تعداد صفحات: ۹۴ | قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده……………………………………. ۱
فصل اول
مقدمه……………………………………. ۳
بیان مساله……………………………….. ۷
اهمیت و ضرورت تحقیق……………………….. ۸
اهداف تحقیق………………………………. ۹
سئوالات تحقیق……………………………… ۹
فرضیه ها………………………………… ۱۰
تعاریف عملیاتی متغیرها……………………. ۱۱
فصل دوم
تاریخچه فشار روانی………………………… ۱۳
تعاریف و نظریه های فشار روانی………………. ۱۶
علل استرس……………………………….. ۲۳
عوامل موثر در تشدید فشار روانی……………… ۲۶
عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی……………….. ۳۷
ارزشیابی و آزمونهای پیشرفت تحصیلی………….. ۵۱
تحقیقات انجام در داخل و خارج………………. ۵۳
فصل سوم
مقدمه…………………………………… ۵۹
جامعه…………………………………… ۵۹
نمونه و نمونه گیری……………………….. ۶۰
ابزار جمع آوری اطلاعات…………………….. ۶۰
روائی و اعتبار مقایس سنجش احساس فشار روانی….. ۶۱
روش تحقیق………………………………… ۶۲
یافته های پژوهش………………………….. ۶۳
فصل چهارم
جداول…………………………………… ۶۲
فصل پنجم
نتیجه گیری………………………………. ۷۴
پیشنهادات……………………………….. ۷۸
محددیت ها………………………………… ۸۱
منابع ………………………….. ۸۳
چکیده تحقیق
در این تحقیق به بررسی رابطه بین فشار روانی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه پرداخته‌ایم. نمونه تحقیق ۳۷۲ نفر (۱۹۱ نفر دختر و ۱۸۱ پسر) از دانش‌آموزان مذکور را شامل می‌شود، که در سال تحصیلی ۸۷-۸۶ مشغول به تحصیل بوده‌اند.
روش این تحقیق توصیفی و از نوع میدانی بوده و ابزار جمع‌آوری اطلاعات،برای متغیر فشار روانی، پرسشنامه اورسولا مارکهام است که احساس فشار روانی را می‌سنجد. برای گردآوری اطلاعات متغیر پیشرفت تحصیلی، ضمن مراجعه به کارنامه‌های تحصیلی دانش‌آموزان درسال تحصیلی۸۷-۸۶ ، معدل آنان ثبت شده است. داده‌های به دست آمده با استفاده از روشهای آماری تجزیه و تحلیل گردیده و فرضیه‌های تحقیق مورد بررسی قرار گرفت.
یافته‌ها حکایت از آن می‌کند که میزان فشار روانی دختران بیشتر از میزان فشار روانی پسران است. همچنین میزان پیشرفت تحصیلی دختران بیشتر از میزان پیشرفت تحصیلی پسران است.
ولی رابطه‌ای بین میزان فشار روانی و میزان پیشرفت تحصیلی دختران دیده نشده، همچنین بین میزان فشار روانی و میزان پیشرفت تحصیلی پسران رابطه معناداری مشاهده نشده است. اثر متقابل جنس و پایه های تحصیلی بر روی فشار روانی دانش‌آموزان نیز معنی‌دار نیست.
مقدمه
تمدن و تقدس هر جامعه‌ای مدیون آموزش و پرورش آن جامعه است. بدون داشتن یک نظام آموزشی و تربیتی صحیح، انتظار هیچگونه پیشرفت و تمدنی را نمی‌توان از جامعه داشت.
با بررسی و تحقیق در اوضاع و احوال ملتها و شناخت عوامل پیدایش حیات و مرگ تمدنها در می‌یابیم که آن قوم و ملتی در مبارزه با جهل و نادانی به پیروزی رسیده و در پی‌ریزی و پیشبرد تمدن بشری نقش موثری داشته است که بیشترین تلاش و کوشش را صرف بهبود نظام تعلیم و تربیت آحاد جامعه خویش کرده است. هر کشوری که قصد دارد به پیشرفت و تکامل و ترقی در زمینه‌های فرهنگی، صنعتی، اقتصادی، اجتماعی، نظامی و …. دست یابد، باید از یکسری اصول و قوانین علمی و عملی بهره جوید.
در این راستا بدون بهره‌گیری شایسته معلمان عزیز از روشهای صحیح تدریس و آشنایی با اصول مشاوره کودک و نوجوان، پیشرفتی در تحصیل دانش آموزان و در نتیجه پیشرفت جامعه حاصل نخواهد شد، چرا که همانگونه که اطلاع داریم اگر همه دانش آموزان را نگوئیم ولی اکثر دانش‌آموزان در طول تحصیل، مشکلات بخصوصی را دارند که در نهایت استرس و فشارهای روانی را به دنبال دارد.
بیان مسأله
همه معلمین در طول زندگی حرفه‌ای خود همواره با دانش آموزانی مواجه شده‌اند که علیرغم شروع خوب و مناسب فعالیتهای تحصیلی و کسب مدارج ممتاز و عالی در پایه‌های تحصیلی با افت عملکرد تحصیلی مواجه شده‌اند. و برای کمک به این دسته از دانش‌آموزان، دنبال علت و راهکار می‌گردند.
والدین آنها نیز برای جلوگیری از افت هرچه بیشتر آنها طالب راهکارهای عملی هستند. حتی گاهی خود دانش‌آموزان نیز با مراجعه به مشاورین از وضعیت تحصیلی خود رضایت نداشته و ابراز ترس و نگرانی می‌کنند و افت تحصیلی و شکست تحصیلی، مسائل فردی و شخصی زیادی برای یادگیرنده ایجاد می‌کند، مسائلی از قبیل مشکلات عاطفی، روانی مانند استرس.
در تحقیق موجود، محقق سعی دارد بداند که آیا رابطه‌ای بین فشار روانی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهرستان ابهر وجود دارد؟ و اگر رابطه‌ای وجود دارد، این رابطه تا چه حد و چگونه است؟
تاریخچه فشار روانی
واژه فشار روانی را اولین بار هانس سلیه، روانپزشک و روانشناس اتریشی در سال ۱۹۳۶ در دانش پزشکی به کار برد. بعد از سلیه دانشمندان دیگر از جمله « کانن»، «بن فین» و«دلی» آثار فشار روانی در حیوانات را نیز ثابت کردند، در حالی که هنوز هم شعور در حیوانات مسجل نشده بود. قبل از « کانن» ، « بن فین» و «دلی» ، هرچند که «فروید» و « بلولر» در اهمیت روان درمانی تأکید داشتند ولی تا آن زمان سبب همه بیماریها را ضایعات فیزیکی و جسمی می‌شناختند.
تحقیقات و بررسیهای «سلیه» این اصل را علمی تر و به زبان و بیان دانش امروزی بیان داشت. او ثابت کرد که ناراحتی‌های روانی و هیجانی نیز موّلد ضایعات جسمی و عضوی هستند. در سالهای بعد از جنگ جهانی اول به خصوص جنگ جهانی دوم مطالعاتی در خصوص فشارهای عصبی و روانی نیز صورت گرفته است، که اکثر این مطالعات در ارتباط با جنگ جهانی و اثرات آن بر روی افراد، صورت گرفت.
اما در سالهای بعد از ۱۹۶۰ گرایش بیشتری به مطالعات فشار عصبی در محیط کار و محیط‌های صنعتی یافته است. محققی به نام فیلگی در سال ۱۹۸۷ در بررسی دقیق که درباره سیر تغییرات در واژه‌گذاری آسیبهای عصبی و روانی ناشی از جنگ انجام داده است، چنین اظهار می‌دارد:« مجروحان جنگی را قبل از جنگ جهانی اول که غالباً دچار ضعف و یا نداشتن نظم و یا هردو بود به عنوان « آسیب دیدگان روانی» می‌نامیدند».
نظریه هانس سلیه
هانس سلیه روانپزشک اطریشی‌الاصل مقیم کانادا که پایه‌گذار پژوهش‌های علمی درباره پدیده استرس بوده، از اولین کسانی است که رابطه بین استرس و بیماریها را دقیقاً توجیه کرده است، او استرس را به « درجه سوز و ساز بدن» بر اثر فشارهای زندگی تعریف می‌کند. البته کلمه استرس تنها به روند این پدیده در بدن انسان اطلاق نمی‌شود بلکه محرکهای فشارآور نیز تحت همین نام خوانده می‌شود.
سلیه تحقیقات خود را از دهه ۱۹۳۰ آغاز کرد و تا زمان مرگ خود در سال ۱۹۸۲ مفهوم استرس را در سطح همگانی مطرح ساخت. او به بررسی تأثیرات استرس بر پاسخ های فیزیولوژیکی پرداخت و سعی کرد این واکنشها را به بروز بیماریها ربط دهد. (توکلی ، مهین ، شیوه های مقابله با استرس و ارتباط آن با سلامت روانی ، تهران ، نشر قو، ۱۳۸۰)
سلیه در سال ۱۹۵۶ میلادی روند ارتباط بین استرس و بیماریها را تشریح کرد. به نظر او هر محرک فشارزای بیرونی مانند زخم بدن، مسمومیت، خستگی عضلانی، سرما، گرما و عوامل روانی، اگر فشار کافی داشته باشد ممکن است منجر به ایجاد واکنش شود که او آن را « نشانگان کلی سازگاری » یا «G.A.S» نامیده است.
علت‌های استرس
عوامل بسیاری هستند که فشار Stress را بر بافتها و بدن انسانی افزایش می‌دهند. عواملی مثل شوک الکتریکی، سرما و گرمای شدید، جراحات جسمانی، صداهای بلند و دلخراش، سوء هاضمه، بیخوابی، خستگی شدید جسمانی، مواد مخدر، اختلالات و تنازعات خانوادگی، از این جمله‌اند که خطر تهدید هر یک از این عوامل در سطح روانی یک فشار روانی محسوب می‌شود
میسون لوین و دیگران شواهدی گردآورده‌اند که ثابت می‌کرد مانند پاسخهای خودکار، پاسخهای غدد درون‌ریز به استرس نیز به بهترین وجه به صورت الگوها و نه به صورت پاسخهای یکپارچه توصیف می‌شوند. فشارهای روانی ممکن است هنجاری یا غیر هنجاری باشند. فشارهای روانی هنجاری ناشی از رویدادهای غیرمنتظره نیستند.
مانند پیدا کردن شغل جدید، ازدواج، جدایی از همسر، مرگ یکی از اعضای خانواده، فشارهای روانی غیرهنجاری ناشی از رویدادهای کاملاً غیرپیش‌بینی هستند. مانند گرفتار زلزه شدن یا در موقعیت سرقت از بانک قرار گرفتن.
در مطالعات «میدو تاون منهاتان» ، استرس‌های زندگی در طبقات زیر در نظر گرفته شده؛ محدودیت‌های اقتصادی، خانواده‌های تک سرپرستی، بیماری جنسی، انزوای اجتماعی و نگرانی در مورد شغل.
منابع و مآخذ
۱- آزاد، حسین،(۱۳۷۲)،آسیب روانی، تهران، انتشارات بعثت.
۲- احمدی، احمد،(۱۳۷۱)، روانشناسی نوجوانان و جوانان ، تهران، انتشارات تومه.
۳- پارسا، محمد، (۱۳۷۵)، نظریه‌های یادگیری و آموزشی، انتشارات دانشگاه تربیت معلم.
۴- پاول، تروورجی و انرایت، سیمون جی، ترجمه بخشی‌پور رودسری و صبوری مقدم، حسن،(۱۳۸۰)، فشار روانی، اضطراب و راههای مقابله با آن، مشهد، شرکت بهنشر.
۵- جعفری مررخه، فرامرز، (۱۳۷۹)، بررسی رابطه بین رضایت از انتخاب رشته تحصیلی با پیشرفت تحصیلی.
۶- زندی‌پور، طیبه، (۱۳۸۳)، برنامه‌ریزی تحصیلی و شغلی، تهران، شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی ایران.
۷- سالمی، شهلا،( ۱۳۷۵)، بررسی تاثیر پاره‌ای از متغیرهای اجتماعی و اقتصادی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر سال سوم نظام جدید شهر تهران.
۸- سمپوزیم، استرس،(۱۳۷۲)
۹- سیف، علی‌اکبر،(۱۳۷۳)، اندازه‌گیری پیشرفت تحصیلی، انتشارت آگاه، تهران
۱۰- شاملو، سعید، (۱۳۷۸)، بهداشت روانی، تهران، انتشارات رشد
۱۱ـ شفیع‌آبادی، عبدالله، (۱۳۸۳)، راهنمائی تحصیلی و شغلی، تهران، انتشارات
۱۲- طالب‌زاده، علیرضا، (۱۳۸۲)، نشریه پیوند، ماهنامه آموزشی پیوند.
