تعداد صفحات: ۱۴۶ | قابل ویرایش
مقدمه
انسان به عنوان موجودی با فرهنگ برای حفظ روابط اجتماعی از طریق افکار و احساسات ارزشها و هنجارهای اجتماعی را شکل داده و بر حسب ان پدیده نظم اجتماعی را سامان میدهد لذا هر گاه ارزشهای اجتماعی و قواعد رفتار مراعات نشود نظم اجتماعی آسیب میبیند که از آن جامعه به عنوان کجرو یاد میشود. (آقاجانی ، کتاب زنان ، جلد ۱۷: ۶۷)
تردیدی نیست که در اکثر جوامع به مسأله جرم و بزه از ابعاد گوناگون جامعهشناسی روانشناسی و جرم شناسی و ابعاد دیگر پرداخته شده و این مسأله خود تا حد زیادی ذهن جامعهشناسان آن جوامع را به خود مشغول داشته است.
با افزایش روز افزون جمعیت و ورود به هزاره سوم بالطبع هر روز شاهد بروز ناهنجاریهاو جرائم زیادی در جامعه خواهیم بود و زنان به عنوان نیمی از این جامعه که امروز نیمی از جمعیت فعال و همچنین از ارکان مهم سیاستگذاری جامعه از ابتلا به این پدیده مستثنی نیستند.
طرح مسأله
از نتیجه بررسی و مطالعات در زمینه جرم و کجروی به این نتیجه میرسیم که آسیبسازی فقط منجر به مردان نیست و زنان نیز در پدید آوردن این قبیل رفتارها سهم بسزایی دارند.
نتایج نشان میدهد که کجروی در میان زنان تفاوت بارزی با کجروی مردان دارد مثلا رفتارهای کجرو در میان زنان شامل : فحشا سقط جنین در مواردی سرقسمتهای کوچک نگهداری اشیاء مسروقه،جعل اسنادو…میباشد که تا حدودی متضمن خشونت کمتری هستند. همچنین شاهد هستیم که مردان بیشتر از زنان بازداشت میشوند و بزهکاری زنان دیرتر از مردان به حد اکثر میرسد. (سلیمی و داوری ، جامعهشناسی کجروی : ۳۰۴)
این تفاوت علاوه بر ویژگیهای جسمانی ، دلیل اجتماعی و روانی نیز دارد . به خاطر نگاه خاصی که جامعه به زن دارد و همیشه دوست داشته که او را محفوظ در خانه و محبوس در سنتها نگه دارد، به همین دلیل وقتی که زنان مجرم تلقی میشوند و مجبور به قبول مجازات بعد از رهایی و اتمام دوره قبل از محکومیت خانواده، جامعه و همچنین نظام اجتماعی دیگر او را مانند دوره قبل از محکومیت پذیرا نیست.
نابهنجاری
یکی از مفاهیم نزدیک به انحراف است فرد نابهنجار کسی است که فاقد سازگاری بافت کلی یک نظام باشد که یادر کارایی یک نظام مفسر یا با انتظار و توقع مردم نا همخوان و یا از آنچه معمول و متداول و طبیعی شمرده میشود متمایز باشد. (محمدی، آسیبهای اجتماعی زنان در دهه ۸۰-۱۳۷۰ : ۲۲)
به بیان دیگر رفتاری نابهنجار ، انحراف و آسیب تلقی میشود که حاوی انحرافات گسترده ای از معیار های اجتماعی باشد . از نظر جامعهشناسی ، مشروعیت و نابهنجار خار بودن یک رفتار از نوع دیدگاه و انتظار یک جامعه یا هر گروه اجتماعی ناشی میشود و در صورتی انحراف تلقی میشود که هنجارهای مکرر و در حدی گسترده نادیده گرفته شود. (شریعتمداری ، کتاب زنان ، شماره ۱۷ : ۵۲)
روسپیگیری
در فرهنگ جامع روان شناسی ـ روان پزشکی ـ دکتر نصرا… پورافکاری درتعریف روسپگیری می کوید: «این اصطلاح به معادله پایاپای بی بند و بارانه جنسی توسط مرد یا زن (روسپی که ممکن است مرد باشد یا زن باشد) بر کسب درآمد و تأمین معاش اطلاق میشود.»
نوع رابطه میان روسپی و مشتری نوعی تحقیر متقابل است.
روسپیگری معمولاً با سایر انواع آسیبشناسی روانی ـ اجتماعی ، نظیر اعتیاد ، جرم ، جنایت و الکسیم، همراه است. زن های روسپی به درجات مختلف اختلال شخصیتی دارند ودر بعضی موارد قوای هوشی پایین تر از معمول را دارا هستند.
برخی از آنها همجنس گرایند و احساس خصومت خود را از طریق تحقیر وی با درگیر ساختن او در رابطه غیر اجتماعی و غیر اخلاقی ابراز میکنند.مردان روسپی که اغلب در جوامع غربی خود را در اختیار پیرزنان و همجنسبازان میگذارند هر چند خود نیز غالباً همجنس گرا هستند، اغلب سرد مجازند. (کامکار و همکاران ، ۱۳۸۳: ۲۹۶)
متغیر همنشینی با افراد منحرف
هر فردی با فرایند جامعه پذیری مواجه میشودو از ان طریق شیوه های رفتاری را میآموزد هر گاه جامعه پذیری ارزشها و هنجارهای جامعه اسلامی به خوبی انجام نگیرد یا به جای ان ارزشها و هنجارهای دیگری که ناهماهنگ با آنها باشد صورت بپذیرد در نتیجه زمینه کجروی فراهم میشود.
جامعه پذیری طی مراحل مختلف سنی خصوصا کودکی و نوجوانی و نیز در موقعیت های گوناگون اجتماعی نظیر خانواده ، گروههای همسال، دوستان، مدرسه و نظایر ان انجام می پذیرد . بدیهی است که نقصان جامعه پذیری ارزشهای اسلامی در هر یک از مقاطع و موقعیت ها به معنی یادگیری و جامعه پذیری نوعی از انحراف اجتماعی یا دست کم عدم همنوایی با اداب و رسوم و هنجارهای جامعه اسلامی میباشد.
منابع و مآخذ
- آسیب های اجتماعی ایران / مجموعه مقالات انجمن جامعه شناسی ایران ، ۱۳۸۳ ، تهران .
- آسیب شناسی اجتماعی ایران ، مساواتی آذر. مجید ، ۱۳۷۴ ، تهران .
- آسیب شناسی اجتماعی ، ستوده . هدایت ، ۱۳۷۲ ، تهران .
- آسیب شناسی اجتماعی و جامعه شناسی انحرافات ،فرجاد. محمد حسین ، ۱۳۷۴ ، تهران .
- آسیب شناسی اجتماعی ( تأثیر زندان بر زندانی ) ، عبدی . عباس ، ۱۳۷۱ ، تهران .
- بررسی عوامل مؤثر بر تکرار جرم ( پایان نامه کارشناسی ارشد) ، نوعی تیموری. محمد، مشهد
- پرخاشگری وجنایت / مجموعه مقالات ، خرداد ۱۳۸۱ ، تهران .
- تحلیل موردی چیست ؟ رابرت ک.ین ، ترجمه علی پاراسی.
- جامعه شناسی ، گیرنز. آنتونی ،ترجمه محسنی . منوچهر ، ۱۳۸۲ ، تهران .
- جامعه شناسی زنان ،آبوت ، پاملا و دیگران ، ترجمه منیژه عراقی ، ۱۳۸۰ ، تهران
- جزوه درسی تکنیکهای خاص تحقیق ، زنجانی زاده . هما ، ۱۳۸۲ ، دانشگاه فردوسی.