پایان نامه بررسی شاخص های سلامت روان و نگرش به خودکشی در شهرستان دره شهر و مقایسه آن در دو گروه جوانان و نوجوانان در سال ۸۵

تعداد صفحات: ۱۲۰ | قابل ویرایش

مقدمه

موضوع سلامت از بدو پیدایش بشر وجود داشته است، اما هرگاه از آن سخن به میان آمده عموماً بعد جسمانی آن مدنظر قرار گرفته و کمتر به سایر ابعاد سلامتی بخصوص بعد روانی آن توجه شده است در حالی که هیچ فردی در مقابل آن از مصونیت کامل برخوردار نیست و این خطری است که بشر را مرتباً تهدید می کند.

سازمان جهانی بهداشت (۱۹۹۰)، ضمن توجه دادن مسئولین کشورهادر راستای تأمین سلامت جسمی، روانی و اجتماعی افراد جامعه همواره بر این نکته تأکید داردکه هیچ یک از این سه بعد بر دیگری برتری ندارد. (شاه محمدی و همکاران ۱۹۹۰)

بهداشت روانی یک زمینه تخصصی بوده و هدف آن ایجاد سلامت روانی به وسیله پیشگیری از ابتلاءبه بیماریهای روانی، کنترل عوامل مؤثر در بروز بیماریهای روانی، تشخیص زودرس ، پیشگیری از عوارض ناشی از برگشت بیماریها و ایجاد محیط سالم برای برقراری روابط صحیح انسانی است. (میلانی فر، ۱۳۷۸)

بیان مسئله و اهمیت موضوع

کشور ایران جزو جوانترین کشورهای جهان است، بطوریکه جمعیت بیست میلیون جوان آن خود می تواند به لحاظ تعداد، کشوری مستقل به حساب آید، که در مقایسه با کشورهایی که فاقد چنین جمعیتی هستند زودتر می تواند به استقلال به ویژه در صنعت و تکنولوژی دست یابد.

تنظیم و بکارگیری برنامه های زیربنایی برای بهره برداری از نیروی این جمعیت عظیم و فراهم نمودن آسایش و رفاه آنان از جمله ضروری ترین اقدام طراحان اهداف و برنامه های فرهنگی و اقتصادی است.

مطمئناً جهان در طول دهه آینده شاهد تغییرهای عمده در زمینه نیازهای مردم خواهد بود، بر اثر توسعه روزافزون علم پزشکی مرگ و میر انسانها بر اثر بیماریهای جسمی بسیار کمتر خواهد بود در عین حال شهری شدن ، و توسعه صنعتی انسان را به افسردگی و شیوع اختلالات روانی سوق می دهد با نگاهی اجمالی به تحقیقات انجام شده پیش بینی می شود عوامل اصلی مرگ میر از سال ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۲۰ به شکل زیر تغییر یابد:

اختلالات افسردگی اساسی تک قطبی از چهارمین علت به دومین علت، تصادفات رانندگی در جاده ها از نهمین علت به سومین علت ،جنگ از شانزدهمین علت به هشتمین علت ، خشونت از نوزدهمین علت به دوازدهمین علت به دوازدهمین علت وصدمه به خود در خودکشی ، از هفدهمین علت به چهاردهمین علت.

قرون وسطا و رنسانس : بازپیدایی توجیهات روحانی

گاهی قرون وسطی را « دوران تیرگی » می نامند. در رابطه با رویکردها به اختلال روانی ، این دوره واقعاً تیره بوده است. هیچ پیشرفت علمی یا پزشکی غیر از آنهایی که توسط بقراط و گالن صورت گرفتند، روی نداد.

در موارد نادری که افراد مبتلا به اختلالهای روانی، درمان پزشکی می خواستند، پزشک می توانست اندکی بیش از روشهای پاک سازی و خون ریزش ، تلاشهای بی ثمر برای تغییر دادن رژیم غذایی ، یا تجویز داروهای بی فایده را توصیه کند.

در قرون وسطی،عقاید بدوی درباره تسخیر روح، از نو پدیدار شدند.افراد برای توجیه کردن بسیاری ازپدیده های طبیعی، از جمله بیماری های روانی وجسمانی،به خرافه،طالع بینی و کیمیاگری روی آوردند.

اعتقاد به تسخیر شیطانی برای توجیه کردن رفتار نابهنجار نیز متداول بود، وکسانی که از کشیش کمک می خواستند باآنها به صورت گناهکار،جادوگر،یا مظهر شیطان برخورد می شد.تا پایان قرون وسطا مخصوصاً در طول رنسانس،تنبیه واعدام افرادبه اتهام جادوگر، شیوع بیشتری یافت.(هالجین و ویتبورن، ۱۳۸۳)

دوره رنسانس

گرچه اعدام،سوزاندن و سنگسار کردن جادوگران وجن زده ها تا اواخر قرن هیجدهم در اروپا متداول بود، لکن از اوائل قرن شانزدهم که آغاز دوره رنسانس یا احیای دانش است، نهضت علمی مخالف این جریان خرافی آغاز شد.

افرادی مانند مونتن ووایوز که چند قرن قبل از فروید به وجود ضمیر ناخودآگاه پی برده بودند،کوشیدند تا به جامعه خود بفهمانند که بیماران روانی مانند بیماران جسمی، باید بطور انفرادی و با روشهای پزشکی و انسانی مداوا شوند.

درحقیقت ازاواخر قرن هفدهم در اروپا،جن گیری وجادوگری و پدیده هایی مانند آن،به مرور اهمیت خود رااز دست داد ودر اواسط قرن هیجدهم،عقاید علمی،انسانی وپزشکی جای این مفاهیم را گرفت.(شاملو ۱۳۷۳).

مفاهیم روانکاوی بهنجاری و سلامت روانی

بهنجاری یک افسانه ایده آل است.(زیگموند فروید)

بهنجاری مطلق قابل وصول نیست چون شخص بهنجار باید ازجمیع افکار واحساسات خود آگاه باشد.(ایسلر).

بهنجاری شخص است با منش قوی، توانایی مدارا با هیجانات متضاد،توانایی احساس لذت بدون تعارض،وتوانایی دوست داشتن .(ملانی کلاین).

بهنجاری عبارت است از توانایی تسلط بر دوره های زندگی، اعتماد در مقابل عدم اعتماد خود مختاری در مقابل شرم و تردید.ابتکار در مقابل احساس گناه، جدیت در مقابل حقارت ، هویت ایگو در مقابل سردرگمی نقش (بی هویتی)، صمیمیت در مقابل انزوا، مولد بودن در مقابل بی حاصلی ، و کمال ایگو در مقابل یأس (ایک اریکسون) اعمال بدون تعارض ایگو نشان دهنده توانایی شخص برای بهنجاری است.

میزان سازگاری ایگو با واقعیت و خودکاری آن بستگی به سلامت روانی دارد(هارتمان) بهنجاری عبارت است از توانایی تطابق به دنیای خارج با رضایت و خشنودی ، و تسلط برای جامعه گرایی.(کارل منینگر)

توانایی شخص برای کسب احساسهای اجتماعی و سازنده بودن به سلامت روانی مربوط است . توانایی کارکردن احترام به نفس را بیشتر کرده و شخص را برای سازگاری توانا می سازد. (آلفرد آدلر)