تعداد صفحات: ۵۴ | قابل ویرایش
مقدمـه
انسان موجودی است که در اجتماع بدنیا می آید و همین دنیا آمدن یعنی با چند نفر زیستن و اجتماعی شدن. او ارزشها، ملاکها و رفتارها را یاد می گیرد و این روند برایش مزایایی دارد ، لیکن نکته مهم اینجاست که این روند همیشه ارمغان آور نیست . ارتباطات ، محیط ، فرهنگ ،خانواده و … همه دست به دست هم داده و چرخه ای ایجاد می کند که بصورت اختلال در شخصیت خودنمایی می کند. (کریمی ، ۱۳۷۲)
ویژگیهای شخصیت آدمی تحت تاثیر عوامل زیستی، ارثی و محیطی است . تجارب مشترک در یک فرهنگ ،خرده فرهنگ و تجارب مختص فرد در تعامل با آمادگیهای فرد ، شخصیت را شکل می دهند (اتکینسون ، هیلگارد، ۱۳۶۹).
از دیدگاه شامبیاتی ( ۱۳۷۱ ) یکی از ابعاد شخصیت ، شخصیت ضد اجتماعی است که نه تنها برای فرد معضل است که یکی از معیارهای بزرگ جامعه محسوب می شود. افرادی که دارای چنین شخصیتی هستند ، می توانند دچار انحراف اجتماعی و بزهکاری گردند.
بزهکاری قدمتی برابر حیات آدمی دارد و تنها به دنیای امروزی اختصاص ندارد بطوریکه در غارها و مقبره های مصری جملاتی مبنی بر عدم اطاعت فرزندان از والدین مشاهده شده است و جوامع بشری نیز از دیرباز رویای دست یافتن به جامعه ای آرمانی را در سر می پرورانده اند و در این راستا علوم مختلف ایجاد شد و زندانها ، ندامتگاهها و کانون های اصلاح و تربیت ساخته شد و اینچنین تلاش برای شناسایی شخصیت بزهکارانه ادامه یافت. (کواراسوس ، ۱۳۶۷)
بیان مسئـله
در پی جوابگویی به این سوال هستیم که آیارابطه خودپنداره بر بروز بزهکاری نرمال و طبیعی است یا اینکه خود پنداره آنها طبیعی و ضعیف است.
البته این مقایسه با جوانان ونوجوانان بزهکارانجام می گیرد یعنی اینکه خود پنداره در جوانان ونوجوانان بزهکاربررسی می شود و اگر اختلاف معنی داری ملاحظه شود قضیه را دنبال می کنیم که آیا اختلاف ناشی ازخودپنداری یا متغیر دیگری است و اگر اختلاف معنی دار نبوده پس بزهکاری در خود پنداره تاثیری نداشته است.
در توضیح بیشتر خود پنداری به معنای نگرش ادراک و برداشتی است که شخص از خود دارد . محور اصلی این پندار عبارت است از نام شخص ، احساسش نسبت به اندام و بدن خود، تصور کل بدن ، جذبیت و من، در این تحقیق متغیری است که به وسیله مقیاس خود پنداری را جرز سنجیده می شود.
خود چیست؟
حکمای یونان باستان همواره نصیحتی کرده اند که خود را بشناسید این نصیحت خوبی است زیرا به دلیل شناخت ناقص و محدود از خود معمولا” در انتخاب رشته تحصیلی در انتخاب شغل در عشق و ازدواج در حقیقت در تمام مواردی که می خواهیم درباره موضوع مهمی در ارتباط با آینده آن اخذ تصمیم کند دچار مشکل کنیم.
روان شناسان حرفه ای به کرات با مردمی مواجه می شوند که انتخاب نادرست انجام داده اند هر چند در نظرافرادی که از خارج به موضوع نگاه می کنند اشتباه بود انتخاب کاملا” واضح و آشکار است اما این اشتباه همواره به علت داشتن تصویر نادرست از خود یعنی قصور شخص در این نکته خود را به درستی بشناسد تکرار شده است.خود مجموع افکار و احساساتی است که شخص را از هستی فرد خویش و اینکه چیست آگاه می سازد.
خود مجموع تمام چیزهایی است که شخص از آن خود می داند علاوه بر سایر چیز ها خود شامل سازمان عقاید نگرشها، ارزشها و مسئولیتهای هر شخص است خود عبارت است از مجموع تمام محیط ذهنی و محیط ذهنی و خصوصی فرد.
چگونگی تشکیل خودپنداره
تعدادی از روان شناسان ادعا کرده اند که کلید اصلی درک رفتار هر فرد نحوه نگرش هر فرد نسبت به خودش است بویژه کامبز واسینگ (۱۹۵۹) معتقدند که حفظ و تقویت خود ادراک شده انگیزه کلیه رفتارها می باشد.
در حالیکه جورارد (۱۹۶۴) استدلال می کند هر جا که تجربه ای با دیدگاه شخص نسبت به خود سازگاری داشته باشد تاثیرات آن تجربه مورد استفاده قرار میگیرد اما هنگامی که تجربه با خود پنداره فرد مطابقت نداشته باشد و تاثیرات تجربه فوق مضطرب کننده و برای فرد غیر قابل قبول شده و گوشه گیری می شود همه ما خود پنداری و عزت نفس دیگران را با نحوه برخوردمان با آنها تحت تاثیر قرار می دهیم.
نقص عزت نفس یک شخص چه چیزی جزء توهین و تقویت دیدگاه همان نسبت به خود چه چیزی جزء تعریف و تمجید می تواند باشد .اگر به ما توهین شود احساس نا امنی کرده و حس می کنیم از ارزشمان کاسته شده، خود را توجیه کرده و قانع می کنیم این امر تجربه ای ناخوشایند است که تلاش می کنیم در آینده از آن اجتناب کنیم.
اگر از ما تعریف و تمجید شود می درخشیم و شکوفا می شویم ، آرامش می یابیم و نسبت به کسی که تنها ارزش ما را درک کرده و بلکه آن را به وضوح بیان داشته احساس دلگرمی و نزدیکی می کنیم.
اجزای خود پنداری
خودپنداری دارای سه جزء اصلی ادراکی، تصویری ، و نگرشی جز اداراکی تصویری است که فرد نسبت به اندام ظاهری خود و برداشتی که دیگران از ظاهر وی میکنند دارد.
و شامل تصویری که وی از چنین بت و همخوانی جنس بدنش و قسمته های مختلف بدن همانند ماهیچه هایش دارد تصور فرد نسبت به رفتارش و اعتباری که این عوامل در نظر دیگران به او می دهد، می باشد.
جزء اداراکی اغلب «خود پنداری جسمانی »نامیده می شود .جزء تصوری ، برداشت شخص از ویژگیها و خصوصیاتش ، توانائیها، زمینه ها، خواستگاه و آینده وی می باشد این جزء اغلب «خودپنداری روانی »نامیده می شود و شامل آن دسته از خصوصیات انطباقی زندگی مانند صداقت، اعتماد به نفس، استدلال،شجاعت و خصوصیات منفی می باشد . جزء نگرش: شامل اعتقادات ، عقاید، ارزشها و ایده ها، آرزوها و تعهد هایی که فلسفه زندگی فرد را می سازند می شود.
فهرست منابع
- افروز.غلامعلی،مقدمه ای برروان شناسی و آموزش و پرورش کودکان استثنایی ، انتشارات دانشگاه تهران ، ۱۳۶۴.
- اسماعیل بیابانگر ۱۳۷۴ ، روشهای افزایش عزت نفس که کودکان و نوجوانان انتشارات انجمن اولیاء و مربیان جمهوری اسلامی ایران ۱۳۷۴ .
- اتکینسون،هیلگارد.( ۱۳۸۱ ). زمینه روانشناسی ، جلد اول و دوم . ترجمه م. براهنی و همکاران ، انتشارات رشد چاپ بیست ودوم با آخرین ویرایش پائیز ۱۳۸۴.
- پریش، بریل . ام . آموزش کودکان با استعداد ، ترجمه حسن افشار پایان نامه فوق لیسانس ۱۳۴۹ .
- جعفری.محمد،بررسی جهش تحصیلی در سازگاری اجتماعی دانش آموزان پایان نامه فوق لیسانس ۱۳۷۰ .
- دلاور: علی ، روشهای آماری در روان شناسی و علوم تربیتی ، انتشارات دانشگاه پیام نور ۱۳۷۰ .
- دلاور . علی ، روشهای تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی ، انتشارات دانشگاه پیام نور ۱۳۷۰ .
- راسخ . مهری . کاربرد روان شناسی در شناخت هوشمندان و سرآمد و آموزش و پرورش آنان ، مجله روان شناسی ، سال ششم ، شماره ۱۶ .
- رجبی،علیرضا ،بررسی ارتباط خود پنداره و اضطراب دانش آموزان دوم دبیرستان پایان نامه لیسانس ۱۳۷۲
- سجادیه . سید جعفر ، آموزش تیز هوشان ،فصلنامه تعلیم و تربیت سال پنجم شماره ۱۹ آموزش و پرورش ۱۳۶۸
- شوون . رمی ، آموزش و پرورش ، ۱۳۶۸ .کالاکر، جمیز،آموزش تیز هوشان،ترجمه مجید مهدی زاده و احمد رضوائی،انتشارات آستان قدس رضوی ۱۳۶۹.
