تعداد صفحات: ۱۳۶ | قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول
مقدمه…………………………………………. ۱
بیان مسئله ……………………………………. ۲
هدف…………………………………………… ۳
اهمیت و ضرورت موضوع مورد مطالعه …………………. ۴
فرضیه های پژوهش ……………………………….. ۵
متغیرهای پژوهش ………………………………… ۶
تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها………………….. ۶
فصل دوم
۲-۱ – مرحله نوجوانی …………………………….. ۹
۲-۲ – اهمیت مطالعه دوران بلوغ…………………….. ۹
۲-۲-۱- رشد جسمانی ……………………………… ۱۰
۲-۲-۲ رشد عقلی – ذهنی ………………………….. ۱۲
۲-۲-۳- رشد عاطفی……………………………….. ۱۳
۲-۲-۴- رشد اجتماعی……………………………… ۱۸
۲-۳- مفهوم هویت………………………………… ۲۰
۲-۴- تعریف هویت………………………………… ۲۱
۲-۵- کودک، هویت و نظریه های آن…………………… ۲۱
۲-۵-۱- نظریه روانکاوی…………………………… ۲۲
فهرست مطالب
عنوان صفحه
۲-۵-۲- نظریه یادگیری اجتماعی ……………………. ۲۲
۲-۵-۳- نظریه شناختی…………………………….. ۲۳
۲-۶- نوجوانی و هویت…………………………….. ۲۳
۲-۷- جنبه های ضمنی و آشکار خودآگاهی………………. ۲۶
۲-۸- هویت از دیدگاههای مختلف ……………………. ۲۷
۲-۸-۱- اریکسون…………………………………. ۲۷
۲-۸-۲- مارسیا………………………………….. ۳۱
۲-۸-۳- نقد الگوی مارسیا و اریکسون………………… ۳۷
۲-۸-۴- لوینگر………………………………….. ۳۷
۲-۸-۵- رویکرد فرآیند محوری برزونسکی………………. ۴۰
۲-۸-۶- استانلی هال……………………………… ۴۱
۲-۸-۷- اتورانک…………………………………. ۴۱
۲-۸-۸- اشپرانگر………………………………… ۴۲
۲-۸-۹- بلوز……………………………………. ۴۲
۲-۸-۱۰- والون………………………………….. ۴۳
۲-۹- شکل گیری هویت……………………………… ۴۳
۲-۱۰- عوامل موثر در شکل گیری هویت………………… ۴۷
۲-۱۱- عواملی که بر رشد هویت تاثیر می گذارند. ……… ۴۸
۲-۱۲- پایگاههای هویت…………………………………………….. ۴۹……………………………………………….
فهرست مطالب
عنوان صفحه
۲-۱۳- تعدد هویت‌ها ……………………………… ۵۰
۲-۱۴- شخصیت و تعلقات اجتماعی ……………………. ۵۰
۲-۱۵- تحول هویت در سنین مختلف……………………. ۵۱
۲-۱۶- بحران هویت……………………………….. ۵۲
۲-۱۷- بحران هویت از دیدگاه اریکسون ………………. ۵۴
۲-۱۸- نظر روانشناسان کشور ما درباره تعریف بحران هویت.. ۵۶
۲-۱۹- اختلالات مربوط به هویت………………………. ۵۷
۲-۲۰- جنس و هویت……………………………….. ۵۸
۲-۲۱- پژوهشهای انجام شده مربوط به هویت در خارج از کشور ۶۰
۲-۲۲- پژوهشهای انجام شده مربوط به هویت در داخل کشور… ۶۱
– دلبستگی
۲-۱- مفهوم شناسی دلبستگی ……………………….. ۶۲
۲-۲- مؤلفه های اصلی دلبستگی …………………….. ۶۵
۲-۳- خواستگاه های نظری دلبستگی…………………… ۶۶
۲-۳-۱- مبانی روان پویشی نظریه دلبستگی ……………. ۶۶
۲-۳-۲- نظریه یادگیری …………………………… ۶۷
۲-۳-۳- نظریه تحول شناختی ……………………….. ۶۸
۲-۳-۴- نظریه کردار شناسی ……………………….. ۶۹
۲-۳-۵- نظریه دلبستگی بالبی ……………………… ۷۰
فهرست مطالب
عنوان صفحه
۲-۴- نظریه دلبستگی تئوری بالبی ………………….. ۷۱
۲-۵- سبک های دلبستگی از دیدگاه های مختلف………….. ۷۶
۲-۶- انواع سبک های دلبستگی………………………. ۷۹
۲-۶-۱- سبک دلبستگی ایمن…………………………. ۷۹
۲-۶-۲- سبک دلبستگی نا ایمن – اجتنابی……………… ۸۰
۲-۶-۳- سبک دلبستگی نا ایمن – دوسوگرا……………… ۸۲
۲-۷- مراحل شکل گیری دلبستگی در نوزادان …………… ۸۳
۲-۸- تحول دلبستگی در نوجوانی ……………………. ۸۵
۲-۹- تداوم دلبستگی از کودکی تا نوجوانی …………… ۸۵
۲-۱۰- عوامل موثر بر ثبات دلبستگی از کودکی تا بزرگسالی ۸۷
۲-۱۱- دلبستگی و سازمان شخصیت ……………………. ۸۸
۲-۱۲- دلبستگی و آسیب شناسی روانی در دوره نوجوانی ….. ۹۱
۲-۱۲-۱- اختلال رفتارهای ضد اجتماعی ……………….. ۹۱
۲-۱۲-۲- اختلال بی اشتهایی روانی ………………….. ۹۲
۲-۱۲-۳- اختلال افسردگی…………………………… ۹۳
۲-۱۲-۴- الگوهای رفتار مرضی در دوره نوجوانی ……….. ۹۳
۲-۱۲-۵- اختلال گسستگی …………………………… ۹۴
۲-۱۳- پدیده های دلبستگی و گسستگی ………………… ۹۵
فهرست مطالب
عنوان صفحه
۲-۱۴- ارتباط دلبستگی، گسستگی و تاریخچه خشونت کودکی…. ۹۶
۲-۱۵- معیارهای تشخیص دلبستگی ۱۰۱
۲-۱۶- ارتباط هویت و دلبستگی ۱۰۲
۲-۱۷- پژوهشهای انجام شده مربوط به دلبستگی در خارج از کشور ۱۰۲
۲-۱۸- پژوهشهای انجام شده مربوط به دلبستگی در داخل کشور ۱۰۴
۲-۱۹- پژوهشهای انجام شده مربوط به ارتباط هویت و دلبستگی در خارج از کشور ۱۰۵
فصل سوم
۳-۱- طرح پژوهش ……………………………….. ۱۰۸
۳-۲- متغیرهای پژوهش …………………………… ۱۰۸
۳-۳- تعریف و تعیین جامعه ………………………. ۱۰۸
۳-۴- نمونه پژوهش ……………………………… ۱۰۸
۳-۵- روش نمونه گیری …………………………… ۱۰۹
۳-۶- ابزار اندازه گیری ………………………… ۱۰۹
۳-۷- روش اجرای پژوهش…………………………… ۱۱۴
۳-۸- روش آماری ……………………………….. ۱۱۵
فصل چهارم
- تجزیه و تحلیل داده‌ها ……………………….. ۱۱۷
- آمار توصیفی ……………………………….. ۱۱۹
- تجزیه و تحلیل داده‌ها در قالب فرضیه های پژوهش ….. ۱۱۹
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل پنجم
- بحث و نتیجه گیری …………………………… ۱۲۵
- محدودیت های پژوهش…………………………… ۱۲۸
- پیشنهادات………………………………….. ۱۲۸
- ضمایم و پیوستها
- منابع
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سبک های دلبستگی با هویت فردی در دانش‌آموزان دختر نوجوان متوسطه منطقه شهر ری (ناحیه ۱) تهران انجام شد. نمونه پژوهش از ۱۰۰ نفر دانش‌آموزان متوسطه انتخاب شد و پرسشنامه های «بازنگری شده مقیاس دلبستگی بزرگسال کولنیزورید (۱۹۹۰) (RAAS) و هویت فردی دکتر احمدی» بر روی آنها اجرا گردید.
این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی است و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه‌هایی با سوالات بسته پاسخ است. داده‌های بدست آمده با استفاده از روشهای آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگریسون تجزیه و تحلیل گردید و فرضیه های پژوهش مورد بررسی قرار گرفت.
یافته‌ها حکایت از آن دارد که بین سبک دلبستگی ایمن و مشکل هویت رابطه معنادار وجود ندارد (۱۸۳/۰- =r). بین سبک دلبستگی دو سو گرا و مشکل هویت رابطه معنادار مثبت وجود دارد (۲۷۸/۰ =r). بین سبک دلبستگی اجتنابی و مشکل هویت رابطه معنادار مثبت وجود دارد (۳۹۶/۰ =r).
مقدمه
دلبستگی پیوند عاطفی هیجانی نسبتاً پایداری است که بین کودک و مادر یا افرادی که نوزاد در تعامل منظم و دائم با آنهاست، ایجاد می شود. فروید بر این باور بود که دلبستگی نوزاد به مادر به خاطر تغذیه و رفع نیاز فیزیولوژیکی است.
تجربه‌هایی که نوزاد با مراقبش دارد در الگوهای روابط وی با دیگران درونی سازی می شوند و این الگوی عملی درونی شده، تعیین کننده چگونگی مفهوم نوزاد از خود و دیگران است؛ مفهومی که بعدها در روابط با دیگران تعمیم می یابد.
بررسی های اولیه در زمینه های سبکهای دلبستگی از سوی آینزورث (۱۹۷۸) انجام گرفت و سه الگوی دلبستگی ایمن، نا ایمن – اجتنابی و دلبستگی نا ایمن اضطرابی – دو سو گرا شناسایی شد.
بعدها مین و سولومون (۱۹۹۰) تعدادی از کودکان را که در هیچ یک از ۳ گروه قبلی قرار نمی گرفتند بررسی کرده و آنها را در طبقه جدیدی به نام دلبستگی نا ایمن بی سازمان – بی هدف جای دادند.
با نظر اجمالی به دوره نوجوانی به نظر می رسد که رفتار دلبستگی نوجوان از الگوهای رفتار دلبستگی سنین پایین تر بسیار متفاوت و جدا است. به نظر می رسد نوجوانان از روابط دلبستگی با والدین و یا سایر چهره‌های دلبستگی گریزان هستند.
بسیاری از نوجوانان پیوندهای دلبستگی با والدین را شبیه گره‌هایی تلقی می کنند که از پیوندهای متشابه که محکم و ایمن است جلوگیری می کند. نوجوان برای آنکه بتواند در ساختن و هموار کردن مسیر زندگیش به حمایت والدین بیش از حد متکی نباشد باید به سوی خود مختاری حرکت کند. رفتار نوجوان نسبت به چهره‌های دلبستگی ممکن است متعارض، مغشوش و متضاد به نظر برسد مگر آنکه این رفتارها در بافت تغییرات تحولی دوره نوجوانی در نظر گرفته شوند.
بیان مساله
نظریه دلبستگی و روابط شخصی که با تاثیر تجارب اولیه بر رشد و ارتباط آن به کار کرد بعدی شخصیت مربوط است. فعالیت‌های بالینی، بالبی بر اساس این نظریه، نوزاد در حال رشد از مراحلی از رشد دلبستگی به افرادی که از او مراقبت می کنند به ویژه مادر می گذرد.
بالبی (۱۹۶۹) مدل منسجمی از پیوندهای عاطفی بین مادر – کودک ارائه کرده و معتقد است که این پیوند دارای کنش حمایتی است به عبارت دیگر دلبستگی کودک به مادر و مکانیزم های رفتاری مرتبط با آن از کودک نابالغ حمایت کرده و شانس بقای او را افزایش می دهد برای برقراری پیوند عاطفی، مادر به پیام های کودک پاسخ داده و پریشانی او را مورد توجه قرار می دهد.
بر اساس تحقیقات لورنتس و هارلو (۱۹۸۶، به نقل از همز، ۱۹۹۳) نیز روشن شد که رابطه مادر/ مراقب – کودک الزاماً بر تغذیه استوار نیست. رفتار دلبستگی از نقطه شروع در کودک وجود دارد و به تدریج متنوع می گردد و به چهره‌های معینی گسترش می یابد و در تمام زندگی پابرجا می ماند و تحت اشکال مختلف متجلی می گردد (منصور و دادستان، ۱۳۷۶). «تحقیقات و تعاریف فراوان نشان می دهد دو بعد اصلی در دلبستگی وجود دارد.
بعد شناختی – عاطفی دلبستگی که به عنوان کیفیت عواطف در جهت چهره دلبستگی مطرح می شود و بعد رفتاری که در واقع به بهره گرفتن از حمایت و مجاورت شخص مورد نظر مربوط می شود. هر چه شخص از کودکی به سمت بزرگسالی حرکت می کند بعد عاطفی شناختی دلبستگی اهمیت بیشتری می یابد.»
یکی از مسایل عمده که نوجوان با آن روبرو می شود مساله شکل گیری هویت فردی اوست (هیلگارد – ترجمه براهنی). اریکسون (۱۹۶۸) شکل گیری هویت فردی را در دوره نوجوانی نشانه‌ای از سازگاری و تعادل در این دوره می داند.
مرحله نوجوانی
قبل از بررسی مرحله نوجوانی و شرایط و ویژگی های آن بهتر است اشاره‌ای به دوران پیش از بلوغ شروع بکنیم. بر حسب نژادهای مختلف در اوایل سن دوازده یا سیزده سالگی دوران پیش از بلوغ شروع می شود و تعادل جسمی و روحی کودک به هم می خورد. تغییرات جسمی عمیقی شروع می شود و بدن کودک شکل دیگری به خود می گیرد. نیروی او افزایش یافته و خلق و خوی او تعادل کمتری پیدا می کند.
افق زندگی او که تا آن موقع به خانواده و مدرسه محدود بود وسعت بیشتری پیدا می کند. تخیلات وی شروع شده و گاه، زیادی آنها تحصیل را مختل می سازد. این دوره که تا پانزده یا شانزده سالگی ادامه دارد به صورت بحران ظاهر می شود و شاید به این دلیل است که دانشمندان آن را دوره متشنج زندگی یا دوران منفی خوانده‌اند و این پیش آهنگ ایام بلوغ و ظهور دوره تولید مثل است.
دوران نوجوانی با تغییرات گوناگونی در زمینه‌های متعدد همراه است. این دوران یکی از بحرانی ترین ادوار زندگی به حساب می آید. در این که سن بلوغ در چه زمانی آغاز می شود و در چه زمانی پایان می یابد، اتفاق نظر وجود ندارد و با توجه به اینکه مجموعه‌ای از عوامل زیستی، روانی و اجتماعی در بروز آن مؤثر است، تعیین یک زمان دقیق برای آغاز و پایان آن امکانپذیر نیست. (نقل از هژبری، ۱۳۸۳).
اهمیت مطالعه دوران بلوغ
شاید این سؤال مطرح می شود که چرا مطالعه بلوغ و نوجوانی از اهمیت خاصی برخوردار است؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت:
اولاً امروزه عمده نیروی انسانی را در اکثر کشورهای جهان، نوجوانان و جوانان تشکیل می دهند به طور مثال در کشور خود ما ایران، که دارای جمعیت جوان است.
ثانیاً: با توجه به ویژگی های موجود در فرد، در این دوره بزهکاری و اختلالات شخصیتی بیشتر به چشم می خورد و این امر یک واقعیت شناخته شده است. بنابراین شناخت دوران بلوغ و ویژگی‌هایی که دارا می باشد باعث ارائه راه کارهای مناسب برای مقابله با این نابهنجاری ها در جامعه گردد.
ثالثاً: با توجه به این که شخصیت انسان در طی مراحل گوناگون بتدریج شکل می گیرد، دانستن ویژگی های آن باعث می شود تا ما با برخورد مناسب با نوجوان و هدایت وی باعث شویم تا در مراحل بعدی یعنی جوانی و بزرگسالی، هدفمند به زندگی خود ادامه دهد. (نقل از هژبری، ۱۳۸۳).
رابعاً: می دانیم که یکی از ویژگی های مهم در این دوران مسائل جنسی است، و شناخت نوجوان باعث می شود تا از انحرافات و لغزشهای جنسی وی که در این دوران به دلیل عدم شناخت ویژگی‌ها و خواستهای نوجوان، فراوان مشاهده می شود، جلوگیری کرده و با آموزش صحیح، وی را برای شناخت یک زندگی سالم جنسی مهیا سازیم.
پس به طوری که می توان گفت، هدف از مطالعه این دوران پی بردن به ابعاد شخصیتی نوجوان، یافتن نیازهای جسمانی و روانی خاص وی و به کار گیری روش های مناسب تربیتی با توجه به این ویژگی‌ها و هدایت وی برای دستیابی به یک زندگی سالم می باشد. (نقل از هژبری، ۱۳۸۳).
رشد جسمانی نوجوان
اکثر نوجوانان دختر و پسر در طی این مرحله دستخوش دگرگونی های زیستی و بدنی می شوند و تقریباً طرح دائمی چهره و بدن آنان نمایان می شود. پس از آن دگرگونی های بدنی تا پایان زندگی به آرامی صورت می گیرد به طوری که در دوره نوجوانی آنچه بیش از همه به چشم می خورد.
بلند شدن طول قد، ازدیاد وزن و ظهور ویژگی های جنسی در پسران و دختران است. همه این دگرگونی ها چنانکه می دانیم معلول تراوش غده‌های جنسی، فوق کلیوی و بویژه غده هیپوفیز است.
در مرحله نوجوانی اعضا گوناگون داخلی، دستگاه استخوان بندی و قوای عضلانی رشد می کنند و اعمال خاصی را انجام می دهند. رشد و تکامل بدنی در این دوران از قانونهای عمومی پیروی می کند بدین معنا که قسمت بالای بدن پیش از قسمتهای پایین، رشد می کند چنانکه سطح پیشانی از حیث طول و عرض وسیع می شود.
رستنگاه موی سر عقب می رود، بینی بزرگ می شود به طوریکه نوجوان را مضطرب و ناراحت می‌کند، و دندانهایش کامل و محکم می شوند، فک بالا پیش از فک پایین، و بازوها و دستها قبل از پاها نمو می کنند تا اینکه فرد به رشد کامل خود می رسد.
منابع
منابع فارسی
- احدی، حسن وجمهری، فرهاد (۱۳۸۰). روان شناسی رشد: نوجوانی، بزرگسالی (جوانی، میان سالی، پیری). تهران: پردیس.
- اکبری، ابوالقاسم (۱۳۸۱). مشکلات نوجوانی و جوانی، تهران: ساوالان.
- آقاجانی، مریم (۱۳۸۱). بررسی تاثیر آموزش مهارتهای زندگی بر سلامت روان و منبع کنترل نوجوانان. پایان نامه چاپ نشده کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا
- ادبی، راضیه (۱۳۷۹). بررسی رابطه پایگاه هویت و سلامت روانی در اوایل و اواسط نوجوانی. پایان نامه کارشناسی ارشد؛ دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی.
- احدی، حسن و محسنی، نیکچهر (۱۳۷۰)، روانشناسی رشد: مفاهیم بنیادی در روان شناسی نوجوانی و جوانی، تهران؛ نوبنیاد.
- اشتانبرک، لارنس (۱۳۸۴). سالهای شیرین نوجوانی، ترجمه قراچه داغی، مهدی، تهران: دایره.
- ترجمه براهنی، محمد نقی و دیگران (۱۳۷۹). زمینه روانشناسی هیلگارد (۱)، انتشارات رشد.
- برک، لورا. ای. (۱۳۸۳). روان شناسی رشد (۲). (از نوجوانی تا پایان پیری). ترجمه: سید محمدی، یحیی، تهران: ارسباران
- بیابانگرد، اسماعیل (۱۳۸۰). روانشناسی نوجوانان. چاپ پنجم، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
- پیاژه، ژ(۱۳۷۲). روانشناسی هوش، ترجمه: پور‌باقر، تهران: شکوفه.
- پیاژه، اینهلدر. ب(۱۳۶۶). روان شناسی کودک. ترجمه: توفیق، تهران: نی.
- حمیدی، فرید (۱۳۸۲). بررسی ساخت خانواده، سبک دلبستگی در دختران فراری و اثر بخشی خانواده درمانی و درمان گری حمایتی در تغییر آنها، رساله دکترا، دانشگاه ترتیب مدرس.
- خانجانی، زینب (۱۳۸۴). تحول و آسیب شناسی دلبستگی از کودکی تا نوجوانی. تبریز، انتشارات فروزش.
- رجب پور، عزار گلدی، (۱۳۸۶). رابطه سبکهای هویت با سلامت روان در دانش‌آموزان دوره متوسطه شهر گرگان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد.
- دکتر رجایی، علیرضا و صداقتی، شیرین، نیری، مهری (۱۳۸۶). سبکهای مختلف دلبستگی و رضایتمندی زناشویی. فصلنامه روانشناسان ایرانی، ۱۲، ۳۵۶- ۳۴۷.
- رمضانی، ولی الله و دکتر شمس اسفند‌آباد، حسن، طهماسبی، شهرام (۱۳۸۶). بررسی پیامدهای هیجانی سبکهای دلبستگی در دانشجویان. مجله پژوهش در سلامت روان شناختی دانشگاه تربیت معلم تهران، شماره ۱.
- ساعتچی، محمود (۱۳۷۷). نظریه‌پردازان و نظریه‌ها در روان شناسی. انتشارات سخن، تهران.
- سعادتی شاهیر، ابوطالب (۱۳۸۲). بررسی ارتباط بین سبکهای هویت با سلامت روان و مسئولیت پذیری در دانشجویان دانشگاههای تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم.
- دکتر شعاری نژاد، علی اکبر (۱۳۸۱). روانشناسی رشد (۲) (نوجوانی و بلوغ)، چاپخانه پیام نور.
- دکتر شفیع‌آبادی، عبدالله (۱۳۷۰). مبانی روان شناسی رشد. شرکت سهامی چهر، تهران.
- عارفی، محمد عارف (۱۳۸۳). بررسی رابطه سبکهای دلبستگی و اختلالات شخصیت در دانشجویان دانشگاه تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
- عطار زاده، علی (۱۳۸۴). بررسی عوامل مؤثر بر نگرش مثبت دانشجویان دانشگاه پیام نور ورامین به ازدواج. پایان نامه کارشناسی، دانشگاه پیام نور.
- فیروزی، منیژه (۱۳۸۰). بررسی رابطه سبکهای دلبستگی زوجین و سازش روانشناختی با نا باروری. پایان کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
- قاسمی، سیده زهرا (۱۳۸۴). بررسی رابطه بین مفهوم ادراک خود و هویت در نوجوانی. پایان نامه کارشناسی، دانشگاه پیام نور.
- دکتر کریمی، یوسف (۱۳۸۰). روانشناسی شخصیت، چاپخانه پیام نور.
- کراسکیان موجمباری، آدیس (۸۱- ۱۳۸۰). تدوین و هنجار یابی پرسش نامه هویت دینی نوجوانان (پایه دوم و سوم دبیرستانهای شهر تهران). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد.
- گلی نژاد، م (۱۳۸۰). بررسی رابطه سبکهای دلبستگی و مشکلات بین شخصی دانشجویان ساکن در خوابگاههای دانشگاه تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
- مهروش، ناهید (۱۳۸۱). بررسی رابطه بین عزت نفس، پایگاههای هویت و پیشرفت تحصیلی در دختران پیش دانشگاهی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد.
- محسنی، نیک‌چهره (۱۳۷۵). «ادراک خود از کودکی تا بزرگسالی» انتشارات بعثت.
- ماسن. پی. اچ وکیگان، جی و هوستون، ای، کاووی کانجر، جی، جی (۱۳۸۰). رشد و شخصیت کودک. (ترجمه مهشید یاسایی)، تهران: مرکز.
- مداحی، محمد ابراهیم (۱۳۸۳). بررسی رابطه جدایی، روانشناختی و الگوهای دلبستگی بر رضایتمندی روانی و اجتماعی دانشجویان سال سوم و چهارم دانشکده های علوم انسانی، دانشگاههای دولتی در سطح شهر تهران. رساله دکترا، دانشگاه تربیت مدرس.
- منصور، محمود و دادستان، پروین (۱۳۷۶). روانشناسی ژنتیک ۲، تهران، انتشارات رشد.
- میرنوش، مهرناز (۱۳۸۳). مقایسه سبکهای دلبستگی در افراد تک همسر و چند همسر. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد (واحد رودهن).
- مظاهری، محمد‌علی (۱۳۷۹). نقش دلبستگی بزرگسالان در کنش‌وری ازدواج. مجله. روانشناسی، ۴، ۳۱۸- ۲۸۶.
- مزرعه شاهی، داوود (۱۳۸۴). بررسی رابطه بین کیفیت دلبستگی با سازگاری در شهر قم. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد.
- هژبری، لیلا (۱۳۸۳). تاثیر سریالهای تلویزیونی بر هویت یابی دختران مقطع راهنمایی منطقه پاکدشت. پایان نامه کارشناسی دانشگاه پیام نور.
- همز، جرمی (۱۳۸۰). نظریه دلبستگی: مبانی زیست شناختی، روان درمان‌گری، ترجمه بشارت، محمد‌علی، تازه‌های روان‌درمانی. سال چهارم، شماره ۱۳ و ۱۴ و ۸۳.
منابع لاتین
-۱/ Betman, s. L, weems, c. f, Rodriguez, E . T, and Zamora, I, J (2006). The relation between identity status and romantic attach ment style in middle and late adolescence. Journal of adolescence. Pages 737- 748
-۲/ coe, T. Michael., Dalenberg, J. con stance., Aransky, M. kim,. Reto, s. cathy (1995). Adult attach ment style, reported child hood violence history and types of dissociative experiences. Vol. 1711.NO.1
-۳/ Lough lin, O. Matjorie., Birdsall, Bronwyn ., piccolo, Anna ., Russell , A. Lesley and Bornholt, J. Laurel (2006). Identity, Attach ment and Belonging for goung Adults in Australia : Exploring Implicit and Explicit under standings of self and Nation. Retrieved drom
www. since direct / adolescence / s. 2008 march . 12
