تعداد صفحات: ۶۷ | قابل ویرایش
چکیده
در این پژوهش یک گروه بیست نفری از نوجوانان و جوانان قشر فقیر جامعه و یک گروه بیست نفری از نوجوانان و جوانان قشر غنی جامعه انتخاب شدهاند و با استفاده از یک طرح پژوهشی از نوع علمی و مقایسهای از نظر میزان افسردگی مورد سنجش و مقایسه قرار گرفتند.
افسردگی افراد با استفاده از مقیاس افسردگی بک سنجیده شد و نمرات افسردگی به دست آمده به عنوان شاخصی از میزان افسردگی و نیز به عنوان دادههای خام پژوهش مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.
ازآنجا که هدف پژوهش مقایسه دو گروه فوق از نظر میزان افسردگی بود دادههای یاد شده با استفاده از روش مقایسه میانگینها تجزیه و تحلیل شد و در نهایت این نتیجه بدست آمد که میزان افسردگی در نوجوانان و جوانان قشر فقیر بیش از نوجوانان و جوانان قشر غنی است.
مقدمه
فقر موضوع مورد بحث و بررسی بسیاری از رشتههای علمی نظیر اقتصاد، جمعیتشناسی، روانشناسی اجتماعی، ژئوپولتیک، اخلاق، اقتصاد بینالملل، سیاست و اقلیمشناسی بوده است.
تا این اواخر در اکثر جوامع، فقر به عنوان یک وضعیت بشری، مشیت الهی شمرده میشد. که از یک سو حاصل بیدانشی و از سوی دیگر زاده زندگی شبانی و کشاورزی تلقی میشد.
در اجتماعات پیشرفته سرمایهداری فقر معلول تن آسایشی خود فقیران محسوب میشد. لذا پژوهشگران اجتماعی پژوهش درباره فقر را دون شأن خود میدانستند. اساسا فرض بر این بود که در جوامع مزبور مساله فقر به کلی حل شده و آن عده معدودی که فقیرند خودشان تقصیر کارند چون که تن پرونده و بعلاوه و دولت و مؤسسات پژوهشی نیز روی خوشی به این قبیل موضوعات نمیدادند.
اما اشاعه عقاید روشنفکرانه و تساوی طلب در دوره بعد از جنگ جهانی دوم بخصوص از دهه ۱۹۶۰ و نشر مقالات و کتابهایی درباره وضع فقیران و محلات فقیرنشین شهرهای بزرگ و ساکنان نواحی عقب افتاده ممالک مرفه، دولتهای غربی را ناگزیر کرد به وجود فقر اذعان کنند و برنامههایی برای تخفیف دامنه فقر در کشور خود به مورد اجرا بگذارند. بر اثر تغییر در نحوه نگرش به مساله فقر، محققان نیز پژوهش علمی درباره فقر را وجهه همت خود قرار دادند.
بیان مساله
افسردگی یکی از حالات روانی بیمارگونه است که به نظر میرسد در تمام دورانها با جوامع بشری همراه بوده است. کما اینکه در آثاری که از چند هزار سال قبل بر جای مانده نشانهای از وجود آن به چشم میخورد.
به عنوان مثال حکمایی چون بقراط از افسردگی تحت عنوان ملانکولی یاد کردهاند و آن را به زیادی صفرای سیاه در بدن نسبت دادهاند. در عصر جدید نیز افسردگی از آنچنان شیوعی برخوردار بوده است که آن را سرماخوردگی بیماریهای روانی دانستهاند.
در خصوص چگونگی پدیدآیی و ماهیت بیماری افسردگی تلاشهای پژوهشی که بویژه در قرن بیستم انجام شده است، نتایج خوبی به همراه داشته است. به یمن این پژوهشها امروزه اطلاعات زیادی در مورد افسردگی در دست است. دانش ما در مورد نشانههای افسردگی، انواع افسردگی، زمینههای ژنتیک، بیوشیمیایی و نوروترانسمیتری افسردگی، زمینههای شناختی از افسردگی و بالاخره انواع روشهای درمانی افسردگی از آن جملهاند.
علیرغم اطلاعات زیادی که امروزه در خصوص افسردگی در دست است هنوز ابعاد وسیع این بیماری به خوبی شناخته نشده است و با توجه به حالات متنوعی که از این بیماری به چشم میخورد به نظر میرسد متغیرهای زیادی در این بیماری دخیل هستند.
فقر
فقر چیست و فقیر کیست؟ یک فرد در شرایط امروزین جامعه باید دارای چه میزان درآمد و برخوردار از چه امکاناتی باشد تا فقیر محسوب نشود؟ خط فقر کجاست؟ فقر چند گانه است. بسیاری از مردم این پرسشها را فارغ از نظرات کارشناسانه پاسخ میگویند. وقتی آدم نتواند مایحتاج اولیه خود را تهیه کند، فقیر محسوب میشود و بس.
امروزه یکی از موضوعات که تحت عنوان فقر مطرح میشود، در اصل فقر مطلق است و آن زمانی که فرد نتواند نیازهای حداقل معیشت خود را فراهم کند. تا به امروز بحثهای بسیاری میان کارشناسان در رابطه با شناخت این حداقل نیازها در جوامع مختلف و در زمانهای متفاوت با توجه به سن، جنس، نوع کار، عادات و سنن وجود داشته است.
اما هیچگونه توافق جمعی درباره تعریف فقر و اندازهگیری نقطه فقر به دست نیامده است یکی از تعاریف متداول فقر عبارت است از برآورده شدن نیازهای اساسی به حد ضرورت و کفایت و یا بنا به تعریف سازمان ملل: (فقیر کسی است که از حداقل امکانات زندگی در شان انسان محروم باشد.)
انواع فقر
دو نوع فقر را میتوان از یکدیگر تمیز دارد: فقری که در برخی جوامع گریبانگیر عده قلیلی میشود، یا به عبارتی اقلیت این جوامع در بر میگیرد و به صورت فقر موردی وجود دارد. و فقر دیگری که همگی افراد جامعه بجز عده معدودی دچار آن هستند.
علل وجود نوع اول فقر، یعنی فقری که در برخی افراد یا خانوادههای یک جامعه مرفه و ثروتمند وجود دارد. تاکنون مورد بررسی و بحث زیادی قرار گرفته است. علت فقر موردی از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.
علت فقر برخی از افراد این است که سرنوشت الهی آنان چنین رقم زده شده که فقیر باشند یا علت آن نقش و عدم کارآیی خودشان است و در واقع سزاوار فقر هستند. در مقابل فقر موردی – فقر عمومی قرار دارد و تعریفی که برای آن استفاده میشود این است که جامعه یا یک کشور به این دلیل فقیر است که از نظر طبیعی فقیر باشد.
منابع
- آزاد – حسین، آسیبشناسی روانی – انتشارات بعثت، تهران ۱۳۷۳
- پلاجی – کلایتون، جیمزدی، بارت / درمان افسردگی ، سلطانیفر، حسن/ انتشارات آستان قدس رضوی / مشهد ۱۳۷۲
- پورافکاری ، نصرت الله، نشانهشناسی بیماریهای روانی، انتشارات آزاده، تهران ۱۳۷۳
- راج جک و جانت، جامعهشناسی فقر، کریمی، احمد، انتشارات امیرکبیر، تهران، سال ۱۳۳۶
- راو – کلارنس ج . مباحث عمده در روانپزشکی ، دکتر وهابزاده، جواد، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، تهران ۱۳۷۰
- کاپلان – هارولد، سادوک بنیامین. خلاصه روانپزشکی. دکتر – افکاری، نصرتالله / انتشارات تابش، تهران ۱۳۶۸
- کاستلو، تیموتی و جوزف، روانشناسی نابهنجاری، دکتر افکاری، نصرتالله پور/ انتشارات آزاده / تهران سال ۱۳۷۳
- گالبرایت، جان کنت/ ماهیت فقر عمومی، دکتر عادلی/ سید محمدحسین – انتشارات اطلاعات، تهران ۱۳۷۱
- مارک هنری، پاول – فقر، پیشرفت و توسعه . محمدی / مسعود، دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی ، انتشارات وزارت امور خارجه، تهران ۱۳۷۴
- هاریسون، اختلالات روانپزشکی هاریسون ۱۹۹۴، دکتر سمیعی/ مرسده، انتشارات راستان، تهران ۱۳۷۴.