تعداد صفحات: ۶۴ | قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده ۲
فصل اول: طرح تحقیق
- مقدمه ۳
- بیان مسئله ۴
- اهمیت و ضرورت پژوهش ۶
- اهداف پژوهش ۹
- سؤالهای پژوهش ۹
- تعاریف نظری ۱۰
- تعاریف عملیاتی ۱۱
فصل دوم: پیشینه تحقیق
۲-۱- پیشینه تحقیق
۲-۲ پیشینه نظری ۱۲
تاریخچه روانشناسی بلوغ ۱۳
مفهوم بلوغ و تفاوت آن با نوجوانی ۱۳
عوامل مؤثر در بلوغ ۱۴
بلوغ از دیدگاه روانشناسان ۱۴
عاطفه چیست ۱۷
جایگاه عاطفه در مغز از نظر زیستی ۱۸
مراحل تشکیل هویت در جوانان دانشگاهی ۱۹
الگوی تحور روانی- اجتماعی ۱۹
تکالیف تحولی هویهورست برای نوجوانان ۲۱
رشد و تکامل هیجانی- عاطفی ۲۲
رشد هیجانی و عاطفی در نوجوانان ۲۳
نیازهای عاطفی فرد و اهمیت آنها ۲۴
رشد و تکامل اجتماعی ۲۵
ترک خانه پدری ۲۶
تأثیر روانی وارد شدن به دانشگاه ۲۶
تعادل عاطفی روانی نوجوان ۲۷
خودمحوری نوجوانان ۲۸
خود پنداره و انواع خود ۲۹
الگوی اریک اریکسون درباره هویت ۳۱
آسیب پذیری و انعطاف پذیری در فرد ۳۲
عوامل حفاظتی انعطاف پذیری ۳۳
انواع هویت ۳۴
بحرانهای دوره نوجوانی ۳۸
۲-۳- پیشینه عملی ۳۹
فصل سوم: اجرای تحقیق
۳-۱- جامعه آماری ۴۲
۳-۲- نمونه آماری و روش نمونه گیری ۴۲
۳-۳- ابزار گردآوری داده ها ۴۳
۳-۴- روش گرد آوری داده ها ۴۵
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته ها
۴-۱- تجزیه و تحلیل یافته ها ۴۶
۴-۱-۱- اطلاعات مربوط به سؤال اول پژوهش ۴۷
۴-۱-۲- اطلاعات مربوط به سؤالهای ۲ تا ۵ پژوهش ۴۷
۴-۲- داده های جانبی ۴۸
نمودار چند ضلعی فراوانی مشاهده شده ۵۰
نمودار ستونی فراوانی مشاهده شده ۵۱
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
۵-۱- بحث و نتیجه گیری ۵۲
۵-۲- محدودیت ها ۵۵
۵-۳ پیشنهادات ۵۵
پیوست
منابع و مآخذ
چکیده
پژوهش حاضر بررسی تفاوت بلوغ عاطفی در میان خانم های مجرد و متأهل در مقطع کارشناسی دانشگاه سیستان وبلوچستان است.
جامعه این پژوهش که نمونه ما از آن انتخاب شده کل دانشجویان خانم دانشگاه سیستان و بلوچستان است. نمونه این پژوهش شامل ۱۶۰ نفر می باشد که ۸۰ نفر مجرد و ۸۰ نفر متأهل می باشد که به روش تصادفی انتخاب شده است. پژوهش حاضر به این سئوال محقق پاسخ می دهد که آیا بین دانشجویان خانم مجرد یا متأهل از نظر بلوغ عاطفی تفاوت معناداری وجود دارد یا نه؟
ابراز تحقیق پرسشنامه مقیاس بلوغ عاطفی از بهارگاوا می باشد که مشتمل بر ۴۸ سؤال است بعد از اجرای پرسشنامه و تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده با استفاده از آمار توصیفی شامل محاسبه جداول فراوانی و نمودارها می باشد و آمار استنباطی که شامل آزمون خی ۲ میباشد پژوهش به صورت زیر بدست آمد:
«در بین دانشجویان خانم مجرد و متأهل دانشگاه سیستان و بلوچستان تفاوتی از نظر بلوغ عاطفی وجود ندارد و تفاوت بی معنی است.»
مقدمه
دوره بلوغ دورانی مبهم از نظر شناخت خصایص و دوران تمایلات متضاد است. با ورود کودک به دنیای نوجوانی و بلوغ، ولادتی تازه و مرحله ی ویژه و مستقل از دوره های قبل و بعد پدید می آید که آن را مرحله انتقال، مرحله نجات از کودکی دوران تحولات همراه با دگرگونی های سریع و غافلگیر کننده، مرحله طوفان حیات و مرحله نجات از طفیلی گری نیز می نامند.
افراد در این دوران احیاناً با ترس و بیم هایی مواجه می گردند که رفع و تعدیل آن نیازمند به حمایت از سوی والدین و مربیان است. (قائمی، ۱۳۸۰، ص ۲۲)
موارد زیر از جمله تغییرات دوران بلوغ است:
- تحولی در اندام او ایجاد شده و شرایط جدید، تعادل اندامی او را بهم می زند.
- در عواطف و احساسات او نیز تغییر پدید می آید و موجب دگرگونی هایی در خشم و ترس و محبت او و … می شود.
- در جنبه ذهن او نیز تحولات رو به رشدی ایجاد می گردد و هوش و عقل و اندیشه و تخیل او را دگرگون می سازد.
- در جنبه روان او در عرصه های فطری و وجدانی، آزادی خواهی و استقلال طلبی، ستایش و نیایش، حقیقت دوستی، و … دگرگونی هایی ایجاد می شود.
بیان مسئله
بسیاری از افراد در سنین جوانی و نوجوانی به بلوغ عاطفی دست پیدا نمی کنند در صورتی که اکثر افراد به بلوغ جنسی و بلوغ تا سن زیر ۲۰ سال دست پیدا می کنند ولی یا به بلوغ عاطفی نمی رسند یا خیلی دیر به این بلوغ می رسند بلوغ عاطفی به این معناست که فرد به حدی از پختگی می رسد که می تواند راه حلهای پیچیده تری برای مشکلات روزمره عاطفی خود پیدا کند و از احساس خود به صورت پیچیده تری برای حل این مشکلات استفاده کند و توانایی کنترل نوسانات شدید آن را دارد.
این مسئله مهم است که آیا افراد ابتدا به یک بلوغ نسبی عاطفی دستی می یابند و بعد سعی می کنند به زندگی مشترک قدم گذارند یا وقتی ازدواج کردند و زندگی مشترکی را با فرد دیگری آغاز کردند این بلوغ در آن ها رشد می کند.
بسیاری از افراد معتقدند که فرد ابتدا باید از لحاظ اقتصادی و اجتماعی به یک استقلال دست پیدا کنند و بعد به نیازهای عاطفی خود توجه داشته باشند. امروزه در بین دختران مجرد افسردگی زیاد دیده می شود این که فردی نمی تواند عواطف خود را به درستی بشناسد و به طبع نحوه کنترل و ابراز آن ها را نمی داند حالا یا آن ها را به شکل نادرست ابراز می کند یا آن ها را سرکوب و انکار می کند و در نهایت مسئله اصلی این پژوهش که ما به بررسی آن می پردازیم این است آیا بین دانشجویان خانم مجرد و متأهل از لحاظ بلوغ عاطفی تفاوت معناداری وجود دارد یا نه؟ به عبارتی آیا ازدواج تأثیری در بلوغ عاطفی افراد می گذارد یا نه؟
اهمیت و ضرورت پژوهش
دوران بلوغ و مراحل قبل و بعد از آن دورانی مهم و از نظر پایه گذاریها دورانی سرنوشت ساز است آغاز آن به هر گونه ای که باشد لاجرم فرجامی خواهد داشت که ممکن است بسیار تلخ یا شیرین داشته باشد.
اکثریت افراد بعد از رسیدن به بلوغ نسبی فکری سعی در گرفتن مسئولیتهای اجتماعی می کنند که چنین چیزی را جامعه و خانواده به شدت از آن ها طلب می کند جوان سعی می کند از لحاظ اقتصادی و اجتماعی زندگی مستقلی برای خود داشته باشد در کنار این زندگی مستقل اجتماعی به روابط با جنس مخالف می پردازند چه به بلوغ عاطفی رسیده باشند چه نه.
امر ازدواج خود عامل مهمی در ایجاد بلوغ عاطفی است هر شکست عاطفی خود باعث می شود فرد تلاش بیشتری در کنترل احساسات خود کند. بسیاری معتقدند که بلوغ عاطفی در میان زنان و مردان متأهل بیشتر از افراد مجرد دیده می شود و به رشد بیشتری رسیده است اگر رشد عاطفی و بلوغ عاطفی فرد با النسبه کامل باشد قابلیت انطباق او بالاست و تمایلات بازگشتی او کم است.
تاریخچه روانشناسی بلوغ
در مطالعات تغییرات مربوط به بلوغ «ارسطو» تغییرات خاص از بلوغ جنسی را شرح داده و همچنین به تغییرات روانی همزمان با این تغییرات اشاره کرده است.«ژان ژاک روسو» در قطعه ای از خطابه مدیحه سن برنارد، بوسوئه و همچنین در کتاب چهارم امیل از اسرار دوران بلوغ که آن را تولد ثانوی نامیده است، بحث می نماید.
اولین مقاله معتبر و علمی در رابطه با بلوغ توسط برنمایم در سال ۱۸۹۱ منتشر شد و بالاخره با پژوهشهای گسترده استانلی هال به عنوان پدر روان شناسی بلوغ نوجوانی این مطالعات وارد حیطه روان شناسی شد.
مفهوم بلوغ و تفاوت آن با نوجوانی
بررسی و تعیین مفهوم بلوغ از طرف روانشناسان بلوغ و صاحب نظران سایر حوزه های مورد بررسی قرار گرفته است. اکثریت قریب به اتفاق صاحب نظران در مورد واژه های بلوغ و نوجوانی توافق ندارند و معمولاً پیدا کردن نظریه ای مشترک بین آنها کار دشواری است. عمدتآً توجه به تغییرات جنسی در اکثریت تعاریف مورد تأکید بوده است و بلوغ را مرحله شروع تغییرات جسمی و جنسی دانسته اند که در آغاز نوجوانی اتفاق می افتد.
عوامل مؤثر در بلوغ
در این مقوله روان شناسی بلوغ تأثیر عوامل چون عوامل اجتماعی، اقتصادی، زمان،عوامل عصبی و هورمونی را مورد بررسی قرار می دهد. از آن جائی که بلوغ به عنوان یک مفهوم کلی و گسترده جنبه های مختلفی از رشد را غافل می شود مثل بلوغ جنسی و جسمی، بلوغ عاطفی، بلوغ اجتماعی، بلوغ اقتصادی و …روان شناسی بلوغ علاوه بر ارتباط تنگاتنگ و عمیق خود با سایر حوزه های روان شناختی همچون روان شناسی رشد، روان شناسی شخصیت، روان شناسی بالینی و مشاوره با دیگر شاخه های علمی نیز ارتباط گسترده ای دارد.
عاطفه چیست
کودک در اوایل تولد خود ۲ احساس بیشتر ندارد یکی احساس خوشحالی و دیگری ناراحتی که عکس العمل اولی خنده و دومی گریه است این احساس اولیه که لذت والم مقدماتی می باشد انفعال نیز گفته می شود ولی به مرور که سن افزایش یابد و کودک بتواند به تجزیه و تحلیل انگیزه ها پرداخته و در ذهن خود تغییراتی را به عمل آورد می بینم که یک انگیزه ممکن است انفعالات مختلفی به وجود آورد که ترکیب آن ها یک حالت بخصوصی به وجود می آورد که به آن عاطفه می گوییم.
از همین لحاظ است که گودیناف گفته است کسانیکه بتوانند در مقابل عواطف استقامت نموده و آن را کنترل نماید افرادی سعادتمند می باشند زیرا «گزل» عواطف بر استقامت شخص در مقابل حوادث و محرکهای اجتماعی می افزاید.
او می گوید تمام بدبختی‌های بشری از بی انضباطی هیجانات و عواطف شدید آن حاصل می گردد هوش و دانش و استعداد در مقابل عواطف شدیدی اثر و قطره ای هستند در دریای عواطف. اگر شخص به بلوغ برسد به ندرت تسلیم هیجانات می شود و حرکات نامطبوعی ظاهر می سازد.
منابع و مآخذ
۱- قائمی، علی (۱۳۸۰) بلوغ. نشر اسپید
۲- آقا محمدیان، حمید رضا، حسینی، مهران، (۱۳۴۴ و ۱۳۸۴). روانشناسی بلوغ و نوجوانی رشد ۲
۳- محمدیان، محمد، (۱۳۶۹). بلوغ … تولدی دیگر واحد انتشارات انجمن اولیاء و مربیان.
۴- قاسم زاده، حبیب الله (۱۳۷۸). شناخت و عاطفه (جنبه های بالینی و اجتماعی)، انتشارات فرهنگیان.
۵- اکبرزاده، نسرین (۱۳۷۵). گذر از نوجوانی به پیری (روانشناسی رشد و تحول)، ناشر خود مؤلف.
۶- برک، لورا ای ترجمه سید محمدی یحیی، (۱۳۸۵). روانشناسی رشد (از نوجوانی تا پایان زندگی) نشر ارسباران.
۷- شعاری نژاد علی اکبر (۱۳۷۳). روان شناسی رشد، تهران، انتشارات اطلاعات.
۸- خسروپور یوسف، (۱۳۵۳). روانشناسی بلوغ و نوجوانی.
۹- دلاور، علی، کاربرد احتمالات و آمار در روانشناسی و علوم تربیتی.
۱۰- سرمد، زهره، حجاری، المد؛ بازرگان، عباس (۱۳۸۵). روشهای تحقیق در علوم رفتاری، مؤسسه انتشارات آگاه.
