تحقیق روانشناسی کودکان استثنایی

تعداد صفحات: ۴۱ | قابل ویرایش

‌

فهرست

عنوان                       صفحه

مقدمه و تاریخچه                                 ۲

معرفی گرایشهای روانشناسی                            ۸

دروس عمومی و تخصصی روانشناسی کودکان استتثنائی            ۱۲

بررسی کودکان استثنائی                           ۱۳

در مدرسه چه کسی از من حمایت می کند؟                      ۱۸

وضعیت مشاوره در گذشته و حال                         ۲۷

دیدگاه شرع در مورد معلولیت                               ۳۰

پژوهش در مورد کودکان استثنائی                       ۳۵

ضمیمه                                       ۳۷

منابع و مآخذ                                    ۴۰

‌

مقدمه و تاریخچه

عقب ماندگی ذهنی یا باصطلاحخ دیگر نارسایی رشد قوای ذهنی موضوع تازه و جدیدی نیست بلکه در هرد دوره و زمان افرادی در اجتماع وجود داشته اند که از نظر فعالیت های ذهنی در حد طبیعی نبوده اند. بخصوص از روزی که بشر زندگی اجتماعی را شروع کرده موضوع کسانی که به عللی قادر نبودند خود را با اجتماع هماهنگ سازند مطرح بوده است.

اجتماع برای مصلحت، تعصب یا سالم سازی بعضی از این افراد را تحمل کرده، عده ای را محبوس می ساخت یا به مرگ محکوم می نمود.

از مجموعه مدارک به دست آمده چنین استنباط می شود که تا قرن ۱۸ این افراد مورد توجه و لطف نبوده و حتی پزشکان از پذیرفتن و درمان آنان خودداری می کردند. اصطلاح بیگانه یا خارجی که به فرانسه ((آدینه)) و به انگلیسی (( ایلین)) گفته می شود برای مجانین و ((الینیست)) برای روان پزشکان و پزشکان معالج این بیماران از قدیم الایام به کاررفته و این کلمات از ((آلینوس)) لغت یونانی مشتق شده است و علت آن این بوده است که عقب ماندگان ذهنی را مانند مجانین ، بیگانه از اجتماع می دانستند.

اگرچه بعداً متوجه شدند که این بیماران با محیط و اجتماع بیگانه نیستند بلکه به عمل ضایعات مغزی تماس آنها با عالم خارج تغییر کرده است. بقراط حکیم یونانی نیز به ضایعات مغزی این افراد اشاره کرده و اختلالات رفتاری و کمبودهای هوشی آنها را مربوط به این نوع ضایعات دانسته است.

‌

معرفی گرایش‌های روانشناسی

حال برای آشنایی بیشتر با روانشناسی باید ببینیم گروه های گوناگون روانشناسان چه کارهایی می کنند و رشته های تخصصی در روانشناسی کدامند. در حدود ۵۰ درصد افرادی که در روانشناسی درجات علمی پیشرفت دارند در مدارس عالی و دانشگاهها کارمی کنند.

اینان علاوه بر تدریس ، ممکن است بخش عمده ی وقت خود را به پژوش یا مشاوره اختصاص دهند. عده یی از آنان در آموزشگاه ها، بیمارستان ها ، درمانگاه ها، موسسات پژوهشی سازمان های دولتی، یا در مراکز تجاری و صنعتی به کار اشتغال دارند. گروهی دیگر نیز سرگرم کار خصوصی مستقل هستند و در مقابل دریافت حق الزحمه ، خدمات خود را به مردم عرضه می کنند.

تعداد و درصد تخصص های گوناگون روانشناسان امریکا با درجه ی دکتری در ۱۹۷۷ و ۱۹۸۷، درصد تغییر طی دهه ی فوق نیز ارائه شده است. اینک به توصیف کوتاهی از برخی حوزه های تخصصی در روانشناسی می پردازیم.

‌

روانشناسی زیست شناختی

این حوزه ، قلمرو تخصصی افرادی است که دیدگاه زیست شناختی دارند. روانشناسان زیست شناس که روان شناسان فیزیولوژی نگر نیز نامیده می شوند، سعی دارند رابطه ی بین فرایند های زیست شناختی را با رفتار کشف کنند.

‌

روانشناسی آزمایشی

این حوزه قلمرو فعالیت روانشناسان رفتارگرا و شناخت گرا است. اینان با استفاده از روش آزمایشی ، نحوه ی واکنش به محرکهای حسی،ادراک جهان، یادگیری و به خاطر سپردن ، استدلال، و پاسخدهی هیجانی را در آدمیان (و جانداران دیگر) بررسی می کنند.

‌

روانشناسی رشد، روانشناسی اجتماعی، و روانشناسی شخصیت

همپوشی زیادی بین سه حوزه ی روانشناسی رشد، اجتماعی و شخصیت وجود دارد. روانشناسان رشد با رشد آدمی و عواملی که رفتار را از بدو تولد تا پایان زندگی شکل می دهند، سروکار دارند. این روانشناسان ممکن است به بررسی توانایی معینی مثلا نحوه ی رشد زبان کودک در حال رشد یا دوره ی معینی از زندگی ـ مثلا دوره ی نوباوگی بپردازند.

‌

روانشناسان بالینی و مشاوره

در کشور آمریکا بیشترین شمار روانشناسان را روانشناسان بالینی تشکیل می دهند . این متخصصان سروکارشان با کاربرد اصول روانشناختی در امر تشخیص و درمان مشکلات هیجانی و رفتاری از قبیل بیماری روانی، اعتیاد دارویی، و تعارض های زناشویی و خانوادگی است.

بسیاری از روانشناسان بالینی به رویکرد روانکاوی گرایش دارند اما گروه در خور توجهی از آنان نیز پیرو رویکردهای رفتاری ، شناختی و پدیدار شناختی هستند. روانشناسان مشاوره وظایفی مشابه روانشناسان بالینی دارند، هرچند معمولاً سروکارشان با مشکلات خفیف تر است، و اکثراً با دانش آموزان دوره ی متوسطه و دانشجویان کار می کنند.

‌

روانشناسی صنعتی و مهندسی

روانشناسان صنعتی که گاهی روانشناسان سازمانی نامیده می شوند، معمولاً در شرکت ها کار می کنند. سروکار این روانشناسان با مسائلی است از قبیل گزینش افراد مناسب برای مشاغل و تدوین برنامه های آموزش شغلی.

روانشناسان مهندسی که گاه مهندسان عوامل انسانی نیز نامیده می شوند در زمینه ی بهسازی رابطه ی بین آدمها و ماشین ها فعالیت دارند، و کمک می کنند ماشین ها به گونه یی ساخته شوند که اشتباهات آدمی به حداقل برسد.

روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی کاربرد یافته های روانشناسی در رابطه با کودکان استثنایی (تیز هوشان و معلولین جسمانی) است. توانایی های لازم: زیست شناسی و شیمی در این رشته، اهمیت زیادی دارد و باید پایه علوم زیستی دانشجوی این رشته قوی باشد. به همین دلیل امروزه دانشجویان این رشته از بین دو گروه آزمایشی علوم انسانی و علوم تجربی پذیرفته می شوند.

‌

منابع و مآخذ

1. هیلگارد و همکاران ، (۱۹۰۴) ، ترجمه براهینی و همکاران (۱۳۷۸) ، زمینه روانشناسی ، تهران انتشارات رشد.
2. بازرگان، زهرا، (۱۳۷۳) ، در مدرسه چه کسی از من حمایت می کند ، مجله ی پیوند ، شماره ۱۸۰
3. شعاعی ، فاطمه ، (۱۳۷۲) ، خدمات مشاوره در آموزش و پرورش استثنایی، مجله تعلیم و تربیت استثنایی.
4. خاک ، عباس، (۱۳۷۹) ، تحلیل زمینه ها و مسائل شرعیه در رابطه با افراد استثنائی، همایش حقوق کودکان استثنایی در ایران.
5. میر سلطانی ، سید مهدی ، (۱۳۸۳) ، علل عقب ماندگی ذهنی، مجله اطلاعات، صفحه ۱۰.
6. میلانی فر، بهروز، (۱۳۷۴) ، روانشناسی کودکان و نوجوانان استثنایی، تهران، انتشارات قومس.