پایان نامه بررسی همبستگی بین هوش و خلاقیت دانش آموزان دبیرستانی

تعداد صفحات: ۹۹ | قابل ویرایش

‌

فهرست مطالب

عنوان                              شماره صفحه

تقدیم و تشکر

 چکیده تحقیق

فصل اول : کلیات تحقیق …………………..          ……………………………………..

مقدمه……………………………….. ۴

بیان مسئله…………………………… ۸..          ………………………………………..

اهمیت تحقیق…………………………. ۱۰..          ………………………………………..

اهداف تحقیق…………………………. ۱۰..          ……………………………………..

فرضیه‌های تحقیق………………………. ۱۱..          ………………………………………..

تعاریف نظری و عملیاتی واژه‌ها………….. ۱۱..

فصل دوم :  (ادبیات و پیشینه تحقیق)

تعریف خلاقیت…………………………. ۱۴..          ……………………………………..

ماهیت استعداد خلاق……………………. ۱۶..

رابطه خلاقیت و محیط خانوادگی…………… ۱۸..

مردان و زنان خلاق ……………………. ۱۹..

روشهای پرورش خلاقیت…………………… ۲۰..

عوامل موثر بر خلاقیت‌………………….. ۲۲..

تمرکز به عنوان کلید خلاقیت ……………. ۲۵..

برای پرورش خلاقیت کنکاش مغزی بهترین خلاقیت است ۲۵

محیط مساعد برای ایجاد رفتار خلاق……….. ۲۸..

عواملی که مانع خلاقیت می‌شوند ………….. ۲۹..          ……………………………………..

خلاقیت و هوش ………………………… ۳۳..          ………………………………………..

هوش چیست……………………………. ۳۸..          ……………………………………..

تقسیمات و طبقه‌بندی هوش ………………. ۳۸..          ………………………………………..

عوامل موثر بر رشد و پرورش هوش…………. ۴۰..

تحقیقات انجام شده……………………. ۴۵..          ………………………………………..

فصل سوم : (روش اجرای تحقیق

جامعه آماری…………………………. ۴۹..

نمونه و روش نمونه‌گیری

ابزار اندازه‌گیری (اعتبار آزمون)……….. ۴۹..

روش جمع‌آوری اطلاعات…………………… ۵۱..          ………………………………………..

روش آماری ………………………….. ۵۲

فصل  چهارم : (تجزیه و تحلیل داده‌ها)

توصیف داده‌ها………………………… ۵۴..          ……………………………………..

فصل پنجم :

مقدمه ……………………………… ۶۲..          ………………………………………..

خلاصه تحقیق………………………….. ۶۲..          ……………………………………..

یافته‌های تحقیق……………………….. ۳..          ………………………………………..

پیشنهادها…………………………… ۶۵..          ………………………………………..

محدودیتها…………………………… ۶۶..          ………………………………………..

منابع ……………………………… ۶۸..          ………………………………………..

ضمائم

‌

چکیده

در این تحقیق به بررسی رابطه هوش و خلاقیت و همچنین مقایسه بهره هوشی و خلاقیت دانش‌آموزان دختر و پسر پرداخته شده است. جامعه آماری ما در این تحقیق دانش‌آموزان دبیرستانی می‌باشند. حجم نمونه ما در این تحقیق ۱۰۰ نفر می‌باشد که از این ۱۰۰نفر پسر ۵۰ نفر و ۵۰ دختر می‌باشند. و جهت انتخاب نمونه‌ها از نمونه‌گیری خوشه‌ای استفاده شده است.

در این پژوهش از آزمونهای ریون برای سنجش هوش و آزمون خلاقیت تورنس جهت شنجش خلاقیت دانش‌آموزان مقطع دبیرستانهای شهرستان‌ اسلامشهر استفاده گردیده است.

در این پژوهش چهار فرضیه مطرح گردیده است.

1. بین میزان بهره هوشی و خلاقیت دانش‌آموزان پسر همبستگی وجود دارد. نتایج تحیق حاضر نشان می‌دهد که ضریب همبستگی محاسبه شده بین بهره هشی و خلاقیت دانش‌آموزان پسر (۴۳%) که در سطح (۱%) می‌باشد، معنادار می‌باشد.
2. بین میزان بهره هوشی و خلاقیت دانش‌آموزان دختر همبستگی وجود دارد. نتایج تحقیق حاضر نشان می‌دهد که ضریب همبستگی محاسبه شده بین میزان بهره هوشی و خلاقیت دانش‌ آموزان دفتر (۹%) که در سطح (۱%) می‌باشد، معنادار است.

‌

مقدمه

با اینکه روان‌شناسان و محققین در اهمیت خلاقیت در بین افراد اجتماع پی برده‌اند، با این وصف خلاقیت از جمله موضوعاتی است که در تحقیقات علمی کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. این علامت ممکن است به دلایل زیر باشد.

1. وجود عقاید سنتی مبتنی بر ارثی بودن این پدیده و بی‌اثر بودن تربیت بر روی آن.
2. قامت افرادی که دارای این قدرت هستند و توجه محققین در پدیده‌هایی که اکثریت را در بر می‌گیرد.
3. اعتقاد به اینکه افراد باهوش در زندگی موفق‌تر از افراد خلاق هستند، به دلیل آنکه اکثر آنها تحصیلات عالی کرده و در رفاه مادی به سر می‌برند، در صورتیکه افراد خلاق اغلب در فقر زندگی می‌کنند، از نظر اقتصادی در تنگنا بوده و در فقر هم می‌میرند و در نتیجه نبودن رغبتی در پرورش افراد خلاق بوجود می‌آید.
4. مطالعه و اندازه‌گیری خلاقیت بسیار مشکل است.(خانزاده، ۱۳۵۹، ص ۱۰)

باوجود مسائل فوق مطالعه خلاقیت بی‌نتیجه مانده تا اینکه دانشمندان به این نکته پی بردند که افراد خلاق به خوبی می‌توانند منشاء رشد و توسعه در زمینه‌های تجاری صنعتی، اقتصادی باشند.

با توسعه تحقیقات علمی در زمینه خلاقیت بر روی بسیاری از عقاید سنتی از جمله این عقیده که خلاقیت منشاء ارثی دارد و قابل پرورش نیست خط بطلان کشیده شد آموزش می‌گوید: خلاقیت کودکان امری همگانی است در حالیکه در بین بزرگسالان تقریباً وجود ندارد. خود به خود این سوال پیش می‌آید که چه می‌شود این توانایی عظیم و همگانی‏، بشری شود.

‌

بیان مسئله

نیروی خلاقی هر جامعه بزرگترین و پرارزش‌ترین سرمایه است که هر جامعه در اختیار دارد.

همچنین این افراد در زمینه توسعه تجاری، صنعتی و اقتصادی می‌توانند نقش موثری داشته باشند. جامعه نیاز مبرم به حل مشکلات اجتماعی دارد و با دید اقتصادی متوجه می‌شویم که حل این گونه‌ مشکلات به راحتی امکان‌پذیر نمی‌باشد و به خلاقیت نیاز دارد.

همبستگی بین هوش و خلاقیت بالاست اما مطلق نیست. کودکانی که دارای بهره هوشی پایین و حتی متوسط هستند از خلاقیت کم یا متوسط برخوردارند. اما لزوماً عکس این موضوع صادق نیست.

بهره هوشی بالا همیشه به معنای خلاقیت بالا نیست. از اینرو بهره هوشی بالای ۱۳۵ که در بسیاری از برنامه‌های ویژه کودکان با استعداد مورد استفاده قرار می‌گرفت، احتمالاً برای کودکان کاملاً خلاق بسیار بالاست و بیشتر آنها را کنار می‌زند.

‌

فرآیند خلاقیت

فرآیندی که فرد بوسیله آن به خلق کردن می پردازد را مورد بررسی قرار می دهیم .تقربیاً همه آنها که خلق می کننند و آنهایی که افراد خلاق را مورد مطالعه قرار می یدهند با این نظزر موافقند که مراحل وجود دارد که فرد خلاق دراعمال خلاقه اش آنها را طی می کند.

‌

ماهیت استعداد خلاق

اشخاص بسیار خلاق تمایل ته تعریف و تمجید خود از خود دارند، در حقیقت باید گفت دراینجا تناقضی به چشم می خورد چون علاوه بر خود پنداری مثبت افراد خلاق این افراد در پرتوی همین خود پذیری اساسی شان قادرند با صراحت بیشتر و به تبع آن انتقادی تر و به طرق غیر عادی از خود صحبت کنند . واضح است که تجسم افراد بسیار خلاق از خود با تجسمی که افرادی به مراتب پایین تری از خلاقیت از خود دارند نیز متفاوت است.

هر چه شخص خلاق تر باشد با صراحت بیشتری احساسات و هیجانهای خود را بیان می کند. دهن احساس است و خود آگاهی (آناستازی ترجمه ، طهوریان ۱۳۶۷،ص۲۹۶) تجسم خلاق کاری تازه و غیر عادی نیست . پیشاپیش هر روز و در واقع هر دقیقه در آن سرگرم هستیم.

این قدرت طبیعی تخیلی و همان انرژی اصلی واساسی آفریننده عالم است ،‌که خواه بر آن واقف هستیم و خواه نه ، مداوم آنرا بکار می گیریم . تخیل یعنی توانایی آفریدن آرمان یا تصویری در ذهن ، در تجسم خلاق ، تخیل خود را برای آفرینش تصویری روشن از آنچه می خواهیم متجلی می سازیم و آنگاه بطور مستقیم بر این آرمان یا تصویر متمرکز کنیم و آنقدر به آن انرژی مثبت می دهیم تا بردن برصورت واقعیتی عینی جلوه گر شود. به عبارت دیگر تا زمانی که عملاً به آنچه می گردیم نرسیم .

‌

رابطه خلاقیت و محیط خانوادگی

خصوصیات متضاد افراد خلاق مباحشی را درباره ارتباط محیط خانوادگی با خلاقیت به بار آورد . بطوریکه هم اکنون عقیده بر اینست که محیط خانوادگی انسان چیزی سوای محیط خانوادگی آدم غیر خلاق می باشد.

تفاوت مخصوصاً در آنچه که مربوط به روابط والدین وی فرزندان است جنبه مشخص تری دارد . شرایط نامطلوب موجود در خانه هنگامیکه کودک کوچک است مانع رشد خلاقیت او در سنین بالاتر نیز می گردد . مثلاً هنگامیکه والدبن با جواب ندادن به سؤالهای کنجکاوی و خلاقیت ببیند.

اگر والدین به عقاید کودکان بعنوان عقاید خیالی و مضر و به درد نخود توجه کنند خلاقیت را خامویش می سازند . (خانزاده۱۳۵۸ ) انتقاد کمتر مادر از کودک و حضور کمتری در خانه ،‌احتمالاً استقلال و عدم وابستگی را در کودک تقویت می کند.

سرانجام باید گفت که در تحقق گزل و جکسون خانواده های خلاق به ویژگیهای درونی نظیر پایبندی به ارزشها ، داشتن علاقه به چیزی و صراحت ، بیش از ویژگی های برونی نظیر خانواده خوب حسن سلوک و کوشا بودن اهمیت می دارند. گزل و جکسون ، از چند عامل خانوادگی نام می برند که ظاهراً محیط خانوادگی نام می برند که ظاهراً محیط خانوادگی خلاق و غیر خلاق را از یکدیگر متمایز می کند.

‌

منابع

۱- یودو ،‌آلن ، (۱۳۵۸) خلاقیت در آموزشگاه . (ترجمه ،‌علی خانزاده )، تهران :چهر.

۲- تورسن ، ئی، پال، (۱۳۷۲) خلاقیت ، (ترجمه ، حسن قاسم زاده) ، تهران: دنیای نو.

۳- شلاکستی ، گاوین ، (۱۳۶۹) تجسم خلاق ، (ترجمه ، گیتی خوشدل) . تهران : همراه.

۴- شل کراس ، دوریس (۱۳۶۹) ، آموزش رفتار خلاق و استعدادهای درخشان در دانش آموزان ،(ترجمه :‌مجتبی جوادیان )، مشهد: آستان قدس رضوی.

۵- آنا ستازی ، آن (۱۳۶۷) ، تفاوتهای فردی ، (ترجمه : جواد طهرویان )‌. مشهد : آستان قدس رضوی.

۶- سیف ، علی اکبر (۱۳۶۸) ،‌روان شناسی پرورشی ، تهران:‌آگاه.

۷- فرهای ، عباس (۱۳۶۹) ،‌رشد پرورش استعداد ذهینی ، تهران : فرزانگان.

۸- کالاگر ،‌جیمز (۱۳۶۹) ، آموزش کودکان تیزهوش (ترجمه : مجید مهدی زاده )، مشهد:‌ آستان قدس رضوی .

۹- شریعتمداری ،‌علی (۱۳۶۳ ) ، روان شناسی تربیتی ،‌اصفهان :‌رنگین.