پایان نامه مقایسه تأثیر سبک های مدیریت کلاس بر روی رشد فراشناخت دانش آموزان دختر پایه چهارم ابتدایی

تعداد صفحات: ۱۳۲ | قابل ویرایش

‌

فهرست مطالب

فصل اول :  کلیات تحقیق

۱- ۱ مقدمه

۱-۲ بیان مساله

۱-۳  اهمیت مساله

۱-۴   اهداف تحقیق

۱-۵ سئوالات تحقیق

۱-۶ تعاریف نظری و عملیاتی

تعاریف نظری

تعاریف عملیاتی

فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق

۲-۱مقدمه

۲-۲ مبانی نظری تحقیق

۲-۲-۱تعاریف مدیریت کلاس

۲-۲-۲   اهداف مدیریت کلاس

۲-۲-۳   سازمان دهی و مدیریت کلاس

۲-۲-۴    ابعاد مدیریت کلاس

۲-۲-۵   فنون مدیریت کلاس

۲-۲-۶ موانع مدیریت کلاس درس

۲-۲-۷   خلاصه‌ای از اصول سه سبک ایجاد نظم و انضباط در کلاس

۲-۲-۸   تئوریهای مدیریت کلاس

۲-۲-۹ سبکهای مدیریت کلاس

۲-۲-۱۰ اصول کلی مدیریت کلاس

۲-۲-۱۱ فراشناخت

۲-۲-۱۲- تعاریف فراشناخت

۲-۲-۱۳ ابعاد فراشناخت

۲-۲-۱۴ آموزش مهارتهای یادگیری شناختی وفراشناختی

۲-۲-۱۵ نظراتی در باب ارتقا ء فراشناخت

۲-۳ پیشینه تحقیقات انجام یافته

 ۲-۳-۲ تحقیقات خارجی

۲-۴ نتیجه گیری

فصل سوم : روش تحقیق

۳-۱ روش پژوهش

۳-۲ جامعه آماری

۳-۳ طرح نمونه گیری

۳-۴ ابزار جمع آوری اطلاعات

۳-۴-۱ پرسشنامه مدیریت کلاس

۳-۴-۲ روایی و پایایی

۳-۴-۳پرسشنامه فراشناخت

۴-۴-۳ روایی و اعتبار

۳-۵ روش تجزیه و تحلیل داده‌ها

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

تجزیه و تحلیل داده ها

۴-۱ مقدمه

۴-۲ بخش توصیفی

فصل پنجم : نتایج تحقیق

۵-۱ جمع‌بندی

۵-۲ بحث و تفسیر

۵-۳ محدودیت‌های تحقیق

۵-۴ پیشنهادهای تحقیق

۵-۴-۱ پیشنهاد به سیاستگذاران و مسئولین

۵-۴-۲ پیشنهاد به مدیران و دبیران

۵-۴-۳ پیشنهاد به پژوهشگران بعدی

پیوستها وضمائم

پرسشنامه مدیریت کلاس

پرسشنامه فراشناخت

پرسشنامه مدیریت کلاس

منابع فارسی

فهرست منابع انگلیسی

فهرست منابع

‌

مقدمه

در قرن حاضر پیشرفت فناوری، تغییرات سریع، و پدیده جهانی شدن بر تمام ابعاد فرهنگی،  سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جوامع بشری تاثیر زیادی گذاشته است. همگام با این تغییرات رو به رشد، انتظارات جامعه از آموزش و پرورش نیز هر روز تغییر یافته و باعث  شده تا دست اندرکاران، مسئوولین آموزش و پرورش، مدیران مدارس و معلمان پاسخگویی به نیازهای دانش‌آموزان، اولیاء، بازار کار و جامعه را در الویت کار قرار دهند.

از آنجا که اکثر اوقات دانش‌آموزان، در کلاس درس می‌گذرد، پاسخگویی به  انتظارات، خواسته‌ها و نیازهای افراد ذینفع از طریق تعامل معلم و دانش‌آموز در کلاس  درس نمود می یابد و مردم نتایج، پیامدها، کارایی و اثربخشی نظام تعلیم وتربیت را متوجه شیوه تدریس،  کلاسداری و تعامل در کلاس می‌دانند.

یکی از عواملی که امروزه، مدیران وسیاستگذاران آموزش وپرورش به عنوان موضوعی مهم و اساسی بدان توجه  دارند، عامل  مدیریت  کلاس است که از دیر باز به عنوان پیچیده ترین  موضوع در بهبود کیفیت آموزش شناخته شده است.

مدیریت کلاس مقدمه و پیش نیاز آموزش است. معلم می‌تواند با شناخت و اجرای مدیریت صحیح، تاثیر و کارایی  تدریس را افزایش و مشکلات رفتاری دانش‌آموزان را کاهش دهد. هدف اصلی مدیریت کلاس، همانند هدف آموزش « خود رهبر شدن دانش‌آموزان است». هدف این است که دانش‌آموز به جای آنکه به کنترل خارجی نیاز داشته باشد بتواند آگاهانه رفتار خویش را کنترل کند  و رفتارمطلوب جزئی از شخصیت اوشود (بهاری، ۱۳۷۹، ۳۷).

‌

بیان مساله

با اهمیت یافتن نقش دانش‌آموز درفرایند یاددهی – یادگیری متغیرهای دانش‌آموزی اعم از انگیزه، استعداد، تواناییهای شناختی و فراشناختی، دانش، مهارت فرد و غیره به عنوان عوامل موثر بر یادگیری مطرح شدند.

وانگ و همکاران (۱۹۹۰) در یک فراتحلیل جامع برمتون و تحقیقات مربوط به یادگیری، دریافتند که، متغیرهای دانش‌آموزی نسبت به دیگر متغیرهای موثر بر یادگیری الویت داشته و از این بین، عامل توانایی فراشناختی دانش‌آموزان با بالاترین نمره در بین کل متغیرها بعنوان یک عامل بسیار مهم بر یادگیری شناخته شده که در متون علمی معاصر تاکید فراوانی برآن شده است. (وانگ و همکاران، ۱۹۹۰).

طبق جدیدترین تئوریهای یادگیری، کیفیت یادگیری بستگی به تواناییهای یادگیرندگان در هدایت و جهت دهی  به یادگیری خودشان، توسعه مهارتهای پرسشگری، یادگیری تفکر و کنترل فرایندهای یادگیریشان دارد؛ در این بین « مهارتهای فراشناختی » مفاهیم اصلی و کلیدی هستند.

اصطلاح فراشناخت برای اولین با در سال ۱۹۷۶ توسط جان فلاول وارد حیطه روان شناسی شناختی شد؛ وی این اصطلاح را به عنوان هر گونه دانش یا عمل شناختی که موضوع آن فعالیتهای شناختی وتنظیم آن است تعریف می‌کند. درحیطه روانشناسی شناختی فراشناخت دو بعد اساسی را در بر می‌گیرد؛ دانش فراشناختی و مهارتهای کنترل شناخت یا خود – تنظیمی (مک یوزد، ۱۹۹۷).

‌

اهمیت مساله

وانگ، هرتل و والبرگ (۲۰۰۳) در یک فراتحلیل جامع بر روی منابع و تحقیقات در زمینه متغیرهای مربوط به یادگیری، یک چهارچوب مفهومی را سازمان دهی کردند که شامل ۲۲۸ متغیر موثر در یادگیری مدرسه است که ازمنابع مربوط جمع آوری شده است.

این متغیرها هم دررابطه با رشد مهارتهای فراشناختی و هم اثر بخشی برون دادهای آموزشی بیان شده‌اند. در این چهارچوب، متغیرها در ۳۰  مقیاس، درون ۶ گروه جای می‌گیرند.

گروه یک : متغیرهای منطقه‌ای – ایالتی

گروه دو   : متغیرهای محیط بیرون مدرسه

گروه سه  : متغیرهای سطح مدرسه

گروه چهار: متغیرهای دانش‌آموزی

گروه پنج  : متغیرهای طراحی برنامه

گروه شش : متغیرهای اجرایی، آموزش  کلاس و جو کلاس می‌باشند.

‌‌

تعاریف مدیریت کلاس

با توجه به گستردگی مفهوم مدیریت، تعاریف مختلفی از آن ارائه شده است که می‌توان گفت از لحاظ تاکید بر روی جنبه‌های مختلف کلاس درس متفاوت هستند. برخی تعاریف، مدیریت کلاس را هم معنا با واژه انضباط توصیف کرده‌اند.

چنانکه به بیان کوهن (۱۹۹۶) مفهوم مدیریت آنچنان که در دنیای اقتصاد بکار میرود بیانگر نقش سرپرستی وکنترل کننده درارتباط با کارکنان است؛ ازاین رو می‌توان  با کمی‌تسامح این تعریف را در مدیریت آموزش و کلاس درس به کاربرد. مدیریت کلاس بیشتر یک برنامه انضباطی است که شامل باورها و ارزشها ی معلم، راجع به انضباط میشود. (دنیس مور، ۲۰۰۳)

همچنین دویل (۱۹۸۶) مدیریت کلاس را ایجاد و حفظ نظم اجتماعی، به منظور آرامش و یادگیری بهتر تعریف میکند. به بیان او این واژه با اندک خوش بینی برابر با انضباط  است « درمان بدرفتاری‌ها و اختلالاتی که درمحیط آموزش رخ میدهد  » (زاکرمن، ۲۰۰۰).

ولفگانگ و گلیکمن دریک تعریف جامع از مدیریت کلاس آن را دارای سه جنبه اساسی می‌دانند؛ به گفته آنها مدیریت کلاس، کلیه تلاشهای معلم برای سرپرستی  فعالیتهای کلاس است که شامل تعاملات اجتماعی، رفتار دانش‌آموزان ویادگیری است؛ بنابراین مدیریت کلاس، انضباط را در بر می‌گیرد ولی محدود به آن نیست. (مارتین، ۱۹۹۶)

‌

زمان بیشتر برای فراگیری

اگر با استفاده از یک زمان سنج، آگهی‌های تجاری که در طول یکی ازفیلمهای تلویزیونی پخش می‌شوند، اندازه بگیرید، متوجه میشوید که حداقل یک چهارم برنامه ها

 به آگهی‌های تجاری اختصاص داده می‌شود. اگر از روشهای مشابهی نیز در کلاسها استفاده شود از اینکه زمان کمی صرف تدریس مفید می‌شود شگفت زده خواهید شد. هر روز به علت بی نظمی‌ها درکلاس، وقفه‌های ایجاده شده دردرس، تکالیف ناقص و تغییرات نامناسب، دقایق مفید ازدست می روند؛ هرچند زمانی که به طور مفید صرف کارهای درسی می‌شود، ازیک کلاس به کلاس دیگرمتغیر است، با این حال تقریبا ۲۵% درصد از زمان مفید دریک سال تحصیلی ضایع میشود، گاهی اوقات علل این مساله غیر قابل اجتناب است ولی می‌توان این علل را تا حدودی مهار کرد.

بدیهی است که دانش‌آموزان مطالبی را بهتر می آموزند که فرصت آموختن آنرا داشته باشند. از این رو یک هدف مهم مدیریت درکلاس افزایش تعداد دقایق قابل استفاده برای یادگیری است که بطور معمول زمان اختصاص یافته نامیده می‌شود.

‌

نیل به یادگیری

هرفعالیتی در کلاس قوانین خاص خود را درباره مشارکت دارد. گاهی اوقات این قوانین به وسیله معلمان به طور واضح بیان می‌شوند ولی غالباً به صورت تلویحی به آنها اشاره میشود یا به هیچ عنوان درمورد آنها بحث نمی‌شود و ممکن است حتی معلم  و دانش‌آموز از اینکه آنان از قوانین متفاوتی درباره فعالیتهای گوناگون پیروی می‌کنند آگاه نباشند؛ قوانینی که مشخص می‌کنند چه کسی و درباره چه چیزی می‌تواند صحبت کند و چه موقع، با چه کسی و چه مدت آنان حق دارند صحبت کنند که به آن « ساختاریا قوانین مشارکتی » گفته می‌شود.

برای مشارکت موفق در یک فعالیت معین، دانش‌آموزان باید از قوانین مشارکتی آگاه شوند، البته آگاهی همیشه آسان نیست زیرا همانطور که گفته شد، قوانین مشارکتی به طور معمول بیان نمی‌شوند و بدون توضیح باقی می مانند.

این مساله میتواند تفاوتها و تعارضهایی را به وجود آورد. به نظر می رسد بعضی از دانش‌آموزان که به مدرسه می آیند بهتر از سایرین قادرند در فعالیتهای کلاسی مشارکت کنند. آنان قوانین مشارکتی را که درخانه و درتعامل یا کنش متقابل با خواهران، برادران، والدین و یا سایر بزرگترها می آموزند تا اندازه‌ای با قوانین مشارکت فعالیتهای درسی تطبیق می‌دهند.

‌

فهرست منابع

منابع فارسی

۱- آقازاده، محرم و احدیان، محمد (۱۳۷۷)، « مبانی نظری و کاربردهای آموزش نظریه فراشناخت،(۱۳۷۷)، چاپ اول، تهران، نشر پیوند.

۲- بهاری، منوچهر (۱۳۷۲)، « مدیریت کلاس »، مجله مدیریت در آموزش و پرورش، دوره دوم، شماره ۲، ۳۷-۴۰.

۳-  پاکدامن، آذر (۱۳۷۶)، بررسی تاثیرآموزش راهبردهای فراشناختی بر درک مطلب دانش‌آموزان با مشکل درک خواندن، (پایان نامه کارشناسی ارشد)، دانشگاه تهران.

۴-جان. ‌ای. گلاور و راجر اچ، برونینگ (۱۳۷۵)، روان شناسی تربیتی؛ اصول و کاربرد آن، ترجمه علینقی خرازی، تهران،  انتشارات سمت.

۵- حسن زاده، رمضان (۱۳۸۲)، روشهای تحقیق در علوم رفتاری،  تهران، نشر ساوالان.

۶- خورشیدی، عباس (۱۳۸۲)، نظارت و راهنمایی تعلیماتی، تهران. نشر یسطرون.

۷- رحیم پور، شکوفه  (۱۳۸۴)، بررسی نقش آموزش اجزاء دانش فراشناخت در حل مسائل ریاضیات، (پایان نامه کارشناسی ارشد)، دانشگاه شیراز.

۸- رضایی، اکبر (۱۳۷۹)، « مدیریت کلاس »، مجله مدیریت در آموزش و پرورش، شماره ۲۶، ۱۱.

۹-  سیف، علی اکبر (۱۳۸۶)، روانشناسی پرورشی نوین، چاپ ششم، تهران، نشر دوران.

۱۰-  سیف، علی اکبر (۱۳۷۷)، « روش آموزش متقابل وسیله‌ای برای پرورش راهبردهای شناختی وفراشناختی »، مجله مدیریت درآموزش و پرورش، دوره چهارم، شماره ۱۳، ۲۱-۲۵.

۱۱ – صالحی، رضا (۱۳۸۳)، مطالعه رابطه فراشناخت و ادراک یادگیری با عملکرد زبان انگلیسی دانش‌آموزان مرکز پیش دانشگاهی شهرستان یزد، (پایان نامه کارشناسی ارشد)، دانشگاه تربیت معلم، دانشکده روانشناسی وعلوم تربیتی.

۱۲-  صفری، یحیی  (۱۳۷۶)، بررسی رابطه بین سبک رهبری مدیریت کلاس و اثربخشی تدریس مدرسین دانشگاه (پایان نامه کارشناسی ارشد)، دانشکده علوم تربیتی وروانشناسی دانشگاه تربیت معلم.

۱۳-  صیامی، توحید(۱۳۸۳)، « شیوه‌های ایجاد نظم وانضباط سالم در کلاس » تکنولوژی آموزشی، ماهنامه آموزشی اطلاع رسانی، شماره ۵، ۲۶-۲۸.

۱۴- ضیاء، تاج الدین (۱۳۸۳)، « فنون مدیریت کلاس درس » رشد تکنولوژی آموزشی، ماهنامه آموزشی اطلاع رسانی، شماره ۷،   ۴۴-۴۸.

‌

فهرست منابع انگلیسی

۱- Alison , (1993). »Metacogniti   teaching strategies « ,www.aarc.edu.au /93pap /ellia93054.Txt.

۲-Brophy,j ,&Everston    , C. (1976). learning from teaching : a developmental perspective. Boston : Allyn and Bacon.

۳- Dinsmore , Terris. (2003).    »classroom management« , ERIC Identifier؛ ED 478771.

۴-  Dolittle. E,peter, (2003). » Teacher Talk « , Indiana university.

۵- Doyle , w (1986). classroom organization and management . In Mwittrok (Ed). Handbook  of research  on  teaching (3. ed). New york: Macmillan.

۶-  Eleonora , p. L.  ,  (۲۰۰۳) , » The  concept  and Instruction  of Metacognition « Teacher  Development  , I  , ۱. ۴۴-۶۱.

۷- Evertson ,c. ,  sanford  , j. ,& Emmer, E (1981). Effects of  class  heterogeneity  in junior high  school. American education  research   journal  ,  ۱۸ , ۲۷۹-۲۳۲.

۸-  Fernandez . D and  Baird. j. (2000)  , » Executive   Attention  and Metacognitive  Regulation  «, consciousness   and cognition  , ۹.۲۸۸-۳۰۷.

۹- Germine  ,Youssef. (2002). » An Investigation into the  Influences  of  Teachersclassroom  management   Beliefs  andpractices  on  classroom procedures.

۱۰- Jones, F. V ,& jones ,L.S. (1990). » comprehensive  classroom management «  Florida Department  of Education office of  school Improvement.

۱۱- Jones ,V. (1996) classroom management. In. j. sikula  (ed) , Handbook  of  research  on education  (۲ ed. , pp. 503-521). new york : simon & schuster.

۱۲ – Levin ,j. , Huffman , n., & Badiali. B. (1958). Positive and  negative  experiences  during  the  student  teaching  experience  Chicago.

۱۳- Martin , N. k & shoho ,A.K.,(2000). » The  Influence  of teacher  characteristic  on classroom management   « ,Research  in The  schools  , ۱۰ , ۲, ۲۹-۳۴.

۱۴-Martin ,Nancy,  k. (2003). » The student – centered  classroom  Environment « , Middleschool journal  ,۲۸ , ۳-۹.

۱۵- Martin  , N.k. & others  , (۱۹۹۶). » Beliefs   Regarding  classroom   management style  « , journal ofResearch  in Rural  Education  , ۱۵, ۲,۱-۵.