تعداد صفحات: ۹۴ | قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : ۱
مقدمه ۲
کلیات ( بیان مساله ) ۴
اهمیت و ضرورت مساله ۱۲
اهداف تحقیق ۱۳
فرضیات تحقیق ۱۴
تعاریف عملیاتی متغیرها ۱۴
فصل دوم : ۱۶
یادگیری خلاق ۱۷
تحریک نیمکره های مغز ۱۹
گسترش دامنه فعالیت مغز ۲۱
حافظه ۲۳
شناخت حافظه ۲۴
حافظه در تشبیه ۲۴
حافظه و عضله ۲۵
حافظه و انبار ۲۵
تفاوت های فردی در صفات اجتماعی مختلف ۲۶
ارتباط و مکالمه ۲۸
مبادلات کلامی ۲۹
آفرینندگی ۳۱
توانایی ها آفریننده ۳۳
ویژگی های افراد آفریننده ۳۴
آفرینندگی و هوش و استعداد تحصیلی ۳۶
روش آموزش آفرینندگی ۳۶
فصل سوم : ۴۳
روش تحقیق ۴۴
جامعه ۴۶
حجم نمونه ۴۷
ابزار گردآوری اطلاعات ۴۸
داده های خام نمرات اجتماعی و انزوا و خلاقیت ۴۹
نمودار شماره ۱ فراوانی کودکان منزوی و اجتماعی ۵۱
نمودار پراکنش ۵۶
فصل چهارم : ۵۹
تحلیل یافته ها ۶۰
تحلیل نموداری یافته ها ۶۲
تحلیل استنباطی یافته ها ۶۳
تحلیل آلفای کرونباخ ۶۴
اعتبار و روایی ابزار گردآوری اطلاعات ۶۵
فصل پنجم : ۶۸
نتیجه گیری ۶۹
محدودیت ها و مشکلات تحقیق ۷۲
پیشنهادات ۷۵
ضمائم و پیوست ها (خلاقیت تورنس) ۷۷
منابع و مأخذ ۹۲
مقدمه
خلاقیت اصطلاح و واژه اغی است که امروزه در محافل علمی و آموزشی و دانشگاهی و کارگاهی و حتی اذهان عموم مردم کاربرد فراوانی دارد.
فراوانی این کاربرد و استفاده از این اصطلاح به موقعّیت فعلی و رشد و ترقّی و پیشرفت جامعه، مربوط می شود. البته این بدان معنی نیست که در سال های گذشته خلاقیت وجود نداشته است زیرا زمینه های پیشرفت و توسعه و رشد و تعالی در عرصه های مختلف که امروزه شاهد هستیم در گذشته پی ریزی شده است.
اما آنچه که در حال حاضر احساس می شود یک نیاز عام و عمومی است ولی در گذشته این اصطلاح و واژه بصورت خاص در میان عدّه ای از فرهیختگان و نخبگان مشهود بود. زیرا این عدّه خاص در دانشگاه ها و مراکز علمی کارهای بدیع و نو خلق می کردند ولی امروزه شاهد خلاقیت بسیار جدید و بدیع یک کارگر ساده در کارخانه یا یک کشاورز در تولید یک محصول خاص یا یک گاودار در تربیت و اصلاح نژاد یک دام و یا یک معلّم در ابداع روش جدید تدریس و مطالعه و یا یک تولید کننده در تولید قطعات صنعتی و یا یک خانه دار در طرز استفاده از مواد غذایی و حفظ و نگه داری از آنها هستیم. و این امر در هر حال حاضر باعث توجّه عده زیادی از دسته های مختلف شغلی و عملی هم شده است.
ویژگی کودکان خلاق
کودکان تیز هوش و با استعداد کسانی هستند که توانمدیهای قابل توجهی در عملکرد کنش های هوشی نشان میدهند. این کودکان به طور بالفعل یا بالقوه در یک یا چند زمینه از خود برجستگی خاصی نشان می دهند (غلامعلی افروز ۱۳۷۳ ص، ۱۹۰).
۱ ) توانایی در هوش عمومی
۲ ) استعداد خاص تحصیلی
۳ ) تفکر خلاق یا مولّد
۴ ) توانایی رهبری
۵ ) هنرهای تجسمی و نمایشی
۶ ) توانایی روانی – حرکتی
بر اساس تعریف ترمن کسانی که از بهرۀ هوشی دو انحراف معیار بالای میانگین (۱۰۰) باشند تیز هوش هستند – به عبارت دیگر آن دسته از کودکانی که بر اساس آزمون هوشی عمومی (استنفرد – ینیه) (گنجی ۱۳۷۳).بهره هوشی آنها ۱۳۲ یا بالاتر باشد تیز هوش قلمداد می شوند.
ویژگی های رفتاری کودکان خلاق
۱ ) کمال جویی
۲ ) شدت و عکس العمل سریع
ویژگی های عمومی کودکان و دانش آموزان خلاق و تیز هوش : (افروز ۱۳۷۳ ص، ۱۹۷).
۱ ) برخورداری از بهرۀ هوشی بالاتر از متوسط (۱۰۰)
۲ ) برجستگی خاص در یادگیری و یادسپاری و یادآوری مطالب
۳ ) حافظه قوی : مطالب مورد علاقه را با سرعت و دقت خارق العاده فرا می کیرند.
۴ ) پر انرژی بودن : غالباً نیاز کم تری به خواب دارند.
۵ ) قدرت تخیل : اغلب این کودکان همبازی های خیالی هم دارند.
۶ ) کنجکاوی : دوست دارند سئولات فراوان و پیچیده مطرح کنند.
۷ ) ارائه پاسخ های پیچیده : در پاسخ سعی می کنند به زمینه های پیچیده و بدیع رو آورند.
۸ ) درک سریع روابط بین عناصر و پدیده های مختلف
کودکان و دانش آموزان انزوا طلب
بر خلاف دانش آموزان خلاق و بااستعادا دانش آموزان منزوی و گوشه گیر دارای صفات و ویژگی های زیر هستند.
۱ ) از لحاظ هوشی در سطوح مختلف وپراکنده قرار دارند زیرا دانش آموز با استعداد هم ممکن است منزوی وگوشه گیر باشد.
۲ ) از لحاظ میدان تحرک و حوزه فعالیت رفتاری کاهش نرخ رفتاری بخصوص در بازی و شرکت در گروه را دارند.
۳ ) علاقه و انگیزه ای به یادگیری مطالب جدید ندارند.
۴ ) دارای فراوانی ارتباط کلامی و غیرکلامی بسیار اندک هستند.
۵ ) معمولاً از یک عقده و گره خلقی یا جسمانی یا اجتماعی در رنج هستند.
۶ ) این قبیل کودکان از لحاظ شخصیتی کم رو و خجالتی و معمولاً دارای اضطراب در برقراری ارتباط هستند.
۷ ) در برنامه ریزی هفتگی و کلاسی و درسی دچار ضعف هستند.
۸ ) به امور و فعالیت های فردی و نظافتی کم اهمیت هستند.
گسترش دامنه فعالیت مغز
مغز در تمامی اوقات، در حال فعالیت است و در آن واحد از چند زواویه به طور ارادی یا غیرارادی، و یا آگاهانه و ناآگاهانه، تحریک می گردد که محصول آن تفکر و همچنین فرمان به انجام یا خودداری از انجام عملی خطاب به اعضای بدن است که به صورت کنش یا واکنش جلوه گر می شود.
شکل تفکر به عنوان محصول عالی مغز، متفاوت است و ژرفای تفکر نیز در ارتباط با موضوع و زمینه تفکر، تغییر می یابد. شکل و چگونگی تفکر بهعوامل متعددی ارتباط می یابد که از جمله فضا و شرایط اندیشه، چگونگی دریافت و ثبت داده ها، پیشینه ارتباط تفکر و داده های دریافتی، نوع نگرش و برخورد با موضوع اصلی اندیشه از زوایای مختلف، ارتباط احساسی با موضوع و داده ها و …، در ارتباط با یادگیری خلاق و مهارتهای مطالعه موضوع این پژوهش، مورد توجه ویژه ماست.
ارائه برنامه به مغز در هنگام اندیشیدن، که از آن با نام تفکر هدفدار یاد می کنیم، نغز را از پرداختن به مسائل احساسی ای که آن را تحت تأثیر خود قرار داده و آن را از تفکر رو به تعالی باز داشته است، دور می دارد چه یکی از مهمترین آفاتی که سایر موارد را نیز تحت تأثیر خود قرار می دهد، واگذاشتن مغز به خود در تمامی لحظات برای نشخوار مسائل احساسی، بازدارنده، منفی و در جا زننده ای است که مغز را به اشغال خود درآورده است و راه را بر حضور تفکر خلاق وپیش برنده، سد کرده است.
منابع و مأخذ
| ردیف | نویسنده | اثر | مترجم | انتشارات | محل انتشار | سال |
| ۱ | اتابکی، پرویز | گزیده های شاهنامه | – | فرزان | تهران | ۱۳۷۵ |
| ۲ | زمانی، اکبر | مثنوی معنوی | – | قطره | تهران | ۱۳۸۰ |
| ۳ | سیلوا، اوپر | رشد عقلانی از دیدگاه پیاژه | فریدون حقیقی- فریده شریفی | فاطمی | تهران | ۱۳۷۰ |
| ۴ | افروز، غلامعلی | روان شناسی تربیتی | – | انجمن اولیاء ومربیان | تهران | ۱۳۷۳ |
| ۵ | شریفی، پاشاشریف | اصول روان سنجی و روان آزمایی | – | رشد | تهران | ۱۳۷۳ |
| ۶ | کریمی، عبدالعظیم | حکمت های گمشده در تربیت | – | منادی تربیت | تهران | ۱۳۸۰ |
| ۷ | شجری، ف | یادگیری خلاق | – | انجمن قلم ایران | تهران | ۱۳۷۹ |
| ۸ | شجری، ف | پاسخگویی خلاق | – | انجمن قلم ایران | تهران | ۱۳۷۹ |
