاپ اول (۱۳۷۳)
- عسکری خانقاه – اصغر – شریف کمالی – محمد – انسان شناسی عمومی – نشر سمت تهران (۱۳۷۸)
- عمید – حسن – فرهنگ فارسی عمید – تهران – انتشارات امیرکبیر(۱۳۷۴)
- غلامی – حشمت الله – مقاله ای در باب زبان کردی و گویش های آن – میرای فرهنگی استان ایلام ( ۱۳۸۵ )
- قرایی مقدم – امان الله – انسان شناسی فرهنگی – تهران نشر ابجد ( ۱۳۸۲)
- فکوهی – ناصر – تاریخ اندیشه ها و نظریات انسان شناسی – نشر نی – چاپ اول ( ۱۳۶۲)
- فربد – محمد صادق – مبانی انسان شناسی – تهران : نشر پشوتن ( ۱۳۸۰)
- میشل – پانوف – میشل پرن – فرهنگ مردم شناسی – ترجمه دکتر اصغر عسکری خانقاه تهران – سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی – دانشگاه ها ( سمت ) ( ۱۳۸۲)
